مالیات رابطه تنگاتنگ با فرهنگ جوامع دارد
گروه اقتصادی:برای ارتقاء کیفیت و کمیت منطقی وصول مالیات ابتدا نیاز به شناخت آن و سپس زدودن فرهنگ جامعه از اعتقادات غلط و ناسازگاری و جایگزینی آن با اعتقادات صحیح و سازگار می باشد. باید نوعی تلاش و توجه ملی از بالاترین سطوح تصمیم گیری و اجرایی یعنی دولت آغاز و به سازمان های وابسته دولتی و خصوصی و موسسه و بنگاه های اقتصادی و نهایتا در بین مردم سرایت داده شود. به عبارت ساده تر ، فرهنگ مالیات باید جزو نگرش فرهنگ جامعه گردد چرا که برخورداری از فرهنگ مالیاتی منجر به پذیرش شکل داوطلبانه آن از سوی گروه های اجتماعی می شود. در بسیاری مواقع با پدیده یی روبه رو می شویم که عناصر مادی و معنوی فرهنگی، هم سو رشد نمی کنند و به اصطلاح جامعه شناسانه با نوعی نابسامانی فرهنگی روبه رو شده که این موضوع کل فرآیند را دچار اختلال می کند.
این مقال در زمینه موانع ومشکلات بر سر راه فرهنگ سازی مالیاتی و ارائه راهکارهای برای حل آن تنظیم گردیده است. کلمه فرهنگ در فارسی مترادف با ادب، تربیت، دانش و آثار علمی و ادبی یک قوم و ملت و در اصطلاح عام_تر مجموعه باورها و اعتقادات مردم در سالیان و قرون معنا گردیده است. تا کنون ۱۶۵ تعریف برای اصطلاح فرهنگ مطرح گردیده است که معنای تمامی آنها را می توان در جمله زیر خلاصه نمود مجموعه ای از هم طرق و رفتار و سلوک که در یک جامعه از گذشتگان به ارث رسیده و جزو عادت های رفتاری گردیده است. اما گاهی واژه فرهنگ به صورت خرده فرهنگ_هایی به کار می رود مانند فرهنگ شهرنشینی، فرهنگ ترافیک، فرهنگ کار، فرهنگ مالیات و . . . که در بحث ما فرهنگ مالیات مدنظر می باشد. فرهنگ مالیات، مجوعه رفتارهایی که برای ادای بهینه مالیات از طرف مودیان و بهترین شیوه وصول آن از سوی مراجع مالیاتی تعریف می گردد که ناشی از نگرش، برداشت طرز تلقی و قوانین و مقررات مربوط می باشد.
عوامل متشکله فرهنگی مالیات عبارتند از: میزان عبرت آموزی مردم ازتاریخ، یعنی بستگی به اینکه افراد جامعه از ادوار گذشته که سینه به سینه یا از طریق دست نوشته ها به آنها می رسد تا چه میزان از تجربیات گذشته درس گرفته باشد. سیاست های حاکم بر جامعه این ضرب المثل معروف »مردم بر دین حاکمان جامعه هستند«، به خوبی نشان دهند تاثیرات سیاست های حاکم بر جامعه و بر روی فرهنگ مالیات می باشد. ساختار جمعیت و میزان جمعیت بسته به این که جوان- پیر باشداز عوامل بسایر موثر در فرهنگ مالیات است، میزان اشتغال یا بیکاری از دیگر عوامل مهم و اثرگذار به شمار می رود. اندیشه و تعقل علمی به عنوان معیار تشخیص حق از باطل در تصمیم گیری؛ این میسر نیست جز با تعمق درآثار اندیشمندان گذشته و فعلی جهان واستفاده از نکات مثبت رهنمودهای آنان.
نظام فرهنگی (بالقوه) حاکم بر جامعه دینی یعنی آن دسته از ارزش های فعالی که به صورت جهت دهنده اعمال و رفتار مردم عمل می نمایند. عوامل ایجاد و تقویت فرهنگ مالیات در مردم دورنمای حرکت و چشم انداز آن باید منطبق بر خواست عموم مردم باشد. تمام افراد و کلیه سازمان ها و رده های سازمانی باید با انگیزه کافی در فعالیت این جنبش نقش داشته باشند.
اهداف جنبش باید به طور منطقی تدوین شوند چون ترویج فرهنگ پرداخت مالیات یک حرکت ملی است. شیوه ها و روش های عملی کار در حد ممکن باید ساده باشد تا امکان مشارکت همگانی برای اعتلای آن فراهم شود.عدم تمکین به مقررات مالیاتی، موضوعی است که نه تنها در ایران، بلکه در سایر کشورهای پیشرفته نیز دارای اهمیت و محل بحث و چاره‌اندیشی است. فرار از مالیات همیشه و همه جا موضوع جذابی برای مودیان است؛ از این‌رو در سایر کشورها با توجه به سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته و تدوین مقررات بازدارنده، سعی در کاهش آن کرده‌اند. بحث فرهنگسازی مالیاتی در زمینه مالیات ضروری و با اهمیت است. در ایران با نگاهی به گذشته‌های دور درمی‌یابیم نگاهی که به پرداخت مالیات در کشور وجود داشته، نگاه مثبتی نبوده است؛ از این‌رو برای اینکه بتوانیم در این زمینه فرهنگ مناسبی را در جامعه ایجاد کنیم، باید در گام نخست با مشخص کردن عوامل این نگاه منفی و تغییر آن، دیدگاه مردم را نسبت به وصول درآمدهای مالیاتی مثبت کرد.
فرهنگ سازی مالیاتی مکمل اجرای قانون است وضع قوانین بدون فرهنگ سازی در طولانی مدت با بحران مواجه خواهد شد چرا که همواره عده ای سودجو راه فرار از قوانین را پیدا می کند. مالیات باید بر مبنای صحیح و منصفانه و بدور از اجحاف باید اِعمال شود و شیوه عادلانه مکمل وضع و اجرای صحیح قوانین در مسیر بهبود اوضاع اقتصادی کشور می باشد و این امر منوط به فرهنگ سازی در هر دو زمینه می باشد و اخذ مالیات مناسب و خوشبین کردن مردم به سیستم های مالیاتی و همچنین محدود نمودن راه_های تقلب در کنار وضع و اجرای صحیح قوانین مهمترین راهکار پیش روی مسئولان در این زمینه می باشد. در عرصه تحول آفرینی و ایجاد اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور از نقش پیچیده و اثرگذار فرهنگ در ایجاد تغییرات عمیق و بنیادین در ساختارها و نظام ها نبایستی غافل بود.
از همین رو، ارتقای فرهنگ مالیاتی امروز به یک نگرش راهبردی در نظام مالیاتی کشور بدل گشته و بر این اساس، بهبود نظام مالیاتی و پویایی ساختار آن بدون تدوین و اجرای برنامه های بلند مدت و راهبردی در حوزه فرهنگسازی مالیاتی امری دور از انتظار به نظر می رسد. مالیات مهم_ترین رکن تامین درآمدهای بودجه ای است و وظیفه یک نظام مالیاتی کارآمد، تامین هزینه_های دولت و حرکت به سمت ثبات اقتصادی است و تغییر نگاه به مالیات به عنوان تامین کننده عمده درآمدهای بودجه ای، بدون فرهنگ سازی در سطح جامعه و تغییر نگاه مؤدیان مالیاتی به این مقوله محقق نمی شود همچنین باید از طریق فرهنگ سازی مالیاتی و پاسخ به شبهات مردم در این حوزه، زمینه افزایش درآمدهای مالیاتی را فراهم کرد. سلامت اقتصادی کشور منوط به ایجاد ساختار درآمدی و مالیاتی سالم بوده و با استقرار نظام مالیاتی قوی و نیز با ایجاد بسترهای فرهنگی مناسب و پیاده سازی اصول زیر می توان انتظار ترغیب مردم به پرداخت مالیات وتشکیل ساختار اقتصادی قوی در کشور را داشت :
مشخص و معین نبودن مالیات از نظر زمان پرداخت ، نحوه پرداخت و میزان (مالیات) عامل عدم پرداخت بموقع مالیات است ، لذا پیشنهاد می شود مأمورین تشخیص مالیات ضمن مراجعه مکرر به محیط کار مودیان حداقل سه دفعه در طول یک سال مالیاتی جهت تشکیل جلسات آموزشی و مشورتی در ادارات ذیربط از آنها دعوت به عمل آورده و بطور واضح و دقیق میزان مالیات را مشخص و معین نمایند .(رعایت اصل مشخص و معین بودن.)
عدم کسب رضایت نسبی و عدم برقراری تسهیلات مختلف، عامل عدم پرداخت بموقع مالیات است، لذا پیشنهاد می شود که با ایجاد محیط اعتماد بین مأمورین تشخیص مالیات و مؤدیان مالیاتی و برقراری تسهیلات مختلف(از جمله اقساط بلندمدت و اعطا جایزه خوش حسابی) رضایت نسبی مؤدیان فراهم شود و همانطوریکه در فصل دوم آمده ، کسب رضایت نسبی می تواند از فرار مالیاتی هم جلوگیری نماید. (رعایت اصل سهولت.)
عدم وصول مالیات عادلانه از منابع مختلف درآمد، عامل پرداخت بموقع مالیات است، لذا پیشنهاد می شود که مسئولین ادارات امور اقتصادی و دارای ضمن تشکیل کمیته ای تخصصی متشکل از مأمورین زبدة مالیاتی با مراجعه مکرر به منابع مختلف درآمدی، نسبت به شناسائی منابع مختلف و پی بردن به میزان درآمد واقعی و حقیقی هر منبع اقدام نموده و مالیات را از کلیه منابع موجود وصول نمایند . ( رعایت اصل تنوع منبع مالیاتی )عدم تقسیم بار مالیاتی بطور عادلانه بین مالیات دهندگان، عامل عدم پراخت بموقع مالیات است، لذا پیشنهاد می شود مأمورین تشخیص مالیات به توانائی پرداخت مالیات توسط مؤدیان مالیاتی توجه نموده و به نسبت درآمد حاصل از فعالیتهای اقتصادی مالیات عادلانه را وصول نمایند . (رعایت اصل عدالت و برابری)وجود تبعیضهای مختلف در اخذ مالیات و کاهش یافتن سطح رفاه اقتصادی عامل عدم پرداخت بموع مالیات است ، لذا پیشنهاد می شود مأمورین تشخیص مالیات بعنوان نماینده دولت کریمه جمهوری اسلامی می بایست با در نظر داشتن اصل ۵۱ قانون اساسی (هیچ نوع مالیات وضع نمی شود مگر به موجب قانون) و بند ۹ اصل سوم قانون اساسی (رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه) مالیاتی را وضع نمایند که در آن نسبت به درآمدهای یکسان تبعیض وجود نداشته باشد و منجر به کاهش سطح رفاه اقتصادی مالیات دهنده هم نشود بطوریکه مؤدی مالیاتی بتواند به فعالیت اقتصای خود ادامه دهد . (رعایت اصل حداقل بار اضافی)
موارد زیر می تواند علاوه بر موارد ذکر شده در پرداخت بموقع مالیات مؤثر باشد:تبلیغات وسیع و گسترده از طریق رسانه های گروهی و وسایل ارتباط جمعی و سخنرانیها و مراسم گوناگون بمنظور آشنایی آحاد مردم از نقش پرداخت بموقع مالیات در:انجام وظایف محوله دولت مکرمه جمهوری اسلامی ایران
رشد و توسعه همه جانبه اقتصادی (انجام و تکمیل طرحهای زیربنائی و عمرانی ….) با توجه به ارزش زمانی پول در حال و آینده .کنترل وضعیت اقتصادی کشور از لحاظ کاهش تورم و بهبود رکود استقلال اقتصادی و خودکفائی کشور بدون اتکا به فروش نفت
ایجاد سرویس مشاوره ، جهت راهنمائی و ارشاد مؤدیان مالیاتی ، در خصوص نحوة عمل سیستم مالیاتی ، فوائد پرداخت بموقع مالیات و عواقب عدم پرداخت بموقع آن در محل ادارات امور مالیاتی، بمنظور افزایش سطح فرهنگ مالیاتی .ایجاد محیطی مناسب و همراه با اعتماد بین مأمورین تشخیص مالیات و مؤدیانی مالیاتی و در نظر گرفتن رفتارهای انسانی و منصفانه توأم با بی طرفی ، انضباط و خوشروئی .
برخورد خوب ماموران تشخیص مالیات در تمامی مراحل تشخیص(حتی در ناملایمات)و احترام کامل به ویژگیهای فردی و شخصیتی مؤدیان مالیاتی.
بکارگیری سیستم تشویقی ، مبتنی بر اصول رفتاری برای حمایت از مؤدیان مالیاتی درستکار (مؤدیانی که مالیات خود را بموقع پرداخت می_نمایند) . بکارگیری سیستم تنبیهی، مبتنی بر اصول رفتاری به منظور جلوگیری از سوء استفاده از اعتماد(مؤدیانی که از وجود محیط صمیمی و اعتماد به نفع خود سؤ استفاده می نمایند و منجر به تضضیع حقوق دولت می شوند )
بکارگیری شیوه اقناعی و بکارگیری روانشناسی مالی جهت ایجاد انگیزه پرداخت بموقع مالیات. آموزش مأمورین تشخیص مالیات، به منظور درک سیستم مالیاتی موجود در جهت خدمت به مؤدیان مالیاتی و وصول حقوق حقه دولت. ساده سازی سیستم مالیاتی و منصفانه بودن آن از طریق بازنگری و اصلاح قوانین مالیاتی. بکارگیری اصول مطلوب و قابل قبول بهنگام تهیه و تدوین و اصلاح قانون مالیاتها با توجه به اولویت هر یک از اصول (به تنهائی و با دسته جمعی) در اهداف دولت وجود همکاری جمعی بین مأموران تشخیص مالیات و نمایندگان مؤدیان مالیاتی در تعیین مالیات براساس میزان درآمد آنان با توجه به نوع شغل و پیشه. استقبال از طرح خود اظهاری مشاغل (همانند استقبالی که از طرح خوداظهاری در بخش مستغلات توسط مالکین صورت پذیرفت) بطوریکه مؤدیان محترم مالیات سالانه خود را برحسب میزان درآمد ، تعیین و بصورت نقد یا اقساط پرداخت نمایند .
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۱۳ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۶:۰۱ ق.ظ
