مهاجرت به شهر برای گریز از فرهنگ جامعه سنتی

گروه فرهنگی:مهاجرت، علت اصلی و البته بحث‌برانگیز رشد شهرنشینی است. مهاجرانی که از مناطق روستایی به شهرها کوچ می‌کنند غالباً به شدت فقیر هستند و اراده قوی سیاسی برای حمایت از آنها وجود ندارد و همین، آغازگر مشکلات ناشی از شهرنشینی است.
به علاوه، آن‌گونه که گزارش می‌گوید افرادی که به شهرها مهاجرت می‌کنند انگیزه‌های بسیار قوی دارند و در صورت برنامه‌ریزی درست می‌توان این انگیزه‌ها را به پیشران اقتصاد و بستری برای بهبود شرایط زندگی تبدیل کرد.
شهرنشینی به طور بالقوه این توانایی را دارد که آغازگر عصر جدیدی از رفاه، بهره‌وری منابع و رشد اقتصادی باشد اما، این امکان نیز وجود دارد که شهرها را به محل تجمع و تمرکز فقر تبدیل کند. هیچ جا به اندازه شهرها شاهد رشد نابرابری نبوده و نیست؛ جایی که طبقات ثروتمند جامعه در کنار زاغه‌نشینان و کارتن‌خواب‌ها، اما جدا و متفاوت از آنان زندگی می‌کنند.
واقعیت آن است که اگر شهرها به مدیران خوب، استراتژی‌های مناسب و سرمایه‌گذاری‌های مطلوب مجهز باشند شهرنشینی می‌تواند تغییرات مثبتی برای زندگی همه مردم به همراه داشته باشد. شهرها موتور محرک رشد اقتصادی و توسعه فرهنگی هستند و می‌توانند فرصت‌ها و مزیت‌های بی‌شماری برای ساکنان خود به ارمغان بیاورند اما، تا زمانی که دولت‌ها ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی مهاجرت را جدی نگیرند، بی‌شک در ساماندهی آن ناموفق و در مواجهه با پیامدهای آن بی‌سلاح خواهند بود.
فرصت‌ها در شهر، بسیار فراتر از اشتغال و بهره‌وری اقتصادی است. شهرها همچنین فرصت‌هایی برای تحرک اجتماعی و توانمندسازی زنان فراهم می‌کنند. دسترسی به خدمات آموزشی و بهداشتی از جمله مراقبت‌های اولیه (به ویژه در حوزه باروری) خود سبب توانمند شدن بیشتر زنان، درک بهتر آنان از حقوق و جایگاه اجتماعی خود و بهبود شرایط زندگی برای آنها می‌شود.
بسیاری از جوانان از جمله زنان و دختران جوان، مهاجرت به شهر را فرصتی برای گریز از جامعه پدرسالار سنتی و تجربه آزادی می‌دانند.به علاوه، فرآیند شهرنشینی -که عمدتاً در آسیا و آفریقا در حال وقوع است- فرصت بی‌سابقه‌ای برای توسعه پایدار به شمار می‌رود. زندگی شهری این امکان بالقوه را دارد که زمینه استفاده مطلوب و کارآمد از منابع را فراهم کند، کاربری زمین را بهبود ببخشد و از تنوع زیستی اکوسیستم طبیعی حمایت کند. این همه تنها در صورتی محقق می‌شود که سیاست‌های اندیشمندانه‌ای اتخاذ شود و از قابلیت‌های شهرنشینی در مسیر توسعه به درستی استفاده شود.
جست‌وجوی کار در مناطق شهری؛ چرا که به دلیل استقرار صنایع در این مناطق فرصت‌های اشتغال در مقایسه با روستاها بسیار بیشتر است.
پایین بودن نرخ تولیدات کشاورزی. از آنجا که مهم‌ترین منبع درآمد روستاییان تولیدات کشاورزی است این مساله، درآمد آنان را محدود می‌کند و سبب می‌شود در جست‌وجوی درآمد بیشتر به شهرها کوچ کنند.
ماهیت نظام آموزشی. در غالب کشورها موسسات آموزش عالی در شهرهای بزرگ مستقر شده‌اند لذا جوانان برای ادامه تحصیل ناگزیر می‌شوند به شهر مهاجرت کنند و در بیشتر موارد به دلیل یافتن شغل و امکان سکونت در شهر باقی می‌مانند.
ناامنی در مناطق روستایی. در برخی کشورها، نهادهای امنیتی و نظامی در شهرها متمرکز شده‌اند. به همین دلیل امنیت ساکنان مناطق روستایی چندان تضمین‌شده نیست.
شکاف خدمات اجتماعی بین مناطق روستایی و شهری. این پدیده‌ای است که در کشورهای در حال توسعه به آسانی قابل رویت است. خدمات درمانی عمدتاً در شهرها ارائه می‌شود و روستاییان از ابتدایی‌ترین تسهیلات در زمینه بهداشت، بیمه، مسکن، آب آشامیدنی سالم و امثال آن محروم‌اند.
شکاف درآمدی بین مناطق روستایی و شهری. دستمزد بسیاری از مشاغل در شهر از شغل مشابه آن در روستا بیشتر است بنابراین، عامل دیگری که روستاییان را به شهرها می‌کشاند شکاف درآمدی است. مهاجرت از روستا به شهر پدیده‌ای جهانی است اما، با مرور عوامل بالا می‌توان دریافت گستردگی آن در کشورهای در حال توسعه و نظام‌های سیاسی و اقتصادی ناکارآمد بیشتر است. کشورهای زیادی توانسته‌اند با در پیش گرفتن سیاست‌های درست و اقدامات مطلوب این فرآیند را مدیریت کنند و از عوارض و پیامدهای آن بکاهند. نگاهی به تجربه برخی از آنها می‌تواند تصویر روشن‌تری به دست دهد.
برخلاف نسل گذشته، این نسل بیشتر به دنبال کسب فرصت‌های بهتر و تجربه هیجان زندگی شهری جلای وطن می‌گوید. دلیل دیگری که جوانان برای مهاجرت از روستا اعلام می‌کنند عدم تمایل به نظام آموزشی سنتی در چین است.
آنها بیشتر مایل هستند در شهر و در موسسات آموزش کامپیوتر، تکنولوژی، دوزندگی، معماری و زیبایی، مهارت و دانش مورد نیاز برای حرفه خود را کسب کنند. در برخی کارخانجات چین نیز با برقراری دوره‌های آموزشی تخصصی برای مشاغل خاص این امکان برای جوانان فراهم شده، ضمن آنکه می‌توانند پس از آموزش در همان کارخانه مشغول به کار شوند.
بسیاری از پاسخگویان نیز جذابیت زندگی شهری را دلیل اصلی خود برای مهاجرت عنوان کرده‌اند.
تمایل به داشتن زندگی مادی و دسترسی به کالاهای لوکسی که تنها برای شهرنشینان فراهم است خود یکی از انگیزه‌های قوی برای جوانان است. محققان پژوهش مذکور می‌گویند این انگیزه، به انضمام ناامید شدن جوانان از سرمایه‌گذاری در تحصیل، عامل مهمی است که سبب مهاجرت افراد در سنین»جوانی« می‌شود.
گروه کوچکی از مهاجران هم»شور و اشتیاق برای کشف دنیا« یا »صرفاً برای سرگرمی«را دلیل مهاجرت خود عنوان کرده‌اند.
کنجکاوی، خستگی از زندگی یکنواخت روستایی، رهایی از کنترل والدین یا ازدواج با موارد مناسب‌تر از دیگر دلایلی است که در این مطالعه به عنوان عوامل موثر بر مهاجرت ذکر شده است.
علاوه بر آنچه گفته شد از دیگر عواملی که به مهاجرت روستاییان در چین دامن می‌زند»شبکه مهاجرت« است.
در واقع، ایده مهاجرت نه‌فقط بر اعضای خانواده و بستگان که بر تمامی افرادی که در یک منطقه زندگی می‌کنند تاثیر می‌گذارد و سبب مهاجرت زنجیره‌ای می‌شود.
این شبکه، با فراهم کردن اطلاعات لازم برای کاریابی یا ارتباطات حمایت‌کننده میان مهاجران، هزینه‌های مهاجرت را کاهش می‌دهد و خود به یک عامل مشوق تبدیل می‌شود. نکته جالب آنکه اقتصاددانان تردیدی نیست که گسترش شهرنشینی و مهاجرت روستاییان به شهرها، پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر است. اما تجربه کشورها نشان داده است، دولت‌هایی که برای کنترل این روند و ساماندهی آن برنامه‌ریزی هوشمندانه‌ای داشته و سیاست‌های درستی اتخاذ کرده‌اند با چالش‌های کمتری مواجه شده‌اند.
اقداماتی مانند بهبود معیشت روستاییان (با افزایش دستمزد و کاهش شکاف درآمد شهری و روستایی)، تامین زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی (جاده‌سازی، حمل و نقل، آموزش، خدمات بهداشتی و مهم‌تر از همه خدمات توسعه کشاورزی)، تامین تسهیلات اعتباری و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، تمرکززدایی از دولت مرکزی، تقویت بازار آزاد (که منجر به ایجاد تعادل در ارتباطات اقتصادی شهرها و روستاها و بهبود فرآیندهای تجاری می‌شود)، توسعه بخش‌های درآمدزای غیرکشاورزی در روستاها (از جمله خوداشتغالی)، توسعه اقتصادی محلی (توسعه اقتصادی شهرهای کوچک می‌تواند با افزایش قدرت خرید مردم تاثیر مثبتی بر اقتصاد مناطق روستایی اطراف شهر بگذارد)، تمرکززدایی از خدمات شهری، استراتژی‌های کاهش فقر (افزایش فرصت‌های اشتغال و درآمدزایی، توسعه ظرفیت‌های تولیدی، افزایش امنیت و مشارکت) تنها بخشی از استراتژی‌هایی هستند که در ساماندهی مهاجرت بی‌رویه روستاییان، به یاری جهان آمده‌اند.