موقعیت تاریخی و جغرافیایی شهرستان ارومیه
قسمت آخر
گروه جامعه:خانه انصاری :این بنا متعلق به بابک جعفری بوده که بعداً به دختر ایشان و همسر سیف‌اله‌خان انصاری می‌رسد و به همین نام شهرت دارد . این خانه در قسمت مرکزی شهر و در امتداد خیابان مدنی »۲« و میدان گل اوستی ( سرگل) در کوچه بن بست انصاری واقع شده است . با توجه به فرم بنا و کتیبه‌های موجود در کاشیهای تزئینی خانه بین سالهای ۱۳۳۰ و ۱۳۳۴ احداث شده است که قدمت آن مربوط به اواخر دوره قاجاریه می رسد .
ورودی بنا از جبهه شمالی به حیاطی چهارگوش است . در جبهه جنوبی و اندرونی خانه حیاط دیگری است که باغ انگور است که با دیوار خشتی و پایه های آجری محصور شده است . ساختمان در وسط حیاط و باغ و روبه شمال قرار دارد . ورودی های آن از جبهه شمال شرقی و شمال غربی با راه پله های دو طرفه سنگی و طاقهای هلالی آجری است که به طبقه همکف ، طبقه اول ، اتاق هایی در ضلع شرقی و غربی ، حیاط ، باغ و واحد مسکونی دیگری که در ضلع غربی این مجموعه است میتوان راه یافت . طبقه همکف بصورت زیرزمین تا ارتفاع ۲ متری از سنگ های تراش دار و طبقه اول تا آخر ساخته شده است و بناهای دو ضلع شرقی و غربی بعداً به هسته اولیه الحاق شده اند . مصالح بکار رفته در این مجموعه از سنگ و آجر ، خشت و چینه ، سقف پوشش چوبی و اندود گچ و تخته پوش می باشد . پشت بامها با اندود کاه و گل عایق‌کاری نموده اند .
ساختمان شهربانی و ستاد لشگر:در میدان انقلاب ارومیه به فاصله حدود دو تا سه سال بعد از احداث ساختمان شهرداری ، ساختمان شهربانی ( نظمیه سابق ) توسط ملا اوستا در ضلع شرقی میدان اجرا شد و به فاصله چند سال بعد ساختمان ستاد لشگر توسط اوستا» قلی حنیف زاده « در ضلع غربی میدان اجرا شد . مصالح عمده بکار رفته در این دو بنا آجر ، چوب و سنگ است و ملات بکار رفته در آنها شفته آهک و استراکچر سقف آنها چوبی و پوشش سقف شیروانی است
ساختمان شهرداری ارومیه :ساختمان شهرداری ارومیه هم اکنون در جبهه شرقی میدان نسبتاً بزرگ و قدیمی ای بنام میدان انقلاب جای گرفته است که در جبهه های جنوبی ، غربی و شرقی به ترتیب ساختمان های دادگستری ، ستاد لشگر و شهربانی جای گرفته است . این بنا در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی توسط « ملا اوستا » که چیره دست ترین معمار زمان خود بوده بر اساس طرحی از آلمانی ها ساخته شده است . عقیده ای معتقدند که پلان کلی این ساختمان به شکل عقابی است که بالهای خود را پهن کرده است . (چون طرح این بنا توسط آلمانی های نازی تهیه شده در نتیجه آرم اصلی آلمان نازی که عقاب پرگشوده ای است . در طراحی این ساختمان احتمالاً مد نظر گرفته شده است و طراح مجبور به رعایت تقارن نسبت به محور عرضی شده است . ساختمان دو طبقه دارد که ارتباط طبقه اول با طبقه دوم توسط پله دو طرفه عریضی میسر شده و با انحنایی که در قسمت پایین به خود می گیرد از پله به عنوان عامل دکوراتیو استفاده شده است . همچنین بخاطر حفظ ریتم ساختمان فضاهای اصلی به شکل مربع مستطیل و فضاهای تردد و انتظار بصورت فضاهای سه وجهی وگاهی غیر منتظم که نسبت به سایر فضاها از الویت پایین تری برخوردار است ساخته شده است . در نمای جنوبی ( روبه میدان ) که در معرض دید عموم قرار گرفته با استفاده از برجستگی های عمودی که در طرفین ورودی قرار دارد عظمت این بنا را تشدید می کند و از یکنواختی بنا می کاهد . در همین نما ( جنوبی ) و در جلو سالن اجتماعات بالکنی مشاهده می کنیم که با دارا بودن دو ستون قطور ضمن محافظت ورودی از نزولات جوی ، تاکید بر ورودی می کند .
این ساختمان به دلیل قرار داشتن در مرکز شهر رویدادهای زیادی را شاهد بوده است که از مهمترین وقایع تاریخی که در اطراف این بنا رخ داده است بمباران پادگان توسط ارتش روسیه در حمله متفقین به ایران (۳۰ شهریور ۱۳۲۰ هجری شمسی ) اشاره نمود که در اثر این واقعه قسمتی از نمای جنوبی آن تخریب شد بازسازی و مرمت این بنا توسط دو نفر یکی بنام اوستا مهبور و دیگری یک استادکار ارمنی انجام گرفته است . این بنای زیبا و قدیمی میراث فرهنگی کشور به شماره در فهرست آثار ملی قرار گرفته است .
سه گنبد:این بنا یک مقبره منفرد اسلامی متعلق به دوره سلجوقی است که در خیابان جانبازان ( استاد برزگر ) واقع شده است . این بنا از دو بخش سردار ( محل دفن ) و شیون گاه تشکیل شده است و دارای دو ورودی مستقل می باشد ، گنبد مقبره کم خیز و به فرم عرقچین می باشد و ویژگی مهم آن وجود دو قاب تزئینی در جبهه شمالی بناست که حاوی مقرنس ، گره بندی و کتیبه های کوفی به نام بانی آن »امیر شیشقاط المنظری « و معمار آن» منصوربن موسی «است که بصورت بی نظیری از قطعات سنگ و گچ ساخته شده اند . شکل پلان آن از بیرون مدور و در درون چهارگوش می باشد و دو روزن در قسمت شرقی و غربی بنا تعبیه شده است . مهمترین ویژگی سه گنبد تزئینات زیبای سردر ورودی با نقوس هندی از مصالح سنگی و گچ می باشد . این بنای زیبا به شماره ۲۴۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۳۰ دی ۱۳۹۳ ساعت ۵:۵۰ ق.ظ
