چالش‌های صنعت ریسک‌پذیر مرغداری در آذربایجان غربی
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: مشکل عمده تولید کنندگان مرغ گوشتی در آذربایجان غربی تامین نهاده‌های طیور است و به همین دلیل و مشکل تامین نهاده‌ها، واحدهای مرغداری استان با تمام ظرفیت خود فعالیت نمی‌کنند.
آذربایجان غربی در زمینه تولید مرغ گوشتی جزو استان‌های صادر کننده است که به لحاظ بالا بودن بحث کیفیت، بازار خوبی را نیز در داخل کشور دارد. این استان در حال حاضر دارای ظرفیت تولید ۶۶ هزار تن گوشت مرغ است و ۱۲ کشتارگاه صنعتی نیز در استان فعال هستند. کارشناسان صنعت مرغداری را از مهم‌ترین صنایع تولیدی بخش کشاورزی می‌دانند و معتقدند که با توجه به اهمیت این تولید در سبد غذایی مردم و با استفاده از تجربیات کارشناسان و به کارگیری یافته‌های علمی جدید، این صنعت حرکت رو به جلوی خود در سردترین ایام سال را در استان تداوم بخشیده و تجربه کرده است.
در حال حاضر ۹ مرکز پرورش و اصلاح نژاد مرغ بومی در سطح کشور وجود دارد که ۶ مرکز شامل استان‌های آذربایجان غربی، یزد، مازندران، خراسان رضوی، فارس و اصفهان به صورت اصلاح نژادی و ۳ مرکز دیگر از جمله استان‌های گیلان، زنجان و خوزستان نیز به صورت تکثیری فعالیت می‌کنند. زنجیره تولید گوشت مرغ در استان آذربایجان غربی متشکل از ۵ بخش اصلی شامل؛ کشتارگاه صنعتی طیور، مزارع پرورشی مرغ گوشتی، مزارع پرورشی اجداد و مادر گوشتی و کارخانجات جوجه کشی است.
در راستای توسعه برنامه‌های اصلاح نژاد و پرورش مرغ بومی در استان، در سال حماسه اقتصادی بیش از ۳۰۰ هزار قطعه جوجه یک‌روزه بومی تولید شده است و از ابتدای سال جاری کار تولید جوجه یک‌روزه بومی آغاز شده که به طور متوسط در طول هر هفته ۱۰ هزار قطعه جوجه یک‌روزه تولید می‌شود.
ظرفیت مرکز پرورش و اصلاح نژاد مرغ بومی استان، ۱۵ هزار قطعه مرغ مادر بومی است که سالانه از این مرکز ۲۵۰ هزار قطعه جوجه یک‌روزه تولید و بین مراکز بخش خصوصی توزیع می‌گردد.
این در حالی است که جمعیت مرغان بومی استان بیش از ۳ میلیون قطعه است و به عنوان یکی از منابع عمده تامین پروتئین خانواده‌های شهری و روستائی باید مسئولین امر اهتمام ویژه‌ای به توسعه بخش طیور استان داشته باشند.
این استان با داشتن ۶ واحد کارخانه جوجه کشی با ظرفیت تولیدی بیش از ۸۰ میلیون قطعه جوجه یک‌روزه گوشتی در سال، ۱۲ واحد کشتارگاه صنعتی طیور به ظرفیت ۲۷ هزار قطعه در ساعت، ۲۱ واحد کارخانه خوراک دام و طیور به ظرفیت اسمی ۸۶۹ هزار تن، ۶۳۰ واحد مرغداری گوشتی با ظرفیت بیش از ۱۲ میلیون قطعه در دوره و همچنین ۶۶ واحد مرغ مادر گوشتی با ظرفیت بیش از ۹/۱ میلیون قطعه در دوره، جزو استان‌های مطرح و شاخص در صنعت طیور در کشور است.
در حال حاضر ۶۲۵ واحد پرورش مرغ گوشتی در استان فعال است که در هر دور ظرفیت تولید ۱۱ میلیون قطعه مرغ را دارند.
در شهریور ماه سال جاری نیز زنجیره تولیدی صنعت طیور در استان با افتتاح یک واحد مرغ اجداد گوشتی در شهرستان خوی به ظرفیت ۲۰ هزار قطعه خط -D تکمیل شد. با احداث و راه اندازی یک واحد پرورش مرغ اجداد به ظرفیت ۱۵ هزار قطعه خط- D، ظرفیت تولید مرغ اجداد استان به ۳۵ هزار قطعه در سال رسیده است که این امر باعث خواهد شد در آینده نزدیک استان به قطب تولید جوجه یک‌روزه مادر گوشتی در شمال غرب کشور تبدیل شود.
کارشناسان کشاورزی معتقدند که با تکمیل واحدهای مرغ اجداد موجود در سطح استان توان تولید جوجه یک‌روزه مادر گوشتی به بیش از ۷/۱ میلیون قطعه در سال می‌رسد و در این صورت علاوه بر تامین جوجه یک‌روزه مورد نیاز مرغداری‌های مادر گوشتی استان، مازاد بر نیاز داخلی نیز به سایر استان‌های کشور ارسال خواهد شد.
ایجاد اشتغال از طریق پرورش مرغ بومی و صنایع وابسته، افزایش تولید گوشت مرغ و تخم مرغ بومی، خودکفایی خانوار روستایی، حفظ ذخائر ژنتیکی و بهبود امنیت غذایی از جمله مهم‌ترین اهداف برنامه اصلاح نژادی و پرورشی مرغان بومی در استان است. مقاومت در مقابل شرایط سخت محیطی، هزینه پائین نگهداری و پرورش این گونه، بازار پسندی و کیفیت مطلوب تولیدات و امکان استفاده از جایگاه ساده با حداقل هزینه از جمله خصوصیات و ویژگی‌های مرغ بومی است.
از سوی دیگر طرح پرورش و تولید مرغ گوشتی بدون مصرف آنتی بیوتیک طرحی است که سازمان دامپزشکی کشور تدوین کرده و مقرر شده بعد از استان‌های خراسان، قزوین و فارس در آذربایجان غربی نیز اجرا شود.
طبق آمار اعلامی، در استان آذربایجان غربی روزانه ۱۵۰ تن گوشت مرغ در استان نیز تولید و در اختیار مردم قرار می‌گیرد. همچنین روزانه ۲۷ تن تخم مرغ نیز تولید و توزیع می‌شود. البته هیچ مشکلی از بابت تولید و تامین محصولات دامی در استان وجود ندارد.
این در حالی است که مسئولان و کارشناسان اقتصادی موضوع خودکفایی استان در تولید فرآورده‌های دامی و لبنی را تائید کرده‌اند و بر این باورند که این میزان گوشت مرغ و تخم مرغ جوابگوی نیاز استان است.
این در شرایطی است که مشکل عمده تولید کنندگان مرغ گوشتی در آذربایجان غربی تامین نهاده‌های طیور است و به همین دلیل و مشکل تامین نهاده‌ها، واحدهای مرغداری استان با تمام ظرفیت خود فعالیت نمی‌کنند و باید مسئولان امر نسبت به حل این مشکل چاره جویی کنند. چرا که علت افزایش قیمت مرغ در ماه‌های اخیر نیز، افزایش قیمت نهاده‌ها و تأثیر آن بر تولید اعلام شد که باید برای حل آن همت مسئولان امر جزم شود.
هرچند افزایش تولیدات گوشت سفید در سطح مرغداری‌های این منطقه بیانگر پویایی این صنعت است اما وجود چالش‌های این صنعت آن را به ریسک‌پذیرترین صنعت منطقه مبدل کرده است.
تلاش بر این است با هدایت تولیدکنندگان به استفاده از دانش و فناوری‌های به‌روز، بخشی از مشکلات بهره‌برداران در میان مدت برطرف شود ولی عدم توسعه سالن‌های سنتی، کمبود اعتبارات لازم برای نوسازی مراکز تولیدی همچنین عدم ثبات لازم در قیمت نهاده‌ها را از مهم‌ترین مشکلات پیش روی این صنعت در آذربایجان غربی است.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۱۸ دی ۱۳۹۲ ساعت ۶:۱۸ ق.ظ
