عزیز عمی

احمد اسدی
هرکسی کو دور ماند از اصل خویش
روزگاری بازجوید وصل خویش
عزیز عمی همیشه کیلره سایاق، یئنه آخشام ساعات بئشی گؤزله ییردی. آخی علی قهوه چی اوندان ایسته میشدی، آخشاملاری اونون آشیق اوجاغینا گئدیب و اورا گلنلری ائلیمیزین درین کولتوروندن ومیراثیندان آزدا اولموش اولسا فایدالاندیرا.
ساعات بئش اولجاق، کئچمیشده قوچاق کوراوغلونون سلاحی کیمی تانینان، قوپوزونو نوه سی امراهدان ایسته ییب، سونرادا سازین کؤینگین سلیقه ایله گئیدیریب، کوتونودا چیگنینه آتیب یاحق دئیه رک، کوچه یه چیخدی.محله ده نئچه اوشاق اویناییردیلار، نئچه نفرده آغ ساققال کیشی داش سککی لرده اوتورموشدولار. اوشاقلار بیر بیرلری ایله پیچیلداشاراق، دئییردیلر: باخین آشیق عمی یه سازی ائله بیل اوشاغی دی، اؤز باغرینا نئجه باسیب آپاریر.اوشاقلاردان اوزاقلاشارکن، آغ ساققال کیشی لر احترام اوچون آیاغا قالخدیلار، عزیز عمی ده خواهش ائدیرم، زحمت چکمه یین دئیه، اونلاردان اوزاقلاشدی.
محله دن چیخیب قهوه خانایا دوغرو یولا دوشدو. اورا چاتاندان سونرا، سازینین کؤینگین احتراملا چیخاردیب، قولاقلارینی بورماغا باشلادی.ملتده صبرسیزلیکله اونون نه زمان مجلسی باشلادیغینی گؤزله ییردی. بیر پیچیلتی قهوه ده دوشموشدو. گؤره سن، آشیق بوگون کیمدن اوخویاجاق، هانسی داستاندان دانیشاجاق، بوگون کیملری اوخوداجاق؟
ائله بو سیرادا، آشیق یاعلی دئییب، آیاغا دوروب، مجلسینی خوش گلیبسینیز ایله باشلاییب، کسمه دیوان هاواسی ایله آردینی توتدو:
بار الهی درگاهیندان من عدالت ایسترم
سوچوم چوخدور دیوانیندا من شفاعت ایسترم
کیمسنه م یوخ بو دونیادا، سن اول یار و یاوریم
باخیشیندان محروم ائتمه من عنایت ایسترم
***
کیمسه یوخدور دادیمیزا گلیب چاتیب یئتیشه
یارالاریم هرگون آرتیر مجال وئرمیر بیتیشه
انصاف می دیر بو دونیادا حقله ناحق قاتیشا
سائل اولوب اول قاپیندان من سخاوت ایسترم
***
یارادیبسان یارانیشی اونلار اولوب سنه قول
یولسوزلارین شته¬لیندن انسانلارا گؤستر یول
جلاد انسان چوخالیبدی مظلوملارین یاری اول
مردم آزار وجدانسیزا من ذلالت ایسترم
***
یازیق احمد چاغیرگیلان شاه مردان علی نی
عدالتلی قاضی اودور، سئومیشم من ولی¬نی
گئجه گوندوز گؤزله ییرم صاحب زمان یولونو
ذوالفقارین ضربه سیندن من سعادت ایسترم
دوره دن اوتورانلارین احسن آفرین سسی گؤیلره یوکسلدی. عزیز عمی، سونرا ساز چالماغی دایاندیراراق، اوخودوغو شعری ایضاح ائتدی. دیوان هاواسینی باشا وئرندن سونرا، تجنیسه کئچه رک سؤیله دی:
گلدی یاز آیلاری، حسرت چکر خاک، دئیه¬ر: – نئیسان گله آ یاغا-یاغا. “لعنت شیطانا!” – دئ، شر ایشدن ال چک، شیطان سنی سالار آیاق-آیاغا.
***
صیاد دریا‌لاردا آلار جنگ اله، حسرت چکر: چیسکین گله، چن گله! عزراییل سینه¬نی چکر چنگله، غسال قس ائیله¬یر آی آغا، آغا.
***
کئچن قنجر گر ائرککدی، گر دیشی، دللک چاغیر، چکدیره‌جن گر دیشی. قضانین قدری، چرخین گردیشی سرسری تئز سالار آیاغا، آیاغا.
***
علعسگردن چکیلرسن آ یانا، سیرر ایشینی ناحق سالدین عیانا. چیراغین کی، ایلاهی‌دن آ یانا، احتیاجی نه دی آ یاغا، یاغا؟!
نئچه هاوا اوخویاندان سونرا، مجلسی بئله دوام ائتدیردی،
-ای آغالار آللاها شکر ائدیریک کی بیرداها بیزه فرصت وئردی بورا گلیب بیر یئره ییغیشاق. آما نئجه دئییم، ائله اوخودوغوم حقیقی و ائل ایچیندن سوزولن شعرلرده ده دقت یئتیرسه ک و بیزیم دین بؤیوکلری اماملاریمیزین دئدیکلرینه ده اساسلاناراق، آنلایاجاییق، مسلمانلارین چتین گونلرده بیر-بیرلرینه قارداش اولوب و آرخا دورمالاری واجب ایشلردن ساییلیبدیر. ایندی ایسه بیزیم عزیز دوستلاریمیزین بیرینه بیر مشکل گلیب، سیزدن خواهشیم اولاجاق، ال-اله وئریب بیر داردا قالان قارداشینیزین الیندن توتون. انشاء الله مجلس قورتولونجا، بو کیشی نینده مشکلون اؤز سخاوتینیزله آچارسینیز:
هئچ کسه وفا قیلماییب وفاسیزدی روزگار
بیرین قووزار عرش علایه بیرین ائیلر تارومار
گئجه گوندوز گردشده دی دولانیر لیل و نهار
فلگین چرخی فیریلدار گردش دوراندادی
بو سؤزلردن سونرا آشیق عزیز، کوراوغلو داستانی نین استانبول سفری قولوندان بیر پارچا اوخویوب، سونرا مجلسده ییغیشان پوللاری اؤزونون اوگونکو دخیلی ایله بیرلیکده داردا قالان کیشی یه وئریب، سازینی الینه آلیب، قهوه خانادان ائشیگه چیخدی.پیادا کئچیدینده یاواش یاواش یول گئدیردی، دای قوجالیق اونون قدیمکی شاقاواتینی الیندن آلمیشدی. آما یاش نه قدر قوجالسایدی دا، اوره گینین عشقی، قوپوزونو یاشاتماغا و باش اوجا توتماغا هله ده گنج ایدی.
ائله بو سیرالاردا ایدی، اوغلو محمد یولداشلاری ایله بیرگه آتاسی ایله اوز-اوزه گلدی. آشیغین اوغلو، اونیورسیته تحصیلاتینی بیتیرندن سونرا، بیر دولتی اداره ده استخدام اولموشدو و هئچ واخت اؤزونو آشیقلیقلا راضی لاشدیرا بیلمه میشدی. ظن ائدیردی کی، دا نئچه کلاس ساوادی وار و بیر اداره ده ایشله ییر، چوخ بؤیوک و شخصیتلی بیر انسان اولوبدو.
محمد، آشیغی سایمایاراق و بیر قورو سلام وئره رک، یانیندان کئچدی. یولداشلاریندان بیری سوروشدو: قارداش، او آشیق کیم ایدی؟ محمد ایسه: هئچ، فامیللردن ایدی، دئیه رک بحثی دگیشدی.
گئجه ساعات اونا بیر او قدر قالماییردی. آشیغین اوغلو محمد حرص هاوا ایله قاپینی آچیب چیرپیب ایچری گیردی. اوراداندا دوز آتاسینین اوتاغینا گئتدی.
-آتا بس سن نه زمان منی دوشونه جکسن؟ آز قالمیشدی دوستلاریمین ایچینده آبیریم گئده. آتا سنه خواهش ائدیرم، بو سازی دای چالما.نه اولار، گؤی یئره گلمزکی؟
-آشیقلیق دا قدیم اولدو، قالدی مین اوچ یوز تاققا تاقدا. آنجاق بیر سؤزوم وار تک اؤزونو فکرلشمه منی ده دوشون.
بو سؤزلر ائله بیل خنجر ایدی عزیز عمی نین اوره گینه. هرکلمه بیر زهرلی اوخ کیمی بیر بیرینین آردیندان یاییندان چیخیب عزیزه ساری گلیردی.
آشیق، اوغلونون نه قدر دوشونجه دن دالی اولدوغونو بیلرک، هئچ نه سؤیلمه دی. گؤزلری یاشلا دولاراق، سازینی باغرینا باساراق، اوتاقدان چیخیب، حیه طده کی باخچانین کناریندا سالینمیش بیر حصیرین اوستونده اوتوروب، غربتی هاوسی ایله سازی سسلندیردی:
کیمین دام-دیوارین ییخیبدیر آشیق؟
اونا آشیق دئمک عار گلیر سنه
نه یولا داش تؤکوب، نه جیب کسیبدیر
سلامین آلماق دا زور گلیر سنه
***
بیلیر صرّاف کیمی زیبیل، زر نه‏دیر
عارف نه‏دیر، نادان نه‏دیر، پیر نه‏دیر
بیر صرّافدیر بیلر صدف-دور نه‏دیر
اونون حق دونیاسی دار گلیر سنه
×××
ائلینین حؤرمتین ساخلایار آشیق
قوجاسین-دوشگونون یوْخلایار آشیق
همیشه حق سؤزو حاخلایار آشیق
بو سنسن حق دیلدن زار گلیر سنه
***
آشیق ائل ساتماییب نه دؤولت وارا
شادلیقدا آغ گئیه‏ر غمینده قارا
آل ائیله‏ییب بیرین سالماییب تورا
سن اوزو سویوقسان قار گلیر سنه
***
اگر قیشلاقلییا بهتان دئیه‏سن
آغیز-گؤزون اگیب اؤزون اؤیه‏سن
یالتاق اولوب یالتاق یالی یئیه‏سن
پالانینی بزه، بار گلیر سنه.
ائله هاوا بیتر بیتمز ، آشیغین نوه سی گلیب اونون یانیندا اؤتوردو.
-بابا آتام نیه سنینله سؤزلشدی؟
-بالا بیلمیرم !
- ائله بیل سازدان خوشو گلمیر هه؟
- هه، منیم گؤزل نوه م، آخی بو صنعت او قدر درین دی کی، هرگلن اوندا اوزه بیلمز، بعضی لر بوغولارلار، بعضی لر اوزاقدان درینلیگینه گؤره داش آتارلار. بارلی آغاج همیشه داش یئیه ر.
- آما منیم خوشوم گلیر آخی. همیشه آرزیمدی سنینله مجلسلره گئدم.
- اودا اولاجاق انشاء الله، ائله سنین آدینی دا آتانین مخالف اولماغینا باخمایاراق، امراه قویدوم، بیلیردیم بو صنعتی سئونلردن اولاجاقسان.آما سن اؤزونه یئتیش یئمکلرینی یئی، سحرلری سودونو ایچ، تئز بؤیو. اوندا سنی اؤزومله هر یئره دئسن، آپارارام. -سؤز وئردین ها…
-سؤز.