وقتی قیمت شیر در سایه تدبیر مسئولان از آب ارزان‌تر می‌شود!
رویا سیدولیلو
گروه اقتصادی: آذربایجان غربی یکی از قطب‌های کشاورزی در کشور است که تعداد زیادی از افراد در این استان مشغول کشاورزی و تولید انواع محصولات کشاورزی هستند اما در کنار کشاورزی آذربایجان غربی در صنعت دامداری و دامپروری در کشور و منطقه حرف‌هایی برای گفتن دارد چرا که انواع تولیدات در این بخش استان به بسیاری از کشورهای هم‌جوار صادرات شده و این کشورها نیز از این محصولات بهره‌مند می‌شوند.
آخرین آمارهای موجود در استان حاکی از این است که سالانه بیش از ۷۵۰ هزار تن محصولات دامی در آذربایجان غربی تولید می‌شود که از این مقدار ۵۸۰ هزار تن آن شیر و بقیه گوشت، تخم مرغ و سایر فراورده‌های دامی است؛ قسمتی از محصولات دامی از جمله شیر در صنایع تبدیلی به سایر فرآورده‌ها نظیر ماست دوغ، پنیر خامه ای و انواع شیر طعم دار تبدیل و قسمتی هم به صورت تازه روانه بازارهای مصرف می‌شود و مازاد مصرف فرآورده‌های دامی استان پس از بسته بندی شدن و انجام عملیات پاستوریزه به کشورهای هم‌جوار از جمله عراق و ترکیه صادر می‌شود و قسمتی هم به استان‌های هم‌جوار فرستاده می‌شود.
اما متأسفانه با وجود چنین نقش دامداران در استان هیچ حمایتی از آنان در کشور و آذربایجان_غربی وجود ندارد و بسیاری از دامداران این استان نسبت به پایین بودن قیمت شیر و عدم افزایش آن و همچنین عدم پرداخت پول حاصل از فروش شیر توسط کارخانه داران استان گلایه‌مند هستند.
به گزارش آراز آذربایجان صنعت دامداری از تاثیرگذارترین صنایع در هر جامعه‌ای به شمار می‌آید که در سال‌های گذشته و جاری نقش قابل‌توجهی در توسعه دامداری و فرآورده‌های مختلف تولیدی در این بخش ایفا کرده‌اند. گزارش حاضر به بررسی مشکلات تشکل‌های دامداری از دیدگاه مدیرعامل شرکت اروم ملیکا شیر و دبیر اجرایی انجمن صنفی کارفرمایان آذربایجان غربی که یکی از بزرگ‌ترین دامداران صنعتی استان است، پرداخته است.
* ابتدا خود را معرفی و بگویید در چه واحدی مشغول به فعالیت هستید.
جواد کوتان ساز مدیرعامل شرکت اروم ملیکا شیر و دبیر اجرایی انجمن صنفی کارفرمایان گاوداران صنعتی آذربایجان غربی و دارای یک گاوداری صنعتی ۲۰۰ راسی گاو شیری هستم که این واحد در سال‌های متمادی موفق به کسب گاوداری موفق، و برتر در کشور و منطقه شده است. همچنین یکی از مدرن‌ترین شرکت‌های دامداری کشور، شرکت اروم ملیکاشیر است که مدیریت آن با بنده بوده و دارای برتری‌های فراوانی در زمینه‌های مختلف در کشور است اما با این وجود بعد از تحریم‌های کشور صنعت دامداری و به خصوص این شرکت در گیرودار مشکلات فراوانی قرار گرفته به طوری که صنعت تولید شیر خام در استان در ورطه نابودی قرار دارد و مسئولان کشوری نیز هیچ مبادرتی برای رفع این مسئله نداشته و جز وعده و وعید هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند در حالی که اگر از آثار ارزشمند شیر که برابر است با »سلامتی و امنیت غذایی جامعه« آگاهی داشته باشند، هرگز اجازه نابودی این صنعت را نخواهند داد.
* اشاره خوبی در ابتدا به مشکلات صنعت دامداران کشور و استان کردید، لطفا بفرمایید در روند تولید و توزیع شیر چند بخش وجود دارد و اینکه آیا حمایتی از دامداران توسط کارخانه‌های بومی صورت می‌گیرد؟
دو بحث از مبدا تا مقصد تولید و توزیع شیر وجود دارد که یکی تولید کنندگان شیرخام (دامداران) و یکی فرآوری کنندگان شیرخام هستند که فرآوری بر عهده کارخانه هابوده و آن‌ها در سال جاری ۳ بار موفق به افزایش قیمت شده‌اند اما مشکل ما این است که بزرگ‌ترین کارخانه فرآوری مدرن خاورمیانه و کشور که شیر پگاه آذربایجان غربی است در استان ایجاد شده ولی متاسفانه این سیاست در راستای صنعت دامداران اصلا مثمر ثمر واقع نشده است که با ظرفیت کامل واحد خودمان شیر به آن‌ها بدهیم.از استان‌های تهران، لرستان، اردبیل قزوین شیر وارد آذربایجان غربی می‌شود در حالی که این امر که با قیمت بالا به دلیل هزینه‌های حمل و نقل، به دست کارخانه‌ها می‌رسد موجب می‌شود تا حمایتی از دامداران بومی استان انجام نگیرد.
مثالی که در شرکت اروم ملیکا شیر ارومیه به عینه هر روزه شاهد آن هستم این است که قیمت تمام شده واحد در هر کیلو شیر ۱۶۳۳ تومان است در حالی که کارخانه پگاه از قرار کیلویی ۱۰۵۰ تومان از خریداری می‌کند که تقریبا ۶۰۰ تومان زیر قیمت است که با احتساب تضرر روزانه ۹۰۰ هزار تومان و ماهیانه ۲۷ میلیون تومان و سالیانه ۳۲۴ میلیون تومان ضرر به یک واحد دامداری از سوی دولت وارد می‌شود؛ با این وجود به نظر شما می‌توان از واحدهای دامداری انتظار ادامه کار را داشت؟
* به عنوان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان گاوداری صنعتی آذربایجان غربی آیا تاکنون جهت رهایی از این مشکل مکاتبه‌ای با دولت و مسئولان کشوری و استانی داشته‌اید؟
در دولت قبل و در سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری در این راستا نه تنها از سوی دامداران استان بلکه از سوی دامداران کشور صورت گرفت ولی هیچ ثمره‌ای برای مرتفع شدن مشکل دامداران ایجاد نشد و در حال حاضر تمامی این توافقات روی کاغذ بوده و هیچ کدام به مرحله اجرا در نیامده است که ادامه روند ثبات نرخ شیرخام و افزایش هزینه‌های تمام شده تولید به طور حتم صنعت تولید شیرخام کشور را به ورطه نابودی خواهد کشاند.
طبق پیگیری‌های انجام شده، دولت قول اعطای نهاده‌های سبسیددار را برای دامداران داد که شامل علوفه یارانه‌ای اعم از سویای ۱۰۵۰ تومانی، جو ۶۹۰ تومانی و ذرت دانه‌ای ۷۰۰ تومانی بود ولی بعد از ۳ ماه به وعده‌های خود در زمینه توزیع نهادهای دامی یارانه‌ای در بین دامداران عمل نکرد و موضوع روی کار آمدن دولت جدید و تازه کار بودن آن را مطرح کردند که دامداران کشور به دولت جهت عمل به تعهدات خود تا پایان ماه رمضان فرصت دادند و بعد از اتمام شهریور ماه قول دیگری شامل خرید شیر از واحدهای دامداری به قیمت ۱۱۱۰ تومان و ارائه یارانه ۱۹۰ تومانی (یارانه تولید گاوداری) داده شد که تاکنون این بحث‌ها هیچ اقدام عملی به خود ندیده‌اند و ما مجبوریم نهاده‌هایی همچون جو، ذرت و سویا را که مهم‌ترین غذاهای دام محسوب می‌شود با قیمت آزاد و بسیار گران خریداری کنیم.
* مشکل اصلی از نظر شما از کجا نشات می‌گیرد؟ و آیا این مشکل تنها دامن‌گیر واحدهای دامداری استان است؟
علت اصلی این مشکل به کمبود نهاده‌های دامی که به صورت وارداتی تامین می‌شد، برمی گردد و باعث شده تا بازار شیر در این شهرستان و استان وضعیت نامناسبی دارد.
این درحالیست که حتی قیمت مصوب جدید دولت در خرید شیر توسط کارخانه داران عملیاتی نشده است و به جای خرید این ماده به قیمت مناسب، واحدهای دامداری مجبور به فروش شیر به قیمتی پایین‌تر از قیمت تمام شده هستند و چون شیر ماده‌ای فاسد شدنی است مجبور هستیم به قیمت کارخانه داران تن دهیم چون در وضعیت کنونی این کارخانه‌ها هستند که در زمینه شیر حاکم بر بازار و روند معاملات شده‌اند.
این مشکلات که واحدهای دامداری اکنون با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند موجب شده تا بیشتر دامداری‌ها بر اساس این بی توجهی‌ها تعطیل شده و با نصف ظرفیت کار می‌کنند به طوری که حتی دامداران با مشاهده وضعیت موجود بیشتر دام‌های خود را به کشتارگاه‌ها دادند.
این مشکلات مشکلاتی است که کل دامداران و واحدهای دامداری کشور را در گیر خود کرده و زمانی که قیمت سویا را با ۲۰۰۰ تومان، جو را با ۹۰۰ تومان و ذرت را با ۱۰۵۰ تومان خریداری می‌کنیم، با این وجود چگونه باید انتظار رونق این بخش را بخواهیم.
* با توجه به مطالب ذکر شده چنین به نظر می‌رسد که دولت تاکنون هیچ گونه قدمی برای رفع این مشکلات واحدهای دامداری بر نداشته است، آیا این مطلب را تایید دارید؟
به دنبال اعتراض واحدهای دامداری کشور دولت ۴ کارشناس رسمی دادگستری را در تهران موظف به بررسی قیمت تمام شده در ۱۰ الی ۳۰ واحد بزرگ، متوسط و کوچک کرد که حتی قیمت تمام شده یک لیتر شیر از نظر این کارشناسان نیز ۱۴۵۷ تومان اعلام شد که این مطلب نیز این‌گونه رها شد.
*آیا مکاتبه‌هایی با استاندار آذربایجان_غربی و مسئولین استان در جهت رفع این مشکلات داشته‌اید؟ حرکت آن‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مکاتبات بسیاری با استاندار محترم آذربایجان_غربی تاکنون شده و شخص استاندار تاکنون پیگیری‌های بسیاری را با مسئولان کشوری داشته است اما این مشکلات همچنان پابرجا باقی مانده است.
در استان‌های دیگر در واحدهای خرده پا می‌توان شیر خام تولیدی را در ماست بندی و لبنیات مشکل را رفع کرد اما این امر در واحدهای بزرگ امکان پذیر نیست چرا که میزان شیر تولیدی در حجم بسیار بالایی قرار دارد چنانچه واحدهای خرد خود اقدام به فروش شیر خام کنند، تعزیرات حکومتی مانعی بر سر راه می‌شود که نباید قیمت از ۱۳۰۰ تومان گران‌تر باشد در حالی که این شیر در آذربایجان شرقی ۱۶۰۰ تومان و در تهران ۱۷۰۰ تومان به فروش می‌رسد.
یکی از بحث‌های مطرح شده استاندار با وزارت خانه صنعت، معدن و تجارت و تعزیرات حکومتی این بود که دامداران را این‌گونه نباید فراری و دلزده کرد و از نظر قیمت نباید محدودیت زیادی بر واحدهای دامداری گذاشت اما با وجود این بحث‌ها تعزیرات حکومتی قانع نبوده و در صورت مشاهده هر گونه قیمت بالای ۱۳۰۰ تومان جریمه‌های سنگینی و سپس پلمپ را برای واحدها اعمال می‌کند.
* وضعیت آینده این صنعت را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا امیدی برای بهبود وضعیت کنونی وجود دارد؟
منطقه آذربایجان غربی، یقینا قطب کشاورزی کشور است و حتی کشور نیز دارای رتبه بالایی در دامپروری در جهان دارد و مگافارم هایی که در کشور وجود دارد، قابل مقایسه با هیچ کشوری نیست و در سطح آمریکا، برزیل و کانادا قرار داد، اما با این وجود از ظرفیت موجود استفاده نادرستی شده و بسیاری از واحدهای کوچک از بین رفته‌اند که بر این اساس هر روز شاهد کاهش تولید شیر در استان و کشور هستیم و چنین به نظر می‌رسد که بعد از ۲ سال تنها بتوان شکل گاو را فقط در کتاب‌ها مشاهده کرد.
مشکل اصلی این است که دولت وضعیت مشخصی ندارد و دو راه تنها برای جبران این مشکلات دارد که یکی ارائه نهاده‌های ارزان و سوبسیددار به دامداران و دیگری آزاد کردن قیمت شیر است که با این موارد موافقت ندارد. نهاده‌های داده شده به واحدهای دامداری با قیمت دلار آزاد ارائه می‌شود اما در مقابل هیچ اجازه‌ای برای آزاد شدن قیمت شیر صادر نمی‌کنند.
البته این مشکلات تنها در شیر خلاصه نمی‌شود در گوشت نیز مشکلات فراوانی وجود دارد. اصلاح نژاد یک گاو شیرده اصیل ۲۵ الی ۳۰ سال طول می‌کشد که ارزش گاو اصلاح نژاد شده بیشتر از گوشت آن است اما به دلیل مشکلات تامین نهاده‌ها و ضرر های بسیار در این راستا برای جبران ضررهای وارده در برخی اوقات مجبور به کشتار آن می‌شویم که متأسفانه این کشتار نیز به دلیل واردات گوشت از برزیل و دام زنده از هند و پاکستان چندان ضرر وارده را جبران نمی‌کند.
با وضعیت موجود اکنون کشتارگاه‌های کشور برای دام‌های وارداتی کار می‌کنند در حالی که گوشت دام‌های وارداتی دارای انواع بیماری‌هاست اما با عدم توجه قرار دادن این امر ضربه‌ای سخت به بدنه دامداری های کشور وارد می‌شود.
*به عنوان سوال پایانی اگر مطلب خاصی وجود دارد، بفرمایید.
در پایان جا دارد از پیگیری‌های تمامی مسئولان استان برای برطرف شدن مشکلات این صنعت تشکر داشته باشم و از تمامی دست اندر کارانی که با آغوش باز ما را در رفع مشکلات صنعت دامداران یاری می‌کنند، قدردانی کنم.
مسئولان کشوری نیز از یاد نبرند که فعالان این صنعت همچنان چشم امیدشان به دست آن‌هاست تا با اقداماتی مناسب این صنعت بار دیگر در کشور بر روی پای خود بایستد. به گزارش خبرنگار روزنامه آراز آذربایجان بر هیچ‌کس پوشیده نیست که صنعت دامداری کشور اهمیت بسیار زیادی دارد اما نوع و شکل حمایت از این صنعت هم مسئله بسیار مهمی است، رعایت عدالت در این امر باید حفظ شود چرا که برای بسیاری از مردم این منطقه دامداری تنها راه امرار معاش آن‌هاست و اگر با مشکل رو‌به‌رو شود عواقب فراوانی را در بیکاری، مهاجرت جوانان به خارج از کشور ایجاد شغل‌های کاذب، کم شدن تولیدات دامی و … را به همراه دارد.
از این دست قوانین اجرا نشده در ارتباط با برنامه‌های پنج ساله کم نیستند آنچه سؤال است اینکه آیا در حکومت جمهوری اسلامی ایران اجرای قانون عدالت است و یا عدم اجرای قانون؟ انتظاری که از رئیس جمهور دولت تدبیر و امید و مسئولان زیر پرچم این دولت که پرچم‌دار اجرای عدالت هستید فقط یک تقاضا وجود دارد و آن هم اجرای قوانین مربوطه که عین عدالت است. البته نه نوش‌داور بعد از مرگ سهراب!
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۶ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۱۲:۲۳ ب.ظ
