بسط عدالت برای پیشبرد برنامه توسعه در آذربایجان‌غربی
طاهره زینالی
گروه اقتصادی:آذربایجان‌غربی شمال غربی‌ترین استان کشور است که به خاطر وسعت مرزهایش با سه کشور خارجی، به‌عنوان دروازه اروپا شناخته می‌شود؛ اما به‌رغم موقعیت استراتژیک و منابع عظیم آب و زمین فراوان و سایر کانی‌های معدنی و توانمندی‌های سرمایه‌گذاری، در جایگاه شایسته خود قرار نداشته و توسعه‌نیافتگی آن در شاخص‌های مختلف مرتبط با توسعه پایدار و متوازن، باعث شده از نعمت وجود مرزهای مشترک طولانی و دروازه اروپا بودن، نتواند به نحو مطلوبی بهره‌برداری کند.
هرچند در این یادداشت مجال پرداختن به عوامل و ریشه‌های دخیل در توسعه‌نیافتگی آذربایجان‌غربی نیست اما ضروری است یادآور شویم روزگاری که استان‌های مرکزی کشور پس از جنگ تحمیلی مشغول بازسازی و پی‌ریزی مسیرهای توسعه بودند، آذربایجان‌غربی همچنان چهره امنیتی به خود داشت و درگیر جدال و مبارزه با اشرار و گروهک‌های سرسپرده دشمنان انقلاب بوده و به قولی در این استان، دفاع مقدس بعد از سال‌ها ادامه داشت.
در حدود سه دهه گذشته باوجوداینکه آذربایجان‌غربی در سایه تلاش نیروهای امنیتی، نظامی و انتظامی و وحدت و همگرایی مردم استان، از امن‌ترین استان‌های کشور است، نگاه امنیتی نسبت به این استان زدوده نشده و باعث شده است پای معدود سرمایه‌گذار خارجی و داخلی به این استان برسد و آذربایجان‌غربی در ردیف استان‌های توسعه‌نیافته کشور قرار گیرد.
معمولاً در مناطقی که دارای چنین وضعیت بغرنجی است، مسئولان و برنامه‌ریزان با مدد از الگوهای مرتبط و آزمون پس داده اقدام به اخذ تصمیم و اجرای آن می‌کنند تا آهنگ توسعه در سراسر کشور، یکنواخت و موزون بوده و شاهد ایجاد طبقات، شکاف‌ها و مناطق مرکز، پیرامون و حاشیه و محروم در کشور نباشیم.
بااین‌وجود و در باب این استان، متأسفانه غفلت برخی مسئولان درگذشته و نپرداختن به موضوع تفویض اختیارات ویژه به استان برای توزیع عادلانه اعتبارات و امکانات به‌عنوان رویکرد موفق توسعه‌ای و همچنین فقدان ردیف بودجه‌ای ویژه در سال‌های گذشته، باعث عقب‌ماندگی استان از قافله توسعه شده است.
به نظر می‌رسید شتاب گرفتن قطار توسعه استان آذربایجان‌غربی که به‌رغم وجود ظرفیت و پتانسیل‌های طبیعی و منابع انسانی امروز از توسعه‌نیافتگی رنج می‌برد، نیازمند تغییر نوع نگرش مسئولان کشور نسبت به آذربایجان‌غربی و اختصاص امتیازات ویژه‌ای است که خوشبختانه کارگزاران دولت یازدهم در استان براین مهم تأکید داشتند.
باروی کار آمدن دولت تدبیر و امید، مسئولان و برنامه‌ریزان استان از هر تریبونی و فرصتی برای بازنمایی و بازگو کردن توسعه‌نیافتگی استان و پایین بودن نرخ شاخص‌های توسعه‌ای آن از متوسط کشوری بهره گرفتند. همراه و همگام با تأکید استاندار آذربایجان‌غربی بر تفویض اختیارات بیشتر به استانداران، رویکرد »تبعیض مثبت« نیز از سوی رئیس سازمان برنامه‌وبودجه استان برای جهش توسعه‌ای آن، مطرح شد.
رویکرد تبعیض مثبت براین نکته تأکید دارد که آذربایجان‌غربی با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد جغرافیایی و فرهنگی، باوجود همه کاستی‌ها و عقب‌افتادگی‌ها، توان ایفای نقش در بعد ملی را به‌شرط »نگاه تبعیض آلود مثبت« مسئولان ارشد دولت و مجلس و معطوف شدن توجه بیشتر به این منطقه مستعد را دارد و می‌تواند شکاف ایجادشده فعلی را پر کند.
مردادماه سال‌جاری در سفر نوبخت معاون رئیس‌جمهور به آذربایجان‌غربی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه استان براساس تفکر تبعیض مثبت، به‌منظور جبران عقب‌ماندگی‌ها، پیشنهاد اختصاص ردیف ویژه در لایحه بودجه ۹۶ را در ششمین جلسه شورای اداری استان مطرح کرد که مورد تائید معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه‌وبودجه کشور، قرار گرفت.
پیگیری‌های مجدانه مسئولان ارشد باعث شد رویکرد »تبعیض مثبت« مورد استقبال قرارگرفته و برای نخستین بار علاوه بر اعتبارات متعارف سالیانه، ردیف اعتباری ویژه‌ای در لایحه بودجه سال ۹۶، برای این استان منظور شود.
بر همین اساس در جدول شماره ۹ لایحه بودجه سال ۹۶ ردیفی با عنوان »ارتقای شاخص‌های توسعه استان آذربایجان‌غربی« با اعتبار ۱۰۰۰ میلیارد ریال پیش‌بینی‌شده است.
براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته، بودجه اختصاص‌یافته در ردیف ویژه، برای بهبود شاخص‌های توسعه استان در بخش‌های زیربنایی، آموزشی، فرهنگی و بهداشت و درمان که در پایین‌ترین رتبه در مقایسه با میانگین کشوری قرار دارند، هزینه خواهد شد.
هرچند نقدهایی بر میزان اعتبار اختصاص‌یافته به‌عنوان ردیف ویژه وجود دارد، اما باید گفت قرار گرفتن نام آذربایجان‌غربی در بین پنج استان توسعه‌نیافته دیگر کشور برای اختصاص ردیف ویژه اعتباری، صرف‌نظر از میزان اعتبار، دستاوردی بزرگی محسوب می‌شود چراکه مسئولان استان با تلاش و همت خود توانستند مسئولان بلندپایه کشور را به نگاه ویژه برای جبران غفلت سال‌های گذشته، متقاعد کنند.
امید آن می‌رود دولت با توجه به رویکرد »تبعیض مثبت« و تداوم تأمین اعتبارات ویژه‌ای در طول برنامه ششم توسعه برای آذربایجان‌غربی شکاف شاخص‌های توسعه‌ای این استان با استان‌های برخوردار را به حداقل رساند و با سرمایه‌گذاری از طریق شرکت‌های دولتی به‌عنوان محرک و مشوق زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را در این استان که سالیانی متمادی است فرصت توسعه را ازدست‌داده است، فراهم آورد. به نظر می‌رسد اکنون و پس از حدود سه دهه از اتمام جنگ تحمیلی و توسعه عمق استراتژیک نظام اسلامی در منطقه و گسترانیدن چتر آسایش و امنیت پایدار، زمان آن رسیده است از میوه مزیت‌های خدادادی و شرایط ژئواستراتژیک این استان و تعاملات، مبادلات اقتصادی و تجاری مرزی و همچنین قابلیت‌های کشاورزی، معدنی و سرمایه‌گذاری با تکیه‌بر منابع انسانی که سبب ایجاد اشتغال و افزایش تولید ناخالص ملی می‌شود، استفاده بهینه شود.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۲۷ دی ۱۳۹۵ ساعت ۶:۴۱ ق.ظ
