طالقانی مجاهد نستوه و ابوذر زمان
حکیمه کشاورز
گروه تاریخی: شهریورماه ۱۳۵۸یکی از غم انگیزین روزهای تاریخی سال های نخست پیروزی انقلاب اسلامی است، روزی که ابوذر انقلاب پس از سال ها مجاهدت خستگی ناپذیر دعوت حق را لبیک گفت و در آستان جانان آرام گرفت.
آنطور که در زندگینامه این عالم ربانی مستند است، او برای دفاع از حق و ارزش های دینی بهای فراوانی پرداخت کرد، سال ها درد و رنج زندان چشید و با شجاعت در مقابل طاغوت ایستاد. درمدح شخصیت آیت الله سید محمود طالقانی، جملات و عبارات فراوانی وجود دارد لیکن این عبارت نافذ و ارزشمند امام خمینی (ره)، کلید واژه همه عباراتی است که دراین خصوص بیان شده است.
‘ابوذر زمان ‘، عبارتی زیبا در مدح شخصیت مرحوم آیت الله طالقانی است که امام (ره) پس از رحلت این عالم ربانی در تجلیل از این شخصیت بیان فرمودند. امام خمینی (ره ) در پیامی به مناسبت رحلت آیت الله طالقانی علاوه بر آنکه از وی به عنوان دوستی ارجمند نام بردند، چنین ادامه دادند: »او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود. زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود بُرنده بود و کوبنده« بنا براین لقب ابوذر زمان کمی مسامحه انگیز است. زیرا قید زمان ندارد و نیز زبان ایشان را به شمشیر مالک اشتر تشبیه کردند.
بدیهی است آیت الله طالقانی شخصیتی چندساحتی داشتند. یکی از ساحت های مرحوم آیت الله طالقانی، سیاسی بودن ایشان بود که ابوذروار روشنگری می کرد . با توجه به اینکه مفهوم ابوذر در فرهنگ سیاسی مذهبی ما معنای کاملاً شفافی داشت و دارد ، به کسی اطلاق می_شود که مرد راستی، درستی و آگاه به مسائل اجتماعی و سیاسی است و اهل محافظه کاری و منفعت طلبی نیست.
سیدمحمود طالقانی در سال ۱۲۸۹ هجری شمسی در روستای گلیرد طالقان به دنیا آمد. پدرش ابوالحسن علایی طالقانی فردی مومن و دیندار بود که اولین استاد وی در فراگیری علوم دینی به شمار می‌آمد. طالقانی پس از گذراندن دروس مقدماتی در مدارس رضویه و فیضیه قم تا سال ۱۳۱۷ تحصیل را تا درجه اجتهاد ادامه داد. او در سال ۱۳۱۸ با انتشار اطلاعیه‌ای در اعتراض به سیاست‌های رضاشاه در مورد کشف حجاب فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد، به خاطر همین اقدام زندانی شد و پس از آن چند بار دیگر نیز به دلیل اعتراضاتش به رژیم به زندان محکوم شد. وی پس از شهریور ۱۳۲۰ با تاسیس کانون اسلام به تفسیر قرآن برای عموم مردم پرداخت تا جایی که گروه‌های مختلف دانشجویی در این جلسات شرکت می‌کردند. آیت الله طالقانی با تشکیل این کانون عملاً به طور رسمی مبارزه خود را علیه رژیم طاغوت آغاز کرد، هرچند خود آیت‌الله طالقانی درباره این موضوع می‌گوید: »من پیش از این که در کسوت یک سیاستمدار متعارف و معمول باشم یک شاگرد کوچک مکتب قرآن و معلم قرآنم.« پس از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ طالقانی به مبارزات خود علیه رژیم ادامه داد تا اینکه ساواک وی را به جرم مخفی کردن نواب صفوی در خانه‌اش دستگیر و بار دیگر به زندان انداخت اما این زندان کوتاه و موقتی بود و طالقانی بزودی آزاد و فعالیت دوباره را آغاز کرد.
آیت‌الله طالقانی در سال ۱۳۳۸ به همراه میرزا خلیل کمره‌ای در کنفرانس بیت‌المقدس شرکت کرد و از طرف آیت‌الله بروجردی برای رساندن پیام ایشان به شیخ شلتوت راهی مصر شد. آیت‌الله طالقانی به دنبال مبارزات و فعالیت‌های سیاسی‌اش در سال ۱۳۴۱ برای مدتی به زندان رفت و بار دیگر در سال ۴۲ پس از قیام ۱۵ خرداد دستگیر و به ۱۰ سال زندان محکوم شد که البته در سال ۴۶ به دنبال عفو عمومی آزاد شد.
علما پس از انتشار خبر محکومیت وی اطلاعیه‌های فراوانی درباره این موضوع صادر کردند و به انتقاد از رژیم پرداختند. آیت‌الله طالقانی طی سال‌های متمادی با مرکزیت مسجد هدایت به تبلیغ و ترویج دین مشغول بود و در این سال‌ها به آموزش و تفسیر قرآن میان دانشجویان و مردم پرداخت به طوری که همواره مورد اعتماد مردم و مبارزان قرار می‌گرفت.
مسجد هدایت در طول سال‌های ۴۰ و ۴۱ محل حضور صد‌ها بلکه هزاران نفر از مشتاقان نهضت اسلامی بود، از این رو سخنرانی‌های آیت‌الله طالقانی همواره مورد استقبال مردم و جوانان بود. بیشتر سخنرانی‌های آیت‌الله طالقانی در سال‌های ۴۰ و ۴۱ انتقاد صریح نسبت به رژیم پهلوی بود به طوری که با تعابیری کنایه‌آمیز مانند جایگزین کردن بت‌پرستی به جای خداپرستی به شدت از رژیم سلطنتی انتقاد می‌کرد.
طالقانی همچنین به شدت نسبت به آنچه »تسلط عده‌ای مرتد و بهایی« در پست‌های حساس رژیم می‌خواند، انتقاد می‌کرد که این امر همواره باعث عصبانیت رژیم از آیت الله طالقانی بود. آیت‌الله طالقانی پس از آزادی در سال ۴۶ به دلیل طرح مسائل سیاسی و واکنش صریح نسبت به اقدامات رژیم ممنوع‌المنبر شد. وی در سال ۵۴ بار دیگر زندانی و این بار به ۱۰ سال زندان محکوم شد اما در آستانه انقلاب در آبان سال ۱۳۵۷ از زندان آزاد شد. او پس از آزادی از زندان و در بحبوحه روزهای انقلاب نقش ویژه‌ای ایفا کرد و چندی بعد از سوی امام خمینی (ره) به عضویت در شورای انقلاب برگزیده شد و در انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی از سوی مردم تهران به عنوان نماینده انتخاب شد. یکی از یادگارهای طالقانی مساله شورا‌ها بود، وی در طول مدت کوتاهی که پس از انقلاب در قید حیات بود، بار‌ها به دفاع از اصل شورا‌ها پرداخت و آن را راه حل بسیاری از مشکلات و اختلافات دانست که زمینه حکومت مردم بر مردم را فراهم می‌آورد. در اوایل مرداد ۱۳۵۸ بود که بنیانگذار جمهوری اسلامی، آیت‌الله طالقانی را به عنوان اولین امام جمعه تهران منصوب کرد. این اولین و باشکوه‌ترین نماز جمعه پس از پیروزی انقلاب بود که در پنجم مرداد همان سال به امامت ایشان در دانشگاه تهران برگزار شد. بعد از انتصاب به عنوان امام جمعه تهران، آیت‌الله طالقانی موفق به برگزاری پنج نماز جمعه شد که آخرین نماز جمعه به مناسبت فرارسیدن سالگرد جمعه خونین ۱۷ شهریور در بهشت زهرا و کنار مزار شهدا برگزار شد.
آیت‌الله طالقانی در مراسم عید فطر سال ۵۸ در خطبه‌های پرشوری نسبت به گروه‌های منحرف چپ‌ها و راست‌ها موضع گرفت و تمامی گرفتاری مسلمانان را از طرف این گروه‌ها دانست و گفت: »کسی که روبروی انقلاب بایستد باید هلاک بشود، باید نابود شود، انقلاب، انقلاب محرومان است، انقلاب ما توده مسلمان است. انقلاب، انقلاب قرآن است. انقلاب، انقلاب توحید است. هرکسی از این مسیر منحرف شود باید پایمال شود«.
آیت‌الله طالقانی که از سوی امام و انقلابیون به عنوان ابوذر انقلاب نامیده می‌شد، در نخستین ساعات سحرگاه نوزدهم شهریور سال ۱۳۵۸ پس از سال‌ها تلاش خستگیناپذیر، فعالیت سیاسی و مبارزه با رژیم پهلوی در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت. پیکر آیت‌الله طالقانی همان روز در میان اندوه هزاران نفر از مردم تهران تشییع و طی مراسمی باشکوه در بهشت‌زهرای تهران به خاک سپرده شد.
معاون سیاسی امنیتی و انتظامی فرمانداری طالقان گفت: به مناسبت سالگرد ارتحال ملکوتی آیت الله طالقانی شمار زیادی از مردم این شهرستان با برگزاری مراسمی باشکوه یاد وخاطره این عالم ربانی را گرامی داشتند. سید سجاد حسینی نسب افزود: دراین مراسم مجاهدت ها و تلاش های آیت الله طالقانی در راه زنده نگه داشتن ارزش های دینی و اسلامی توسط سخنرانان بیان شد. وی ادامه داد: علاوه بر برگزاری مراسم در زادگاه آیت الله طالقانی آئین_های دیگری نیز در تهران پیش بینی شده که از جمله آنها می توان به مراسم بزرگداشتی که امشب در مسجد هدایت تهران است، اشاره داشت . حسینی نسب خاطرنشان کرد : همچنین مردم شهرستان طالقان نیز با برگزاری نمایشگا هی از تصاویر مبارزات آیت الله طالقانی و شعر خوانی یاد و خاطره این مبارزه انقلابی را زنده نگه داشتند. نماینده ولی فقیه دراستان البرز و امام جمعه کرج نیز دراین خصوص گفت: ۱۹ شهریور ماه سالروز وفات شخصیتی است که حضرت امام(ره) او را ابوذر زمان خواند و زبان گویای او را برنده تر از شمشیر مالک اشتر دانست . آیت الله سید محمد مهدی حسینی همدانی افزود: مرحوم آیت‌الله سیدمحمود طالقانی رضوان‌الله علیه عمری را در فعالیت‌های انقلابی سپری کرد، زندان ، تبعید و شکنجه چشید و مجاهد نستوه شد.
وی ادامه داد: این شخصیت بزرگ فعالیت‌های فراوانی در زمینه تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی داشت و دست به قلم بود ودر هر فرصتی وظیفه الهی خودش را انجام داد. حسینی همدانی گفت: آیت الله طالقانی تفسیر قرآن نوشت، کتب دیگری را به رشته تحریر درآورد که مهم‌ترینش تفسیر قرآن ایشان است. هر زمانی که فرصت کرد تبلیغ دین کرد مسجد هدایت او محفل هدایت جوانان بود، مؤمنین انقلابی و اهل دیانت در خدمت او رشد کردند و افراد مثمر ثمری بودند که خدای تعالی با اجداد طاهرینش محشور بگرداند.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۲۰ شهریور ۱۳۹۶ ساعت ۴:۰۱ ق.ظ
