سال های طلایی احیاء دریاچه ارومیه قربانی سیاسی بازی سیاستمداران

گروه اجتماعی: سیاسی بازی‌ها و نگاه سیاسی تا حدود زیادی صدمه وارده به دریاچه ارومیه را افزایش داده است. یعنی نگاه سیاسی و تخریبی به این مساله اکولوژیکی تنها وضعیت آن را بدتر کرده است.
به گزارش آرازآذربایجان ، احیای دریاچه ارومیه به عنوان یکی از پروژه‌های ملی با اما و اگرهای فراوانی همراه بوده است و تاکنون نیز طرح قابل قبولی برای این موضوع نیز انجام نشده است.
دریاچه ارومیه به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری در کشور و به عنوان دومین دریاچه شور جهان شناخته می‌شود.
این دریاچه از سال ۷۴ که وسعت این دریاچه به ۶۰۰۰ کیلومتر مربع می‌رسید،‌ امروز چیزی حدود ۲۰ درصد آن هنوز خشک نشده است.
۲۰ سال از آغاز اولین نشانه‌های خشکی دریاچه ارومیه می‌گذرد و همه اقداماتی که دولت‌های مختلف برای احیای این دریاچه انجام داده‌اند،‌ تقریباً بی نتیجه بوده است.
علت خشکی دریاچه ارومیه؛‌ از بی تدبیری تا شرایط اقلیمی
بسیاری از کارشناسان اصلی‌ترین دلیل خشکی دریاچه ارومیه را بی تدبیری‌ها و اقدامات عوامل انسانی می‌دانند. ۲۲ سد در ارومیه، ۳۶ سد در آذربایجان شرقی و ۴ سد در کردستان تمام حوزه‌های آبریز به دریاچه ارومیه را کورکرده است.
این تعداد سد را تنها وزارت نیرو احداث نکرده است، بلکه تعداد زیادی از این سدها را می‌توان آب‌بندهایی نامید که وزارت جهاد کشاورزی تأسیس کرده است.
دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری می‌گوید: در رودخانه‌های منتهی به دریاچه ارومیه ۴۴ سد زده شده و در برنامه وزارتخانه‌های مطبوع است که این تعداد به ۹۰ سد برسد.این تعداد سد در کنار ۵۰ هزار حلقه عمیق و نیمه عمیق که در محدوده این دریاچه حفر شده است و یا از گذشته وجود داشته است، سبب شده سالیانه ۳۰ سانتیمتر از آب‌های زیرزمینی این دریاچه کاهش یابد که به فاجعه امروز بدل شده است.
البته تغییرات آب و هوایی نیز در این خشکی بی تأثیر نبوده است. اما به زعم برخی دیگر از کارشناسان اگر این تغییرات اقلیمی دلیل خشکی این دریاچه است، باید دریاچه وان ترکیه نیز به چنین روزگاری دچار می‌شد.
علل دیگری از جمله کشت نامناسب گیاهانی که خشکی بیشتری را برای این دریاچه ارمغان آورده‌اند.
‌ پل میانگذر دریاچه ارومیه با طول ۱٫۷ کیلومتر که دو بخش شمالی و جنوبی دریاچه را از هم جدا کرده، برداشت بی رویه از منابع آبی زیرزمینی (آمارهای فائو از برداشت ۷۲ درصدی این آب‌ها حکایت دارد)‌، افزایش سطح کشت کشاورزی و … را می‌توان نام برد.
نگاهی سیاسی به یک پدیده طبیعی
در دولت‌های مختلف مخالفان و موافقان اقدامات انجام شده درباره این دریاچه بیشتر به دلایل سیاسی و نه به صورت علمی دست به نقد و تخریب همه فعالیت‌های صورت گرفته زده‌اند.
همین سیاسی بازی‌ها هم تا حدود زیادی صدمه وارده به این دریاچه را تا حدود زیادی افزایش داده است. یعنی نگاه سیاسی و تخریبی به یک مساله اکولوژیکی تنها وضعیت آن را بدتر کرده است.
دولت طی سال‌های گذشته حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان بودجه به طرح احیای دریاچه ارومیه اختصاص داده است که برآوردها نشان می‌دهد برای اجرای این طرح ملی رقمی حدود ۲۰۰۰۰ میلیارد تومان نیاز است.
ستادی برای احیای دریاچه ارومیه
یکی از اقداماتی که دولت یازدهم در خصوص احیای دریاچه ارومیه انجام داده است،‌ تشکیل ستاد احیای این دریاچه در سال ۹۳ بوده است. اما این ستاد با تصویب ۱۹ مصوبه در دولت هنوز نتوانسته است برای احیای این دریاچه اقدام مثبتی انجام دهد. تنها چندماه پس از تشکیل این ستاد آب دریاچه ارومیه در کمترین میزان خود یعنی ۷۰۰ میلیون متر مکعب رسید.البته در دولت‌های مختلف تاکنون ۲۹ مصوبه برای احیای دریاچه ارومیه به تصویب رسیده است که به نظر می‌رسید هیچ یک از این مصوبات تاثیری بر احیای این دریاچه نداشته و طبیعت خود به داد این دریاچه رسیده است.
چقدر آب برای احیای دریاچه ارومیه لازم است؟
حجم آب دریاچه ارومیه در وضعیتی که کاملاً پرآب باشد، بالغ بر ۳۲ میلیارد متر مکعب است. با خشکی ۸۰ درصدی این این دریاچه تقریباً می‌توان گفت نیمی از این دریاچه دیگر قابلیت احیا ندارد و به همین دلیل طبق دو مصوبه بخش‌هایی از این دریاچه به پارک و فضای حفاظت شده محیط زیست تغییر کاربری داده است.طبق بررسی‌های انجام شده، سالانه باید ۳ میلیارد متر مکعب آب وارد این دریاچه شود که دولت مدعی سالانه ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب را وارد این دریاچه کرده است!
طبیعت برای احیای دریاچه ارومیه دست به کار شد
پس از بارش‌های فراوانی که از اسفندماه سال گذشته در کشور شروع و در فروردین ماه سال جاری نیز ادامه پیدا کرد، حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه افزایش چشمگیری پیدا کرد؛‌ این افزایش ورودی آب سبب شد، حجم فعلی آب این دریاچه به ۵٫۲ میلیارد متر مکعب برسد.
به نظر می‌رسد طبیعت خود برای احیای این دریاچه دست به اقدام زده است که تا کنون هم توانسته است بخش‌هایی از این دریاچه را احیا کند.
.Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com