مقصر عدم رسیدگی به مشکلات جوانان کجاست

گروه جامعه:قریب به ۳۰ سال از تشکیل شورای عالی جوانان و ۲۰ سال از تشکیل ستاد ملی ساماندهی امور جوانان می‌گذرد، اما علیرغم مصوباتی که مسئولان گزارش آن را می‌دهند شاهد برنامه اجرا شده درخور توجهی در حوزه جوانان نیستیم و این روند پر دست انداز تکرار می‌شود.
در هر دولتی انتقاداتی به عملکرد شورای عالی جوانان و ستاد ملی ساماندهی امور جوانان به جهت مرتفع نشدن دغدغه‌هایی نظیر اشتغال ازدواج و مسکن جوانان وارد می‌شود و همچنان مشخص نیست این بی توجهی به به نوع نگاه دولت‌ها نسبت به امور جوانان معطوف می‌شود و یا دستگا‌های عضو ستاد و شورای عالی اهتمامی به اجرای برنامه‌های مصوب حوزه جوانان ندارند؟.
در این میان در حالی بعضا انتقاداتی به عملکرد معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان به دلیل عدم همراه کردن دستگاه‌های عضو ستاد ملی ساماندهی امور جوانان با مصوبات حوزه جوانان مطرح می‌شود، اما معاونت مذکور مشکل را نه معطوف به عملکرد خود بلکه عدم برخورد نهاد‌های نظارتی با دستگاه‌های بی توجه به مصوبات حوزه جوانان می‌داند.
شورای عالی جوانان در هشت سالِ دولت تدبیر و امید آنطور که باید و شاید فعال نشد
دکتر جعفر سطوتی، مدیر کل امور فرهنگی وزارت ورزش و جوانان با اشاره به شورای عالی جوانان، گفت: ۱۷ دستگاه عضو این شورا هستند و معاونت جوانان باید طرح‌ها و برنامه‌های فرابخشی وزارتخانه و سایر دستگاه‌های عضو را برای ارائه و تصویب در این شورا آماده کند لذا معاونت جوانان نقش استراتژیک و مهمی را در فعال‌سازی شورای عالی جوانان دارد.
خیلی مهم است که معاونت جوانان با محتوای خوبی که تأمین می‌کند بتواند این شورا را که با ریاست رئیس جمهوری و در غیاب ایشان با ریاست معاون اول رئیس جمهوری تشکیل می‌شود، فعال کند.
این در حالی است که متأسفانه در هشت سال دولت تدبیر و امید این شورا آن طور که باید و شاید فعال نشد.
به گفته سطوتی طی هشت سال گذشته، تنها سه بار شورای عالی جوانان تشکیل جلسه داده است و با این حال مصوبه در خور توجهی نداشته که بتواند تکلیفی را برای دستگاه‌ها در حوزه رفع مشکلات جوانان مشخص کند و در واقع در هشت سال گذشته استفاده درستی از ظرفیت دبیرخانه شورای عالی جوانان که همان معاونت امور جوانان است، نشده است.
این پژوهشگر حوزه جوانان با بیان اینکه معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان متولی اصلی ستاد ملی ساماندهی امور جوانان نیز هست، تصریح کرد: ۲۶ دستگاه عضو ستاد ملی ساماندهی امور جوانان هستند. این ستاد که با حضور معاونین ۲۶ دستگاه و ریاست وزیر ورزش و جوانان تشکیل جلسه می‌دهد یک ظرفیت بزرگ برای اجرایی کردن مصوبات شورای عالی جوانان است. باید از دستگاه‌های عضو ستاد خواسته شود تا برای رفع مسائل جوانان در حوزه تخصصی خود برنامه ارائه دهند. این معاونت امور جوانان است که به عنوان دبیرخانه ستاد ملی جوانان باید سایر اعضا را به حرکت وا دارد.
معاونت جوانان باید دستگاه‌ها را در راستای رفع مشکلات جوانان به حرکت وا دارد
سطوتی تصریح کرد: اعضای شورای عالی جوانان معمولا در صورتی برای رفع مشکلات حوزه جوانان بسیج می‌شوند که وزارت ورزش و جوانان بتواند آن‌ها را نسبت به مسائل حوزه جوانان تفهیم کرده و تبیین خوبی از مسائل جوانان ارائه دهد و تکالیف دستگاه‌ها را با همکاری خودشان شفاف کند تا بتوانند طرح‌ها و برنامه‌های خوبی برای رفع مشکلات حوزه جوانان ارائه دهند.
این امر به مدیریت معاونت امور جوانان باز می‌گردد که تا چه میزان بتوانند دستگاه‌ها را در فرآیند ساماندهی امور جوانان همراه کند درغیر این صورت دستگاه‌ها با نوعی بلاتکلیفی مواجه خواهند بود. در واقع ریل‌گذاری و هدایت کار و تعامل خوب با دستگاه‌ها و شفاف کردن تکالیف دستگاه‌ها و اجرای برنامه‌های ملی در حوزه جوانان همگی به مدیریت راهبردی کارآمد معاونت امور جوانان باز می‌گردد.
اهمیت نحوه مدیریت حوزه جوانان
سطوتی یادآور شد: در دوران سازمان ملی جوانان در مقاطعی سازمان فعال و در مقاطعی نیز دچار کندی و رکود بود؛ اینکه ضعف عملکرد وزارت در امور جوانان را به ساختار وزارتخانه ارتباط دهیم بی انصافی و غیر تخصصی است چرا که در ساختار وزارتخانه مزیت‌های جدیدی نیز برای ساماندهی امور جوانان ایجاد شده است که یکی حضور رئیس سازمان مسئول جوانان کشور در جلسات هیئت وزیران است. هیئت وزیران هر هفته دو بار تشکیل جلسه می‌دهد و مسئول امور جوانان یعنی وزیر ورزش و جوانان هر هفته دو بار در جلسات هیئت وزبران شرکت می‌کند و این فرصت بزرگی است.
ما از اصل ۱۳۸ قانون اساسی می‌توانیم استفاده کرده و بخشنامه‌های متععدی را در حوزه جوانان با امضا وزیر ابلاغ کنیم درحالی که قبلا این امکان وجود نداشت. در واقع فرصت‌های خوبی داریم که استفاده نشده و مشکلی در ساختار نداریم. قبل از ادغام، سازمان ملی جوانان در استان‌ها به طور محدود فعالیت می‌کرد، اما الان اداره کل ورزش و جوانان استان‌ها با امکانات بیشتر می‌تواند در اختیار امور جوانان باشد.
انتظار تغییر رویکرد حوزه جوانان در دولت سیزدهم و اجرای »سند تحول در ساماندهی امور جوانان«
وی خاطر نشان کرد: انتظار داریم دولت سیزدهم در حوزه جوانان حتما تغییر رویکرد داده و به سمت برنامه‌ها و طرح‌های تحول آفرین برود تا از انفعال و درجازدگی حوزه جوانان خارج شویم. باید فعالیت گروه‌های جهادی جوانان برای سازندگی در مناطق محروم را در برنامه خود قرار داده، الگو‌های جدیدی برای ارائه خدمات مشاوره به جوانان مناطق محروم به صورت رایگان طراحی شود و در حوزه ازدواج جوانان تنها به وام ازدواج اکتفا نکنیم. باید با توجه به قانون تسهیل ازدواج جوانان به سمت ایجاد صندوق اندوخته جوانان پیش رویم تا از منابع و ظرفیت‌های ملی دیگر این صندوق شکل بگیرد و به ازدواج و اشتغال جوانان کمک کند.
این‌ها زمانی ارزش دارد که وزارت ورزش و جوانان این طرح‌ها را در ذیل »سند تحول در ساماندهی امور جوانان« و البته در چارچوب بیانیه گام دوم انقلاب آماده و در ستاد ملی ساماندهی امور جوانان و در شورای عالی جوانان با همکاری سایر دستگاه‌ها به تصویب برساند و یک اتحاد و هم افزایی ملی بین تمام دستگاه‌های مرتبط برای ایجاد تحولات شکل گیرد. وزارت ورزش باید تسهیل گر طرح‌ها باشد.
تندگویان:رشد کمی تشکیل جلسات ستاد‌های ساماندهی امور جوانان طی دولت یازدهم و دوازدهم
محمد مهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در پاسخ به منتقدان با بیان اینکه شورای عالی جوانان تقریبا در دولت یازدهم و دوازدهم به صورت هر یک سال در میان تشکیل جلسه داده است و ستاد‌های ملی نیز طبق قاعده همیشه تشکیل شده‌اند گفت: طی این سال‌ها که بنده در معاونت امور جوانان حضور داشتم در تشکیل جلسات ستاد‌های ملی، استانی و شهرستانی مشکلی نداشتیم و در عین حال شاهد رشد کمی تشکیل جلسات نیز بودیم.
به طوری که در ابتدای دولت یازدهم یعنی در سال ۹۲، حدود ۲۵ درصد از ستاد‌های استانی در کشور تشکیل جلسه می‌دادند و این در حالی است که میزان جلسات تشکیل شده این ستاد‌ها درست در پیک کاری ما طی سال ۹۸ به حدود ۶۷ درصد رسید و در سال گذشته نیز با توجه به پاندمی کووید ۱۹ میزان جلسات تشکیل شده این ستاد‌ها به ۶۲ الی ۶۳ درصد رسید.
چرا نهاد‌های نظارتی برخوردی نمی‌کنند؟
معاون ساماندهی امور جوانان تاکید کرد: اتفاقا ما به عنوان سیاست گذار و دیده‌بان در امر برگزاری جلسات ستادهایمان مدعی هستیم که هیچ کوتاهی نکردیم بلکه حتی رشد کمی، رشد کیفی و پایشی بر مبنای مصوبات اجرایی داشته ایم. حال سوال ما این است که اگر ما به عنوان معاونت جوانان درست عمل می‌کنیم و گزارش‌ها را کامل و جامع انجام و به تمام نهاد‌های نظارتی ارجاع می‌دهیم چرا هیچ نوع برخوردی با نهاد‌هایی که عملیات مناسب در حوزه رفع مشکلات جوانان ندارند نمی‌شود؟. ما گزارش آن را به نهاد‌های نظارتی می‌دهیم، چرا بر مبنای گزارشات ارائه شده برخوردی انجام نمی‌شود؟ تندگویان در عین حال این را هم گفت که طی دو الی سه سال گذشته شاهد مکاتباتی از سوی معتون اول رئیس جمهوری دولت دوازدهم آقای جهانگیری به استاندارانی بودیم که در این حوزه کوتاهی کرده بودند و خطاب به وزیر کشور نیز مکاتباتی برای بررسی عملکرد استانداران شده است، اما در سطح دستگاهی بر مبنای گزارشاتی که از سوی معاونت جوانان ارائه شد برخورد آنچنانی صورت نگرفته است.
مشکل اصلی در توزیع اعتبارات است
تندگویان با بیان اینکه معاونت جوانان به غیر از پیگیری تشکیل جلسات و درخواست برخورد با دستگاه‌هایی که ضعیف عمل کرده‌اند وظیفه و اختیاری ندارد، علت اصلی بی‌توجهی دستگاه‌ها به مشکلات حوزه جوانان را در “توزیع اعتبارات” دستگاه‌ها دانست و تاکید کرد: من علت اصلی این مشکل را در توزیع اعتبارات می‌بینم.
مشکل این است ما به عنوان نهاد سیاست گذار و نهادی که دیده بانی می‌کنیم کارمان را انجام می‌دهیم، ولی چون در فصل اعتبارات و بودجه هیچ نظارتی بر پرداختی‌های این ۲۱ نهاد و دخالتی در میزان بودجه آن‌ها نداریم و از سوی دیگر از گزارشات ما در پرداخت یا عدم پرداخت بودجه به این ۲۱ دستگاه استفاده نمی‌شود تا نهاد‌ها بر اساس عملکرد خودشان اعتبارات و بودجه دریافت کنند؛ اگر از گزارش‌های ما در پرداخت اعتبارات استفاده شود شاید حداقل آن نهاد‌ها و سازمان‌هایی که باید همراهی کنند، پای کار جوانان بیایند و بدانند اگر میزان حضورشان در این جلسات و مصوبات اجرایی برای حل مشکلات جوانان، میزان مطلوبی نباشد سال آینده از دریافت بخشی از اعتباراتشان محروم می‌شوند.
دستگاه‌ها تمکینی به ما ندارند
معاون امور ساماندهی جوانان معتقد است: وقتی ما ضابط اجرایی نیستیم و ضمانتی برای اجرا نداریم که بتوانیم در فصل اعتبارات آن نهاد، دخالت کنیم؛ مشخص است که نهاد‌هایی که در جلسات ستاد شرکت نمی‌کنند و یا مصوبه‌ای در حوزه جوانان ندارند پاسخگوی ما نخواهند بود. اگر اعتبارات اجرای این مصوبات در اختیار ما بود ما آن را توزیع می‌کردیم، نهاد‌هایی که عضو این دستگاه‌ها و ستاد هستند نمی‌توانستند پاسخگوی ما نباشند چراکه اعتبارات دستگاه را دریافت نمی‌کردند و با کسری بودجه مواجه می‌شدند.
اکنون، اما نهاد‌ها می‌دانند چه به تذکرات ما توجه کنند و چه پاسخگوی ما نباشند، اعتباراتشان را از سازمان برنامه بودجه می‌گیرد و در نتیجه تمکینی به ما به عنوان یک معاون در سطح یک وزارتخاته ندارند.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از شعار سال، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در بخش دیگر سخنان خود در خصوص تشکیل جلسات شورای عالی جوانان، تصریح کرد: در مجموع شورای عالی جوانان باید زمانی تشکیل شود که واقعا مصوباتی وجود داشته باشد که نیاز به تصمیم گیری در سطح شورای عالی جوانان دارد.
قوانین و برنامه‌های بسیاری از موضوعات اجرایی ما موجود است؛ در سطح مصوبات ستادملی و ستاد استانی قابل انجام است و در سطحی نیست که حتما به شورای عالی برود. شورای عالی جایگاهی برای تدوین موضوعاتی است که واقعا در قوانین اجرایی کشور یا در قانون برنامه پنجم، ششم و هفتم توسعه ذکر نشده باشد.