ازدواج مجازی زیر سقف پوشالی

معصومه نیکنام
گروه اجتماعی: تکنولوژی سریع‌تر و جلوتر از فرهنگ‌ها حرکت می‌کند و این سرعت سرسام‌آور همه معیارهای یک زندگی ساده و سالم را تحت الشعاع قرار داده به گونه‌ای که نمونه بارز آن را در ازدواج‌های مجازی شاهد هستیم شکل‌گیری ازدواج‌هایی زیر سقف کاغذی و پوشالی. شواهد و آمارها نشان می هد که گویا دوره ازدواج سنتی که عاقلانه تر بود، به سر آمده و این روزها والدین هیچ نقشی در شکل گیری و انتخاب همسر فرزندانشان ندارند و جایگاه آن ها به حاشیه رانده شده است.
این روزها جوانان بیشتر وقت و سرمایه جوانی خود را صرف فضای مجازی کرده و همه انتخاب_های آن ها اعم از خرید و آموزش و بویژه دوستی ها و ازدواج آن ها مجازی شده است.
در برخی روابط شکل گرفته در فضای مجازی یکسری اطلاعات و عکس هایی بین طرفین رد و بدل می شود که در این بین خانم ها بیشترین آسیب را می بینند زیرا چه بسیار پرونده هایی که در پلی فتا به دلیل هتک حیثیت تشکل می شود که بیشتر شاکیان پرونده را خانم ها تشکیل می دهند این در حالی است که به استناد ماده۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای، هر فردی به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگری را بدون رضایت او جز در موارد قانونی منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
به گفته کارشناسان پلیس فتا، یکی از مهم ترین ایرادهایی که می توان در حوزه پیشرفت و ورود تکنولوژی وارد کرد این است که در همه کشورهای پیشرفته حفظ ارزش ها و هنجارهای آن جامعه بسیار مهم تر از ورود ابزارهای تکنولوژیک جدید محسوب می شود، در واقع در جامعه ها باید سعی شود قبل از ورود یک رسانه یا ابزار جدید با فرهنگ سازی و آموزش درست، آن را در خدمت فرهنگ و ارزش های رایج در جامعه خود دربیاروند.
ازدواج در هه جوامع امری مقدس و اصلی‌ترین مرحله ورود به زندگی عاطفی است و می توان گفت که از ابتدای تشکیل جامعه بشری مراحل و شکل‌های مختلفی را گذرانده تا به شکل امروزی تثبیت‌ شده است.
مهم‌ترین اقدام در فرآیند قبل از ازدواج موضوع آشنایی بین زن و مرد است که در شیوه‌های سنتی با نظارت بزرگ‌ترها به وجود می‌آید و در اکثر موارد آن‌ گونه ازدواج‌ها به یک زندگی پایدار و بادوام منجر می‌شود اما با استقرار شبکه‌های اطلاع‌رسانی و اینترنتی آرام‌ آرام زمینه برای شکل‌گیری ازدواج‌ها بر مبنای وب فراهم‌شده است.
گسترش این نوع ارتباطات در سال‌های اخیر دوام و پایداری برخی از ازدواج‌ها را با تهدید روبه‌رو کرده است، ازدواج‌های اینترنتی به دلیل مبتنی نبودن بر پایه‌های فرهنگی ارزش‌های جامعه و آشنا نبودن افراد با یکدیگر و ارزش‌های خانوادگی طرف مقابل به‌سرعت فرو می‌پاشد در این شیوه آشنایی به دلیل این‌که مواجهه فیزیکی به وجود نمی‌آید، افراد می‌توانند هویت کاذب برای خود دست‌وپا کنند و به‌ طرف مقابل اطلاعات غیر واقعی بدهند این امر نخستین حلقه زنجیر انحراف از اخلاقیات است که در آشنایی‌های اینترنتی رخ می‌دهد.
کارشناسان حوزه خانواده بر این باور هستند که در اینترنت بسیار آسان است که افراد را با خلق شخصیت‌های کاملا تخیلی فریب داد کاری که امکان آن در واقعیت بسیار مشکل‌تر است بنابراین روابط اینترنتی در مقایسه با روابط واقعی و همراه با حضور جسمانی- روانی ضعیف و درعین‌حال پیچیده است. بیشتر کسانی که به ازدواج اینترنتی و آشنایی در فضای مجازی گرایش دارند، امکان برقراری ارتباط و تعامل با جنس مخالف را در فضاها و محیط‌های متعارف ندارند و در رویاها و آرزوهای غیرواقعی سیر می‌کنند در واقع افرادی به سمت ازدواج اینترنتی می‌روند که معاشرت‌های کمتری در دنیای واقعی داشته و واقعیت‌هایی را که می‌بینند مطابق میلشان نیست، بنابراین در اینترنت به دنبال آرمان و آرزوهای خود هستند.
کارشناسان حوزه فضای مجازی نیز معتقد هستند، با نگاهی گذرا به دنیای اینترنت و تفحصی کوتاه در دنیای مجازی مشخص می‌شود در نگاه اول، اتکا به اینترنت و فضای مجازی آسان‌ترین راه همسریابی تلقی شود اما واقعیت آن است که فضای نامطمئن مجازی نمی‌تواند ملاک دقیق و خوبی برای یافتن شریک زندگی به‌ حساب آید زیرا بررسی‌ها نشان می‌دهد چون دوستی‌ها و آشنایی‌های اینترنتی تعهدی میان افراد به وجود نمی‌آورد، می‌تواند خیلی زود به جدایی منجر شود همچنین شناختی که از این طریق شکل می‌گیرد چندان کامل نیست چون ازدواج باید با آگاهی و درک عمیق صورت بگیرد.
تحقیقات نشان می‌دهد ازدواج‌های اینترنتی اگر هم اتفاق بیفتند از روی عقل و منطق نیستند و متأسفانه سوءاستفاده در این سایت‌ها بسیار زیاد است و بیشترین رابطه‌هایی که به شکلی در این سایت‌ها ایجاد می‌شود با اهداف جنسی است و اخلاق در بسیاری از موارد در این سایت‌ها زیر پا گذاشته می‌شود.
به گفته کارشناسان، همسریابی اینترنتی ممکن است مراحل نهادینه شدن در کشور را طی کند اما بازهم با توجه به ماهیت پنهان فضای مجازی برای فرار انسان‌ها از واقعیت و استفاده از نقاب در مقابل یکدیگر یک شیوه انحرافی است درحالی‌که اتکاء به این روش متضمن خطراتی است. چندین سایت دوست‌یابی و همسریابی با امکانات منحصر به‌ فردی چون آلبوم تصاویر، تالارهای گفتگو و چت روم‌ها این زمینه را به وجود آورده‌اند که جوانان به سمت ‌و سوی آشنایی‌های بی‌سرانجام کشیده شده بی‌ آنکه از عواقب دردسرساز آن آگاه باشند.
در ازدواج‌های مجازی، اختلافات فرهنگی اجتماعی و اقتصادی فرد نادیده گرفته می شود در این‌گونه ارتباط‌ها آنچه بیشتر جلب ‌توجه می‌کند افکار و ایده‌های طرف مقابل است و اکتفا به این ارتباط باعث عدم شناخت مناسب از اختلافات فرهنگی فرد و خانواده او می‌شود. از طرف دیگر در ازدواج سنتی این اختلافات به کمترین حد خود می‌رسد؛ زیرا دو خانواده بر اساس آشنایی انتخاب می‌شوند. ارتباط مجازی ارتباطی فردگرایانه و یک نفره است. همچنین به دلیل ناامن بودن محیط اینترنت و نبود امکانات لازم برای بررسی وضعیت افراد، ریسک ازدواج در این فضا بسیار زیاد است.
بنابراین می توان، گفت، ازدواج فرآیندی است که در هر جامعه آداب ‌و رسوم خود را دارد. زمانی که جوانان با کنار گذاشتن واقعیت‌ها به ازدواج‌های اینترنتی اقدام می‌کنند ممکن است علل و عوامل بسیار زیادی داشته باشد. واقعیت این است که افراد مختلف با ورود به فضای مجازی به‌نوعی از فضای حقیقی و واقعیت‌ها فاصله می‌گیرند. در این زمینه به نمونه هایی از روابط دوستی و ازدواج اینترنتی اشاره می شود که سرانجام خوشی نداشته است: آسیب شناسانان معتقدند در ازدواج هایی که مورد تایید والدین نیست، زوج جوان از اعتماد به نفس کمتری در زندگی مشترک برخوردار هستند زیرا از حداقل حمایت ها برخوردارند این در حالی است که ازدواج های موفق شامل ازدواج هایی است که علاوه بر موافقت زوجین برای ازدواج، والدین نیز موافق باشند.
بهترین راهکار برای رفع مشکلات ناشی از فضای مجازی، فرهنگ‌سازی است به این معنی که مسئولان فرهنگی جامعه با ارائه مشاوره به والدین و همچنین تولید برنامه‌های مختلف به آموزش خانواده‌ها و جوانان نسبت به نقاط قوت و ضعف استفاده از اینترنت و خدمات آن بپردازند.
از سوی دیگر کارشناسان پلیس فتا ضمن هشدار در این زمینه، معتقد هستند که انتشار تصاویر خصوصی و چت با جنس مخالف موجب اجرای عملیات فریب توسط فرد مجرم بر علیه کاربر فریب خورده به هدف تهدید و اخاذی می شود، ساده لوحی باعث صدمات روحی و مالی سهمگین به قربانیان می شود، لذا ضروری است در سیستم آموزشی کشور کتاب هایی برای آگاهی کامل دانش آموزان و دانشجویان از تهدیدات و آسیب ها فضای مجازی بانضمام راهکارهای پیشگیری با همکاری پلیس فتا تدوین و تدریس شود.
کاربرانی که ارتباطشان با انگیزه ازدواج است باید توجه داشته باشند که این رابطه بیشتر بر عشق ورزی کور استوار است. دلبستگی‌های بوجود آمده در دوستی‌های اینترنتی در درازمدت ممکن است باعث سوء‌استفاده افراد فرصت‌طلب شود و در تجربه این دوستی‌ها، فرصتی برای انتخاب و شناخت صحیح دختر و پسر از یکدیگر به وجود نمی‌آید. دختران و پسران جوان که اغلب برای سرگرمی وارد چت روم های مجازی می‌شوند باید به این نکته توجه داشته باشند که این شبکه‌های اجتماعی علاوه بر سرگرمی، خطراتی هم دارد که باید به آن ها توجه کنند.
به گزارش آراز آذربلایجان به نقل از ایرنا، آشنایی قبل از ازدواج مهم‌ترین معیار تشکیل یک زندگی موفق است بنابراین صرف‌نظر از شیوه انتخاب همسر، جوانان باید مبنای خود برای آغاز زندگی مشترک را شناخت صحیح قرار دهند. دختران بیشترین متقاضیان این شیوه همسریابی هستند. البته فارغ از جنس، متقاضیان بیشترین افرادی که از طریق همسریابی اینترنتی مبادرت به آغاز آشنایی می‌کنند شامل گروه‌هایی هستند که محدودیت‌هایی دارند؛ حالا این محدودیت‌ها ممکن است مربوط به مشکلات فردی، خانوادگی، ظاهری و فرهنگ حاکم بر محیط زندگی فرد باشد.