کارگران بی‌شناسنامه
گروه اقتصادی:روز کارگر یادواره‌ای از مبارزه کارگران برای دستیابی به حق عادلانه هشت ساعت کار در روز است، حقی که شاید امروز به عنوان یک اصل پذیرفته شده باشد اما پیش از این سال‌های درازی برای دستیابی به آن تلاش شده است که منجر به ریخته شدن خون تعداد زیادی از کارگران شده است.
چنان که در یک می ۱۸۸۶ کارگران آمریکایی در شیکاگو برای دستیابی به همین مطالبه خود دست به اعتراض زدند که این اعتراض با برخورد نیروهای نظامی منتج به کشته شدن تعدادی از این کارگران شد و روز جهانی کارگر نیز به همین مناسبت نام‌گذاری شده است.
این تاریخ خونین در کشور ما نیز عینیت دارد چنان که در ۱۱ اردیبهشت سال ۱۳۲۵ اعتراض کارگران کرمانشاه با برخورد پلیس وقت مواجه و به خون کشیده شد و در این روز ۱۴ کارگر کشته و ده‌ها تن زخمی شدند.
روز کارگر شاید زمان خوبی باشد تا تلنگری به خود بزنیم و شرایط کار و زندگی کارگران را بهتر و دقیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم؛ کارگرانی که می‌توان آن‌ها را مهم‌ترین اهرم‌های پیش‌برنده اقتصاد کشور دانست، چنان که کارگران هر کارگاه و کارخانه مهم‌ترین نقش را در سرپا ماندن آن بنگاه اقتصادی ایفا می‌کنند.
در کنار کارگران صنعتی و خدماتی که در بنگاه‌های اقتصادی مختلف مشغول به کار هستند کارگران دیگری نیز وجود دارند که به عنوان کارگران روزمزد شناخته می‌شوند و بخش اعظمی از نیروی کار کشور را تشکیل می‌دهند، این کارگران را می‌توان به نوعی کارگران فراموش شده دانست چرا که به سبب شیوه اشتغال خود از حمایت‌های قانونی کافی برخوردار نیستند و در پوشش هیچ‌گونه بیمه‌ای قرار نگرفته‌اند و به همین سبب نیز آسیب‌پذیرترین قشر جامعه را در برابر هرگونه بحرانی تشکیل می‌دهند.
امروز بحران کرونا یکی از جدی‌ترین بحران‌های اقتصادی را در قرن اخیر برای جهانیان به تحفه آورده است، بحرانی که بنا به اعلام سازمانی بین‌المللی کار معیشت ۱٫۶ میلیارد نفر معادل نیمی از نیروی کار جهان را با چالش جدی مواجه کرده است.
در این میان با توجه به تعطیلی بسیاری از فعالیت‌های ساختمانی در نتیجه بحران کنونی بسیاری از کارگران ساختمانی که اکنون بیکار شده‌اند به منظور تامین معاش خود دست به فعالیت‌های جایگزین زده‌اند چنان که تعدادی از کارگران ساختمانی برای کسب درآمد به زباله‌گردی روی آورده‌اند.
برای بررسی وضعیت این کارگران به سراغ تعدادی از زباله‌گردان رفتیم و با آن‌ها گفت‌وگو کردیم.
یکی از زباله‌گرد‌ها در مورد وضعیت اشتغال کنونی خود می‌گوید: کار من این نیست. کار من بنایی است و چون از ابتدای سال وضعیت بنایی خراب است، چند روزی است که این کار را انجام می‌دهیم.
وی در مورد وضعیت بد اشتغال کارگران روزمزد و همچنین لزوم کسب درآمد برای تامین معاش خانواده با روش‌های جایگزین بیان کرد: کارگرها سرگذر منتظر می‌مانند سر کار نمی‌روند. من دوتا بچه دارم و مجبورم این کار را انجام بدهم.
این زباله گرد در مورد درآمد خود از این کار گفت: این کار مجبوری است دیگر یک روز ۱۰ تومان، یک روز ۲۰ تومان و یک روز ۵۰ تومان می‌شود گاهی هم برخی از افراد به ما کمک می‌کنند. ما از ساعت چهار و نیم عصر تا ساعت ۱۰ و نیم شب می‌آییم و کار می‌کنیم.
زباله‌گرد دیگری در حالی که برای پیدا کردن بطری‌های پلاستیکی میان زباله‌ها را می‌گردد، در مورد وضعیت اشتغال خود می‌گوید: وضعیت اصلا خوب نیست خودتان که می‌بینید. ما همه کار می‌کنیم بنایی اگر باشد انجام می‌دهیم این کار را ۱۰ روزی است که انجام می‌دهیم چون که کارهای بنایی خوابیده است. از این کار روزی ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان گیرمان می‌آید.
این کارگر نیز در مورد انجام فعالیت زباله‌گردی می‌گوید: مجبور هستم که این را انجام دهم دیگر چاره‌ای ندارم، دو تا بچه کوچک دارم.
هر دو این کارگران وضعیت پیشین خود و زمانی را که به مشاغل بنایی و ساختمان‌سازی اشتغال داشته‌اند بهعنوان وضعیت مناسب معرفی می‌کردند، وضعیتی که درآمد بهتری‌نسبت به زباله‌گردی برای آن‌ها فراهم می‌کرده است اما این شغل بنایی و کار ساختمانی نیز مشکلات فراوانی برای کارگران دارد از جمله این‌ها می‌توان به عدم پایداری درآمد اشاره کرد چنان که کارگر اول می‌گوید: در کار ساختمانی هم یک یا چند ماه ممکن است خوب کار کنیم و چند ماه ممکن است کلا کار نکنیم.
وی ادامه داد: اگر کار ساختمان باشد خوب است. پارسال برای هر روز کار ۹۰ تومن می‌گرفتیم و امسال هم که در مجموع توانستم ۷ روز کنم روزی ۱۰۰ تومن گرفتم اما در این کار روزی به دست خداست که چیزی پیدا کنیم یا نه و باید به کثیفی و زباله دست بزنیم.
این کارگران درخصوص دریافت کمک‌هایی همچون بسته‌های معیشتی و مواد غذایی در ایام گفتند: ما بسته‌ای دریافت نکردیم البته یک سری بسته‌ها شامل مواد ضدعفونی کننده به ما دادند.
نداشتن بیمه برای کارگران ساختمانی یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که شاید بتوان ریشه بسیاری از مشکلات کارگران روزمزد را در آن یافت. یکی از کارگران در مورد نداشتن بیمه درمانی و مخارج درمان در شرایط ابتلا اعضای خانواده به بیماری بیان کرد: بیمه که نداریم بالاخره هر مریضی باشد چه پول داشته باشیم چه نداشته باشیم مجبوریم بچه‌ها را دکتر ببریم و هرجور شده پول گیر بیاریم چاره‌ای نیست.
در ادامه حسین رسولی، دبیر اجرایی خانه کارگر در خصوص لزوم بیمه شدن کارگران تصریح کرد: ما معتقدیم هر کارگری که در هر کجا و به هر مدت و حتی یک روز کار می‌کند باید بیمه او پرداخت شود اما متاسفانه کسی پیگیر این مساله نیست و می‌بینیم که سر کارگر بی‌کلاه می‌ماند، به عنوان مثال اکنون در نتیجه شرایط کنونی ساختمان‌سازی رکود پیدا کرده و کارگران بیکار هستند و برای مخارج خود مانده‌اند و طبیعتا وقتی بیمه نیستند نمی‌توانند بیمه بیکاری هم بگیرند.
وی اضافه کرد: کارگران ساختمانی بیشترین حوادث را دارند چنان که ممکن است از ساختمان بیافتند و دچار نقص عضو شوند یا اتفاقات دیگری برای آن‌ها بیافتد بنابراین ضروری است که تحت پوشش بیمه باشند اما بیمه نیستند. هر ساختمانی که قرار باشد ساخته شود چند ماهی طول می‌کشد و باید کارگر مشخص داشته باشند و کارفرما لیست بیمه آن‌ها را رد کند اما این اتفاق نمی‌افتد.
در مجموع نبود امنیتی شغلی هر نیروی کاری را با اضطراب و نگرانی مضاعف نسبت به آینده خود روبه‌رو می‌کند و این مساله تنها به کارگران روزمزد محدود نمی‌شود. دبیر اجرایی خانه کارگر عقد قراردادهای موقت در مشاغل دائم را یکی از چالش‌های کارگران در این حوزه دانست و عنوان کرد: در هفته کار وکارگر مشکلات به مراتب زیادتر می‌شود و ما هر روز ریزش نیرو داریم. کارگران کارخانجاتی که ۳۰ ۴۰ سال است که کار می‌کنند و بعد از این نیز کار خواهند کرد اکنون سوءاستفاده می‌کنند و قرارداد موقت با کارگر امضا می‌کنند و درنتیجه کارگر هیچ چیز در دست ندارد.
وی خاطر نشان کرد: متاسفانه هیچ‌گونه حمایتی از کارگرها در خصوص عقد قراردادهای موقت در مشاغل دائم وجود ندارد، یعنی ادارات کار کمک نمی‌کنند و از طرفی همان طور که گفته شد دولت و کارفرما در کنار هم هستند، با وجود اینکه گفته می‌شود قانون کار سه جانبه است و شامل دولت، کارگر و کارفرما می‌شود اما کارگر در این‌جا نقشی ندارد کما اینکه این مساله در شورای عالی کار مشاهده شد.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایسنا ،دبیر اجرایی خانه کارگر افزود: اینکه می‌گوییم قانون کار سه جانبه است حرف و شعار است، چرا که قانون کار سه جانبه نیست چنان که نمایندگان کارگران در شورای عالی کار برای مزد امسال امضا نکردند اما ابلاغ شد.
بهبود وضعیت معاش کارگران که نقش مهم آنان گاهی نظام اقتصادی نادیده گرفته می‌شود، نیازمند عزم جدی نهادهای مسوول و توجه دقیق و ریزبینانه برای احیا منافع و حقوق قانونی کارگران است.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۲۹ ق.ظ
