ارزش‌ها، هویت و جامعه در قرن پیش رو
محسن فینی‌زاده
گروه فرهنگی: از سال‌های ابتدایی قرن جدید میلادی با ظهور شبکه‌های اجتماعی تغییر معیارهای گسترده شکل گرفت، تغییر این معیارها سبب تغییر در معیار و سنجه ارزش، انسان، هویت شده است.
آنچه از دنیای پیش رو خودمان میتوانیم به صورت قطع بگوییم این است که این دنیا با سرعت فزاینده‌ای در حال تغییر است که در این تغییرات همراه با چند رهیافت در حال شکل گیری است: اول اینکه دنیایی که از دو نیمه مجازی و حقیقی تشکیل شده و نیمه ی مجازی اش نه اینکه اهمیتی مانند نیمه حقیقی دارد بلکه اکنون نیمه مجازی از نیمه حقیقی بزرگتر شده است و در نیمه مجازی چیزهایی وجود دراد که دنیای حقیقی شاید به چشم نیاید. دوم اینکه اگر روزی کشمکش بر سر انرژی بود که کدام قدرت توانایی کسب سهم بیشتری از نفت و انرژی منطقه را دارد امروز رفته رفته کشمکش بر سر تسلط بر شبکه های اجتماعی و فضای مجازی است. از سوی دیگر دنیای مجازی با توجه به پتانسیلی که دارد در حال تولید انسان های مجازی است که هرچند این انسان در ظاهر توسط انسان حقیقی ساخته می شوند اما تفاوت های آشکاری با سازنده خود دارند.
اجتماع و هویت:
آنچه شبکه‌های اجتماعی در حوزه فرهنگ و اجتماع می‌تواند اثر بگذارد بسیار بیشتر از دیگر ابعاد هست، حتی می توان گفت بخشی از تغییرات در ابعاد سیاسی و اقتصادی و… سر منشا از تغییراتی است که شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی دنیا گذاشته و بعد از این خواهد گذاشت، همچنین اگر از سیاست مجازی و اقتصاد مجازی در آینده صحبت می کنیم در مورد اجتماع و فرهنگ مجازی هم اکنون می توانیم صحبت کنیم و توصیفی از دنیای معادلات اجتماعی مجازی داشته باشیم.در حقیقت بعد اجتماعی دنیا پیش رو بسیار جدی تر از بقیه ابعاد آن به نظر می‌رسد، شبکه‌های اجتماعی، جهان اجتماعی و فرهنگی جدیدی را خلق کرده‌اند و در حال کامل کرده آن هستند. تمامی ابعاد از گروه‌های مرجع، امید اجتماعی، سرمایه اجتماعی تا معضلات اجتماعی و حتی موضوعات اجتماعی ویژه دنیای مجازی قابل مشاهد هست. دنیای مجازی که به واسطه فناوری و افزایش اتصال شبکه‌ها به یکدیگر در حال رشد است نمای اجتماعی‌اش بیشتر از دیگر ابعادش تغییر کرده که در آینده پیش رو می توان موارد زیر را هم در نظر گرفت:اول: اوج‌گیری گروه های اقلیت به کمک بستر شبکه‌های اجتماعی جدی‌تر خواهد شد، در نگاهی بستر شبکه‌های اجتماعی به نوعی خدمت به گروه‌های اقلیت است که به کمک آن بتوانند انسجام خود را افزایش دهند و پراکندگی جغرافیایی و کمیت خود را برطرف کنند و ساختار پیدا کنند. از این رو به کمک شبکه‌های اجتماعی شاهد شکل گیری بیش از پیش گروه‌های اقلیت در موضوعات مختلف خواهیم بود. از این نوع گروه‌های می‌توان به گروه‌های حامی محیط زیست تا افراطی های قومی و مذهبی اشاره کرد که به کمک شبکه های اجتماعی یک دیگر را پیدا می کنند و انسجام می‌یابند. همچنین گروه‌های اعتراضی به قدرت، سیاست، اقتصاد و دولتی‌ها در بستر شبکه‌های اجتماعی نقش آفرینی می‌کنند و بیش از پیش شاهد کنش‌ها و انقلاب‌های برخواسته از شبکه‌های اجتماعی خواهیم بود که هیچ مرزی را نخواهد شناخت و تا دموکرات‌ترین کشورها و دیکتاتورترین کشورها رشد خواهد کرد.دوم: ارزش‌های اجتماعی جدید و ساختارشکنانه جایگزین ارزش‌های سنتی می‌شود، در حقیقت باید منتظر هنجارها و حتی آیین‌های جدید بود که در فضای مجازی شکل گرفته و گسترش یافته است. اجتماع پیش رو می تواند بستر ظهور جامعه‌هایی کوچک و رو به رشد باشد که تفکر خاص دارند و حتی سبب شود، تفکر اکثریت نادیده گرفته شود و همچنین می‌توان منتظر خوانش‌های شخصی از هنجارها و آیین‌های گذشته بود.سوم: گروه‌های مرجع جدید در جامعه رشد خواهند کرد که در حال حاضر بیشتر همان سلبریتی‌ها و واینرهای شبکه‌های اجتماعی هستند که به مرور در نگاه بدبینانه تبدیل به پیامبر و رهبران اجتماعی جامعه می‌شوند. دنیای پیش رو دنیایی است که ملاک پذیرش اجتماعی، تایید حداکثری در شبکه‌های اجتماعی است، حتی مهم نیست در آینده و یا گذشته چه بوده است اگر حداکثر هویت‌های مجازی رو به یک شخص و یا موضوع بیاورند آن موضوع فراگیر می‌شود و معیار قرار می‌گیرد.چهارم: ساختار غیرقابل پیش‌بینی و مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی در جهان حقیقی رشد پیدا می‌کنند. به بیان بهتر اصلی‌ترین بعد در انتقاد مفاهیم و ارزش‌ها از بستر شبکه‌های اجتماعی به دنیا واقعی بعد اجتماعی این شبکه‌های می باشد. از این رو در جهان پیش رو شاهد سرریز موضوعات، هنجارها، رفتارها و حتی شخصیت‌ها از فضای مجازی بر فضای حقیقی باشیم و شاید در جهان پیش برای کودکان و نوجوانان یک شخصیت مجازی شدن بسیار مهم تر از اصلی ترین شخصیت های حقیقی شدن باشد.
پنجم: معضلات اجتماعی برخواست از فضای مجازی به فضای حقیقی خواهد آمد و حتی معضلاتی مانند فقر، بیکاری، اعتیاد با ترکیب ظرفیت شبکه های اجتماعی قدرت تخریبی چند برابر پیدا کند وشبکه‌های اجتماعی هم از یک سو تولید کننده معضلات اجتماعی جدید باشند و هم تقویت کننده معضلات اجتماعی حال حاضر دنیای حقیقی باشند.
ششم: هویت‌های دو یا چندگانه مجازی در میان انسان رشد خواهد که این هویت قطعاً قدرتی بیشتر از هویت حقیقی یک فرد خواهد داشت و برخواست از این هویت های فردی مجازی شاهد ظهور هویت‌های اجتماعی مجازی برای کل جامعه خواهیم بود. به بیان بهتر، هویت و یا شخصیت دوقلو و یا چند قلوی مجازی در کنار شخصیت حقیقی هر فردا فراگیر می‌شود و انسان های چند هویتی به عنوان انسان جدید شناخته خواهند. انسان‌هایی که در فضای حقیقی کارگر ساده است اما در فضای مجازی جزء موثرترین شخصیت‌های اجتماع مجازی است. این موضوع می‌تواند تا جایی پیش برود که دیگر هویت حقیقی فرد تحت تاثیر هویت مجازی قرار بگیرد و شاید هم هویت حقیقی فرد از بین برود.
ارزش‌ها:
شبکه‌های اجتماعی و جهان فناوارنه پیش روی بشر متناسب با ظرفیت‌ها بی اثر بر ارزش‌ها نخواهد بود. این موضوع هرچند بدیهی به نظر می‌رسد و با نگاهی به حضور رسانه‌های نسل قبل و اثر آنها بر ارزش‌ها قابل پیش بینی است اما نکته مهم این است اثر این نسل بر ارزش‌ها می تواند اساس ارزش ها متحول کند از این رو می توان موضوعات زیر را بیان کرد:
اول: ظهور ارزش‌ها شبکه‌ای بر خواسته از شبکه‌های ارتباطی مجازی، در حال حاضر ارزش‌ها از منابعی همچون آیین‌ها، باورها و سنت‌ها منشا می‌گیرند، می‌توان گفت در دنیای پیش روی انسان شاهد ارزش‌هایی هستیم که منشاء آن گذشته یا آینده نیست بلکه مبتنی بر ارتباط و شبکه شکل گرفته است. تصور ابتدایی از آن این است که شبکه بر دین و آیین و ارزش‌ها اولویت پیدا می‌کند و سبب شکل‌گیری ارزش‌ها جدید و ساختارشکنانه می‌شود.
دوم: ارزش‌های و هنجارها قدیمی و فراموش شده امکان ظهور دوباره پیدا می‌کنند و ارزش‌های حداقلی ممکن است در مواردی جایگاه حداکثری پیدا کنند. شبکه‌های اجتماعی برای رشد این ارزش‌ها و ظهور مجددشان بهتر ابزار را محیا می‌کند و با ظرفیت انتشار و اثر بالا نقش حداکثری می‌یابد.سوم: ارزش‌های کلامی و سطحی جای ارزش‌های اخلاقی و سخت را می‌گیرد، ارزش‌هایی که قابلیت انتقال در محتواهای عمومی پسند را دارند رشد خواهند کرد و ارزش‌های معنایی که اجرا شدن آن برای انسان مجازی سخت است خود به خود تخریب، تحریف و یا فراموش می‌شوند. انسان‌هایی هم که مبنتی بر ارزش زندگی می‌کنند ناگذیر در فضای جهانی، قدر تعدیل می‌شوند و شاهد بازتولید ارزش‌ها قدیمی در بستر شبکه های اجتماعی و مطابق با جهان پیش رو باشیم.به گزارش آرازآذربایجان به نقل از مهر،چهارم: معیارها برای همه چیز در حال تغییر است، از سال‌های ابتدایی قرن جدید میلادی با ظهور شبکه‌های اجتماعی تغییر معیارهای گسترده شکل گرفت، تغییر این معیارها سبب تغییر در معیار و سنجه ارزش، انسان، هویت شده است و گمان می رود در آینده این جهان این موضوع گسترده تر شود.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۹ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۳۸ ب.ظ
