معنای فراموش شده روابط عمومی
علی رزم آرای
گروه فرهنگی:اشاره، درهفته¬ای که گذشت نویسنده این نوشتار به واسطه برگزاری نمایشگاه حجم و مجسمه در محل نگارخانه حوزه هنری استان (نگارخانه ارومیه) به عینه شاهد سقوط و عدم تعادل در کارکرد رسمی و اداری نهاد روابط عمومی در شاکله حوزه هنری استان بود. روابط عمومی این نهاد انقلابی بی توجه به جریان برگزاری نمایشگاه فوق از ارائه خدمات به برگزارکنندگان این جشنواره که طبق وظایف سازمانی از پیش تعریف شده در خصوص برگزاری چنین نمایشگاه¬های بر عهده این بخش مهم اداری بوده و هست خودداری کرد.
نوشتار زیر به بهانه و با بی هیچ قضاوت و عدواتی به قلم سپرده شده و کلیت موضوع روابط عمومی را در چهارچوب نهادی و نظری آن مورد نظر دارد. یکی ازمهمترین خصایص جوامعی که دچار زندگی روزمره هستند، گمشدن در دنیای معنا‌های مختلف است. شاید ساعت‌ها و روزها اسامی و واژگانی مختلفی به گوش اهالی یک جامعه بخورد ولی به دلیل ابتلا اهالی آن جامعه به زندگی روزمره، درک و هضم بسیاری از این واژه‌ها و معناها برای اهالی آن مشکل و سخت باشد. حتی در صورت آگاهی از ضرورت عملی و عینی این واژه‌گان، به راحتی از کنارآن می‌گذرند و درآنها تامل صورت نمی‌گیرد. یکی از مهمترین این واژه‌ها، کلمه روابط عمومی است.
لغتی که در معنای بالقوه خود به قدرت بیان و خلاقیت در ارائه و عرضه خدمات‌عمومی و فروش اطلاق می‌شود. دراصطلاح ایجاد رابطه عمیق با افکارعمومی و مسیر دهی به آنها در جهت اهداف خود. این معنا را می‌توان ازتبلیغ یک کالا برای فروش بیشتر تا تبلیغ یک مرام وسیاست برای جلب نظرو آرای عموم اطلاق کرد. اما روی دیگرسکه ساختار و سیستمی است که فرای معنای کاربردی لغت روابط عمومی و درچهارچوب یک نظام سیاسی و کالبد دولتی به عنوان تشکیلات و اداره روابط عمومی در ساختار دستگاه‌های دولتی و نهاد‌های مختلف دارای کارکرد و عمکرد ویژه‌ای است.روابط عمومی در این معنا به شکل دیگری توضیح داده می‌شود:روابط عمومی مجموعه‌ای ازعملیات ارتباطی آگاهانه مبتنی بر برنامه و تحقیق است که با استفاده از شیوه‌های علمی و هنری به دنبال ارتباط با مردم و اطلاع یابی از نظر‌های آنان تجزیه و تحلیل گرایش‌های مخاطبان و افکارعمومی به منظور گفتگو با آنان برای رسیدن به تفاهم با کاربرد روش‌ها و ابزارهای ارتباطی نوشتاری ، گفتاری ، دیداری و شنیداری است. در نتیجه روابط عمومی بخشی از مدیریت یک دستگاه دولتی و سازمان را تشکیل می‌دهد که روابط مفید و متقابل مابین آن سازمان و دستگاه با قشر‌های گوناگون مردم را شناسایی کرده و برقرار می‌کند. البته فقط سازمان‌ها نیستند که روابط عمومی دارای روابط عمومی هستند. مؤسسات تجاری، یک نفر سیاستمدار، یک نویسنده یا مؤلف، یک سازمان خیریه، هیأت‌های مذهبی و بالاخره هر شخص یا نهادی می‌تواند روابط عمومی داشته باشد.
یکی از اشتباهات بارز در شناخت و تعریف ازروابط عمومی، خلط معنای آن با واژه تبلیغات است . در حالی که روابط عمومی و تبلیغات در عین مشابهت، دو مقوله جدا ازهم هستند و از نظر هدف ، شیوه ، ماهیت ، الگوی ارتباطی و توجه به موازین اخلاقی و نقش مخاطب تفاوت فاحشی دارند . روابط عمومی در پی ارتباط دو سویه با مخاطب است ومخاطب در آن با آگاهی کامل ایفای نقش می‌کند.روابط عمومی صرفاً به دنبال اطلاع رسانی نیست بلکه فرایند اطلاع یابی را نیز باید دنبال کند .اما در تبلیغ ، یکسویه بودن ارتباط مبلغ با مخاطب ، توجه صرف به منافع مؤسسه یا مبلغ ، دستکاری اطلاعات ، تحمیل عقاید به مخاطب و مشروعیت استفاده از راهها و ابزارهای مختلف برای رسیدن به هدف مد نظر است . باید اضافه کرد در تبلیغات غرایز طبیعی مورد هدف است ولی در روابط عمومی هدف عقلانیت ارتباطی بوده و غایت فعالیت‌های روابط عمومی آگاهی بخشی به مخاطب و دستیابی به اجماع و نظر مشترک ضمن گفتگو و بحث استدلالی و بهره گیری از دیدگاه‌های مخاطب است . یک روابط عمومی دارای جریان در قالب یک سازمان و دستگاه دولتی و… دارای ویژگیهای خاص وظایف ، اصول برنامه ریزی و در نتیجه داشتن کارکردهای کلان است.مهمترین وظیفه روابط عمومی ، شناخت افکار عمومی و نفوذ در آن برای جلب رضایت افکار عمومی از سازمان است . از جمله وظایف روابط عمومی در موارد زیر خلاصه می شود: ارتباطات درون و برون‌سازمان امور فرهنگی نمایشگاه‌ها،انتشارات،سنجش افکارعمومی ، آموزش ، پژوهش و برنامه ریزی.
کارکردهای کلان روابط‌عمومی را می‌توان در‌جلب مشارکت و رضایت مردم ایجاد همدلی و اتحاد، کمک به تحقق جامعه مدنی وجامعه شهروند‌مدار خلاصه کرد. درآسیب شناسی روابط عمومی در ایران می‌توان به تلقی منفی و تشریفات مأبانه و تجملاتی بودن آن اشاره کرد. مهمترین کارکرد یک روابط عمومی ایده‌ال، به روز بودن آن نسبت به امکانات فنی و تخصصی است . همچنین برآید جدید و نو از وضعیت افکارعمومی، اطلاع رسانی از جریان جمعی جامعه نسبت به دستگاه و سازمان ذی‌نفع خود و در نهایت اطلاع رسانی به روز و شفاف از عملکرد دستگاه و سازمان مطلوب خود نسبت به افکار عمومی است.متأسفانه درایران و به خصوص مراکز استانی تابع ( برای مثال ارومیه) ارتباط دو سویه کامل و اثرگذار فی مایبن روابط عمومی مبداء و مخاطبان در عرصه‌های مختلف برقرار نیست روابط عمومی، چه الکترونیک و چه سنتی، کالا نیست، ابزار تجملی نیست، بلکه علم و حرفه است که با شناخت و استفاده بهینه از امکانات مبتنی برتکنولوژی روز و براساس تحقیق و برنامه‌ریزی خردمندانه، باید راهگشای چالش‌های فرهنگی، اجتماعی، سازمانی و ملی باشد. مهمترین گام برای رسیدن به یک روابط عمومی ایده‌ال این است که کارشناسانی که در ساختار روابط عمومی‌های کشورو( شهر ارومیه) کار می‌کنند، باید شناخت کاملی از این حرفه داشته باشند.
یکی دیگر از ویژگیهای روابط عمومی این است که ارتباطی دائم ، دو سویه و چند سویه بین یک نهاد، مردم، و رسانه‌ها ایجاد کرده و اعتماد مخاطبین را چه در داخل سازمان و چه در خارج سازمان جلب می‌کند. داشتن ارتباط خوب با رسانه‌ها نیز از عملکرد روابط عمومی‌هاست. آنها از طریق رسانه‌ها می‌توانند پیام خود را منتشر کرده و اطلاع رسانی کنند. مبنای کار روابط عمومی ایده‌ال باید تحقیق و نظرسنجی باشد که متأسفانه درکشورما ( و شهر ارومیه) روابط عمومی‌ها، اغلب ویا اصلا ً این کار را انجام نمی‌دهند. در مجموع هراندازه روابط عمومی‌ها به ویژگیهای گفته شده و یا همان وظایف خود نزدیک‌تر باشند، ایده‌ال‌تر هستند. روابط عمومی در یک نهاد و سازمان در حکم ضامن بقاست. ضروری است که بیشتر به ساختار و فرایند آن فکر کنیم. حل بیشتر مشکلات استان و شهر ارومیه در گرو تعاملات دوسویه و چند سویه مردم ، رسانه‌ها و دستگاه‌های دولتی است و این امر با عملکرد صحیح و به روز یک روابط عمومی ایده‌ال ممکن خواهد‌شد.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۸ مهر ۱۳۹۴ ساعت ۹:۴۴ ق.ظ
