هِیوا

داود_پیرعلیلو
آنادیلیمیز:هئچ زاد اولماییب، قورخمایین بالاخان، سن گئییملرینی او بیری اوتاقدا دگیشینجه، آلله بویوران اولسا هِیوا دا اؤزونه گلیب اوشاغینا سوت وئریب اووردار.
اوتاغین قاپیلارینی باغلاییب، تئز سماواردان بیر سئیین ایستی سو آچدی، هِیوانین اللرینی- ایاقلارینی یویوب، سونرا اوت- علف‌دن بیر درمان دوزَلدیب، قاشیق- قاشیق هِیوانین بوغازینا تؤکدو. هِیوانین اللرینه یاواش- یاواش ایستی گلدی، سوزالا- سوزالا گؤزلرینی آچدی، دریندن بیر نفس آلیب، دئدی:
-اوشاق آجدیر، گتیرین امیشدیریم آغلاماسین. نه اولوب، بو نه قوخوسودور گلیر؟ سیز بوردا نه ائدیرسیز؟
قاری الینی هِیوانین باشینا چئکیب، دئدی:
هئچ زاد اولماییب، قورخما چیراغ آشیب نفتی توکولوب یورغانین اوستونه اونون قوخوسودور.
قاری بال شربتیندن و ودوزلتدیگی درماندان هِیوایا ایچدیردی. هِیوانین حالی یاواش- یاواش دوزلینجه دئدی:
– آی گوهر ننه، سیزی ده زحمته سالمیشام باغیشلایین
گوهر ننه اوشاغی هِیوانین دؤشونه سالیب دئدی:
– آی بالا اوشاغی بیر اَمیشدیر، قوی آغلاماسین. بیز ده بو یورغانی دَییشیب، بیر آیری یورغان گتیریب سالاق.
هِیوانین سسی بالاخانین قولاغینا چاتینجا، بالاخان اوجادان دئدی:
– آلله سنه چوخ شوکور حیات یولداشیمی منه یئنیدن پای وئردین.
بونو دئییب، بیردن هؤنکور- هؤنکور اوره کدن آغلاماغا باشلادی.
او آغلاماق سئوینج آغلاماغی ایدی، سانکی تانری دونیانی بالاخانا پای وئرمیشدی.
گوهر ننه ده تر- تَلَسیک »قیش دامی«نی، یعنی هِیوانین یاتدیغی اوتاغی سلیقه سهمان ائله‌دی. (کندلیلر او اوتاغا قیش دامی دئیردیلر. قیش دامیندا کورسو قورولاردی، ائوین بوتون عائله‌سی قیشدا کورسوده اوتورب یا یاتاردیلار. ). گوهر ننه‌نین ایشی باشا چاتدیغیندا گؤردو خوروزلار دا بانلادی، شاواق آتماقدادیر. زاهینین یئرینی دوزَلدیب، بالاخانی چاغیردی، دئدی:
آی بالاخان، هِیوانین یانیندا اول، من گئدیم اوغلومون چای- چؤرگینی قویوم یئسین. نئچه داواریمیز وار اونلارا اوت دوغرایاجاق، دوغراناقلی اوتلاری دا قورتولوبدور. اوتلاری دوغراییب، داوارلاری یئملسین، من تئز قاییدیم گلیم هِیوانین یانینا. ساری یاغدان قویماق پیشیره‌جاغام یئسین، بلکه تئز قوت تاپیب آیاغا دوروب ایشلرینی اؤزو گؤرسون.
هِیوا، او حالی ایله بیلمیردی گوهر ننه‌دن نئجه دیل- آغیز ائله‌سین. گوهر ننه او بیری قادینا دا دئدی:
– آی بالا سنی گؤروم بخته‌ور اولاسان، دونیادا نئیلییم- نئجه ائلییم دئمه‌یه‌سن. گل سنی ده ائوینیزه اؤتوروب اوردان ائله گئدیم، بلکه تئز قاییدا بیلیم.
گوهر ننه او قادینی دا گؤتوروب بیرلیکده گئدیب اونو ائولرینه اؤتوردو، سونرا اؤز ائوینه گئتدی. حیطه گیرجَک گؤردو داوار آجیب، اونون سسینی ائشیتمک همن باشلادیلار مَله‌مه‌یه. قونشولاردان یاتانی اولسا اویناماسین دئیه، اوغلونو یاواش چاغیردی. یاواش- یاواش چاغیرارکن اوغلونون یاتدیغی اوتاغا گیریب گؤردو، اوغلو ائله یاتیب مین یوخونون ایچینده‌دیر سانکی. اوغلونو یوخودان اویاتماغا اوره گی گلمه‌دی. ایسته‌دی داوارلارا بیر آز قورو سامان تؤکوب تئز هِیوانین یانینا قاییتسین. اوتاغین قاپیسینی اؤرتوب، اوردان چیخاندا قونشونون کؤپَگی بیردن هوردو. بونلارین دا کوپک‌لری اونا باخیب اوجادان هورمه‌یه باشلادی.
گوهر ننه‌نین اوغلو ایتلرین سسینه اویانیب، ائشیگه چیخاندا گؤردو آناسی حیطده‌دیر. گوهر ننه بیردن دئدی:
-آی اوغول، اوره گیمدن گلمه‌دی شیرین یوخوندان سنی اویالدام، بو حیوانلاری گؤروم نه دئییم اولسونلار سنی یوخودان اویاتدیلار. ایندی کی اویاندین داوارلارین یونجاسی، اوتلاری قورتاریب، دوغراماق ایسته‌ییر. ائله قارا گیله‌لرینه آنان قوربان اولسون، داوارلارین اوتلارینی- یونجالارینی دوغرا، اوخوردا تؤک قاباقلارینا قوی یئسینلر. من گئدیرم بالاخان گیله، عائله‌سی اوشاق گتیریب اونا یئتیشم. بیردن ناهاردا دا گله بیلمه‌سم رَفده تویوق یومورتاسی قویموشام،گؤتوروب ساری یاغ ایله یاغا سالیب اوجاقدا پیشیریب یئیرسن.
گوهر ننه بو سؤزلری دئییب، ائولریندن چیخدی، بالاخان گیلین ائولرینه ساری یولا دوشدو.
گوهر ننه گلنه قدر، بالاخان بیلمیردی سئوینجیندن نه ائیله‌سین. هم اوشاق سلامت ایدی هم هِیوا سلامتلیگینی اله گتیرمیشدی. بالاخان گاه هِیوانین او ال- بو الینه گئچیردی، گاه اوشاغین اوزونه باخیب اوخشاییردی، گاه دا گؤزل آللاها شکر ائدیردی. او حالدا گؤردو اوستونده دمیر یئزه اولان حیطلرینین تاختا قاپیسی برک چالیندی. تَلَسیک قاپیا گئدیب، سس وئردی، “قاپی دؤین؟”، گوهر ننه سسلنیب دئدی:
-بالاخان قارداش، منم گوهر ننه. قاپینی آچ گلیم گؤروم هِیوانین حالی نئجه‌دیر. یئمگینه- ایچمگینه یئتیشیم.
بالاخان قاپینی آچدی، اؤزو طوله‌یه ساری گئدرکن گوهر ننه‌یه دئدی:
-آی ننه، آلله اورگینین حاجتینی یئتیرسین. من طؤله‌ده داوارلارا گئدیرم باخام، اوت- موت‌دان، سامان‌دان- زاددان قاباقلارینا تؤکم. سیز ده هِیوایا یئتیشین. او، بو کندده آدامسیزدیر، باجی- قارداشی یوخدور، غریبدیر، آلله سنین ایشینی راست گتیرسین.
گوهر ننه، بیردن هِیوا یوخودا اولسا اویانماسین دئیه، یاواش- یاواش آددیملارینی گؤتوررک، قیش دامینین قاپیسینی لاپ یاواش آچاندا، بیردن قاپی جیریلدادی، هِیوا قاپینین سسینه یوخودان اویانیب، دئدی:
-آی گوهر ننه سنسن؟
گوهر ننه جواب وئردی:
-منم قیزیم، راحات اول دینجل. من سنین یانیندا بیر- ایکی گون قالاجاغام.
هِیوا بیلمیردی نئجه گوهر ننه‌دن تشکر ائدیب، اونا دعا ائیله‌سین.
گوهر ننه اوچ گون هِیوانین یانیندا قالیب، اونا و اوشاغا یاردیم ائدیب، ایشلرینی گؤردو. اوچونجو گون سوروشدو: