هویت شهرهای آذربایجان غربی در معرض تیشه مسکن سازان
گروه اقتصادی: از سال‌های گذشته اجتماعات بشری همواره با نشانه‌ها و هویت‌هایی همراه بوده است که نشان از اعتقادات، فرهنگ، گرایش و آداب آنان دارد.
شیوه ساختن محل‌های زندگی مردم، نوع مصالح استفاده شده در خانه و چگونگی ساخت آن‌ها از جمله روش‌ها در معرفی هویت مکانی و انسانی جوامع محسوب می‌شد که امروزه نیز شهرها به عنوان مهم‌ترین مجموعه انسانی، از این قاعده مستثنی نیستند اما توسعه زندگی بشری باعث شده است تا چنین ویژگی دچار فراموشی شده و بیشتر زیبایی‌های ظاهری و انفرادی جایگزین زیبایی هدفمند روزگاران گذشته شود.
رئیس کمیسیون عمران مجلس می‌گوید: در توسعه شهری نمی‌توان به طور سلیقه‌ای عمل کرد اما متأسفانه با ورود مدیران جدید در ساختار شهرداری بر اساس تشخیص خود تراکم می‌دهند، بدون آنکه توجهی به طرح جامع و توسعه شهر داشته باشند.
محمدعلی آقایی می‌افزاید: در کوچه‌های شهر معماری فراموش شده و جمعیت بر روی هم سوار شده است در حالی که در معماری نباید مقهور سرمایه بساز و به فروش‌ها شد تا از این طریق کوچه‌های شهر مملو از جمعیت نشود.
وی با بیان اینکه سیما و منظر شهری مقوله‌ای است که نه تنها در آذربایجان غربی بلکه در اغلب شهرهای کشور کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، تصریح می‌کند: به نحوی که هر روز در گذر از معابر و با نگاهی به اطراف می‌توان پریشان حالی سیمای شهری که بخشی از هویت شهرها را شکل می‌دهد، مشاهده کرد.
ناهماهنگی بین ابعاد و ارتفاع ساختمان‌ها، استفاده از الگوهای طراحی و مصالح و رنگ معابر متفاوت و ناهمگون در عناصر دخیل در سیمای شهر، نماهای ساختمان‌های مغشوش و ناهمخوان با یکدیگر، از جمله مصادیق این موضوع هستند که چهره‌ای نازیبا و آشفته ایجاد کرده و به گفته رئیس کمیسیون عمرانی مجلس دستگاه‌های متولی این امر یا در اثر غفلت و یا به خاطر درگیری با مسائل دیگری که اولویت بیشتری برای آن‌ها دارند از ساماندهی سیما و منظر شهر و هویت بخشی به آن چشم پوشیده‌اند.
مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی هم در این ارتباط می‌گوید: متأسفانه امروزه بنا به دلایل مختلف کمتر به نماسازی و سیمای ساختمان‌ها و شهر توجه می‌شود و شهرها از قاعده و قانون خاصی برای معماری نمای ساختمان‌ها پیروی نمی‌کنند.»
خلیل محبت خواه با بیان اینکه نبود هویت، موجب کم شدن دلبستگی شهروندان به شهر و از بین رفتن تعلق خاطر و در نهایت احساس انزوا شد است، اضافه می‌کند: گردش پول در مسکن سازی در سال‌های اخیر موجب شد تا هر گونه ساخت و ساز و با هر سلیقه‌ای رایج شود و جریان‌های سرمایه‌ای نیز از این فرصت‌ها استفاده کرده و با افزایش ساخت و سازها و نبود الگوی بومی، معماری سنتی را به ورطه فراموشی برده‌اند.وی تصریح می‌کند: تنوع و تعدد اندیشه‌های دست اندرکاران، تلاش برای زودتر به ثمر رسیدن ساخت و سازها، تقلید از الگوهای غیر بومی و نگریستن به معماری به عنوان یک کالا موجب شده تا حیثیت تاریخی و فرهنگی شهرهای آذربایجان غربی مورد بی توجهی قرار گیرد و در این میان صاحب نظران نیز تلاشی برای حل این مشکل ندارند.«محبت خواه ضعف برخی از قوانین و مقررات را عامل ایجاد بی نظمی در طراحی‌ها و ساخت و ساز های شهری استان دانسته و اضافه می‌کند: در قانون برنامه پنجم توسعه وظایفی برای نظام شهرسازی تبیین شده که با اجرای دقیق آن می‌توان جایگاه این عرصه را حفظ کرد.این مقام مسئول خاطرنشان می‌کند: ناشناخته بودن معماری کهن ایرانی اسلامی برای مردم، زیاده‌خواهی مسکن سازان برای افزایش سودآوری با ساخت خانه‌های عجیب، فعالیت افراد غیر متخصص در امر ساخت و ساز از جمله چالش‌های جدی نظام مدیریت شهری در بسیاری از شهرهای آذربایجان غربی در جلوگیری از بروز بی نظمی در منظر شهری ناشی از ساخت ساختمان‌های بی هویت است.مدیر کل راه و شهرسازی آذربایجان غربی برنامه ریزی کاربردی با هدف افزایش انگیزه مردم برای توجه بیشتر به هویت معماری در اماکن مسکونی به ویژه در مرکز استان را خواستار شده و می‌گوید: آگاه کردن شهروندان نسبت به مسائل محیطی باعث می‌شود تا آن‌ها برای ساخت نماهای زیبا تحریک شده و از ساخت و سازهای سلیقه‌ای بدون در نظر گرفتن اصول معماری اسلامی خودداری کنند.وی با بیان اینکه گرایش جامعه به سمت مدرنیزگی سبب گسترش معماری بدون روح و عاری از نشانه‌های ایرانی شده است، علل آن را گرایش فرهنگ مردم در پروسه نیاز مسکن به نوجویی و معماری مدرن و از طرفی تلاش آنان برای پاسخ به نیاز تنوع طلبیشان بدون توجه به مفاهیم واقعی در هنر معماری می‌داند.
علی سیامکی کارشناس شهرسازی بحران هویت را یک واقعیت انکارناپذیر در معماری اماکن مسکونی شهری آذربایجان غربی عنوان کرد و گفت: ساختمان‌های مسکونی شهرهای این استان همچون بسیاری از شهرهای ایران علی رغم برخورداری از تأسیسـات و تجهیـزات نسبتـاً مناسـب شهـری از فقـدان یک معماری معنی دار و با هویت محروم است.
وی بی تفاوتی شهروندان به محیـط و کاهش کارایی شهر را از نتایج منفی عدم توجه به معماری خانه‌ها دانسته و می‌افزاید: به این ترتیب شهروندان برای حضور و زندگی در این شهرها نه تنها احساس تعلق خاطر نمی‌کنند بلکه به طور ناخواسته در تخریب محله‌ها نیز سهیم می‌شوند. وی با انتقاد از نگرش تک بعدی در حوزه ساخت مسکن در بسیاری از شهرهای آذربایجان غربی به ویژه ارومیه اضافه می‌کند: در ساخت یک منطقه مسکونی باید به همه عناصر نگاه جامع به وجود آید، در حالی که تلقی کنونی از فضای مسکونی بر محور آمار ساخت مسکن حرکت می‌کند و بعد از چندین سال خلأ مراکز فرهنگی برای این سکونتگاه‌ها احساس خواهد شد.
به گزارش اروم نیوز به گفته این کارشناس شهرسازی برای حل این مشکل باید نسبت به تجزیه و تحلیل عمیق مفاهیم هویت و معنی در معمـاری بناهای شهری به صورت برنامـه ریزی شده توسط مراکز آموزشی و دستگاه‌های مسئول در زمینه شهرسازی و شناسایی معماری بومی ایران اقدام شود.
سیامکی الگو برداری نا آگاهانه از مدل‌های غربی را از دلایل اصلی در بروز ناهمگونی‌ها در نظام خانه سازی آذربایجان غربی عنوان کرده و می‌گوید: برای جبران این بی‌هویتی در معماری باید هر شهری برای خود آرمان شهری را تعریف کرده و شهرداری‌ها با کمک مردم و سایر دستگاه‌ها سعی در رسیدن به این آرمان شهر کنند
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۴:۲۶ ق.ظ
