حصار کشی منطقه آزاد ماکو از تناقض تا واقعیت

سهیل یاوری
گروه اقتصادی: منطقه آزاد تجاری صنعتی ماکو با هدف توسعه اقتصادی، تجاری، بازرگانی و ایجاد اشتغال با تعیین محدوده تعریف می_شوند که با تمهیدات اندیشیده شده و برای استفاده هر چه بیشتر مردم از مزیت این منطقه، مقرر شده مناطق آزاد محصور شوند و نسبت به نصب فنس و دیوارکشی در این مناطق اقدام شود؛ ولی در زمینه توسعه این منطقه با مشکلات جدی مواجه هستیم و در این میان عدم توجه اعضای هیات مدیره به آنچه که در منطقه آزاد ماکو می گذرد، سبب شده تا عملیات اجرایی برای توسعه منطقه آزاد ماکو به کندی پیش رود.
به گزارش آرازآذربایجان ،یکی از پروژه هایی که در ابتدای ایجاد منطقه آزاد ماکو مورد توجه قرار گرفت، فنس کشی و محصور کردن منطقه آزاد ماکو بود که طی سال های متمادی به فراموشی سپرده شده است و با توجه به اهمیت محصور کردن این منطقه و استفاده از مزیت های آن توسط مردم، اخیرا کمپین فنس کشی منطقه آزاد ماکو تشکیل شده و در محافل مختلف از مزیت های این حصار کشی در زمینه اقتصادی و تعلل منطقه آزاد ماکو در این خصوص، بحث به میان می آید ولی به نظر می رسد مشکلات در این زمینه ریشه دارتر از مباحثی که در محافل و کانال های تلگرامی تحت عنوان “کمپین فنی کشی منطقه آزاد ماکو” مطرح می شود، باشد.
درراستای فنس کشی منطقه آزاد ماکو نیز مقرر شد در خلاءهای مرزی با نصب دوربین‌های نظارتی مدرن و ارتقای توان نظارت اپتیکی الکترونیکی، کنترل بیشتری بر مرزها اعمال شود تا جلو واردات قاچاق از خلاءهای مرزی در مناطق آزاد گرفته شود ولی موضوع محصور شدن منطقه آزاد ماکو که بزرگترین منطقه آزاد کشور از نظر وسعت است، سالهای سال است که در رکود به سر می برد.
نبود زیرساخت های مورد نیاز بخش های مختلف در این منطقه و تازه تاسیس بودن منطقه آزاد ماکو سبب شده تا امروزه شاهد تلاش برای ایجاد زیرساخت های مورد نیاز در منطقه آزاد ماکو باشیم و عملا فنس کشی این منطقه که در بدو تاسیس آن مورد توجه بود به فراموشی سپرده شود، از سوی دیگر مشخص نبودن الحاق شهرستان چالدران به منطقه آزاد ماکو نیز موضوعی است که سبب شده تا سازمان منطقه آزاد ماکو در فنس کشی این منطقه دست به عصا باشد.
*غفلت از فنش کشی منطقه آزاد ماکو
صاحب نظر در حوزه مناطق آزاد و مدیر کل سابق حوزه مدیر عامل منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو در این خصوص به خبرنگار ما گفت: در زمان مدیرعاملی سعادت در منطقه آزاد ماکو، فنس کشی و گیت ورودی منطقه آزاد ماکو مورد توجه بود ولی با تغییر مدیرعامل این منطقه، موضوع به فراموشی سپرده شد.
میر حجت سید رضایی ادامه داد: فلسفه وجودی مناطق آزاد این است که این مناطق از سرزمین اصلی جدا شده و تابع قوانین خاص خود باشند و در این صورت است که ساکنین مناطق آزاد می توانند از مزایای این مناطق بهره مند شوند.
مدیر کل سابق حوزه مدیر عامل منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو ادامه داد: ۹۵ کیلومتر طول فنس کشی منطقه آزاد ماکو است، چرا که کناره های رودخانه ارس و کوه های ماکو نیازمند فنس کشی نیستند و براساس برآورد به عمل آمده در چهار سال گذشته، ۳۰ تا ۳۵ میلیارد تومان برای فنس کشی این منطقه اعتبار نیاز بود که این رقم هم اکنون به دلیل تورم ، حدود ۵۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.
این صاحب نظر با اشاره به اهمیت فنس کشی مناطق آزاد، خاطرنشان کرد: در غیر این صورت مردم مناطق آزاد از مزایای منطقه بهره مند نخواهند بود و مشکلات آنها مضاعف می شود چرا که معافیت های مالیاتی شامل حال مردم منطقه آزاد ماکو نمی شود، بلکه مشکلات آنها مضاعف شده و اولا در خصوص یدک کشیدن منطقه آزاد، زمین ها به شدت گران شده، سرمایه گذاران از محدوده منطقه بی خبر بوده، کاربری زمین ها مشخص نبوده و تا زمان فنس کشی و انتقال گمرک بازرگان به گیت ورودی هیچ نوع کالایی مجاز به خروج از منطقه نیست بلکه عوامل انتظامی بر اجناس داخل مغازه ها را هم می توانند به عنوان جنس قاچاق ضبط کنند.
سید رضایی ادامه داد: امروز فنس کشی منطقه آزاد به فراموشی سپرده شده است و در این زمینه نیز کمپینی تشکیل و مردم خواستار فنس کشی منطقه آزاد ماکو هستند تا این منطقه در زمینه اقتصادی پویاتر شود و مردم از مزایای آن بهره مند شوند.
وی با بیان اینکه فلسفه وجودی مناطق آزاد رفع بیکاری، ایجاد اشتغال و استفاده از نیروهای بومی است، اعلام کرد: از زمانی که مناطق آزاد زیر نظر وزارت اقتصادی و دارایی قرار گرفته اند، قانونمند شده است و از زمانی که با مصوبه مجلس مناطق آزاد در حیطه اختیارات وزارت اقتصاد و دارایی قرار گرفته امید است با عنایت به پاسخگو بودن وزیر مقابل مجلس، مناطق آزاد بتوانند براساس قانون مصوب خود عمل کرده و سر و سامان جدی در مناطق آزاد به وجود آید و از انجام کارهای سلیقه ای پرهیز شود تا دیگر کارها نیز به صورت سلیقه ای انجام نگیرد.
*مدیرعامل منطقه آزاد ماکو باید مقابل مردم پاسخگو باشد
مدیر کل سابق حوزه مدیر عامل منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو با بیان اینکه باید مدیرعامل منطقه آزاد ماکو مقابل مردم این منطقه پاسخگو باشد، اعلام کرد: برای منطقه آزاد ماکو جاده، فرودگاه و سایر زیرساختها مورد نیاز است ولی با توجه به بودجه خوبی که مناطق آزاد دارند، ایجاد زیرساختها نمی تواند بهانه خوبی برای بی توجهی به محصور کردن منطقه آزاد ماکو عنوان شود.
سید رضایی با بیان اینکه مردم از طریق فرودگاه ماکو نمی توانند حتی چند کیلوگرم کالا با خود حمل کنند، گفت: باید نماینده گمرک در فرودگاه مستقر شود در غیر این صورت کالاهای همراه مسافران نیز قاچاق تلقی می شوند چرا که اگر نمایندگی گمرک در فرودگاه مستقر شود استفاده از پروازهای هواپیماهای باری نیز از طریق فرودگاه میسر می شود.
وی با اشاره به تبعیض موجود در معرفی کالای قاچاق در مناطق آزاد در مقایسه با سایر مناطق مرزی، اظهار داشت: باید مشخص شود چرا افراد به اسم کولبر در مناطق جنوب استان بیمه شده و از مزایای آن بهره می برند ولی اگر یک کارتن کفش در داخل یک خودرو در منطقه آزاد ماکو مشاهده شود، حکم بار قاچاق می گیرد.
*در ۶۰ سال گذشته محور خوی به ماکو وضعیت تاسف باری داشت
این صاحب نظر در زمینه مسائل مناطق آزاد یادآور شد: بیش از ۶۰ سال است که جاده ایواوغلی به ماکو وضعیت نامناسبی داشته و تعریض این جاده نیز سالیان سال است به تصویب رسیده ودر دو سال اخیر نسبت به چهار بانده کردن این محور که یکی از شریانهای حیاتی در زمینه صادرات و واردات است، مورد توجه قرار گرفته است.
سید رضایی با بیان اینکه باید فنس کشی منطقه آزاد ماکو در کنار توجه به سایر زیرساخت ها مورد توجه قرار گیرد، افزود: این درست نیست که اقتصاد منطقه را به خاطر جاده و بالا بودن آمار تصادف در این محور مورد بی توجهی قرار دهیم.
وی با بیان اینکه سرمایه گذاران به دلیل همین عدم فنس کشی منطقه آزاد ماکو و مالیاتهایی که از آنها اخذ می شود پس از سرمایه گذاری اولیه، از منطقه آزاد ماکو فرار می کنند، گفت: از سوی دیگر به دلیل عدم فنس کشی این منطقه، سرمایه گذاران با سازمان های مختلف از جمله منابع طبیعی نیز دچار مشکل می شوند.
مدیر کل سابق حوزه مدیر عامل منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو با بیان اینکه در مواردی الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو از سوی مدیرعامل این سازمان مطرح می شود، اعلام کرد: به نظر می رسد باید فنس کشی این منطقه آغاز شود چرا که اگر امروز فنس کشی آغاز شود تا یک و نیم سال آینده عملیات اجرایی فنس کشی به شهرستان چالدران خواهد رسید و بنا به گفته نماینده مردم شوط، پلدشت، ماکو و چالدران در مجلس شورای اسلامی، تا یک و نیم سال آینده نیز تکلیف الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو مشخص خواهد شد.سید رضایی ادامه داد: طی روزهای گذشته صحبتی که با اعضای هیات مدیره سازمان منطقه آزاد ماکو داشتم، هیچ یک از این اعضا خبری از تملک اراضی و بودجه اختصاصی برای فنس کشی خبر نداشتند، اظهار داشت: به نظر می رسد تمام اعضای هیات مدیره این سازمان در تصمیم گیری کنار کشیده و فقط مدیرعامل این منطقه با وجود درگیری که با نماینده مردم در مجلس دارد، کارها را پیش می_برد.
این صاحب نظر ادامه داد: به نظر می رسد اعضای هیات مدیره در تمام مسائل خود را کنار کشیده و تمام کاسه و کوزه ها بر سر مدیرعامل منطقه آزاد ماکو شکسته می شود و مردم نیز فقط مدیرعامل را مسؤول انجام اسن میدانند در صورتی که سایر اعضای هیات مدیره هم باید همچون نماینده مجلس وارد گود شده و در قبال مردم پاسخگو باشد.
مدیر کل سابق حوزه مدیر عامل منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو اعلام کرد: نماینده مردم ماکو، شوط، پلدست و چالدران در مجلس شورای اسلامی نیز فردی واقع گرا، بی حاشیه و با حوصله است که نسبت به انجام وظایف خود به نحو احسن مشغول فعالیت بوده ولی برداشت مردم این است که نماینده باید مستقیما وارد کارهای اجرایی شود که این هم دخالت در وظایف قوه مجریه است و هم از اختیارات نماینده نیست بلکه نماینده باوی قوی و ناظری است که برای انجام کارهای اجرایی منطقه مسؤول بوده و وی نیز چنین نیز عمل می کند.
وی با بیان اینکه پروسه فنس کشی منطقه آزاد ماکو زمان بر است، یادآور شد: تا زمانی که منطقه آزاد ماکو محصور نشده است، هزار میلیارد تومان نیز توسط بخش خصوصی و سازمان منطقه آزاد ماکو سرمایه گذاری شود باز با مشکلات متعددی در زمینه اقتصادی و فراز سرمایه گذار مواجه خواهیم بود.
مدیر کل سابق حوزه مدیر عامل منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو اعلام کرد: تا زمانی که فنس کشی نشود گمرک نیز نمی تواند در این منطقه به خوبی نسبت به کنترل کالای قاچاق و وظایف خود به خوبی عمل کند.
*اقدامات زیرساختی در منطقه، برای تولید و اشتغال است
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو نیز در این خصوص با تاکید بر اهمیت تحقق پیام مقام معظم رهبری در خصوص اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال، گفت: اقدامات زیربنایی و زیرساختی در حال انجام در منطقه آزاد ماکو در راستای تولید و ایجاد اشتغال است.
حسین فروزان افزود: هدف راهبردی سازمان منطقه آزاد ماکو رفع مشکلات زیرساختی از جمله مشکل برق، گاز، آب، فاضلاب، مخابرات و … بود که در چهار سال گذشته این موارد حل شده است.
وی با اشاره به عقد ۲۵ قرارداد با صاحبان صنایع در جهت ایجاد واحدهای تولیدی که به تبع آن اشتغال را همراه دارد، ادامه داد: پنج سالن هزارمتری برای این منظور نیز در شهرک صنعتی شماره ۲ احداث شده است که برای تولیدات اشتغالزا و دانش بنیان به تولیدکنندگان واگذار می شود.این مسؤول اذعان داشت: شهرک صنعتی شماره یک ماکو با تمام ظرفیت فعالیت می کند و تقریبا موانع اشتغالزا در منطقه برطرف شده و در صورت ادامه روند توسعه منطقه، تا سال ۱۴۰۰ هیچگونه جوان بیکار در منطقه نخواهیم داشت.
فروزان با اشاره به اینکه تولیدات کشاورزی اشتغالزا در منطقه آزاد ماکو تقویت می شود، گفت: واگذاری ۲هزار هکتار از اراضی ملی به شرکت شرکت توسعه و عمران اراضی کشاورزی (بانک زمین) با حجم سرمایه گذاری یک هزار میلیارد ریال با اشتغالزایی ۵۰۰ از جمله اقدامات اشتغالزا در راستای تولید است که از نیمه دوم سال جاری عملیات اجرایی آن آغاز می_شود.
رئیس هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد ماکو به احداث سد کرج آباد که ۲هزار و ۲۰۰ هکتار از اراضی قره قویون، شوط و پلدشت اشاره کرد و ادامه داد: ایجاد مجتمع کشت و صنعت توسط شرکت یک و یک در زمینی به مساحت ۷۰۰ هکتار از اراضی ملی با حجم سرمایه گذاری ۵۸۰ میلیارد ریال از دیگر اقدامات حمایتی دولت در بخش کشاورزی است.
* محرومیت زدایی از چهره چالدران با الحاق به قلمرو منطقه آزاد
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو با اشاره به اینکه محرومیت زدایی از چهره چالدران در سایه الحاق آن به منطقه آزاد ماکو انجام می شود، گفت: تناسب تاریخی چالدران با ماکو، شوط و پلدشت و تعامل فرهنگی و اجتماعی مردم این شهرها باعث شده است که الحاق چالدران به ماکو برای دولت و مجلس در اولویت قرار گیرد.
فروزان در پاسخ به سئوال خبرنگار ما در خصوص اظهارات نماینده خوی در خصوص الحاق خوی به منطقه آزاد، افزود: آرزوی ما این است کل استان آذربایجان غربی منطقه آزاد شود به شرطی که منافع مالی گمرکی در منطقه هزینه شود.
وی اظهار داشت: بنده پیام تقدیر و تشکر برادر بسیجی جناب آقای کبیری در خصوص الحاق خوی به این منطقه را ارج می نهم ولی سازمان منطقه آزاد هیچ نقشی در الحاق و توسعه منطقه در شورای برنامه ریزی استان ندارد و هر تصمیمی که دولت و مجلس بگیرد از آن حمایت می کنیم.
* فنس کشی منطقه آزاد ماکو نیازمند ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار
گروه اقتصادی : مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو با اشاره به اینکه مطالعات حصارکشی منطقه آزاد ماکو انجام گرفته افزود: ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای تسطیح و فنس کشی این منطقه به عنوان وسیع_ترین منطقه آزاد کشور نیاز است.
فروزان با اذعان بر این که الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو در عملیات فنس کشی تغییر ایجاد می_کند، افزود: اگر تاکنون عملیات اجرایی این پروژه محقق نشده به خاطر این است که منتظر نتیجه الحاق چالدران بودیم وگرنه حصارکشی جزو اولویت برنامه های سازمان است.
* برخی ها فکر می کنند احداث فنس به این راحتی امکان پذیر است
مدیرعامل منطقه آزاد ماکو به اظهارات برخی افراد در خصوص اینکه چرا عملیات فنس کشی از ارس آغاز نمی شود، گفت: آغاز کردن یک پروژه و صرف اعتبار با مدت زمان طولانی مهم نیست بلکه نتیجه و بهره برداری پروژه ها مهم است.وی به مشکلات پیش رو در بحث تملک و معارض نیز اشاره کرد و گفت: برخی ها فکر می کنند احداث یک فنس به این راحتی امکان پذیر است در حالی که فقط حل مشکلات آزاد سازی مسیر و معارض بسیار زمان بر بوده و انرژی زیادی را صرف می کند.
این مسؤول با اشاره به این که امروز مردم منطقه شاهد به ثمر رسیدن اقدامات عمرانی یکی پس از دیگری هستند، ادامه داد: همه می دانیم که فنس کشی و حصارکشی حق مردم این منطقه است لذا تصمیم داریم به زودی مناقصه احداث فاز اول فنس کشیی از گیت ورودی ماکو را آغاز کنیم.
* برخی ها منطقه آزاد را به عنوان بانک می بینند
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو ادامه داد: برخی ها منطقه آزاد را به عنوان بانک می بینند و هرجا نیاز به پول دارند از سازمان منطقه آزاد درخواست اعتبار می کنند.وی افزود: سازمان های دیگر هم وظایفی دارند در حالی که انتظار دارند سازمان منطقه آزاد هم کار شهرداری، هم اداره راه و شهرسازی و… را بکند. فروزان تصریح کرد: نگاه و نگرش به مناطق آزاد باید تغییر کند وهمه به این نتیجه و واقعیت برسند که مناطق آزاد، رقیب هیچ دستگاهی نیستند بلکه براساس یک مدل اقتصادی، ایجاد شده اند تا مزیتهای رقابتی برای جذب سرمایه در کشور ایجاد کنند و در صورتی که دستگاه های اجرایی حمایت نکنند، سرعت تحقق این اهداف، کاهش خواهد یافت.
* الحاق چالدران مانعی برای آغاز فنی کشی منطقه آزاد ماکو نیست
نماینده مردم شوط، ماکو، پلدشت و چالدران در مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص گفت: فنس کشی منطقه آزاد ماکو را پیگیر بودیم و ولی در این خصوص مسؤولان امر یکسری توجیه غیرفنی و غیرمنطقی داشتند که موضوع را به حاشیه برده و طی سالهای گذشته این امر لاینجل مانده بود که با سفر دبیر شورای عالی مناطق آزاد به منظقه آزاد ماکو، موضوع بار دیگر مورد توجه قرار گرفت.عین الله شریف پور افزود: موضوع فنس کشی منطقه آزاد ماکو در این سفر با حضور مدیرعامل منطقه آزاد ماکو مورد تاکید قرار گرفت و همگی ابهامات رفع و مدیرعامل منطقه آزاد نیز نسبت به آغاز طرح از ماه گذشته قول مساعد داد و در مصاحبه ها نیز اعلام کرده که فرآیند فنس کشی منطقه آزاددر حال طی شدن است.وی با بیان اینکه باید در این خصوص فراخوان لازم ارائه شود، خاطرنشان کرد: لازم است تا پیمانکاران پیشنهادات را ارائه دهند ولی طبق برنامه ریزی ها، باید پیمانکاران بومی در اجرای این طرح مورد بهره قرار گیرند.این مسؤول با بیان اینکه موضوع الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو هیچگونه مانعی بر سر راه عملیات فنس کشی ایجاد نمی کند، گفت: نمی خواهم به مسائل بیشتری در مورد فنس کشی منطقه آزاد ماکو اشاره کنم ولی الحاق چالدران مانعی برای شروع عملیات فنس کشی ماکو نخواهد بود.شریف پور یادآور شد: الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو مطالبه به حق مردم چالدران است چرا که این شهر روزگاری تابعه ماکو بود و الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو یکی از موضوعات مهم است چرا که شهرستان چالدران ۱۴۴ کیلومتر مرز مشترک با ترکیه دارد.وی با بیان اینکه در این زمینه پیگیر موضوع هستیم، یادآور شد: الحاق چالدران به منطقه آزاد ماکو در دستور کار کمیسیون اقتصادی قرار دارد و تمام اسناد و مدارک مورد نیاز در این زمینه آماده شده اند.این مسؤول با بیان اینکه شورای توسعه و برنامه ریزی استان نیز موافقت خود را در این زمینه اعلام کرده است ، اظهار داشت: پیگیری لازم از طرف استانداری انجام گرفته است و پرونده الحاق چتالدران به منطقه آزاد ماکو تنها پرونده ای است که مراحل اجرایی آن به صورت کامل طی شده است.
*تمام اقدامات انجام گرفته غیرقانونی است
مدیر گمرک بازرگان نیز در این زمینه گفت: تاکنون فنس کشی در منطقه آزاد ماکو صورت نگرفته است واین امر سبب شده تا مشکلاتی در روند گمرکی پیش آید.اکبر نوبخت با بیان اینکه منتظر اتمام عملیات اجرایی توسط منطقه آزاد ماکو در فرودگاه هستیم تا گمرک نیز در مبادی ورودی و خروجی مستقر شود، اعلام کرد: تمام کارهایی که در زمینه گمرکی در این منطقه انجام می شودغیرقانونی است چرا که منطقه جدیدالتاسیس بوده و با شرایط خاصی مراحل در این خصوص طی می شود.
وی با بیان اینکه مدیرعامل منطقه آزاد ماکو از آغاز عملیات فنس کشی در منطقه آزاد ماکو خبر داده است، افزود: امیدواریم رسانه ها به سراغ ما نیز آمده و مشکلات پیش رو را از ما نیز جویا شوند.
این مسؤول که تمایلی به صحبت بیشتر در این خصوص نداشت، تماس تلفنی با خبرنگار ما را قطع کرد.در ادامه، خبرنگار ما به سراغ میرعلی محمدی، عضو هیات مدیره منطقه آزاد ماکو رفت ولی وی نیز مثل سایر اعضای هیات مدیره از آخرین روند اجرایی فنس کشیو و تصمیمات اتخاذ شده در این خصوص نداشت و گفت: موضوع را از مدیرعامل منطقه آزاد ماکو پیگیر باشد….