بازار پس از تولید چالش کشاورزی آذربایجان غربی

سکینه اسمی
گروه گزارش:آذربایجان غربی با تولید ۷ درصد از محصولات کشاورزی یکی از قطب‌های مهم کشور به شمار می‌رود ولی با وجود کیفیت بالای محصولات تولیدی سهم قابل قبولی در بازارهای داخلی و خارجی ندارد. آذربایجان‌غربی با تولید افزون بر یک میلیون و ۳۰۰ هزارتن سیب قطب اول تولید این محصول در کشور به شمار می‌رود ولی همه ساله با وجود افزایش تولید و کیفیت بالای محصولات نه تنها سودی عاید بخش کشاورزی استان نمی‌شود بلکه همین افزایش تولید به چالشی برای بازاریابی و فروش آن تبدیل می‌شود.
نبود سورت و بسته بندی، بالابودن هزینه‌های تولید، پائین بودن قیمت محصول نهایی و نامشخص بودن وضعیت صادرات، وجود دلالان و واسطه‌های بیشمار بخش مهمی از چالش‌های پیش روی باغداران سیب استان به شمار می‌رود.
این استان در حال حاضر سهم ۳۰ تا ۴۰ درصدی تولید سیب در کشور را به خود اختصاص داده اما توسعه باغ‌های سیب و افزایش میزان تولید سیب در آذربایجان غربی در شرایطی سالانه تجربه و تکرار می‌شود که این افزایش تولید، چند سالی است با مشکلات زیرساختی در عرضه و فروش محصول باغداران مواجه شده است.
مسئولان سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی معتقدند هم اکنون قیمت سیب به دلیل عرضه زیاد و کاهش تقاضا پایین است و این قیمت با توجه به هزینه‌های تولید سیب قیمت مناسبی نیست.
نبود تعادل بین عرضه و تقاضا به همراه بازار مناسب خارجی برای سیب تولیدی آذربایجان‌غربی موجب شده کشاورزان برای جلوگیری از ضرردهی بیشتر سیب‌های با کیفیت و تولیدی خود را تحت عنوان سیب زیردرختی به کارخانجات صنایع تبدیلی بفروشند.
*نگهداری و مصرف ۲۰۰ هزارتن سیب مازاد در آذربایجان غربی مدیریت شود
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی درخصوص تولید و بازار سیب در استان گفت: سطح زیر کشت سیب در آذربایجان غربی گفت: پیش بینی می‌شود امسال در ۱۷ شهرستان آذربایجان غربی یک میلیون و ۳۲۵ هزار تن سیب تولید شود که این میزان در مقایسه با سال گذشته ۴۰ درصد افزایش دارد.
اسمعیل کریم زاده با اعلام اینکه برآوردها نشان می‌دهد برای مصرف یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن سیب تولیدی آذربایجان غربی هیچ مشکلی وجود نداشته باشد اظهارداشت: این در حالی است که نگهداری و مصرف ۲۳۰ هزار تن سیب مازاد باید مدیریت و کنترل شود.وی قیمت تمام شده یک کیلو سیب درختی را ۱۷۷۴ تومان اعلام کرد و گفت: قیمت بازار این محصول برای کشاورزان بیشتر از هزینه‌های تولید آن بوده و باید برای افزایش صادرات این محصول و بازارسانی آن در بازار مصرف کشورهای همسایه و حفظ این بازارها تمهیدات لازم اندیشیده شود که بدین منظور حمایت و تقویت از تشکل‌های بخش کشاورزی به عنوان بازوان اجرائی سازمان در این راستا باید بیشتر از گذشته انجام گیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: در سفر اخیر هیئتی از اقلیم کردستان عراق به سردشت و دیدار آن‌ها با استاندار آذربایجان غربی تصمیماتی در خصوص تسهیل موانع صادارات محصولات کشاورزی استان به این کشوراتخاذ شد که امیدواریم بازار فروش محصولات کشاورزی در سال جاری نسبت به سالهای گذشته بهبود یابد.
کریم زاده با بیان اینکه قیمت تمام شده جمع آوری هر کیلو سیب صنعتی برای کشاورزان نزدیک به ??? تومان است که این مبلغ جوابگوی هزینه و زحمات این عزیزان نمی‌باشد و مقرون به صرفه نیست اظهارداشت: متاسفانه بازار پس از تولید سالهاست چالش بزرگ پیش روی سیب استان شده است.
*لزوم راه اندازی واحدهای سورت و بسته بندی مناسب سیب در آذربایجان غربی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: بیشتر مشکلات موجود بعد از تولید و در مرحله فروش بوجود می‌آید و مشکلات موجود در مرحله داشت محصول نیز عموماً از عدم فروش و بازاریابی مناسب ناشی می‌شود.
وی یاد آور شد: افزایش میزان مصرف سرانه کشور نسبت به سایر کشورهای در حال توسعه با بالا رفتن توان خرید مردم و به کارگیری سیاست‌های حمایتی از قبیل توزیع سیب درسبد توزیعی مدارس، پادگان‌ها، مراکز آموزشی و درمانی و افزایش آگاهی‌های عمومی در خصوص مزایای مصرف سیب از طریق رسانه‌های جمعی می‌تواند در این خصوص راهگشا باشد.
کریم زاده تاکید کرد: با توجه به اینکه امسال سال بارآوری محصولاتی مانند سیب درختی و انگور در استان است و بر اساس پیش بینی‌های انجام شده تولید انگور در استان نیز دو و نیم برابر در مقایسه با سال گذشته افزایش خواهد یافت که برای بازار رسانی و صادرات این محصولات باید برنامه ریزی‌های لازم صورت گیرد.
وی راه اندازی واحدهای سورت و بسته بندی مناسب در سردخانه‌های استان، حمایت از صادر کنندگان با پرداخت جوایز صادراتی به موقع و برقراری استاندارد اجباری در صادرات سیب جهت حفظ بازار و حفظ آبروی محصول تولیدی استان را از دیگر راهکارهای عملی برای تنظیم بازار محصولات کشاورزی استان عنوان کرد.
کریم زاده با تاکید بر اینکه مشکل بازاریابی محصولات کشاورزی در عدم برنامه ریزی مدیریتی در سطح کلان اقتصادی کشور خلاصه می‌شود افزود: بخش کشاورزی در استان تاکنون اقدامات خوبی در این راستا انجام داده است و مسئولان کشوری و استانی ذیربط در این امر نیز باید با برنامه ریزی‌های درست در جهت کاهش تعرفه‌ها و هزینه‌های تولید برای افزایش صادرات محصولات کشاورزی و رونق اقتصادی استان مخصوصاً کاهش واسطه‌ها تلاش کنند.
*سیب مرغوب آذربایجان غربی با مشکل صادرات مواجه است
مدیرباغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در خصوص مشکلات باغداران سیب استان گفت: متاسفانه با وجود اینکه سیب تولیدی استان کیفیت و مرغوبیت بالایی دارد اما در عرصه بازاریابی و فروش داخلی و حتی در صادرات با مشکل مواجه است.
عزیز امانی افزود: بیشتر مشکل باغداران پس از مرحله تولید بوجود می‌آید و بالابودن هزینه‌های تولید، پائین بودن قیمت محصول نهایی و نامشخص بودن وضعیت صادرات از مهم‌ترین مشکلات باغداران استان است.
وی با اشاره به فعالیت ۱۲ کارخانه صنایع تبدیلی در آذربایجان غربی گفت: صاحبان صنایع تبدیلی در زمان برداشت و خرید محصولات کشاورزی به خصوص سیب در بحث تعیین قیمت به صورت مشترک عمل می‌کنند، درحالی که باغداران استان در این رابطه هیچ حرکت صنفی انجام نداده‌اند.
امانی معتقد است ضعف در زیرساخت‌های حمل و نقل، نبود برنامه ریزی برای حمایت از تولید، شایعه پراکنی در خصوص کیفیت سیب تولیدی استان، قیمت پایین محصول و سورت و بسته بندی نامناسب از عمده مشکلات بازار سیب استان است.
وی با تاکید بر کیفیت بالای سیب تولیدی استان گفت: در حال حاضر تنها در بسته بندی محصول سیب مشکل وجود دارد که برای برطرف کردن بسته بندی سورت در سردخانه‌ها را در اولویت قرار داده‌ایم.
امانی با اشاره به ضرورت شناسایی بازارهای صادراتی جدید افزود: بمنظور تسهیل صادرات سیب، مکاتباتی را با رایزنان اقتصادی سایر کشورها انجام داده‌ایم و در این راستا هیئتی از کشور عراق دعوت کرده‌ایم تا از روند تولید سیب و نحوه نگهداری آن در سردخانه‌ها بازدیدکنند.
مسئولان بخش کشاورزی بر این باورند که مازاد تولید سیب در آذربایجان غربی یکی از مسائل اساسی در بازار عرضه و فروش این محصول است به گونه ای که میزان سیب تولیدی استان بیش از نیاز داخلی است و باید نسبت به صادرات آن تدابیر لازم اندیشیده شود.
کارشناسان این بخش نیز راه اندازی واحدهای سورت و بسته بندی مناسب در سردخانه‌های استان، حمایت از صادر کنندگان با پرداخت جوایز صادراتی و برقراری استاندارد اجباری در صادرات سیب را از راهکارهای عملی برای تنظیم بازار محصولات سیب استان عنوان می‌کنند.