رشد بازار سرمایه با واقعیت‌های اقتصاد همخوان نیست

گروه اقتصادی:نایب رئیس کمسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی با بیان اینکه سود اقتصادی شرکت‌های بورسی افزایش محسوسی نداشته است، گفت: علیرغم رشد قیمت سهام شرکت‌های بورسی، رشد بازار سرمایه با واقعیت اقتصاد همخوان نیست، زیرا ارزش افزوده‌ در بنگاه‌های بورسی ایجاد نشده است.
در یک اقتصاد سالم، شفاف، پویا و اشتغال‌زا همواره بازار سرمایه جایگاه بالایی در اقتصاد دارد و به عنوان دماسنج اقتصاد عمل می‌کند و دولت‌ها نیز تلاش می‌کنند تا با حمایت از بازار سرمایه، شرایط لازم برای ورود و حفظ نقدینگی در این بازار را فراهم کردند، این در حالی است که در کشور ما تا سال گذشته این بازار از اقبال عمومی و مردمی برخوردار نبود و با وجود نقدینگی فراوان در اقتصاد ایران نقدینگی با کمک سفته‌بازان وارد بازارهای مسکن، طلا، سکه، ارز می‌شد و پیامدهای ناگوار هجوم نقدینگی به این بازارها نیز چیزی جز به هم ریختگی بازار، گرانی و تورم نبود‌ه است.
اما از چند ماه گذشته نقدینگی سرگردان مردم مسیری دیگری را یافته و آن مسیر همان بازار سرمایه است. ضمن اینکه حمایت‌ها و به عبارتی تشویق‌های دولت برای ورود مردم به این بازار نیز به اعتماد مردم برای حضور بیشتر در این بازار افزوده است.
رشد شاخص بورس و رشد قیمت سهام طی مدت زمان کوتاه و افزایش ارزش سهام سهامداران تا چند برابر طی ماه‌های اخیر آن قدر برای تازه‌واردها این بازار جذاب بوده که سرمایه‌های قابل توجهی به این بازار وارد شده است، لذا با ورود سرمایه‌های جدید به این بازار برخی کارشناسان مدام هشدار می‌دادند که با افت ناگهانی شاخص عواقب خوبی در انتظار بازار سرمایه نیست، لذا مردم باید حتما با مطالعه، برنامه‌ریزی و استفاده از تجربه متخصصان در این بازار حضور یابند و به صورت هیجانی وارد این بازار نشوند. بر اساس اعلام رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از ابتدای امسال تاکنون ۴٫۵ میلیون کد بورسی در بازار سرمایه صادر شده است در حالی که در سال‌های گذشته سالانه بین ۵۰ تا ۶۰ هزار کد بورسی صادر می‌شده است و تفاوت فاحش بین این اعداد و ارقام حکایت از آن دارد که خیل عظیمی از مردم به امید کسب سود نقدینگی خود را وارد این بازار کرده‌اند.
اما نکته مهم آن است که مردم باید بدانند که بازار سرمایه یک بازار پرریسک است و مانند هر بازار دیگری سود و زیان دارد و به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، سرمایه‌گذاری که وارد بازار پرریسک سرمایه می‌شود، مسئولیت سود و زیان را باید بپذیرد.
اما نکته مهم و قابل توجه این است که بررسی شود که آیا ورود سرمایه و نقدینگی مردم به این بازار منافع اقتصادی نیز برای کشور داشته است یعنی نقدینگی که اکنون وارد این بازار شده است منجر به افزایش تولید و اشتغال شده است؟ یا اینکه نقدینگی وارد شده در این بازار نیز به مانند ورود نقدینگی به سایر بازارها باز هم نقش مخرب خود را ایفا کرده است،
برای اینکه با وضعیت بیشتر این روزهای بازار سرمایه بهتر آشنا شویم گفت‌وگویی با عبارس آرگون نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران انجام شده است که در ادامه می‌خوانید.
* آقای آرگون، تحلیل شما از وضعیت فعلی بازار سرمایه چیست؟ حرکت نقدینگی به سمت بازار سرمایه می‌تواند آینده‌ای خوشایند داشته باشد ؟ ورود نقدینگی به بازار سرمایه بسیار خوب است و در واقع یکی از مسیرهایی که می تواند به اقتصاد کمک کند تا اقتصاد در مسیر درست حرکت کند و تولید در کنار آن جهش یابد همین بازار سرمایه است، اما برای استفاده بهینه از فرصت‌هایی که در بازار سرمایه وجود دارد، باید نقدینگی که وارد بازار سرمایه می‌شود جذب بنگاه‌های فعال در بازار سرمایه شود.
- *سوال دقیقا همین است، آیا نقدینگی که وارد بازار سرمایه شده جذب بنگاه‌های و شرکت‌های بورس شده است، به گفته آقای قالیباف اصل از ابتدای امسال تاکنون حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی توسط تازه واردها به بازار سرمایه وارد شده است و این رقم بسیار قابل ملاحظه است آیا این نقدینگی در بازار سرمایه دقیقا به نقطه هدف اصابت کرده یا اینکه این نقدینگی فقط منجر به خرید و فروش در بازار سرمایه شده است؟ آرگون: هدایت نقدینگی به بازار سرمایه و ظرفیت سازی می تواند منجر به تولید و اشتغال پایدار شود. بازار سرمایه هم طی ماه‌های اخیر از اقبال بسیار خوبی از سوی مردم برخوردار بوده است و باید دانست که بازار سرمایه باعث افزایش و گسترش شفافیت در اقتصاد می‌شود، اما متاسفانه پولی که وارد بازار سرمایه می شود ، جذب بنگاه های تولیدی که بورسی هستند، نشده و دلیل آن است که زیر ساخت جذب سرمایه ها در بورس فراهم نیست.
*علیرغم اینکه نقدینگی وارد شده به بازار سرمایه جذب بنگاه‌ها نشده،اما شاهد رشد قیمت سهام هستیم، این اتفاق در بازار سرمایه چگونه رخ داده است؟ بله درست است. علیرغم اینکه نقدینگی در بورس جذب بنگاه ها نمی‌شود، شاهد رشد قیمت سهام هستیم که یکی از علل آن کم بودن عمق بازار سرمایه و نبود سهام شناور است.
افزایش قیمت سهام در بازار بورس بستگی به عرضه و تقاضا دارد. در حال حاضر نیز تقاضا برای خرید سهام در بازار سرمایه زیاد است و این در حالی است که با توجه به کم عمق بودن بازار سرمایه، عرضه کم است لذا هر زمان که عرضه کم باشد و تقاضا زیاد بنابراین قیمت سهام نیز افزایش می یابد و این یک اصل مشخص در اقتصاد است که هر گاه عرضه یک کالا کم و تقاضای آن زیاد باشد، قیمت افزایش می‌یابد. *علیرغم اینکه عمق بازار سرمایه زیاد نیست اما دولت مردم را تشویق به حضور در این بازار می‌کند، این مساله را چگونه تحلیل می‌کنید و در کنار تشویق به حضور مردم برای حضور در بازار سرمایه چه اقدامی باید انجام دهد؟ – آرگون: با آزاد شدن سهام عدالت و ورود آن به بازار سرمایه در حال حاضر نزدیک به ۵۰ میلیون سهام دار بورسی در کشور داریم و طبیعی است که اگر هر کدام از این افراد اقدام به خرید سهام کنند بازار سرمایه با حجم بسیار بزرگی از تقاضا مواجه می شود.
این در حالی است که پیش از این، بسیاری از افراد اصلا هیچ گونه آشنایی به بازار سرمایه نداشتند، اما اکنون با ورود به بورس و ورود نقدینگی‌شان به بورس، پول های اندکشان در بازار سرمایه چندین برابر رشد کرده و همین موضوع این بازار را برای آنها جذاب کرده است.
* رشد بازار سرمایه با واقعیت‌های اقتصاد همخوان نیست
رشد بازار سرمایه با واقعیت‌های اقتصاد همخوان نیست، رشد بازار باید مبتنی بر ارزش افزوده‌ای باشد که بنگاه‌ها ایجاد می‌کنند این در حالی است که سود اقتصادی شرکت های بورسی افزایش محسوسی نداشته، اما قیمت سهام افزایش یافته است.
این موضوع چند دلیل دارد و یکی از دلیل زیاد بودن تقاضا و عرضه کم است و نبود سهام شناور بنابراین نقدینگی که وارد بازار می‌شود، قیمت را افزایش می دهد.
دلیل دوم آن است که ابزاری فراهم نشده که نقدینگی که وارد بورس می‌شود، جذب بنگاه‌هایی که در بورس هستند، شود.
به نظر می‌رسد، دولت برای ورود شرکت ها به بورس باید شرکت‌هایی که دارای طرح های نیمه تمام همگن هستند را با هم ادغام کند و این شرکت ها در بازار سرمایه پذیرش شوند.
طبیعی است با این کار اتفاقات مثبت زیادی رخ می‌دهد، طوری که هم اشتغال ایجاد می شود و هم جهش تولیدرخ می دهد ضمن اینکه یک سری دارایی های نامولد به سرانجام می‌رسد، بنابراین باید از این روش ها استفاده کرد و مانع شویم تا پول‌های سرگردان وارد بازارهای دیگر شود و در آنجا صرف واسطه گری و دلالی و در نتیجه باعث تورم شود.
در حال حاضر تعداد شرکت های موجود در بازار سرمایه کمتر از هزار شرکت است، در حالی که شرکت هایی زیادی وجود دارند که از ظرفیت جذب در بازار سرمایه برخوردار است و با ورود این شرکت ها به بازار سرمایه به این بازار عمق بخشیده می‌شود.
حمایت‌های دولت از بازار سرمایه و همچنین مباحث رسانه‌ای باعث شده که خرید و فروش سهام و افزایش قیمت سهام هیچ سودی برای شرکت های بورسی ندارد، بلکه منفعت ورود نقدینگی به بازار سرمایه زمانی است که این پول ها جذب شرکت‌های بورس شده و در نتیجه این شرکت ها افزایش سرمایه دهند.
حمایت دولت از بازار سرمایه باعث شده تا افراد تازه وارد به بازار سرمایه تصور کنند همیشه شاخص بورس باید افزایش یابد، در حالی که این طور نیست بازار سرمایه بازاری است که همیشه با نوسان مواجه است و نوسان جزء لاینفک این بازار است و این بازار همیشه بازار پرریسکی است و نباید افراد فکر کنند که با کوچکترین مثبت وارد این بازار شوند و با منفی شدن از آن خارج شوند.
خریداران سهام باید براساس منطق و بررسی دقیق اقدام به خرید سهام کنند، زیرا، بازار سرمایه بازار حرفه‌ای‌ها و متخصصان است و اگر افراد غیر حرفه ای قصد ورود به این بازار را دارند، باید از متخصصین برای سرمایه گذاری در این بازار کمک بگیرند.
* لزوم نظارت نهاد بالادستی بر بازار سرمایه وقتی عرضه و تقاضا متعادل نباشد حباب شکل می‌گیرد، و این موضوع فقط مختص به بازار سهام نیست و در صورت عدم تناسب بین عرضه و تقاضا هر بازاری ممکن است دچار حباب شود، لذا باید بازار سرمایه را نهاد نظارتی، نهاد بالادستی و به عبارتی دولت یا حاکمیت نظارت کند.
پیش از این بین ۵۰۰ هزار نفر تا یک میلیون نفر در عرضه اولیه ها شرکت می‌کردند اما اکنون ۵٫۵ میلیون نفر خریدار سهام شرکت‌های عرضه اولیه هستند و این نشان می‌دهد که اندازه بازار بزرگ شده است.
* در روزهای اخیر شاهد ریزش شاخص بورس بودیم، تحلیل شما از این ریزش‌ها چیست؟
این ذات بازار است و در همه بازارها ممکن است نوسان وجود داشته باشد. سرمایه افراد در هر بازاری ممکن است دچار سود و زیاد شود و این امری غیر طبیعی نیست، اما نکته مهم است که خریداران سهام در خرید سهام باید نگاه بلند مدت و میان مدت داشته باشند.
البته باید این را نیز عنوان کرد که عدم وحدت رویه در گفتمان‌های دولتی مانند مطالب متفاوتی که درباره عرضه صندوق دارا دوم بیان می‌شود، ممکن است به ریزش‌ها دامن بزند. البته ریزش سهام دلایل مختلف دارد، اما وقتی دولت یک زمانی عرضه یک سهام بزرگ را اعلام و سپس مطالب دیگری در مورد آن مطرح و یا عرضه آن به تعویق می‌افتد، لذا این مسائل نیز بر ریزش‌ها تاثیرگذار است.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از فارس، بازار سرمایه از ظرفیت خوبی برای جذب نقدینگی برخوردار است، اما سهامداران باید بدانند که ورود و خروج هیجانی به این بازار برای آنها پرخطر خواهد بود و با این روش متضرر می‌شوند.