زلزله های ویرانگر معاصر ایران
گروه جامعه :ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از کشورهای بلاخیز جهان به شمار می آید که همه ساله بلایایی نظیر سیل، زمین لرزه خشکسالی و… را تجربه می کند. زلزله یکی از دهها سوانح طبیعی است که ایران از جمله کشورهای زلزلهخیز جهان به حساب می آید و همواره اکثر شهرها و روستاهایش را تهدید می_کند. از سال ۱۳۴۰ تاکنون زمین لرزه های مختلف و در مواقعی ویران کننده مناطق مختلف کشور را با خسارات و تلفات سنگینی روبه رو کرده است.در این بخش با انتشار برخی تصاویر زلزله_های ایران، توضیحات مختصری در مورد زمین لرزه های اخیر آورده ایم.۸۷ سال پیش زلزله بزرگ و مخرب سلماس در تاریخ ۱۷ اردیبهشت سال ۱۳۰۹ به بزرگی ۷٫۲ اتفاق افتاد که جزو یکی از مخرب ترین زلزلههای منطقه آذربایجان محسوب می شد. این زلزله موجب تخریب کامل دیلمقان و حدود شصت روستا در دشت سلماس و مناطق حاشیه آن شد. دامنه آسیبها از دشت سلماس به دهستان قطور و مسیر علیای زاب در ترکیه کشیده شده بود و موجب کشته شدن ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰۰ نفر در سلماس شد.در این زلزله اکثر آثار باستانی سلماس از جمله حصار ۴ متری شهر دیلمقان مساجد و عبادتگاههای مسیحیان، مناره قرون وسطییی میرخاتون در کهنه شهر، پلهای قدیمی از بین رفت. این زلزله یکی از مخربترین زلزلههای آذربایجان و شاید منطقه خاورمیانه میباشد بطوریکه سال ۱۹۳۰ در تاریخ زلزلهشناسی بنام ۱۹۳۰سلماس ثبت شده است.
زلزله بزرگ بعدی مربوط به بوئین زهرا در جنوب استان قزوین است که در تاریخ ۱۰ شهریور سال ۱۳۴۱ با بزرگی ۷٫۲ ریشتر موجب کشته و زخمی شدن نزدیک به ۳۰ هزار تن شد. این زمین لرزه که در یک قرن اخیر در نوع خود بیسابقه بود موجب ویرانی کامل شهر بویینزهرا و تمام روستاهای اطرافش شامل دانیسفهان تاکستان، توفک، رودک، سگزآباد، رستم آباد آغچه مزار و ایپک شد.شدت این زمین لرزه به حدی بود که در تهران نیز احساس شد. در پی این زلزله بسیاری از سازمانها و نهادهای بین المللی از جمله صلیب سرخ به کمک مردم زلزله زده آمدند. در داخل نیز اقدام غلامرضا تختی پهلوان و کشتی گیر ایرانی برای جمع آوری کمک ها در آن زمان مورد توجه مردم و رسانهها قرار گرفت.
بوئینزهرا منطقهای لرزهخیز است و بر روی گسل قرار دارد و تاکنون زمینلرزه های شدیدی را به خود دیده است که تلفات بسیاری را بر جای گذاشته است. این زمینلرزهها عبارتند از:
زمینلرزه سال ۵۵۶ (تلفات نامعلوم)
زمینلرزه ۱۶ فروردین ۱۲۹۲ (به روایتی ۱۲۰۰ کشته)
زمینلرزه ۱ تیر ۱۳۸۱ (حدود ۲۹۱ کشته و ۱۵۰۰ زخمی)
زلزله ۲۵ شهریور ۱۳۵۷ طبس در نوع خود شدیدترین زلزله ایران با شدت ۷٫۴ ریشتر بود که شهری با قدمت بیش از ۲۵۰۰ سال و به همراه حداقل ۳۰ روستای تاریخی را به تلی از خاک تبدیل کرد و ده ها هزار نفر را به کام مرگ فرو برد.ان زمین لرزه در نوع خود یکی از بزرگترین زلزلههای ایران بود که تا مدتها مبنای محاسبات سازه در آیین نامه زلزله ایران بود.بعد از گذشت ۱۲ سال از زلزله مهیب طبس کشور ایران دوباره زمین لرزه بزرگ دیگری را تجربه کرد اما این بار در رودبار و منجیل. در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد ۳۱ خردادماه ۱۳۶۹ در نزدیکی شهر رودبار زلزله ای به بزرگی ۷٫۴ ریشتر به وقوع پیوست که موجب کشته شدن ۳۵۰۰۰نفر ، تخریب بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی و بی خانمان شدن۵۰۰۰۰ نفر شد.
در شهر منجیل اکثر ساختمانها ویران شدند و صدها کشته برجای ماند. سد منجیل در جریان زمینلرزه بشدت آسیب دید، بطوریکه دریاچه پشت سد تا پایان مرحله بازسازی بطور کامل تخلیه شد. در تونلهای محور منجیل ـ رودبار شکستگیهای بزرگ و چپ گرد بوجود آمد و مبادی ورودی تونلهای به علت ریزش کوه تخریب گردیدند. شهرک هرزه ویل در شمال غرب شهر منجیل به علت پایداری ساختمانهای مسکونی از تلفات کمتری برخوردار بود، لیکن روستاهای هرزه ویل به علت لغزش کوه به کلی ویران گردیدند.شهر رودبار در مقایسه با شهر منجیل از شدت تخریب کمتری برخوردار بود لیکن به اکثر ساختمانها آسیب شدید وارد آمد.
در کیلومتر ۲۵ جاده رشت-رودبار جاده در اثر ریزش سنگهای عظیم مسدود گردید.خسارات ناشی از زمینلرزه در ناحیه امامزاده هاشم جزئی بود و آثار حاصل از زمینلرزه در این منطقه کمتر به چشم میخورد ولی با نزدیک شدن به شهر رشت آثار تخریب تا اندازهای بارزتر بود.
وقوع این زمینلرزه در تهران نیز باعث وحشت زیاد مردم شد و بسیاری را از خواب بیدار نمود، لیکن آثاری از ریزش منازل یا تلفات انسانی مشاهده نگردید.
در این دو دهه اخیر هم ایران شاهد زلزله مخرب دیگری بود که در شهر بم در ساعت ۵:۲۶ بامداد ۵ دی ۱۳۸۲ با بزرگی ۶٫۶ ریشتر اتفاق افتاد.آمار تلفات رسمی بیش از ۲۵۰۰۰ نفر و مجروحان حدود ۵۰۰۰۰ نفر اعلام گردید. بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر نیز بی خانمان شدند. در اثر این حادثه ۹۰ درصد از سازههای شهر بم به کلی تخریب شدند. ارگ بم که با ۲۵۰۰۰ سال قدمت بزرگترین سازه? گلی جهان بود و علی رغم اینکه چندین بار در طی تاریخ به صورت موضعی تعمییرات جزئی شده بود در این حادثه به کلی ویران شد.یکی از قدیمی ترین زلزله های ایران مربوط می شود به زلزله سال ۱۱۵۸ شمسی تبریز که آسیب فراوانی به مسجد کبود وارد آمد و در اثر این زلزله گنبدهای مسجد فرو ریخت.
خرابههای مسجد برای بیش از ۱۵۰ سال بدون تعمیر باقی ماند تا آنکه در سال ۱۳۱۸ تعمیرات و دوبارهسازی مسجد به منظور حفاظت و بازسازی بخشهای باقیمانده شامل طاقها و پایهها آغاز شد و در ۱۳۵۵ کارهای ساختمانی آن به اتمام رسید.
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۱۸ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۷:۳۴ ق.ظ