گزارش//

رشد باسوادی؛ ارمغان انقلاب اسلامی برای مناطق مرزی و محروم آذربایجان غربی

گروه گزارش: رشد ۵۴ درصدی نرخ باسوادی در آذربایجان غربی پس از انقلاب ارمغانی ارزنده بود که به ساکنان مناطق محروم اعطا شد چرا که این نقاط همواره به دلایلی از قافله توسعه فرهنگی و به تبع آن توسعه اقتصادی عقب مانده‌اند و اینک با واقعیت گرفتن رویای باسوادی در این مناطق پایه‌های توسعه مستکحم شده است. رشد سواد آموزی طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ در آذربایجان غربی، با افزایش ۳٫۲ درصدی و در سه سال اخیر با رشد ۳٫۳ درصدی همراه بوده که بیانگر یک جهاد فرهنگی برای ریشه کنی این معضل اساسی در مناطق محروم است.
کسب رتبه هشتم کشور در جذب و تحت پوشش قرار دادن جمعیت بی سواد از جمله موفقیت‌های آذربایجان غربی بوده است، اما با وجود این رشد و پیشرفت از بین جمعیت ۱۰ تا ۴۹ سال استان که ۲ میلیون و ۱۱۱ هزار نفر است، حدود ۹۰ هزار نفر از نعمت سواد محروم هستند.
بر اساس اطلاعات منتشر شده از طرف مسوولان استانی، آذربایجان غربی با دارابودن میانگین ۹۴ درصدی در میزان باسوادی سه درصد از میانگین کشوری در این زمینه همچنان فاصله دارد و در رتبه ۲۸ کشوری در این موضوع قرار دارد که یکی از علل عدم ارتقای رتبه استانی، درج نشدن آمار تعداد باسواد شدگان استان در سال‌های پس از سرشماری سال ۱۳۹۵ است.کارشناسان آموزش و پرورش آذربایجان غربی بر این عقیده هستند که دستیابی به میانگین ۹۴ درصدی نیز به مرور زمان و در طی ۴۴ سال گذشته از ۳۷ درصد ارتقا یافته و در انتظار هستند بعد از سرشماری نفوس و مسکن پیش رو شاخص باسوادی استان نیز تغییر چشمگیری داشته باشد.
صاحب نظران حوزه تعلیم و تربیت بر این باور هستند که عوامل متعددی در رشد آمار باسوادی در آذربایجان غربی در چند سال اخیر موثر بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به پشتکار افزون ‌بر یک هزار و ۶۰۰ نفر آموزش دهنده در جذب سوادآموزان، همراهی و همکاری شورای پشتیبانی سوادآموزی استان، سیاست‌های اداره کل آموزش و پرورش در زمینه سوادآموزی، فعالیت‌های ترویجی در راستای باسوادی و مزایای آن و افزایش ۲۰ درصدی سالانه اعتبارات استان اشاره کرد.
اما نباید فراموش کرد که طبق آخرین سرشماری کشوری و آمار خود اظهاری که انجام شد ۸۶٫۳ درصد بانوان و ۹۵٫۱ درصد مردان آذربایجان غربی باسواد هستند ولی یک فاصله و شکاف حدود ۹ درصدی در این زمینه به چشم می‌خورد.اختلاف موجود بین آمار باسوادی زنان و مردان و رتبه نامطلوب استان در بخش سوادآموزی بیانگر وجود چالش‌هایی غیر قابل اغماض در این بخش است که با گذشت زمان به دلایل متعدد هنوز رفع نشده‌اند.
۹۰ درصد فعالیتهای سواد آموزی به بانوان اختصاص دارد
براساس اظهارات کارشناسان معاونت نهضت سوادآموزی آذربایجان غربی، برای انسداد مبادی بی‌سوادی لازم است تا این چالش‌ها در اسرع وقت رفع شوند تا خدمات انجام شده و زحماتی که مسوولان و آموزش دهندگان برای ریشه کنی بی‌سوادی متحمل شده‌اند بی پاسخ نماند و این معضل به شکل اساسی برچیده شود.
عزت الله فهمی رییس اداره دوره‌های سواد آموزی آذربایجان غربی در این باره با اشاره به لزوم انسداد (بستن ِ) راه‌های بی‌سوادی به خصوص در مورد بانوان گفت: ۹۰ درصد فعالیت‌های سوادآموزی در استان به بانوان اختصاص دارد و شکاف بین سواد زنان و مردان ۸٫۸ درصد است.
این کارشناس تعداد زنان باسواد آذربایجان غربی در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال را ۸۹۳ هزار و ۱۱۰ نفر اعلام کرد و افزود: نرخ باسوادی زنان شهری استان ۹۱ درصد و زنان روستایی ۷۶٫۸ درصد است.رییس اداره دوره‌های سواد آموزی آذربایجان غربی با بیان اینکه تعداد مردان برخوردار از نعمت سواد در استان یک میلیون و ۴۷۳ هزار نفر است، ادامه داد: نرخ باسوادی مردان روستایی ۹۱٫۸۴ درصد است که این نرخ در میان مردان شهری ۹۶٫۷۴ درصد است.
وی با بیان اینکه ۹۲٫۸ شهروندان آذربایجان غربی باسواد هستند، اضافه کرد: اختلاف میزان باسوادی در مناطق شهری و روستایی بین ۱۲٫۲ درصد بوده و موضوع باسوادی تاثیر مستقیمی بر مهاجرت از روستا به شهر دارد.
فهمی با اشاره به اینکه مهاجرت افراد بی‌سواد و کم سواد در استان مانند سکه ای دو رو است، گفت: این مهاجرت ها فقط شامل افراد تحصیل کرده روستایی از خود آذربایجان غربی به شهرها نیست و باید آن روی سکه را هم دید چرا که افراد بی‌سواد استان‌های همجوار به خصوص آذربایجان شرقی نیز برای یافتن کار به روستاها و مناطق حاشیه‌ای آذربایجان غربی مهاجرت می‌کنند و این به یک معضل تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه شاخص سواد آموزی در سه سال گذشته بیش از سه درصد رشد داشته است، گفت: سواد، مهارتی است که باید از آن استفاده شود تا خواندن نوشتن تعمیق شود.هماهنگی و تعامل مسوولان در بکارگیری سیاست های مضاعف تشویقی برای هدایت آموزش دهنده‌ها به مناطق مرزی و اعمال محدودیت‌ها برای بیسودان در کشور راهکاری بود که این کارشناس برای تحقق سریعتر برنامه‌های سواد آموزی ارائه کرد.
شاخص باسوادی بانوان در آذربایجان‌غربی به ۸۶٫۲ درصد رسیده است
مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان‌غربی با بیان اینکه شاخص باسوادی بانوان استان قبل از انقلاب ۳۵٫۳ درصد بود گفت: طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ با ۵۰٫۷ درصد رشد به ۸۶٫۲ درصد ارتقا یافته است.
علی مطهری میزان باسوادی مردان استان را در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در قبل از انقلاب ۶۱٫۷ درصد بیان کرد و افزود: این رقم بعد از انقلاب با رشد ۳۳٫۴ درصدی به ۹۵٫۱ درصد رسیده است.طبق گفته‌های وی و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ نرخ باسوادی استان حدود ۸۷٫۵ بوده است که این رقم در سال ۱۳۹۵ به ۹۰٫۷ درصد ارتقا پیدا کرده ‌است.
مدیرکل آموزش و پرورش آذربایجان غربی ادامه داد: کسب رتبه هشتم کشور در جذب و تحت پوشش قرار دادن جمعیت بی‌سواد از جمله موفقیت‌های استان بوده که با رشد ۳٫۳ درصدی طی سه سال اخیر حاصل شده است.
مطهری گفت: طبق برنامه ریزی‌ها تلاش می‌شود تا سال ۱۴۰۱ با همکاری استانداری و سایر نهادهای مرتبط بتوان با به صفر رساندن بی سوادی در گروه سنی ۱۰-۴۹ سال ریشه بی سوادی در استان را خشکاند.وی با بیان اینکه شهرستان نقده با ۹۳٫۴ درصد در شاخص باسوادی پیشتاز استان است، افزود: بیشترین باسوادی زنان نیز با ۹۱٫۵۳ درصد در میاندوآب ثبت شده است.
علم اندوزی مورد تاکید در آموزه های دین مبین اسلام است
نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی با اشاره به آیه‌ای از قران کریم در زمینه مرتبه علم اندوزان افزود: رسیدن به مرتبه درک توحید پروردگار و شهادت به آن، برای صاحبان علم امکان پذیر است و این در فضیلت و ضرورت علم به تنهایی کافی است.حجت الاسلام و المسلمین سیدمهدی قریشی ادامه داد: بسیاری از مشکلات در جوامع ناشی از جهل و بی سوادی است، به همین دلیل قرآن در بسیاری از موارد به علم اندوزی تاکید ویژه دارد.
نماینده ولی فقیه در این استان ضمن اشاره به اهمیت علم از منظر اسلام گفت: معجزه پیامبر اسلام از نوع کتاب و علم است و این امر توجه ویژه اسلام به موضوع علم را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه نرخ سوادآموزی در دوران قبل از انقلاب پایین بود ولی بعد انقلاب نرخ باسوادی با تاسیس نهضت سوادآموزی به فرمان حضرت امام (ره) ارتقا یافته است، اظهار کرد: این امر نشان دهنده توجه امام راحل (ره) به تمام ابعاد جامعه است.امام جمعه ارومیه در ادامه با اشاره به حدیثی از امام صادق (ع) یادآور شد: هر فردی، بی‌سوادی را با سواد کند و او با استفاده از این علم بتواند امور زندگی‌اش را بگذراند و کارهای نیک انجام دهد ثوابش برای فرد یاد دهنده در آخرت ثبت می‌شود.
۱۶۰۰ آموزش دهنده در آذربایجان غربی فعال هستند
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان غربی گفت: یک هزار و ۶۰۰ آموزش دهنده نهضت سواد آموزی در این استان آموزش حدود ۲۳ هزار سواد آموز را برعهده دارند.حسین حسن خانی با بیان اینکه در سال ۱۳۵۵ نرخ باسوادی در استان ۳۷ درصد و نرخ کشوری ۴۸٫۸ درصد بود افزود: این رقم در سال ۱۳۹۵ که آخرین سرشماری نفوس و مسکن انجام شده است ۹۱ درصد در استان و ۹۴٫ ۷ درصد در کشور ثبت شد.
به گفته وی آذربایجان غربی در سال‌های اخیر و بعد از انقلاب در شتاب بخشی به سواد اموزی از میانگین کشوری پیشی گرفته است و طبق آمار رشد نرخ باسوادی در استان در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال ۵۳٫۷ و نرخ رشد کشوری ۴۵٫۹ درصد بوده است.
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان غربی گفت: در سال ۱۳۵۵ نرخ باسوادی مردم استان در گروه سنی ۶ سال و بالاتر ۳۸٫۲۶ صدم بود در حالیکه آمار کشوری ۴۰ درصد بود.براساس اظهارات وی، طبق برنامه ریزی ها تلاش می‌شود تا سال ۱۴۰۱ با همکاری استانداری و سایر نهادهای مرتبط بتوان با به صفر رساندن بی‌سوادی در گروه سنی ۱۰-۴۹ سال ریشه بی سوادی در استان را خشکاند.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا، براساس اعلام مسوولان سوادآموزی استان تعداد بی‌سوادان آذربایجان غربی در گروه سنی تعریف شده ۱۰ تا ۴۹ سال طبق آمار آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۹۰ هزار نفر است اما با آموزش‌های ارائه شده در طی چند سال اخیر این تعداد کاهش یافته و ۹۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود که با در نظر گرفتن این مطالب و تلاش‌های انجام شده ۹۴ درصد از گروه سنی یاد شده در استان باسواد هستند.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com