بازخواني يک پرونده؛
پشت پرده بازماندن زوج‌ها از دریافت تسهیلات ازدواج
گروه گزارش: قفل وام ازدواج در حالی با پیگیری‌های وزارت ورزش و جوانان و ورود شخص رئیس جمهور باز شد که همچنان پرونده دلایل این تاخیر طولانی باز است؛ به طوری که معاون ساماندهی امور جوانان از صرف بودجه وام ازدواج برای سفرهای استانی دولت قبل و مسکن مهر خبر داده است. در این میان برخی نمایندگان مجلس نیز رشد هرم جمعیتی، به صرفه نبودن ارائه تسهیلات قرض‌الحسنه از سوی بانک‌ها و کاهش سپرده‌ها را دلایل بازماندن زوج‌ها از دریافت تسهیلات ازدواج می‌دانند.
طبق آخرین آمار بدست آمده از منابع رسمی از سال ۸۸ تا پایان دولت دهم یعنی مرداد ماه ۹۲ حدود ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار واقعه ازدواج ثبت شده که از این تعداد تنها ۵ میلیون نفر موفق به دریافت وام ازدواج شدند و بیش از دو میلیون نفر پشت نوبت وام ازدواج ماندند. از سال ۹۲ تا کنون هم نزدیک به یک میلیون و صد هزار واقعه ازدواج به ثبت رسیده است که این تعداد زوج هم متقاضی وام ازدواج شده‌اند و بی شک به بازماندگان وام ازدواج سال‌های قبل افزوده خواهند شد. این در حالی است که بیشترین آمار طلاق در سال اول زندگی مربوط به سال‌های ۸۸ تا ۹۰ بوده است که این موضوع نیز نشان دهنده کاهش امید در میان خانواده های نوپا است.اما مشکل آنجا بغرنج‌تر می‌شود که میزان رشد جمعیت کشور طی یک دهه گذشته به شدت روند نزولی گرفته تا جایی که رهبر انقلاب نیز بارها نسبت به آینده جمعیت کشور ابراز نگرانی شدیدی کرده‌اند. سیاست‌های جمعیتی به سرعت تدوین و توسط ایشان ابلاغ شد اما باید با حسرت مدعی شد که یکی از بهترین مقاطع تاریخی ایران از نظر اقتصادی که می‌توانست به تشکیل خانواده های مستحکم و امیدوار کمک کند بر اثر بی تدبیری و مدیریت نا کارآمد از کف رفت. بررسی وضعیت وام ازدواج و شناخت دلایل توقف آن می‌تواند کمک شایانی باشد تا راه ناکجاآباد دوباره طی نشود.
*توقف وام ازدواج در دولت دهم کلید خورد
اواخر دولت دهم بود که زوج‌های جوان پس از مراجعه به بانک‌ها متوجه شدند باید زمان زیادی را برای دریافت کمترین کمک دولتی که به صورت وام ازدواج در قالب قرض‌الحسنه پرداخت می‌شد؛ صرف کنند. در ابتدا ماجرای توقف وام از شهرستان‌ها آغاز شد و کم کم موج آن به کلانشهرها و پایتخت رسید. زوج‌های جوان ماه‌ها در نوبت وام ازدواج بودند و بسیاری از آن‌ها نیز تا کنون موفق به دریافت وام نشده‌اند. در حال حاضر نیز بیشترین زوج‌هایی که متقاضی وام ازدواج هستند مربوط به سال‌های ۸۸ تا ۹۲ است این یعنی زوج‌های بسیاری در دولت دهم موفق به دریافت وام ازدواج نشدند و با روی کار آمدن دولت یازدهم همچنان متقاضی وام ازدواج هستند.از سال ۹۲ تا کنون هم حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار واقعه ازدواج به ثبت رسیده است که این تعداد زوج هم متقاضی وام ازدواج هستند و بی شک به بازماندگان وام ازدواج سال‌های قبل افزوده شده‌اند.
*دلایل بازماندن زوج‌ها از دریافت تسهیلات ازدواج
چندی پیش خبری از سوی معاون وزیر ورزش مبنی بر اینکه وام ازدواج در دولت قبل هزینه سفرهای استانی شده است منتشر شد. دکتر محمود گلزاری معاون ساماندهی امور جوانان وزیر ورزش و جوانان از پشت پرده توقف وام ازدواج سخن گفت و افزود: »بودجه قرض‌الحسنه ای که قرار بود برای وام ازدواج پرداخت شود، هزینه سفرهای استانی دولت قبل شد.«به گفته وی، تا پایان سال ۹۲، یک میلیون نفر از جوانان موفق به گرفتن وام ازدواج نشدند و بودجه قرض‌الحسنه بانک مرکزی که قرار بود به اعطای وام ازدواج برای جوانان تخصیص یابد، هزینه سفرهای استانی دولت گذشته شد.اما سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی اعتقاد دیگری دارد، او بر این باور است که چند عامل سبب افزایش افراد پشت نوبتی دریافت وام ازدواج شده است.این نماینده فراکسیون اصولگرایان مجلس می‌گوید: یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث تاخیر و سپس توقف در پرداخت وام ازدواج شده این بود که دولت دهم تصمیم گرفت برای حساب‌های پس انداز کارکرد بگذارد. در این شرایط مدیریت منابع از بانک‌ها گرفته شد و این برای بانک‌ها به صرفه نبود که روی قرض‌الحسنه‌ها سرمایه گذاری کنند، زیرا بانک‌ها ترجیح می‌دادند حساب‌های کوتاه مدت کم بهره داشته باشند.وی می‌افزاید: رشد هرم جمعیتی از دیگر عوامل موثر در این جریان بوده یعنی متولدین سال‌های ۶۰ تا ۶۵ بیشترین رشد جمعیتی را دارا هستند که به سن ازدواج رسیده و متقاضی وام ازدواج شده‌اند. البته او افزایش میزان وام را دلیل دیگری برای افزایش تقاضا مطرح می‌کند. اما داریوش قنبری نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی اعتقاد دیگری در این باره دارد.
*در گذشته کسی دغدغه رفع مشکلات جوانان را نداشت
وی می‌گوید: رئیس دولت دهم شعار حمایت از جوانان را سر می‌داد در حالی که عملا حمایت چندانی از جوانان صورت نگرفت. قنبری به ادغام سازمان ملی جوانان و ایجاد وزارت ورزش و جوانان اشاره می‌کند و می‌افزاید: نوع عملکرد دولت گذشته و حیات خلوت شدن سازمان ملی جوانان و در نهایت ادغام سازمان ملی جوانان نشان از این دارد که جوانان هیچ اهمیتی برای دولت وقت نداشتند. رییس دولت دهم با گماشتن افرادی خاص در بدنه این نهاد این مجموعه را به یک سازمان بی خاصیت تبدیل کرده بود. نهادی که وظیفه‌اش حمایت و کسب رضایت برای دولت وقت بوده است.به اعتقاد قنبری بحث ازدواج جوانان و وام آن‌ها دغدغه دولت دهم نبود. توقف وام در دولت دهم به دلیل بی توجهی مدیران ارشد اجرایی و نظام بانکی بوده زیرا دیدگاه آن‌ها در موضوعات اقتصادی این بود که سرمایه های ملی را در غالب یارانه پرداخت کنند و فکر می‌کردند با این روش مشکلات مردم حل می‌شود که متأسفانه این کار آن‌ها سبب تورم بی سابقه در تاریخ ایران شد. به گفته این نماینده ادوار مجلس اغلب زوج‌هایی که اکنون متقاضی دریافت وام ازدواجند زوج‌هایی هستند که واقعه ازدواج آن‌ها در دوران تصدی دولت دهم به ثبت رسیده است بنابراین آنچه که اکنون شاهد آن هستیم میراث تلخ دولت گذشته برای زوج‌های ایرانی است.به گفته قنبری، بیشترین آمار طلاق در سال اول زندگی نیز مربوط به سال‌های ۸۸ تا ۹۰ است که این موضوع نیز نشان دهنده کاهش امید و افزایش مشکلات اقتصادی در میان خانواده های نوپا است.
*وام ازدواج در دولت دهم مورد بی مهری قرار گرفت
در این میان محمد اسماعیل سعیدی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز درباره توقف وام ازدواج و دلایل آن می‌گوید: وام ازدواج در دولت قبلی مورد بی مهری قرار گرفت به طوری که برخی از زوج‌ها با گذشت ۶ ماه از ازدواجشان پشت نوبت وام بودند.به گفته وی، منابع قرض‌الحسنه در دولت دهم سیر نزولی داشته است و علت این امر این بود که برخی از بانک‌ها به سمت سودهای کلان بانکی رفتند و مردم نسبت به آن‌ها بی اعتماد شدند.سعیدی می‌گوید:بانک‌ها از برخی از وام‌ها سودهای ۲۲ تا ۳۴ درصدی می‌گرفتند و بعد سپرده مردم تبدیل به وام‌های کلان با درصدهای بالا می‌شد، از این رو سپرده قرض‌الحسنه کاهش یافت و منابع نیز کاهش پیدا کرد.
البته بر کسی پوشیده نیست که یکی از اشتباهات آن دوره این بود که وام‌ها به سمت مسکن مهر رفتند. یعنی منابع تسهیلات مسکن مهر در اولویت قرار گرفت. زیرا بانک‌ها که تنها موظف بودند ۸۰ درصد منابعشان را به این بخش تخصیص دهند به تخصیص ۱۲۰ درصدی در این زمینه رسیدند.
به گفته وی، دولت قبل می‌توانست وام ازدواج را از باقی حساب‌ها جدا کند به طوری که سوداگری بانک‌ها روی وام ازدواج تاثیر نگذارد.اما این تمام ماجرا نیست. برخی قوانین در بانک‌ها خود سبب گره افکنی در مسیر اخذ وام می‌شوند مثلا در تکالیفی که برای قرض‌الحسنه‌ها تعریف شده که شامل ۱۷ تکلیف است به همان اندازه که وام ساخت حمام در روستاها در اولویت قرار دارد وام ازدواج نیز در اولویت است، این در حالی است که کشور ما با بحران کاهش جمعیت روبروست که بدون شک کمک به جوانان و مشوق‌های لازم ازجمله تسهیلات ازدواج عاملی برای افزایش جمعیت به حساب می‌آید. بنابراین لازم است که در قوانین مصوب نظام بانکی در خصوص قرض‌الحسنه‌ها و اولویت بندی آن‌ها تجدید نظر شود تا با ورود بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری به وام‌های قرض‌الحسنه گره ای از مشکلات جوانان در مسیر ازدواج باز شود.البته باید تاکید کرد که دادن وام با بهره های کم به کارمندان بانک‌ها و بی اعتمادی مردم به قرض‌الحسنه‌ها و اختلاس‌های کلان بانکی و رشد بی سابقه تورم و بی ارزش شدن پول ملی هم هرکدام دست به دست هم داد تا سدی در برابر جوانان ساخته شود و وام ازدواج جوانان در تلاطم آشفته بازار اقتصاد کشور متوقف شود.
*رئیس جمهور به میدان آمد
در ?? تیرماه ???? بود که محمود گلزاری معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان به خبر‌های خوشی در خصوص وام ازدواج اشاره می‌کند و می‌گوید: با تشکیل هیئت امنای خیرین کشوری در ازدواج بعد از ماه رمضان امیدواریم اقداماتی در عملیاتی شدن پرداخت وام ازدواج صورت گیرد.به گفته معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان تلاش می‌شود که دوباره موضوع پرداخت وام ازدواج به جوانان را در شورای عالی جوانان و همچنین در هیئت دولت مطرح تا شاید امکان و راهکاری برای پرداخت دوباره آن ارائه شود.وی ادامه می‌دهد:هنوز هیچ اتفاق خاص و جدیدی نیفتاده است و ما به دنبال راهکار برای پرداخت وام ازدواج هستیم و امیدواریم با تشکیل هیئت امنای خیرین کشوری در ازدواج نه تنها وام ازدواج بلکه برخی اقدامات و تسهیلات فراهم شود. پس از آن بود که در ۲۵ تیرماه محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در حاشیه جلسه هیئت دولت اعلام کرد: با توجه به تأکید رئیس‌جمهور برای رفع مشکل پرداخت وام ازدواج که باعث شده بود در حال حاضر نزدیک به یک میلیون نفر در نوبت دریافت وام باشند و از گرفتن وام بنا به مشکلاتی که در نظام بانکی وجود داشت، محروم بودند خوشبختانه در یک هماهنگی و همکاری مشترک با بانک مرکزی، وزارت اقتصادی و دارایی و نظام بانکی کشور، مقرر شد پس از تعطیلات عید فطر، پرداخت وام‌های ازدواج صورت گیرد. البته نوبخت وعده داده تسهیلات وام ازدواج ظرف ?،? روز به دست متقاضیان برسد.و سرانجام به دنبال پیگیری‌های وزارت ورزش و جوانان و ورود شخص رییس جمهور به موضوع، روز چهارشنبه ۸ مرداد ۹? قفل وام ازدواج شکسته شد و سامانه پرداخت وام کار خود را برای پرداخت وام آغاز کرد.?
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۲ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۵:۱۳ ق.ظ
