سکوی صادراتی منطقه آزاد ماکو کلید توسعه صادرات خارجی استان

مهدی قلی پور
– گروه اقتصادی: برای توسعه اقتصادی و تجاری استان آذربایجان غربی باید موانع فعالیت سرمایه گذاران در منطقه آزاد ماکو برداشته شود و نباید سرمایه گذار به جای انجام فعالیت اقتصادی، دنبال مسائل و موانع بانکی باشد.
کلیات راه‌اندازی هفت منطقه آزاد جدید اخیرا در مجلس رد و با اعتراض تعدادی از نمایندگان مواجه شد که قرار است در جلسه علنی بعدی مجلس رای‌گیری شود و اخیرا نیز دبیر شورای عالی مناطق آزاد نیز درباره راه‌اندازی این مناطق و دلیل انتخاب آنها توضیحاتی ارائه و اظهار کرد که انتخاب این مناطق براساس رویکرد گسترش صادرات به کشورهای همسایه است.
تا به امروز دستاوردهای متعددی در حوزه مناطق آزاد به دست آمده که امید می رود با سیاست‌های ابلاغی رییس جمهور بتوان سرانجام خوبی را برای مناطق آزاد رقم زد؛ این در شرایطی است که طی دو سال گذشته مناطق آزاد کشور به ریل اصلی خود بازگردانده شده‌اند.
سیاست جدی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ایجاد سکوهای صادراتی است و امسال دو سکوی صادراتی شلمچه و ماکو افتتاح شده و پایانه‌های صادراتی دیگری نیز در حال ساخت است.
انتخاب مناطق آزاد جدید براساس رویکرد گسترش صادرات به کشورهای همسایه است، چرا که فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی بازار‌های جهانی دارند و باید برای کالاهای صادراتی به کشورهای همسایه بازار ‌سازی کرد، چون بازار کشورهای همسایه بسیار قابل توجه است.
در این راستا منطقه آزاد مهران به عنوان سکوی صادراتی به عراق تعیین شده است، ضمن این‌که منطقه آزاد اردبیل برای کار با آذربایجان و اینچه‌برون برای فعالیت با قزاقستان و ترکمنستان ایجاد می‌شود.
منطقه آزاد جاسک به عنوان پایانه دوم صادراتی کشور بوده که با نظر رییس جمهور قرار است این منطقه آزاد، تجارت در دریای عمان را ساماندهی کند.
این در حالی است که سهم مناطق آزاد و ویژه اقتصادی از کل صادرات کشور ۷۰ درصد است و طی دو سال اخیر ساخت چندین فرودگاه و بندر خشک در مناطق آزاد آغاز شده است، ضمن این‌که ایجاد پایانه صادراتی ماکو نیز به اتمام رسیده است.
از سوی دیگر مناسبات تجاری ایران و ترکیه بر اساس توفقات انجام شده باید به ۳۰ میلیارد دلار افزایش یابد و برای تحقق این هدف منطقه آزاد ماکو نقش موثری را ایفا می کند. بزودی منطقه آزاد ماکو به سکوی صارداتی غیر نفتی کشور تبدیل می شود.
زیر ساخت های لازم برای توسعه منطقه در حال آماده شدن است و توسعه جاده ، احداث فرودگاه ، ایجاد بندر خشک ، ایجاد پتروشیمی ، نیروگاه تولید انرژی، کشت و صنعت و تولید محصولات صنعتی در حال برنامه ریزی و آمده سازی است و امید می رود تا یکسال آینده زیر ساخت های لازم در منطقه آزاد ماکو آماده شوند.
منطقه آزاد ماکو دارای آب و خاک حاصلخیز و به لحاظ موقعیت جغرافیایی و هم مرز بودن با کشور ترکیه به عنوان دروازه اروپا دارای جایگاه ویژه در کشور است و با تاسیس منطقه آزاد ماکو، رشد و شکوفایی منطقه و توسعه صاردات غیر نفتی و رسید به اهداف و برنامه های اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید مقام معظم رهبری می باشد ، تحقق خواهد یافت. این در حالی است که منطقه آزاد ماکو به عنوان هفتمین منطقه آزاد تجاری صنعتی کشور با برخورداری از ظرفیت_های اقتصادی قابل توجه و امکانات زیربنایی مناسب و حاکمیت مجموعه ای از قوانین و مقررات ویژه حمایتی، فرصت های قابل توجهی را پیش روی سرمایه گذاران داخلی و خارجی فراهم نموده است. منطقه آزاد اقتصادی، تجاری و صنعتی ماکو به دلیل داشتن ظرفیت های زیاد سرمایه گذاری و موقعیت جغرافیائی خاص ، قابلیت تبدیل شدن به قطب سرمایه گذاری در استان و کشور را دارد.
بی شک در ابعاد اقتصادی، دستیابی به چنین جایگاهی در سطح بین الملل و پیشی گرفتن از کشورهای منطقه نیازمند همکاری و همیاری تمام ارکان اقتصادی و علمی کشور و بر عهده گرفتن سهم مشخصی در تحقق اهداف مذکور، توسط آنها است. این در حالی است که گمرک‌های آذربایجان غربی به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و منطقه ای اهمیت ویژه ای در تجارت بازرگانی برعهده دارند و تجهیز، ساماندهی و توسعه گمرکهای رسمی در مرزهای آذربایجان غربی برای رسیدن به چشم اندازی مطلوب در توسعه تجارت بازرگانی با کشور ترکیه به عنوان تنها استان هم مرز ایران و ترکیه ضروری است.
وجود گمرکهای مرزی فعال استان در مرزهای مشترک با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان بسیار حائز اهمیت است و با وجود پرکاربرد بودن این مجموعه ها تجهیز، ساماندهی و توسعه گمرکهای رسمی در مرز بین دو کشور برای رسیدن به چشم اندازی مطلوب برای تجارت بازرگانی در آذربایجان غربی به عنوان تنها استان هم مرز ایران و ترکیه ضروری است.
این در حالی است که منطقه آزاد تجاری ماکو در نزدیکی مرز بازرگان بعنوان فعالترین مرز مشترک بین ایران و ترکیه است و فعالیت این منطقه مبادلات بازرگانی بین دو کشور را متحول می کند.
البته اگر در هر حوزه اقتصادی جریان جدیدی ایجاد و اثر گذاری لازم را داشته باشد، توسعه اقتصادی تحقق خواهد یابد، در این راستا بخش خصوصی نیز باید با فعال تر شدن در حوزه های مختلف از جمله سرمایه گذاری در گمرکها و بازارچه های مرزی، نقش خود را به خوبی ایفا کند.
حمایت از سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی استان یکی از مهمترین رویکردهای مدیریت ارشد استان است که باید سعی کند با این حمایت، زمینه توسعه اقتصادی آذربایجان غربی به ویژه منطقه آزاد ماکو را فراهم نماید.
توسعه زیرساخت ها در سازمان منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو یکی از ضرورت های توسعه منطقه است و منطقه آزاد ماکو قابلیت تبدیل شدن به قطب سرمایه گذاری در استان و حتی کشور را دارد و باید بسترهای لازم برای حضور سرمایه گذاران در این منطقه فراهم شود.
به نظر می رسد برای رفع موانع توسعه منطقه آزاد ماکو باید این موضوع در دستور کار هیات مدیره، اعضای دبیرخانه شورای منطقه آزاد ماکو و همچنین مدیریت ارشد استان قرار گیرد و سازمان منطقه آزاد تجاری ، صنعتی ماکو می_تواند به عنوان یک الگو در کشور مطرح شود.