کمین شادی های نامتعارف در مسیر ایجاد نشاط اجتماعی

گروه جامعه :نشاط اجتماعی از ضرورت های پویایی و سلامت جامعه محسوب می شود و بی_شک نیازمند برنامه ریزی های مناسب است برنامه هایی که اجرای آن می تواند از ایجاد شادی_های نامتعارف، زیرزمینی و آسیب زا پیشگیری کند.
برنامه ریزی مناسب در جهت افزایش پویایی و ایجاد شادی و نشاط در یک جامعه به سلامت روانی افراد و رشد و بالندگی آنان یاری می_رساند. توجه به نشاط اجتماعی می تواند در زمره وظایف دولت ها نیز قرار گیرد. در نبود سیاستگذاری های درست در این زمینه، افراد ممکن است به سراغ شادی های زیرزمینی و پنهانی بروند؛ شادی هایی که در بسیاری از موارد می توانند آسیب زا و خطرآفرین باشند.
در این پیوند می توان به برگزاری مهمانی های مختلط و… اشاره کرد که با هدف شادی بخشی به شرکت کنندگان برگزار می شود اما برکنار از نظارت می تواند فضایی آسیب زا را برای آنان به وجود آورد. صاحبنظران بر این باورند باورهای نادرستی که در این محفل های شادی به افراد تزریق می شود، ممکن است بستری برای بروز آسیب های گسترده اجتماعی و خانوادگی فراهم آورد.
از نگاه جامعه شناسان و آسیب شناسان اجتماعی، نعمت شادی، عشق و محبت، انسان را به انجام فعالیت های شایسته و مثبت سوق می_دهد و تقویت کننده سلامت روانی و نیز جسمی است. همچنین هرگاه انسان به خواسته ها و علایق خود برسد، حالتی از سرور و شادی در او به وجود می آید و باعث بالا رفتن روحیه و افزایش ضریب سلامت جسمی می شود. بر عکس، افراد افسرده و ناکام از رسیدن به خواسته_ها، به دلیل شاد نبودن، کم تحرک، منزوی و بدون روحیه هستند.
رسیدن به شادی و رضایت که در دنیای امروز با توجه اضطراب های فکری و فشاری روانی ناشی سبک زندگی جدید، اهمیتی بیش از پیش می یابد، نیازمند برنامه ریزی های مناسب و هوشمندانه است. در غیر این صورت، فرایند دستیابی به شادی با چالش های بسیاری روبرو می شود.
در این زمینه ابهری به پژوهشگر ایرنا گفت: از نگاه رفتارشناسی، یکی از فرایندهای مورد نیاز جامعه رشد نشاط و بهداشت روانی است. البته این که شادی و نشاط شامل چه برنامه هایی می_شود، ارتباط مستقیم با سبک زندگی افراد جامعه دارد. نباید فراموش کرد که بهداشت و سلامت روانی، در سایه توسعه شادی های متعارف با عرف جامعه فراهم می شود. متاسفانه گروهی از افراد، تصور می کنند شادی فقط با رفتارهای ناخوشایند و غیر منطقی مقدور است. به همین جهت، اقدام به برگزاری مجالسی می_کنند که از شخصیت و شئونات به دور است.
کاهش روابط درون خانواده ای و روی آوردن افراد به دورهمی های بیرون از خانواده، به عاملی برای توسعه رفتارهای نامتعارف در جامعه تبدیل شده است؛ دورهمی هایی که بسیاری از آن ها از بار امنیت و آرامش تهی است و آسیب هایی را در پی خواهد داشت.
نوروزی کم رنگ شدن صله رحم را عاملی مهم دانست که در ایجاد محافل غیرخانوادگی و زیرزمینی دخیل است. وی، کاهش دید و بازدیدهای خانوادگی و فامیلی را نتیجه گرایش بیش از حد به حضور در فضاهای مجازی عنوان کرد و گفت: صله رحم و جمع های فامیلی با رشد فضاهای مجازی به مرور کمرنگ شده و به حاشیه کشیده شده است. در کنار این مساله، افراد تمایل بیشتری به ایجاد رابطه با دوستان دارند چرا که فامیل محصول انتخاب نیست اما دوستان را خود انتخاب می کنند و چون محصول انتخاب است افراد تمایل بیشتری دارند که با دوستان و آشنایان وقت بگذرانند اما این وقت گذرانی نیازمند شناخت است.
این روانشناس درباره بحث شناخت اظهار کرد: شناخت یعنی تبادل نقاط و ویژگی های مشترک خود با دیگران در فضای دوستانه. اگر شناخت در چنین فضایی شکل بگیرد، خیلی خوب است چرا که دوستان را بر مبنای برخی ملاک هایی انتخاب می کنیم اما انتخاب دوست در فضای مجازی و همنشینی با وی که با فضای ذهنی ما قرابتی ندارد و کاملا ناشناخته است خطرناک است.
وی با اشاره به دورهمی های زنانه که در فضای مجازی تبلیغ می شود و افراد شرکت کننده هیچ شناختی از هم ندارند، افزود: به عنوان نمونه محافلی که پاره ای محدودیت های زنانه را دست آویز قرار داده و به بهانه شادی آفرینی، به تبلیغ باورهای غلط می پردازند، فضاهایی آسیب زا هستند؛ محافلی که با تبلیغات گسترده در فضاهای مجازی، زنان را به جمع های شاد اما ناشناخته سوق می دهد.
از دیرباز، مراسم دورهمی یا میهمانی های مختلف به بهانه ایجاد شادی و نشاط در مجامع غیرخانوادگی، به مناسبت های مذهبی صورت می گرفت اما دیر زمانی است که با توسعه شبکه های اجتماعی و مجازی، این محافل رنگ و بوی متفاوتی به خود گرفته است؛ محافلی که بنا به گفته کارشناسان، محدودیت های اجتماعی بسترساز استقبال هر چه بیشتر از آنها شده است غافل از این که آسیب های اخلاقی و اجتماعی آن، تار وپود خانواده را تهدید می کند.
نوروزی در این باره گفت: در این فضاها که محافل زیرزمینی زنانه نیز از آن دست است، وقت گذارنی، لاابالی گری و اعمالی که در شان خانواده نیست و همچنین تجربه های غلط می_تواند تبادل شود. در نتیجه، زن به عنوان محور و کانون خانواده، تحت تاثیر قرار گرفته و از محوریت خارج می شود.
ابهری هم یکی از آسیب های این محافل را فعالیت بازاریاب هایی عنوان کرد که به شکار طعمه های خود می پردازند. وی در این باره گفت: رفتارهای نادرستی که در این گونه مجالس بین زنان تبلیغ می شود و هیچ قرابتی با باورهای دینی و فرهنگی ما ندارد، باعث ناهنجاری های تربیتی و تضادهای خانوادگی می شود. ساده_ترین آن، آسیب های رفتاری در ارتباط با افزایش طلاق از نوع عاطفی و حقوقی، تشنج خانوادگی و ایجاد روابط فرازناشویی است. در مجموع می توان گفت هرگونه شادی که باعث دورشدن انسان چه زن و چه مرد از منطق و اخلاق شود در هیچ جامعه به خصوص جامعه ما پذیرفته شده نیست.
وی افزود: باید توجه کرد که فیلمبرداری و عکسبرداری در این مجالس و انتشار آن در سطح فضای مجازی، باعث بروز اختلاف های زناشویی و مشکلات رفتاری در جامعه می شود. بنابراین مجالس زنانه و شادی در آن، باید به گونه_ای باشد که محدود به حاضران شود و هیچ گونه انعکاس بیرونی نداشته باشد.
به گفته کارشناسان، با ورود به فضای مدرنیته تنهایی انسان ها افزایش پیدا کرده است اما افراد برای رهایی از تنهایی نباید به محفل هایی قدم بگذارند که در آن ها شخصیت و شان انسانی خدشه دار می شود.
نوروزی در این زمینه گفت: نباید برای داشتن ارتباط با دیگران به هر قیمتی، در محفلی که شناختی از افراد و ذهنیت از آنان نداریم قرار بگیریم چرا که بدون شناخت، نمی توان به آن هدف غایی یعنی معرفت رسید. باید توجه داشت افرادی که چنین نشست هایی را برگزار می کنند هدفمند عمل کرده و علاوه بر بهره وری مادی جنبه های تنوع طلبی و کارهای دور از شئونات را هم مد نظر دارند.
این روانشناس برای برکنار ماندن از آسیب_های محافل نامتعارف، تحکیم پیوند دوستی بین اعضای خانواده را توصیه کرد و گفت: در مرحله بعد، قرار گرفتن در جمع دوستانی شناخته شده و تغییر محافل مجردی به محفل های خانوادگی باید مورد توجه قرار گیرد تا از این طریق، والدین الگویی تربیتی برای فرزندان باشند و دورهمی امن و آرامبخشی برای آنان فراهم شود.
ابهری هم بر برنامه ریزی دولت در جهت شادی آفرینی و افزایش سطح بهداشت روانی در جامعه تاکید کرد و گفت: مسوولان و متولیان باید توجه بیشتری به ایجاد نشاط اجتماعی کنند و بسترهای لازم برای افزایش شادی در جامعه را فراهم آورند. در این مسیر نیاز به سیاست_گذاری_های دقیق و برنامه ریزی های کارشناسی شده است؛ سیاست هایی که با رفع برخی محدودیت های نانوشته برای گروه های مختلف اجتماعی، باید بسترساز شادی و نشاط در جامعه شوند. بی شک از این طریق می توان از شکل گیری محفل های نامتعارفی که نبود نظارت در آنها موجب آسیب به جامعه می شود پیشگیری به عمل آورد. گاه شاد بودن می تواند کاری بس دشوار باشد لازمه شاد زیستن جستجوی زیبایی ها و خوبی ها است یکی زیبایی منظره را می بیند دیگری کثیفی پنجره را این بیننده است که انتخاب می کند به چه چیز بیندیشد. علت غمگینی انسان می تواند ناسازگاری زندگی با آرمان های شخص قلمداد شود، بنابراین غمگین و افسرده می شود و در مقابل برخی نیز چنان زندگی می کنند که گویی یک روز در مسیر عمر،عاقبت به شادی خواهند رسید. گاه افراد در انتظار واقعه ای برای شاد بودن هستند درصورتی که با انتظار فقط فرصت شاد بودن را از خود می گیریم ما انسان ها در لحظه زندگی می کنیم پس می توان درهمین لحظه و زمان شاد بود.
ما انسانها گاه داشته ها را نادیده گرفته و بخش خالی لیوان زندگی مان را دائم نظاره کرده و از عالم و آدم طلبکاریم درصورتی که یافته ها نشان می دهد داشته ها در وجود ماست که راحت از کنارشان می گذریم. ثروت هر انسانی مادی نیست و با پول قابل شمارش نمی باشد بلکه داشته های درونی و خانواده سالمی است که به اوعشق و نشاط هدیه می دهد. یکی از مولفه های شادی، قدرشناسی وسپاس از خالق است که این نعمت باعث شادی مضاعف می شود. شادی در معنای خاص یعنی در یک لحظه احساس شاد به وجود آید و احساس رضایت طولانی معنای دیگر از شادی را به ذهن متبادر می سازد. نشاط اجتماعی در ابعاد فردی و اجتماعی تقسیم بندی می شود و افرادی هستند که با وجود انبوه مشکلات روحیه شاد خود را از دست نمی دهند. نقش آموزش و پرورش در نهادینه کردن فرهنگ شادی حائز اهمیت است اما اکنون در برخی مدارس حیاط بازی هم وجود ندارد و دانش آموزان مکانی برای تخلیه هیجانات خود ندارند. وی گفت: در ویژه برنامه هایی که ارگان های مختلف با عنوان برنامه شاد تدارک می بینند تناسب سنی و جنسی دیده نمی شود و برنامه ها جوابگو نیازهای هر طیف نیست. تکراری بودن جشن ها و فقدان نوآوری باعث می شود تا احساس رضایت از شرکت در این دسته آیین ها حاصل نشود.نشاط و شادی رابطه مستقمی با رفاه اقتصادی دارد تا در سایه آن رضایت اجتماعی کسب شود. این شاخص با توسعه انسانی ارتباط همسویی دارد و زمانی که نشاط کاهش پیدا کند شاخص رفاه اجتماعی نیز پایین می آید. شادی فقط شرکت در جشن و حالت هیجانی خنده را شامل نمی شود بلکه باید شاخص های متعدد برای داشتن خلق شادی اجتماعی به وجود آید. نشاط اجتماعی به معنای توسعه انسانی است و در زمانی که نشاط اجتماعی رشد پیدا کند سرمایه اجتماعی توسعه می یابد.
برای شاد بودن بایستی شاخص امید به زندگی را افزایش داد و امید به زندگی و شاد بودن باعث پایین آمدن آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، خودکشی و بیکاری می شود پس برای افزایش امید به زندگی بایستی به دوران جوانی و نوجوانی بها و ارزش دهیم تا رشد ممکن شود.