غرور زخم خورده بازار وطنی در محاصره کالاهای خارجی

زهره دریغ گفتار
گروه گزارش: تعداد بنگاه های تولیدی مشکل دار کشور در فاصله سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ هفت و نیم برابر شده است؛ بسیاری از بنگاه های اقتصادی تعطیل شدند و آنها که ماندند با کمترین ظرفیت خود کار می کنند و برنامه های اقتصادی نیز در بازه زمانی چهار تا پنج ساله خود را نشان می دهد.
شاید گویاترین آماری که بیان کننده وضعیت رکود اقتصادی در کشور در دوره یاد شده باشد نرخ رشد اقتصادی است که طی ۱۰ سال ۱(۹۱-۱۳۸۱) از ۸٫۷۵ به منفی ۵٫۴ درصد رسید. به عبارتی دولت نهم، دولتی را با رشد بالای اقتصادی تحویل گرفت و با رشد منفی بالایی به دولت یازدهم تحویل داد.
برخی از کارشناسان اقتصادی در دولت یازدهم معتقد بودند، در صورتی که دولت تدبیر همه توان خود را بکار ببرد بتواند اندکی از شرایط رکودی که بر اقتصاد کشور حاکم بود را کنترل کند. در هشت سال دولت های قبل حدود هفت هزار بنگاه اقتصادی تعطیل شد و همه این اتفاقات تنها به دلیل تحریم ها نبود بلکه سوء مدیریت، شرایط آن روزها را رقم زد. »فرشاد مومنی« اقتصاددان اعلام کرده بود:گزارش نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی نشان می دهد در فاصله نیمه سال ۱۳۸۴ تا پایان سال ۱۳۸۹ با مقیاس خالص حساب سرمایه، خروج سرمایه از کشور در این فاصله اندک ۱۲۵ برابر افزایش یافته بود(در این سال ها هنوز تحریم بر اقتصاد ایران سایه نیفکنده بود).
دولت روحانی همچنین در سال دوم حضور خود بر سکان اداره کشور، یعنی سال ۱۳۹۳ در هر دو شاخص صادرات و واردات به ترتیب ارقام ۳۸٫۸ میلیارد و ۵۳٫۵ میلیارد دلار را ثبت کرد که در هر دو رشدی حدود چهار میلیاردی نسبت به سال گذشته داشت اما دولت تدبیر موفق شد تراز تجاری خود را به رقم منفی ۲۷٫۸۷ میلیارد دلار برساند.
در مقایسه عملکرد هر یک از دولت‌های نهم دهم و یازدهم در خصوص تجارت خارجی دولت یازدهم توانسته با ثبت رقم منفی ۲۷٫۸۷ میلیارد دلاری به عنوان تراز تجاری خود، در مقابل ارقام منفی ۵۷٫۵ میلیارد و منفی ۷۱٫۲۹ میلیارد دلاری دولت های نهم و دهم، به طور میانگین ۲٫۳ برابر بهتر عمل کند.
بازار کسب و کار در دولت یازدهم بهبود نسبی یافت و می توانست اگر همدلی و همزبانی که با انتخاب رئیس دولت تدبیر و امید در انتخابات سال ۹۲ اتفاق افتاد، ادامه می یافت امروز شاهد نتایج به نسبت بهتری از دولتی که دکتر روحانی تحویل گرفت، باشیم. تقریبا پنج سال از فعالیت دولت تدبیر سپری شده است اما هنوز به دلیل وسعت سوء مدیریت اقتصادی که از دولت گذشته بر بنگاههای تولیدی اعمال شده است، رهایی یافتن از کسادی کسب و کار دشوار است.
*جشن نوروز می تواند فرصتی برای حمایت از تولید ملی باشد
یک کارشناس حوزه کار معتقد است: نوروز نزدیک است و می توان از این جشن ملی و باستانی در کشور برای حمایت از تولید ملی بهره مند شد.
»حمید حاج اسماعیلی« افزود: دولت می تواند برای حمایت از تولید ملی در کشور برای کالاهایی که مورد نیاز مردم است به نیروی کار خود با هدف خرید کالای ایرانی بن کارت بدهد.
وی تصریح کرد: کفش و پوشاک از ضروری ترین کالاهایی است که خانواده ها برای شروع سال نو به سراغ آنها می روند.در صورتی که دولت بن کارتی برای خرید کالای ایرانی بدهد (حدود ۲۰۰هزار تومان) می تواند این بخش از اقتصاد را رونقی تازه بخشد.
نوروز جشن ملی ایرانیان است، دولت می تواند با رونق شادی در میان مردم نه تنها امید را بلکه فضای کسب و کار را تحرک بخشد.
*اسفندماه و بازار کفش
روزهای پایانی اسفندماه برای تولید کننده ایرانی باید روزگاری به کام باشد اما وقتی که به پشت باغ سپهسالار برای نوشتن گزارش رفتم چنین نبود. به یاد سال ۹۱ افتادم که برای تهیه گزارش رفته بودم تا رونق شب عید را در کارگاههای تولید طلا تحریر کنم اما در آن کوچه جز انبوه جمعیت بیکاران در قهوه خانه ها چیزی ندیدم و کارگاههای تولیدی یا تعطیل شده بودند یا با یک سوم ظرفیت کار می کردند. ‘احمد حبیبی’ که تولید کننده طلا بود، گفت: پیش از سال ۸۴ همه شب های ماه اسفند تا صبح کار می کردیم تا بتوانیم تولید کنیم اما امروز کسی از تولید کننده طلا خبری نمی گیرد و سفارش کار انقدر اندک است که با یک کارگر هم می توان آنها را تا شب عید تهیه کرد. خیابان پشت باغ سپهسالار هم، برو بیای سال های گذشته را ندارد .یکی از صبح های اسفندماه به پشت باغ سپهسالار رفتم.به دنبال ساختمان نگین بودم تا از کارگاه یکی از تولید کننده های ایرانی که کفش های زنانه می دوزد،گزارشی تهیه کنم.
ساختمان نگین چهار طبقه داشت، ساختمانی قدیمی، بوی چرم و واکس در همه طبقات پخش بود و چراغ بیشتر واحدها خاموش ؛ بوی عید نمی آمد. به طبقه چهارم رسیدم ، وارد تولیدی شدم. یک کارگر مرد و یک کارگر زن در تولیدی کار می کنند.
»جمشید کلان« که تولید کننده کفش زنانه است،گفت : از سال ۱۳۸۱ به مدت سه سال شاگردی کردم و پس از آن، استاد کار شدم و فعالیت تولیدی خود را از سال ۱۳۸۴ شروع کردم. وی ادامه داد: یکسال روی چرم مصنوعی کار می کردم اما بتدریج چرم طبیعی جای چرم مصنوعی را گرفت. این تولید کننده گفت: هم اکنون چرم مور نیاز برای تولید کفش را از بهترین تولید کننده های چرم در ایران تهیه می کنم.چرم قیمت های متفاوتی دارد به طوری که یک پا(۳۰در۳۰) از ۹۰هزار تا ۱۳۵هزار ریال قیمت دارد. وی در خصوص واردات چرم از خارج گفت: واردات چرم از ترکیه و چین هم انجام می_شود اما کیفیت چرم ایرانی بهتر است و با ضمانت هم به تولید کننده داده می شود. کلان گفت: وقتی که کار خود را شروع کردم حدود ۱۶ کارگر در این تولیدی کار می کردند اما الان به دلیل واردات بی رویه با کسادی مواجه شده ایم و مجبور شدم تعدادی از کارگران خود را تعدیل کنم. این تولید کننده بیان داشت:در این کارگاه روزانه حدود ۵۰الی ۷۰کفش تولید می شود اما هنوز توانایی تولید انبوه نداریم، در صورتی که حمایت شویم و به تولید انبوه برسیم می توانیم کالای تولیدی خود را صادر هم بکنیم. وی یادآور شد: بازار ایران را کالاهای وارداتی از چین و ترکیه تهدید می کند و اجازه نفس کشیدن به تولید کننده ایرانی را نمی دهد. کلان گفت: تاثیر رکود را این سال ها بیشتر احساس می_کنیم.قبلا آنقدر کار داشتیم که حتی فرصت مرخصی رفتن هم نداشتیم. اما بتدریج با تحریم_ها وضع بدتر شد. وی اظهار داشت: کالا را که می فروشیم به دلیل شرایط نامناسب بازار مجبوریم بجای پول نقد با چک بفروشیم. چک_ها هم یا پاس نمی شود یا در بلند مدت نقد می شود.وی در خصوص قیمت ارز گفت: نوسانات قیمت دلار تاثیر بدی روی تولید دارد. ۸۰درصد مواد اولیه وارداتی است و این نوسان هر روز قیمت مواد اولیه را تغییر می دهد اما از لحاظ تولید، چین با ظاهر بهتر وکیفیت پایین تر تولید ، توانسته بازار ایران را در دست بگیرد.
وی گفت:چون بازار فروش نیست دل و دماغی برای کار کردن نداریم، هنوز در انتظار بهبود وضعیت بازار هستیم ، زمانی که شاگرد بودیم ۴۰تا۵۰ کارگر می توانستیم، داشته باشیم اما الان با چک_های برگشتی تقریبا هر سال حدود یکماه باید برای پیگیری مطالباتم در دادگاهها باشم. کلان در پاسخ به این پرسش که اگر دوباره می خواستی فعالیت خود را شروع کنی تولید کننده می شدی ، پاسخ داد: هیچوقت تولید کننده نمی شدم و کار دلالی می کردم. تهیه جنس،تامین کارگر و حفظ کارگر از مشکلات مهم تولید کننده در این روزها است. این تولید کننده از عدم حمایت از تولید انتقاد کرد و گفت : برای وام باید ۶تا هفت ماه در نوبت بمانی و این در حالی است که بهره وام هم ۲۲درصد است که صرفه اقتصادی ندارد.
وی تاکید کرد: برای اینکه کارگاه و کارگر خود را حفظ کنیم به سود کمتر هم راضی هستیم اما در این مجتمع که روزی صدای چکش به گوش می رسید امروز دیگر صدای چکش نمی_آید چون کار نیست. کلان گفت: باید مشتری پای کار باشد تا ما تولید کنیم وقتی مشتری نباشد چرا باید تولید کنیم، متاسفانه هر سال شرایط تولید دشوارتر می شود. از کارگاه تولیدی بیرون آمدم چراغ خیلی از کارگاههای دیگر، خاموش بودند و یک کارگاه که چراغش روشن بود و در آن باز بود کارگری را دیدم که در حال نوشیدن چای بود. صدای چکشی نمی آمد صدای کار نمی آمد.
از تولیدی آقای کلان بیرون آمدم .پشت ویترین مغازه های پشت باغ سپهسالار کفش_های زیبای زنانه ،بچگانه و مردانه جلوه ای خاص به این خیابان سنگفرشی داده است.
صنعت پوشاک داخلی نیاز به طراحی های جدید منطبق با خواست جمعیت جوان کشور دارد ضمن آنکه باید هزینه تولید را برای تولید کننده کاهش داد.
تنوع در تولید کالا منطبق با نیاز جمعیت جوان و کاهش هزینه های تولید مهمترین ارکان رونق تولید در ایران است که باید به آنها بها داده شود.
*واردات بی رویه رکود را دامن زده است
»علی قاسمی« نایب رئیس اتحادیه صنف کفاشان دست دوز گفت: ورود بی رویه کفش_های خارجی تولید کفش در کشور را با رکود مواجه کرده است، حدود چهار سال است که رکود بر بازار کفش در کشور سایه انداخته است. وی در خصوص کارگرانی که کار خود را در این صنف از دست می دهند، بیان داشت: بسیاری از تولیدی ها به دلیل رکود بسته شده و یا با حداقل ظرفیت کار می کنند به همین سبب کارگران این صنف به کارهای دستفروشی، پیک موتوری و یا کفاشی در خیابان روی آورده اند، برخی از کارگران تولید کننده کفش هم اکنون در متروهای شهر دستفروشی می کنند. وی دلیل رکود در صنعت کفش را ورود بی حساب و کتاب کالای مشابه خارجی به کشور عنوان کرد و گفت: تحریم ها سبب شد بخشی از مواد اولیه را نتوانیم وارد کنیم که همین موضوع باعث تعطیلی صنعت کفش شد.
در سال ۲۰۱۵ گمرک چین از صادرات ۱۱۰ میلیون دلاری کفش به ایران گزارش داد. قاسمی مشکلات صنعت کفش دست دوز را متعدد عنوان کرد و گفت: گرفتن مالیات بالا از تولید، نبود مواد اولیه، نبود بازار برای عرضه تولید و مسائل متعدد دیگر این صنعت را با مشکل مواجه کرده است. نایب رئیس اتحادیه صنف کفاشان دست دوز تهران در خصوص واردات کفش گفت: کفش به طور عام از کشورهای چین ،تایوان، ترکیه، مالزی، سنگاپور و ویتنام به کشور وارد می شود. وی یادآور شد: چند سال پیش وضعیت تولیدی ها آنقدر خوب بود که مزد کارگران را هفته به هفته پرداخت می کردیم و شب های عید کارگران به طور شبانه روز کار می_کردند.
قاسمی گفت: در یک کارگاه کوچک ۲۵متری ۱۰نفر کارگر کار می کردند که اگر با خانواده_های آنها در نظر بگیریم حدود ۴۰ نفر از این کارگاه نان می خوردند.
وی در خصوص مواد اولیه برای تولید کفش اظهار داشت: برای تولید کفش نیاز به یراق آلات، رنگ، چرم، چسب ،آستر، لاستیک، نیم تخت ،میخ و برخی ملزومات دیگر داریم. وی یادآور شد: هم اکنون ۲۵۰۰ کارگاه جواز دار و برخی از تولیدی ها هم با پروانه کسب در کشور داریم که نیمی از آنها تعطیل شده اند. وی افزود: با اجرای برجام نسیمی در جهت بهبود فضای کسب و کار وزید اما با برخی تنش ها مانند افزایش قیمت دلار و برخی حرف و حدیث های موجود، موجب نگرانی تولید کنندگان شده است که در رونق بازار تاثیر بسیار زیادی دارد. قاسمی یادآور شد: زمانی ایران تولید کننده و صادرکننده کفش بود و به بسیاری از کشورها کفش دست دوز صادر می کرد، ولی فعلا فضای کسب و کار در ایران خوب نیست و به همین دلیل هم حال تولید خوب نیست.
وقتی که از اتحادیه بیرون آمدم فکر کردم باید اتفاق خوبی در تولید کشور رخ دهد تا همین صنایع اندکی که مانده حفظ شود. ایران زمانی تولید کننده بهترین کفش های دست دوز و کارخانه ای بود. زمانی کفش های دست دوز ایران حتی در بازار ایتالیا چشمان مشتریان غربی را خیره می کرد و صادرات کفش ملی به روسیه جایگاه ارزشمندی داشت. اتفاق خوبی باید بیفتد تا دوباره تولید کالای ایرانی در دستان توانمند کارگر ایرانی جان دوباره بگیرد و کارگران جوان ایرانی که در خیابان ها دستفروشی می کنند به کارگاهها برگردند. شاید به جرات بتوان گفت هیچ صحنه ای غم انگیزتر از دستفروشی کالاهای بی کیفیت خارجی در دست زنان و مردان ایرانی نباشد؛ زنان و مردانی که باید در تولید مشارکت کنند، فروشنده کالاهای بی کیفیت خارجی شده اند تا بازار کسب و کار کشور دیگری رونق داشته باشد. به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا، و تردیدی نیست، غرور زخم خورده ایرانیان را که بازارشان در تصاحب کالاهای خارجی است را تنها ‘تولید ایرانی’ می تواند نجات دهد.