ارکسترهای ملی با سازهای غربی روح نواز نیست
گروه فرهنگی: در حال حاضر ارکسترهایی در سراسر کشور فعالیت میکنند که نام ارکستر ملی را یدک می کشند، اما شاکله و استخوانبندی آنها توسط سازهای غربی شکل گرفته و سازهای ایرانی نقش بسیار محدودی دارند.
فعالیتهای ارکسترال بیشتر به سمت موسیقی کلاسیک غربی و یا حداقل ارکسترهایی با ترکیب سازهای غربی است که البته در نوع خود خوب است، اما آنچه مشخص است موسیقی کلاسیک غربی نیاز به حمایت ما ندارد؛ چرا که در سطح جهانی به بهترین شکل در حال ارائه است.
امین حیدری در ارتباط با تشکیل ارکستر ملی سازهای ایرانی اظهار کرد: با توجه به اینکه ساز تخصصی من عود است و این ساز در کشورهای همجوار زیاد استفاده میشود، پیگیر اتفاقات و گروههای موسیقی این کشورها بودم و مشاهده کردم که ارکسترهای بزرگی متشکل از سازهای ملی در این کشورها شکل گرفته است.
وی ادامه داد: همواره آرزو داشتم که فعالیتی مشابه در داخل کشور انجام دهیم و ارکستری بزرگ متشکل از سازهای ایرانی داشته باشیم از طرفی همواره دغدغه تعالی موسیقی سنتی ایران را داشتهام. در گذشته شاهد تشکیل چنین ارکسترهایی در اصفهان بودهایم که با توجه به اینکه به دقت آسیب شناسی نشده بودند، دوام زیادی نداشتند.
این نوازنده عود افزود: مطالعه و بررسی پارامترهای مربوطه از حدود یک سال پیش به اتفاق آرش مشتاقی آغاز شد. همچنین با توجه به تحولات اجتماعی باید گونهای جدید از موسیقی سنتی ایران به گوش مخاطب برسد. هر چند که اساس موسیقی ایرانی مبتنی بر بداهه نوازی و تکنوازی بوده است که البته به نوبه خود بسیار ارزشمند و کماکان دارای جایگاه بلندی در موسیقی ایرانی است. همچنین زمان آن رسیده بود که تفکر همکاری جمعی بین موزیسینهای اصفهان وارد فاز جدیدی شود.
حیدری درباره انگیزه تشکیل این ارکستر تصریح کرد: یکی دیگر از انگیزههای من گرایش مردم به موسیقی پاپ بیکیفیت بود که متأسفانه به دلیل نبود تخصص و دانش کافی در بین کارشناسان برخی نهادهای حمایت و گسترش این موسیقی رو به افزایش است. از طرفی نهادهای دولتی بیشتر تمایل به پشتیبانی از فعالیتهای ارکسترال دارند.
وی در ارتباط با همین موضوع گفت: فعالیتهای ارکسترال بیشتر به سمت موسیقی کلاسیک غربی و یا حداقل ارکسترهایی با ترکیب سازهای غربی است که البته در نوع خود خوب است، اما آنچه مشخص است موسیقی کلاسیک غربی نیاز به حمایت ما ندارد؛ چرا که در سطح جهانی به بهترین شکل در حال ارائه است؛ برای مثال در جریان جام جهانی فوتبال در سال گذشته ارکستر سمفونیک ایران به روسیه اعزام و به اجرای قطعات موسیقی کلاسیک پرداخت. در همان زمان رئیس کنسرواتوار چایکوفسی انتقاد کرد که بهتر بود موسیقی ایرانی اجرا و به مخاطبان معرفی میشد.
این نوازنده عود با اشاره به اینکه اگر کارشناسی در موسیقی انجام میشد وضعیت مناسبتری حاکم بود، گفت: این اتفاقات در نتیجه فقدان کار کارشناسی مناسب اتفاق میافتد. در حال حاضر ارکسترهایی در سراسر کشور فعالیت میکنند که نام ارکستر ملی را یدک می کشند؛ این در حالی است که شاکله و استخوانبندی آن ارکسترها توسط سازهای غربی شکل گرفته و سازهای ایرانی نقش بسیار محدودی دارند. این امر برای بنده و بسیاری از همکاران دردناک است. این موارد باعث ایجاد انگیزهای شد جهت تشکیل یک ارکستر بزرگ متشکل از سازهای ملی ایران.
حیدری درباره تفاوت ارکستر سازهای ایرانی با دیگر ارکسترها تصریح کرد: تفاوت اصلی این ارکستر در این است که واقعاً ارکستر ایرانی است؛ چراکه قطعات موسیقی ملی ایران توسط سازهای ملی اجرا میشود و دیگر اینکه از سازهای گوناگون ایرانی با رنگ و وسعت صدایی متفاوت استفاده شده است.
در گذشته بیشتر تمرکز نوازندگان در تکنوازی استفاده از سازهایی در گستره صوتی سوپرانو یا زیر بوده است، مانند سازهای تار، سنتور، کمانچه و … و گروههایی هم با تعداد ۱۰ یا ۱۵ نوازنده تشکیل میشد که در یک گستره صدایی همنوازی میکردند.
وی در همین خصوص ادامه داد: این سازها نه تنها تکمیلکننده یکدیگر نبودند بلکه در مواردی اثر همدیگر را نیز خنثی میکردند؛ البته این به این معنا نیست که فعالیت و نوع صدادهی آن نوع گروهها را نفی کنم که در جای خود و متناسب با نوع قطعات گروههای تک صدایی با وسعت صدادهی کمتر میتواند بسیار مطلوب باشد. اما جهت مقایسه این مطالب عنوان شد. تمرکز صدادهی این ارکستر برخلاف گذشته بر سازهای آلتو و باس (بم) استوار است به طریقی که در مجموع سازهای کششی و زخمهای حدود ۳۰ ساز در این محدوده صوتی فعال هستند.
این نوازنده عود با اشاره به معیار انتخابی نوازندگان تاکید کرد: برای تشکیل این ارکستر سعی کردیم از بهترین نوازندگان اصفهان استفاده کنیم و به همین منظور از ۳۵ نفر دعوت به عمل آمد که از لحاظ کیفیت نوازندگی و جنبه اخلاقی و رفتاری بررسی شدند. سعی کردیم از نسلهای مختلف انتخاب شوند و فضایی فراهم شود که جوانترها بتوانند از تجربه اساتید و پیشکسوتان استفاده و مسنترها نیز با بزرگ منشی در کنار جوانها فعالیت کنند.
حیدری درباره استفاده از اساتید و نوازندگان گمنام گفت: از آنجا که این احتمال وجود داشت که ممکن است در دیگر شهرهای استان نوازندگان خوبی وجود داشته باشند که شناخته شده نیستند، طی فراخوانی آزمونی به عمل آمد و در سازهای مختلف حدود ۱۵ نفر دیگر به ارکستر اضافه شدند که خوشبختانه تاکنون نتیجه بسیار مطلوب بوده و هر سه نسل فعال در این ارکستر با کمال احترام و متانت در حال همکاری با یکدیگر هستند.وی با اشاره به تأثیر این ارکستر بر شهر اصفهان و به تبع تأثیر آن در کشور گفت: متأسفانه موسیقی در اصفهان شرایط خوبی ندارد و بهرغم داشتن هنرستان موسیقی، دانشگاههای گوناگون و آموزشگاههای پر هنرجو کماکان حتی در حد تعداد مخاطب حرفهای موسیقی هم دارای مشکل هستیم و استقبال خوبی از موسیقی جدی به عمل نمیآید. ضمن اینکه گروههای حرفهای و ثابت نیز بسیار محدود هستند. این شرایط منجر به این امر شده که جایگاهی برای فعالیت هنرجویان سازهای ایرانی وجود نداشته باشد.
در ادامه مرتضی قاسمی یکی از نوازندگان پیشکسوت، با توجه به تأثیر این ارکستر در موسیقی اصفهان اظهار کرد: در این فضای موسیقایی که به دهها دلیل، موسیقی فاخر و شعر تأثیرگذار کمتر اجرا و شنیده میشود و تنزل سلیقه شنوندگان به تبع آن کاملاً مشهود است، اجرای این نوع موسیقی حتماً در رشد کیفی شنوندگان و رشد موسیقایی جامعه که رشد شعور و فرهنگ را در پی خواهد داشت نیاز جامعه بوده و رسالت همه کسانی است که میتوانند در این مهم اثرگذار باشند.
وی با بیان اینکه ارگانها و نهادهای دولتی باید زیرساختهای لازم را فراهم سازند، خاطرنشان کرد: ارگانها و نهادهای دولتی نیز باید این نوع فعالیتهای علمی و عملی مؤثر را درک کرده و با بسترسازیهای اندیشمندانه به رشد و نشاط عالمانه جامعه و فرهنگ کشور کمک کنند.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایسنا، ارکستر فیلارمونیک سازهای ملی اصفهان به آهنگسازی استاد مجید درخشانی، سرپرستی امین حیدری و خوانندگی مجتبی عسگری و وحید تاج در تاریخ دهم اسفند ماه در دو سانس در تالار کوثر به اجرای برنامه خواهد پرداخت. این ارکستر متشکل از سه نسل از هنرمندان و نوازندگان اصفهان است و تنی چند از اساتید کشور نیز با این ارکستر همکاری میکنند.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۶ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۲۸ ق.ظ