زحمت یکساله باغداران استان درجیب دلالان

کسینه اسمی
گروه گزارش:آذربایجان غربی با وجود دارا بودن رتبه برتر تولید انگور کشور سالهاست با چالش بزرگ بازار پس از تولید مواجه است چالشی که زحمت یکساله باغدار را یک شبه به جیب دلالان سرازیر می‌کند. استان آذربایجان_غربی از لحاظ تولید محصولاتی همچون سیب و انگور دارای توانمندی‌های زیادی است به طوری که در کیفیت محصول انگور، رتبه اول و همچنین با تولید بیش از ۱۰ درصد مجموع تولیدات انگور کشور، رتبه چهارم را داراست.در حالی که زندگی بخش وسیعی از هموطنان در روستاهای استان با کشاورزی گره خورده و چرخ اقتصاد زندگی آن‌ها با کاشت و تولید انواع محصولات زراعی و باغی می‌چرخد ،دلالان و واسطه‌ها با تعیین نرخ ناچیز برای خرید این محصولات، شیرینی برداشت محصولات را به کام کشاورزان و باغ داران تلخ می‌کنند.باغات استان آذربایجان غربی شرایط عالی برای تولید میوه انگور دارند. کیفیت تولید این محصول به گونه‌ای است که توانایی تأمین بازار داخل و خارج را دارد اما برخی اوقات کشاورزان با مشکل فروش این محصولات دست و پنجه نرم می‌کنند.در آذربایجان غربی افزون بر ۲۳ هزار هکتار باغ انگور وجود دارد که سالانه بالای ۲۸۰ هزار تن محصول از این باغات برداشت و به مصرف کارخانه‌های آبمیوه و تهیه کشمش می‌رسد.
در کنار مصارف اقتصادی و مهم این محصول خاصیت درمانی و سلامتی آن و محصولات به‌دست‌آمده از انگور نیز در این خطه زبانزد خاص و عام است.عدم توفیق در صادرات، نبود تشکل های ویژه، خرید انگور به قمیت ناچیز سنتی بودن باغات، کاهش تولید کشمش، از مشکلات پیش روی محصول انگور در آذربایجان غربی است.
*تعیین قیمت خرید تضمینی می‌تواند جلوی جولان دلالان را بگیرد
یکی از باغداران ارومیه می‌گوید: باغداران انگور سالانه هزینه‌های زیادی برای تهیه کود، سم، هرس، کارگران و آبیاری محصول پرداخت می‌کنند اما زمان برداشت و فروش محصول مجبورند به نرخ بسیار پایینی محصولاتشان را به فروش برسانند.رحیم سیفی ادامه می‌دهد: قیمت خرید تضمینی محصولاتی همچون انگور باید تعیین حداقل و متوسط قیمت خرید محصولات تولیدی کشاورزان باشد تا جبران زحمات آن‌ها باشد و هزینه‌های صورت گرفته تاکداران را برگرداند و از سوی دیگر خریداران هم متحمل ضرر نشوند.
وی می گوید: دلالان هر کیلو انگور را در روی زمین ۴۰۰ تا ۶۰۰ تومان می‌خرند در حالی که همان انگور با قیمت ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان به مصرف کنندگان عرضه می‌شود، در واقع دو برابر شدن قیمت یک محصول کشاورزی در فاصله مزرعه تا بازار منطقی به نظر نمی‌رسد.
انگور بر خلاف برخی محصولات کشاورزی اگر روی دست تولید کننده هم بماند می‌توان با مشتقات آن نیز بخشی از هزینه‌های تولید را جبران و حتی سود آوری نیز کرد اما سیستم سنتی تهیه کشمش، دوشاب و مشتقات دیگر انگور مشکل دیگری پیش روی بازار انگور در استان است.
کارشناسان معتقدند که جهت جلوگیری از متضررشدن باغداران استان باید سازوکارهای لازم جهت تسریع در خرید حمایتی کشمش تیز آبی توسط تعاون روستایی فراهم شود تا از این طریق قسمت بیشتری از محصول تولیدی به کشمش تبدیل شود و محصول روی دست باغداران نماند.عرضه فرآورده‌های محصولات انگور بصورت کشمش، دوشاب، آبغوره، شیره انگور و روغن هسته انگور می‌تواند انگور آذربایجان غربی را بیشتر معرفی کند ولی قیمت پایین این محصول باغداران منطقه را نگران کرده است.
*تشکل‌های کشاورزی ویژه انگور در آذربایجان غربی راه‌اندازی شود
مدیرباغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در خصوص انگور و مشکلات بازار پس از تولید این محصول در استان می‌گوید در حال حاضر سالانه افزون بر ۲۸۰ هزار تن انگور در استان برداشت می‌شود که از این میزان ??? هزارتن انگور درجه ممتاز بوده و قالبیت صادرات دارد.عزیز امانی ضمن انتقاد از بی توجهی به صادرات این محصول می‌افزاید: نبود تشکل‌های کشاورزی ویژه این بخش موجب شده ضمن بی_توجهی به صادرات این محصول سود زحمت یکساله آن یک شبه به جیب دلالان برود.
وی بر ایجاد تشکل‌های کشاورزی بخش انگور در استان نیز تأکید و ادامه می‌دهد: متأسفانه به دلیل وجود دلالان و واسطه‌های بیشمار به‌خصوص در موقع برداشت محصولات کشاورزی به‌ویژه انگور توصیه می‌شود کشاورزان و مسئولان استان ایجاد تشکل‌های ویژه را در دستور کار خود قرار دهند.
امانی ایجاد این تشکل‌های کشاورزی با رویکرد تنظیم عرضه و تقاضا در بخش محصولات کشاورزی را مهم ارزیابی کرده و می‌افزاید: راه‌اندازی این تشکل‌ها ضمن تعادل در تأمین بازار این محصول موجب درآمدزایی مناسب برای کشاورزان خواهد بود.
وی در خصوص وضعیت بازار مشتقات تهیه شده از انگور از جمله کشمش می‌گوید: آذربایجان غربی یکی از قطب‌های برتر صدور کشمش به بازارهای خارجی است. اما متأسفانه میزان تولید کشمش باوجود صرفه اقتصادی بالای آن کاهش‌یافته است با توجه به قابلیت صادراتی بالای این محصول توصیه می‌شود کشاورزان استان این موضوع را مدنظر قرار دهند.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی بابیان اینکه کشمش از محصولاتی است که خرید آن تضمینی است و بازارهای زیادی دارد می‌افزاید: تولید این محصول توسط کشاورزان استان می‌تواند صرفه اقتصادی بالایی داشته باشد.کارشناسان اقتصادی معتقدند که فرآوری انگور و مشتقات به دست آمده از آن باید از حالت سنتی خارج شود و در این زمینه ارائه آموزش ضرورت دارد و باید با روش‌های جدید پیش رفت تا انگور آذربایجان_غربی بیشتر بتواند خود را در بازارهای جهانی نشان دهد. در برخی موارد خشک کردن انگور به صورت مکانیزه با مواد شیمیایی انجام می‌شود که هدف باید خشک کردن انگور با استانداردهای روز بدون مواد شیمیایی باشد.
*۶۰درصد باغات انگور آذربایجان غربی سنتی است
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در خصوص چالش‌های بازار انگور دراستان گفت: متاسفانه در حال حاضر ۶۰ درصد باغات انگور در استان سنتی است ولی با این وجود هم اکنون انگور استان به لحاظ کیفیت رتبه اول کشوری را دارد.اسمعیل کریم زاده با بیان اینکه سیاست‌های سازمان در تولید انگور ایجاد باغ‌های داربستی و مدرن است که این امر موجب افزایش کیفیت انگور تولیدی شده و میزان تولید محصول را نیز ارتقا می‌دهد می‌افزاید: در حال حاضر ۶۰ درصد باغات انگور استان سنتی است که با توجه به ضرورت افزایش راندمان تولید در باغ‌های مدرن، در صدد هستیم با تخصیص تسهیلات اعتباری به کشاورزان، در آینده این میزان باغ سنتی را به تاکستان‌های مدرن تبدیل کنیم.وی با اشاره به اینکه هم اکنون ۴۵ کارخانه در زمینه صنایع تبدیلی محصول انگور در استان آذربایجان غربی فعال است می‌افزاید: وجود صنایع تبدیلی و نقش آن‌ها در تعیین قیمت بازار موجب شده باغداران این بخش متضرر شده و سود حاصل نصیب دلالان شود.
کریم زاده نبود سرمایه در گردش و نقدینگی را از مشکلات پیش روی صنایع تبدیلی استان دانست که این امر چند سالی بر بازار محصولات کشاورزی استان سایه انداخته و با وجود افزایش میزان تولید موجب شده کشاورزان متضرر شوند.رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان_غربی با تاکید بر ضرورت چاره اندیشی این موضوع از سوی مسئولان کشوری و استانی معتقد است، تسهیل روند صادرات، حمایت از کشاورزان و تعیین قیمت محصولات کشاورزی به موقع می‌تواند تا حدودی مشکلات این بخش را کاهش دهد.