زمانی برای تصمیم های دشوار
گروه سیاسی: خبرهایی که از وین می رسد گویای این است که آنچه فرایند مذاکرات هسته یی را به درازا کشانده، اصرار بر تداوم سیاست فشار و تحریم علیه ایران و رعایت نکردن اصل توازن در دریافت و دادن امتیازها از سوی طرف غربی است.
گفت وگوهای هسته یی طی هفته ها و روزهای گذشته به رغم گام های رو به جلو برای رسیدنِ طرف های مذاکره به نقطه یی مشترک به فرجام نرسیده و بارها تمدید شده است. با وجود گمانه پراکنی ها و بازی های دیپلماتیک برخی بازیگرانِ این آوردگاه دیپلماتیک به ویژه آمریکایی ها با محور امکان ترک میز مذاکره، همه ی طرف ها به طور جدی و با تمام توان خود برای دستیابی به توافق همزمان با کسب امتیازهای بیشینه می کوشند.
طرف های غربی در حالی با اقدام هایی نظیر تعیین تاریخ های ساختگی و اعمال فشار قصد گرفتن بیشترین امتیاز را دارند که هرگونه تغییر مسیر احتمالی در مسیر گفت وگوها بیش از همه به زیان آن ها تمام خواهد شد. این واقعیتی تردید ناپذیر است که زمینه ها و انگیزه های بسیاری برای شکاف میان کشورهای غربی و بازی شماتت میان خود این مجموعه وجود دارد.
در این پیوند، زیاده خواهی غرب مهمترین آفت مذاکرات بوده و این واقعیت بارها به اثبات رسیده است. تجربه های پیشین مذاکره ی هسته یی کشورهای غربی (تروییکای فرانسه، بریتانیا و آلمان) با ایران به ویژه در سال ۲۰۰۵ نشان داده است که این زیاده خواهی کل مسیر مذاکره را عوض کرده و نتیجه ی مطلوب همه را زیر تیغ برده است.
این بار دگرگونی ناگهانی موضع آمریکا و عقب گرد از مواضع اعلام شده ی پیشین که ناشی از تحولات و رقابت های سیاسی داخلی این کشور است مذاکرات را با افت وخیز و چالش مواجه کرد؛ موضوعی که باعث شد بازی آمریکا در چارچوب گروه ۱+۵ هم با انتقاد جدی روبرو شود. آشکار است که گره زدن موضوع مذاکرات به رقابت های حزبی آمریکا خطری است که کل مذاکرات را تهدید می کند. همچنین دلبستگی آمریکایی ها به ساختار تحریم و فراموش کردن ناکارآمدی آن سبب شده این رویکرد به یکی از مهمترین هدف های رهبران واشنگتن در جریان گفت وگوها تبدیل شود و به عنوان مانعی در مسیر دستیابی به توافق نهایی خودنمایی کند. این در حالی است که آمریکا باید یک تصمیم سیاسی مهم بگیرد و اراده ی سیاسی جدی را برای توافق بروز دهد.
این موضوع تا حدی در مورد دیگر اعضای غربی ۱+۵ نیز صادق است. وابستگی شدید ۱+۵ به قطعنامه های شورای امنیت و تلاش برای حفظ آن مساله یی است که طرف های مقابل ایران باید در مورد آن تصمیمی شفاف بگیرند و رسیدن به توافق نیازمند اتخاذ این تصمیم مهم از سوی آنها است. شکل بندی چنین تصمیمی روند مذاکرات فشرده ی جاری در جهت رسیدن به توافق برد – برد را سرعت خواهد بخشید.پس از چند سال کشمکش بر سر پرونده ی فعالیت های صلح آمیز هسته یی جمهوری اسلامی ایران و دوره های مختلف مذاکره، باید گفت که شناخت کافی بین طرف ها ایجاد شده است و بازی های مختلف و متعدد تبلیغاتی از جمله بازی پلیس خوب و بد بی اثر است. از این رو برهه ی کنونی، زمان کنش شفاف دیپلماتیک است و تردیدی نیست که گروه ۱+۵ باید بین خود به یک موضع واحد برسد.
برداشتی که بسیاری از آگاهان و دنبال کنندگان مذاکرات هسته یی در داخل و خارج از مرزهای ایران از این رخداد مهم سیاسی دارند این است که تاکنون پیشرفت های خوبی در گفت وگوها حاصل شده است. با وجود این، زیاده خواهی های غرب این خطر را در پی دارد که همه ی پیشرفت ها و مسیر سخت پیموده شده با سد ناکامی برخورد کند. برای برخورد نکردن با این سد، کشورهای غربی باید با مرور گذشته بین ۲ گزینه ی توافق یا ادامه ی کاربرد ابزار فرسوده ی تهدید و فشار یکی را انتخاب کنند.
در دیگر سوی میدان گفت وگوهایی که به طور فشرده در وین ادامه دارد، نمایندگان جمهوری اسلامی ایران بر عزم جدی خود برای ادامه ی مذاکره تاکید و تصریح دارند.
تیم مذاکره کننده ی ایرانی هر چند طی ماه های گذشته انواع ظرافت ها و هنرهای دیپلماتیک را برای دستیابی به یک توافق خوب و دربردارنده ی بیشینه ی منافع ملی کشور به کار بسته اما هیچگاه همچون آمریکایی ها روی صحنه ی خیمه شب بازی و ترفندهای هزاررنگ اما رنگ باخته ی سیاسی حاضر نشده و ناجوانمردانه در میدان دیپلماسی اسب خود را در میانه ی راه عوض نکرده است.
در این پیوند، کرامت و عزت ایران خط قرمز ایرانیان و نمایندگان آنان بوده و تیم مذاکره کننده، خطوط قرمز را با وسواس و دقت در نظر داشته است. از این رو است که تیم مذاکره کننده اعلام کرده هیچ عجله یی برای رسیدن به توافق ندارد ولی به طور نامحدود هم مذاکره نخواهد کرد زیرا مردم و مسوولان به این توافق از دریچه ی رهیافتی بلندمدت می نگرند که باید بر مبانی پایدار و مستحکم استوار شود و تضمین کننده ی منافع ملی باشد.
فرجام سخن این که برای تیم مذاکره کننده مهمترین هدف، رسیدن به یک توافق خوب و عادلانه است و برای رسیدن به این هدف تا هر زمان که گفت وگو را مفید تشخیص دهد پای میز مذاکره خواهد نشست.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۲۱ تیر ۱۳۹۴ ساعت ۴:۵۳ ق.ظ
