احیای دریاچه ارومیه و مراتع حوضه آبریز آن بعنوان الگویی برای احیای سایر دریاچه ها و تالابهای کشور
مجید نوجوان اصغری
پریا خداویردی
قسمت دوم
گروه جامعه: بلای دیگری که مراتع کشور را نابود کرد این بود که حیوانات بیش از حد از گیاهان مرتعی چرا کردند. ناآگاهی و بی توجهی به اصول علمی چرای دام سبب از بین رفتن گیاهان پایا و خوش خوراک و باقی ماندن گیاهان سمی و خشبی گردید که دامها از آنها تغذیه نمیکنند. از طرف دیگر، گیاهان یکساله که توسط بذر تکثیر می یابند، به علت چرای زودهنگام، بذر تولید نکرده و بتدریج از محیط زیست حذف میگردند.
به گزارش آراز آذربایجان، تغییر اقلیم هم از عوامل بسیار مهم گرم شدن کره زمین و کاهش بارندگی است با گرم شدن هوا، بخار آب بیشتری لازم است تا هوا اشباع شده و باران ببارد. عوامل موثر در تغییر اقلیم، افزایش گاز کربونیک، مونوکسیدکربن و متان می باشد. این گازها با مصرف بی رویه و بسیار زیاد سوختهای فسیلی یعنی نفت، گاز، بنزین و زغال سنگ تولید شده و با اثر گلخانه ای سبب گرم شدن هوا می گردند. مقدار زیادی متان نیز در دامداری ها تولید میشود. در اینجا باید گفت که در مورد غلظت گاز کربونیک دو نوع غلظت مدنظر است. یکی غلظت میانگین جهانی که در هاوایی اندازه گیری میشود و غلظت آن در حدود ۳۸۰ پی پی ام است.
دیگری غلظت منطقه ای است که بسیار بالاتر است که در مناطق مختلف و شهرهای بزرگ فرق داشته و بسیار بالاتر از میانگین جهانی است. از طرف دیگر، افزایش دمای زمین سبب ذوب شدن یخ های قطبی میشود. دراثر این کار گازهای متان و CO2 که در لایه های یخهای قطبین گیر کرده و غیرفعال میباشند، آزاد شده و وارد جو زمین میشوند. در اثر این پدیده آبهای زیادی به سوی مناطق جنوبی و استوایی زمین حرکت کرده و زمینهای پست ساحلی خیلی کشورها زیر آب خواهند رفت.
کشور ما می تواند و باید از این پدیده استفاده بسیار خوب و کاربردی بنماید و مسئله کم آبی و خشکسالی را حل نماید. بدین معنی که آبهای کارون و سایر رودخانه ها را که آب آنها به خلیج فارس می ریزد، با بستن سدهای متعدد مهار کرده و جریان این آبها را به موازات خلیج فارس در نهرها و کانال ها هدایت نموده و بجای آنکه در خوزستان به خلیج فارس ریخته شوند تا نزدیکی مرزهای شرقی کشور به سوی استان های کرمان، سیستان و بلوچستان هدایت شوند. برای انجام این هم ۱۰ الی ۱۵ سد باید ساخته شود. یکی از فواید این سدها این است که در اثر بارندگی های شدید سرریز نمی شوند و وقتی یکی از آنها تا حد لازم پر شد، آبهای اضافی به سد بعدی هدایت می شود و الی آخر. فایده دیگر این است که در فصلی که کشاورزی مقدور نباشد می توان آبهای اضافی را در جهت شیب زمین و یا پمپاژ به مناطق گود کویرهای مرکزی هدایت کرده و یا میتوان دریاچه های مصنوعی در استان های جنوبی کشور احداث کرده صد البته می توان دریاچه های موجود در این استانها، تالابها و مردابها را به موازات کاهش آب، با مدیریت هوشیارانه پر کرد. حتی می توان این برنامه ها را کامپیوتری کرد به شرط آنکه از متخصصین و اساتید باتجربه و تحصیل کرده استفاده شود. اجرای این طرحها هم سبب تعدیل آب و هوا و رونق گرفتن بخش کشاورزی در جهت افزایش تولیدات گیاهی و دامداری و صنعت آبزی پروری شده و برای مردم آن مناطق ایجاد شغل و درآمد نموده و روستائیان را در روستاها نگهدارد. کشور ترکیه با وجود اینکه از بارندگی کافی برخوردار است، از سالها قبل برروی رودخانه های دجله و فرات سدهای بسیار بزرگی ساخته است. در آینده نزدیک که بحران آب خاورمیانه را فرا خواهد گرفت، جنگ بر سر آب در خواهد گرفت. در چنین شرایطی به طور حتم عراقی ها هم روی رودخانه های دجله و فرات سدهای بزرگی احداث خواهند نمود و از ورود آب آنها به خلیج فارس جلوگیری خواهند کرد. افغانستان نیز اینک در حال ساختن سد بر روی رودخانه هیرمند است که در آینده ممکن است از ورود آب آن به سیستان و بلوچستان جلوگیری نماید و یا نفت و آب را بطور پایاپای مبادله نمایند. در چنین شرایطی چرا ما اجازه می دهیم آبهای شیرین کارون، کرخه و اروندرود به خلیج فارس بریزد؟ اگر هم بخواهیم بعدها از ریخته شدن این آبها جلوگیری کنیم نه تنها در آینده دیر خواهد شد بلکه اکنون هم دیر شده است. از نظر تاثیر عوامل منطقه ای، قطع حقابه دریاچه ها و تالابها و انتقال آب به نقاط دیگر از اشتباهات بزرگی است که سبب خشک شدن آنها شده و بر محیط زیست آنها خسارت جبران ناپذیری وارد می کند, مثال بارز این ندانم کاری انتقال آب زرینه رود به تبریز و زاینده رود به یزد میباشد که سبب خشک شدن دریاچه ارومیه و دریاچه هامون شده است. درصورتی که میتوان از آبهای این سدهای پیشنهادی برای یزد و سایر استانها جنوب کشور و برای تبریز هم از حقابه ارس استفاده کرد. ادامه دارد
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۲:۱۷ ب.ظ
