خودکفایی در گندم، نیازمند اقتصادی شدن تولید آن است

گروه گزارش: کارشناسان و مسئولان بخش کشاورزی آذربایجان غربی معتقدند، توسعه کشت و خودکفایی در تولید گندم، زمانی محقق می‌شود که تولید این محصول برای کشاورزان اقتصادی و مقرون به صرفه باشد.
به گفته آنان نه تنها گندم، بلکه هر محصول دیگری که تولید آن صرفه اقتصادی نداشته باشد از چرخه تولید خارج شده و جای خود را به محصولاتی خواهد داد که درآمد بهتری برای تولید کنندگان دارد.
مدیر زراعت جهاد کشاورزی آذربایجان غربی می‌گوید : گندم به عنوان یک محصول استراتژیک و غذای غالب مردم، باید مورد حمایت کامل دولت باشد.جمشید دارا، برنامه ریزی مستمر برای تولید گندم بر اساس ظرفیت استان‌ها و مناطق گندم خیز، استفاده از بذرهای پرمحصول و مقاوم در مقابل آفات و بیماری‌های گیاهی افزایش مهارت‌های فنی مروجین و گندمکاران اعمال حمایت‌های تشویقی، اختصاص تسهیلات مناسب و کاهش ضایعات در مراحل برداشت حمل و نقل و فراوری را از جمله راهکارهای خودکفایی گندم در کشور اعلام کرد.
وی یاد آور شد : با توجه به کم آبی کشور ایران، کشت گندم به عنوان محصولی با نیاز آبی کم، مزیت کشاورزی کشور ماست که در صورت حمایت‌های دولتی، می‌توان آن را جایگزین محصولاتی کرد که نیاز آبی بیشتری دارند.
دارا تاکید کرد : برای خودکفایی در تولید گندم و تامین نیاز کشور از داخل، الزاما باید تمهیدات لازم اندیشیده شده و با رصد هزینه های تولید، قیمت عادلانه ای برای گندم تعیین شود.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گفت: در سال زراعی ۹۱_ ۹۲ حدود ۳۵۹ هزار هکتار از زمین‌های زراعی استان زیر کشت گندم رفته بود که ۱۹۵ هزار هکتار آبی دیم و بقیه آبی بود.
دارا افزود: پیش بینی می‌شود امسال نزدیک به ۶۳۰ هزار تن محصول برداشت شده که نسبت به سال زراعی گذشته از افزایش خوبی برخوردار است.وی اضافه کرد : از مجموع محصول گندم استان بیش از ۸۰ هزار تن به عنوان خودمصرفی، تهیه بذر و بلغور به بازار عرضه نمی‌شود ولی بقیه محصول به مراکز خرید دولتی و یا بخش خصوصی فروخته می‌شود.به گفته دارا، در زمان حاضر ۸۰ درصد از کل زراعت گندم استان به صورت مکانیزه انجام می‌گیرد و افزون بر ۸۱۰ دستگاه کمباین و چهار هزار و ۱۰۰ دروگر در کار برداشت گندم فعالیت دارند.
وی تاکید کرد : دانش فنی مروجین، کارشناسان و گندمکاران، زمین‌ها کشاورزی مستعد، آب و هوای مساعد آذربایجان غربی را به یکی از مناطق بسیار مستعد برای کشت گندم تبدیل کرده که در صورت حمایت دولت و برنامه ریزی می‌توان بخش عمده نیاز کشور را از این استان تامین کرد.
مدیر عامل شرکت غله و خدمات بازرگانی آذربایجان غربی نیز در ارتباط با وضعیت خرید گندم امسال در استان گفت : با افزایش نرخ تضمینی گندم، هم اکنون رغبت برای تحویل گندم به مراکز خرید بیشتر شده به طوری که تا کنون ۲۶۳ هزار تن محصول خریداری و در اختیار مراکز ذخیره سازی قرار گرفته است.
هوشمند جوادی افزود : این میزان خرید در حالی است که در سال ۹۰ به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی، هیچ خریدی نداشتیم و در سال ۹۱، میزان خرید به ۱۵۸ هزار تن رسید.
وی بالا بودن قیمت گندم در خارج از شبکه خرید دولتی را عامل بی رغبتی کشاورزان به تحویل محصولات خود به مراکز دولتی دانست و اضافه کرد : امسال با افزایش مناسب نرخ گندم، رغبت بیشتر شده و هم اکنون نیز خرید ادامه دارد.
جوادی گفت : با افزایش نرخ خرید تضمینی و اعمال ممنوعیت برای نقل و انتقال فله ای، هم اکنون دست واسطه‌ها از بازار گندم کوتاه شده و پدید قاچاق نیز که قبلا در مناطق مرزی مشاهده می‌شد از بین رفته است.
وی افزود : برای حمایت از گندمکاران امسال در مراحل خرید، موضوع افت مفید و غیر مفید گندم به نفع کشاورزان تغییر کرده به نحوی که امسال در مجموع دو هزار و ۴۲۰ تن افت مفید و دو هزار و ۲۱۱ تن غیر مفید محاسبه شده است.
جوادی ارزش گندم‌های خریداری شده امسال را دو هزار و ۱۲۹ میلیارد ریال اعلام کرد و اظهار داشت : پول گندمکاران نیز به موقع پرداخت شده است.وی اظهار کرد : با تحقق این میزان خرید، آذربایجان غربی بعد از استان‌های خوزستان، فارس، گلستان، کردستان و کرمانشاه در رده ششم کشوری قرار گرفته است.
یکی از گندمکاران ارومیه در ارتباط با وضعیت تولید و بازار گندم می‌گوید : تولید محصولات کشاورزی ارتباط مستقیم با بازار فروش دارد، هر محصولی که برای کشاورزان صرفه اقتصادی داشته باشد مسلما توسعه می‌یابد.
خیراله علیزاده افزود : گندم به عنوان یک محصول استراتژیک نیز از همین اصل پیروی می‌کند، اگر مسوولان خواهان توسعه کشت گندم و خودکفایی در این محصول هستند باید نرخ خرید را به گونه ای تعیین کنند که برای گندمکاران صرفه اقتصادی داشته باشد.
وی اضافه کرد : افزایش نرخ خرید گندم از ۴۲۰۰ ریال در سال گذشته به ۷۲۰۰ ریال در سال جاری گرچه برای کشاورزان راضی کننده نیست ولی موجب شد تا گندمکاران به فروش محصول به مراکز دولتی رغبت نشان دهند.
علیزاده گفت : سیاست‌هایی که تا کنون در ارتباط با خرید گندم اعمال شده، غیر اصولی بود، در سال‌های گذشته کشاورزان بدون اطلاع از نرخ خرید سال آینده با بلاتکلیفی اقدام به کشت می‌کردند و چه بسا رغبت چندانی نیز نشان نمی‌دادند.
وی اظهار کرد : روش درست و اصولی این است که مسوولین قبل از آغاز فصل کشت پاییزه نرخ خرید را اعلام کنند تا کشاورزان بر اساس نرخ جدید برای کشت برنامه ریزی کنند.
علیزاده افزود: امسال به توجه به اعلام نرخ خرید سال آینده، گندمکاران بهتر می‌توانند برای کشت برنامه ریزی کرده و برخی از محصولات با مزیت اقتصادی کمتر را به کشت گندم اختصاص دهند.
گندمکار دیگر آذربایجان غربی نیز می‌گوید : بر اساس برآوردهای انجام شده هر کیلو گندم دیم بین ۷۵۰۰ تا ۸۰۰۰ ریال برای کشاورزان تمام می‌شود، اگر حتی قیمت تمام شده نیز برای خرید از کشاورزان تعیین شود باز توجیه دارد ولی پایین‌تر از این رقم موجب متضرر شدن کشاورزان و بی رغبتی آنان به فروش محصول به مراکز دولتی خواهد شد.
علی مشهدی افزود : پارسال قیمت گندم در خارج از شبکه خرید دولتی ۱۲ هزار ریال بود در حالی که نرخ خرید تضمینی این محصول کمتر از نصف همین مبلغ بود، حالا به چه توجیهی کشاورزان باید محصول خود را به دولت بفروشند.
مشهدی اظهار کرد: در صورتی که دولت از کشاورزان حمایت کند و در اعلام نرخ خرید تضمینی کلیه هزینه های تولید را لحاظ کنند کشاورزان مشکلی برای تحویل محصول به مراکز دولتی نخواهند داشت.
وی گفت: ما از دولت می‌خواهیم تا مثل سال زراعی جاری، قبل از آغاز فصل کشت نسبت به اعلام قیمت خرید اقدام کند تا کشاورزان تکلیف خود را بدانند.
وی ادامه داد: تامین به موقع بذر اصلاح شده و کود نیز از مواردی است که نیازمند یاری دولت است تا کشاورزان بتوانند به موقع محصول خود را کشت کنند.
مشهدی گفت: لزوم پرداخت نقدی بهای گندم را نیز در کشت این محصول مهم دانست و اظهار داشت : کشاورزان انتظار دارند پس از یک سال تلاش حداقل پول محصول خود را نقدی دریافت کنند در حالی که تا کنون با ۱۰ تا ۲۰ روز تاخیر پول خود را می‌گیرند.
وی گفت: دولت حاضر نیست یک ماه قبل از تحویل گندم توسط کشاورزان مبلغ محصول دریافتی را به انان بپردازد پس چگونه از کشاورزان به عنوان اقشار کم درآمد و نیازمند انتظار می‌رود که یک ماه منتظر دریافت مطالبات خود باشند.
آذربایجان غربی با یک میلیون هکتار زمین زراعی و داشتن آب کافی و زمین‌های حاصلخیز یکی از مستعدترین استان‌های کشور برای توسعه کشاورزی به خصوص محصول استراتژیک گندم است.