گزارش//
حکایت سیب زیردرختی و رنجی که به مزد ختم نمی شود
گروه گزارش: سالانه صدها تُن سیب قبل و هنگام فصل برداشت این محصول به دلایل مختلف نظیر وزش باد و باران پاییزی، در پای درخت ریزش می‌کند که باغداران مجبور هستند آن را با قیمت بسیار پایین به واسطه‌گران به عنوان سیب صنعتی یا زیر درختی بفروشند که با این کار، عرق کشاورز بر تنش خشک می شود. فصل پاییز در مناطق جنوب آذربایجان‌غربی زمان برداشت میوه های مختلف از جمله سیب است و در این فصل باغداران این منطقه تلاش می کنند قبل از شروع بارش‌های پاییزی، کار برداشت سیب را انجام دهند.
برداشت سیب یکی از سخت ترین مراحل تولید این محصول است، درختان سیب ارتفاع زیادی دارند و برای برداشت باید فرد به بالاترین نقطه شاخه درخت دسترسی داشته باشد و افتادن هر سیب از آن ارتفاع باعث خراش برداشتن پوست آن شده و دیگر قابلیت انبارداری ندارد.
سیب های آسیب دیده در زیر درخت باقی می مانند و در پایان هر روز کاری و فصل برداشت به عنوان سیب زیردرختی با قیمت بسیار ناچیزی به مراکز جمع آوری سیب تحویل داده می شود تا به مراکز تهیه کنسانتره و آبمیوه تبدیل شود.
در یکی از روزهای سرد پاییزی برای تهیه گزارش از سیب های زیردرختی راهی دشت شهرویران مهاباد شدم که مراکز جمع آوری سیب در ۲ طرح جاده مهاباد- ارومیه و مهاباد- میاندوآب دیده می شود و صدها تُن سیب زرد و قرمز بر روی زمین انباشت شده است.
سیب های انباشت شده از دور بوی خاصی دارد که برای برخی افراد ناخوشایند است و شیرآبه آن نیز با آب باران همراه می شود تا چند متری جریان پیدا می کند.با متصدی یکی از این مراکز جمع آوری سیب در مهاباد هم صحبت شدم که به صورت شبانه روزی در کنار جاده مهاباد- ارومیه مرکز خرید سیب صنعتی برپا کرده بود.وی گفت: ما سیب را از باغداران به قیمت ۵۰ هزار ریال به ازای هر کیلوگرم خریداری می کنیم و سپس آن را با خودروهای باری سنگین به کارخانه ها می فرستیم و کارخانه نیز بر اساس نوع محصول آن را از ما خریداری می کند.ناصر مردانی افزود: اتفاقا دیروز بارگیری داشتیم و کارخانه ۱۰ درصد از کل محموله را افت زده و ما بقی را به ازای هر کیلوگرم ۵۸ هزار ریال از ما تحویل گرفته است که اگر هزینه های بارگیری و حمل را از آن کم کنیم، سود چندانی ندارد.پس از گرفتن چند قطعه عکس از سیب های این مرکز راهم را ادامه دادم و به یک مرکز در سه‌راه برهان رسیدم؛ آنان مشغول بارگیری سیب بودند و بیل مکانیکی بر روی یک دستگاه تراکتوار سوار بود، هر بار پاکت بیل را پر می کرد و در قسمت بار آن را تخلیه می کرد.هر چند پاکت بیل مشبک بود اما گل و لای را هم با خود جمع می کرد و به همراه سیب های زیر درختی بارگیری می شد.این محموله به یکی از استان های همجوار ارسال می شد و راننده آن سعی داشت قبل از شروع بارش باران بارگیری به پایان برسد.
کمی آن طرف تر نیز یک مرکز دیگر جمع آوری سیب زیردرختی دایر شده بود و یک دستگاه نیسان مشغول تخلیه سیب بود و با یک بیل پلاستیکی سیب ها را از قسمت بار نیسان خالی می کرد و پس از تمیز کردن خودرو دوباره راهی شد.با عجله سوار خودرو شدم و به دنبال نیسان آبی راه افتادم تا در جاده مهاباد ارومیه وارد یک مسیر فرعی شد، سرانجام به دوازه یک باغ بزرگ رسیدیم یک نگهبان جلو درب بود و برای ورود باید هماهنگی می کردم.
پس از چند تماس سرانجام اجازه دادند که وارد باغ شوم؛ در قسمتی از باغ سبدهای سیب برروی همدیگر قرار داشتند و نیسان مقابل سبدها توقف کرد و کارگران سیب های زیردرختی که درون جعبه بودند را در قسمت بار نیسان تخلیه می کردند.سیب ها رنگ و روی زیاد مناسبی نداشتند و انگار در بازار قیمت چندانی نکرده بودند و به همین خاطر به عنوان سیب زیر درختی به فروش رفته بودند.یکی از افرادی که در باغ مشغول کار بود، گفت: این باغ در مجموع ۱۲ هکتار مساحت دارد و ما به شراکت آن را اجاره کرده ایم که ۵۰ درصد محصول برداشت شده را به صاحب باغ و مابقی را برای خودمان بر می داریم.کاک سوران افزود: سیب از جمله محصولات باغی این شهرستان است که برای تولید آن هزینه های زیادی می شود و باغ قبل از شکوفه دهی درختان نیاز به مراقبت دارد و تا زمان برداشت میوه ها و سپس انتقال و نگهداری آنها به سردخانه هم مستلزم هزینه است.
وی اضافه کرد: برای برداشت هر کیلوگرم سیب بین ۱۰۰ تا ۱۵۰هزار ریال هزینه شده است در حالی که سیب زیردرختی را با نصف این قیمت می فروشیم و اگر صادرات سیب صورت نگیرد با مشکل افت قیمت سیب سردخانه ای هم روبرو می شویم. این باغدار مهاباد گفت: هزینه های سموم، خرید جعبه، پوشش کاغذی، سردخانه، کارگر برداشت سیب، حمل و بارگیری در چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است اما قیمت سیب تغییرات چندانی نکرده است.وی در خصوص سیب زیر درختی نیز گفت: باغبان روی تمام بخش های باغ سرمایه گذاری کرده است و سیب زیردرختی در واقع بخشی از زیان باغداران است که با قیمت بسیار کمی از آنان خریداری می شود.
بیش از ۱۷۰ هزار تُن سیب در مهاباد برداشت شد
مسوول واحد باغبانی جهاد کشاورزی مهاباد با اشاره به پایان فصل برداشت سیب گفت: امسال باغداران این شهرستان بیش از ۱۷۰ هزار تُن سیب سردخانه‌ای و صنعتی را برداشت و روانه سردخانه یا بازار مصرف کردند.ناصر تردست اظهار کرد: در این شهرستان هشت هزار هکتار باغ سیب وجود دارد که هفت هزار هکتار آن بارور است و باغداران امسال به طور میانگین، ۲۰ تا ۲۵ تن در هر هکتار سیب برداشت کردند.وی افزود: امسال در حدود ۱۵۰ هزار تُن سیب در سردخانه‌های این شهرستان به منظور صادرات و مصرف ذخیره شده و ۲۰ هزار تُن سیب زیردرختی (صنعتی) نیز تحویل مراکز خرید داده شده است.مسوول واحد باغبانی جهادکشاورزی مهاباد ادامه داد: این شهرستان از لحاظ سطح باغات در جایگاه سوم در آذربایجان‌غربی و بعد از شهرستان‌های ارومیه و سلماس قرار دارد و به طور میانگین سالانه بیش از ۳۰۰ هکتار باغ جدید در این شهرستان جایگزین باغهای پیر و فرسوده می‌شود.
وی اضافه کرد: سیب تولیدی در این شهرستان که بیشتر در ۲ نوع “رد” و “گلدن” و سایر ارقام خارجی است به علت کیفیت مطلوب، قابلیت انبارداری و حمل و نقل به خارج از کشور را دارد.
وی با اشاره به فعالیت ۳۰ واحد سردخانه‌ای برای نگهداری سیب تولید شده در این شهرستان افزود: این واحدهای سردخانه‌ای در مجموع بیش از ۱۵۰ هزار تن ظرفیت نگهداری انواع میوه را دارد و سیب ذخیره شده در آنها با توجه به نیاز بازار تا پایان سال به تدریج خارج می‌شود.
تردست گفت: ۲۰ درصد محصولات باغی این شهرستان به صورت تازه‌خوری به مصرف رسیده و ۸۰ درصد آن نیز به سایر کشورها صادر و یا به دیگر استان‌ها فرستاده می‌شود.
در این روزهای سرد پاییزی که خورشید هم تاحدودی از تابش و گرمایش خود کاسته است، باغداران مهابادی تا دیر هنگام مشغول کار بودند و برای رفع خستگی در میانه کار خوردن چای زغالی و نان و پنیر جانی دوباره به آن بخشید.
اما کار در این روزهای سرد پاییزی در باغهای سیب مهاباد همچنان تداوم دارد و کارگران سیب های زیردرختی را برای انتقال به مراکز خرید منتقل می کردند.مهاباد در جنوب آذربایجان‌غربی و ۱۱۶ کیلومتری مرکز استان واقع شده و دارای بیش از ۸۰ هزار هکتار اراضی مستعد زراعی و باغی است.به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا،باغداران آذربایجان‌غربی سالانه با برداشت بیش از یک میلیون تن سیب، رتبه نخست تولید این محصول را در کشور به خود اختصاص داده‌اند، از مجموع ۱۰۲ هزار هکتار مساحت باغهای بارور آذربایجان‌غربی حدود ۶۰ هزار هکتار به سیب اختصاص یافته و حدود یک سوم سیب کشور در این استان تولید می‌شود.
Arazazarbaijan.aghtesadi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۵ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۸:۴۱ ق.ظ
