درهای بسته مدارس تاریخی ارومیه به روی گردشگران

گروه اجتماعی: تاسیس اولین مدرسه طب کشور در ارومیه بهانه خوبی برای احداث مدارسی با معماری فاخر ایرانی و اسلامی در سطح شهر برای هم تراز شدن آموزش عالی و متوسطه بود، ولی هم اکنون درهای این مدارس تاریخی با وجود اجرای طرح‌های مرمتی به روی گردشگران بسته و تاریخچه فرهنگی و آموزشی شهر در حال فراموشی است.
مدارس تاریخی طب، ۲۲ بهمن و هدایت ارومیه که نشان دهنده تاریخ فرهنگ و ادب و علم آموزی این شهر کهن بوده، امروز گرفتار حصارهایی هستند که معرفی آن‌ها را با مشکل مواجه کرده است.
مدارس تاریخی ارومیه که نماد فرهنگ و ادب و علم آموزی مردمان این دیار هستند امروز با وجود معماری فاخر و زیبایی منحصر به فردشان اسیر بی تدبیری‌ها شده و در حاشیه امن کم توجهی مسئولان در حال فراموش شدن هستند.
مدارسی که هر چند میراث فرهنگی و گردشگری در سال‌های گذشته و امروز مرمت آن‌ها را با هزینه اعتبارات میلیونی انجام داد ولی شواهد نشان می‌دهد این اقدامات مرمتی فقط با هدف حفظ اثر انجام شده و برنامه ای برای معرفی آن‌ها به گردشگران وجود ندارد.
مدرسه هدایت در ۲ یا ۳ سال گذشته مرمت و بازسازی شد، ولی چشم مردم و گردشگران تاکنون به جمال این مدرسه که در منطقه مرکزی ارومیه و پشت مسجد تاریخی سردار و هم‌جوار با مسجد تاریخی مناره ارومیه است، باز نشد.
مدرسه ۲۲ بهمن ارومیه نیز واقع در تقاطع خیام شمالی و خیابان امام خمینی (ره) که مقرر بود بازسازی و به موزه معلم ارومیه تبدیل شود هنوز با گذشت چند سال در حال مرمت و بازسازی بوده که با توجه به روند کند اقدامات انجام شده مشخص نیست این موزه آیا راه_اندازی می‌شود یا خیر؟
مدرسه طب ارومیه نیز واقع در خیابان دانش در جوار مدرسه قدیمی لعیای ارومیه هم بدون اینکه اقدامات مرمتی در آن انجام شود به فراخور نیاز و حسب مورد به یکی از نهادهای وابسته به آموزش و پرورش واگذار شده و بعد از مدتی استفاده تخلیه و دوباره سوت و کور می‌شود.
مدرسه هدایت، ۲۲ بهمن، طب ارومیه تقریبا در همه مواقع بسته بوده و حتی در ایام عید نوروز یا تعطیلات تابستانه نیز مردم موفق به بازدید از این مجموعه‌ها نمی‌شوند، حتی به جرات می‌توان گفت اکثر مردم خود ارومیه هم موفق به بازدید از این بناهای تاریخی نشده‌اند.
خبرنگار مهر برای پیگیری موضوع در پی مصاحبه با مسئولان آموزش و پرورش بر آمد ولی این نهاد حاضر به پاسخگویی نشد، این در حالی است که میراث فرهنگی به عنوان متولی اصلی معرفی آثار تاریخی باید ضمن هماهنگی با آموزش و پرورش به عنوان مالک بناها نسبت به معرفی این آثار اقدامات لازم را انجام دهد.
*کمبود اعتبارات مانع اصلی تملک بافتهای قدیمی و تاریخی
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با بیان اینکه کمبود اعتبارات مانع اصلی تملک بافت‌های قدیمی و تاریخی سطح شهر است، افزود: عدم تخصیص اعتبارات، ابداع و انجام کارهای فاخر را از میراث فرهنگی سلب کرده است.
جعفر ذوالفقاری در خصوص مدرسه هدایت ارومیه و دلایل عدم تبدیل این مدرسه به دانشکده هنر یا آماده سازی برای بازدید گردشگران، اظهار داشت: این بنا به دلیل دارا بودن شاخصه های میراث فرهنگی توسط وزارت مسکن و شهرسازی خریداری و به زودی در اختیار میراث فرهنگی قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه همچنین کمبود اعتبارات دلیل اصلی نیمه کاره ماندن بحث مرمت ساختمان مدرسه تاریخی ۲۲ بهمن ارومیه شده است، ادامه داد: در صورت تامین اعتبارات لازم مرمت این بنا امسال اجرایی و برای راه اندازی موزه معلم در اختیار آموزش و پرورش قرار می‌گیرد.مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در خصوص راه_اندازی موزه طب اسلامی در ساختمان اولین دانشکده طب ایران واقع در محوطه پردیس شهر دانشگاه ارومیه نیز اعلام کرد: این بنای قدیمی استحکام لازم برای راه اندازی موزه نداشته و نیازمند مقاوم سازی و مرمت اساسی و پایه ای است ولی اعتبار لازم برای انجام این طرح را نداریم.ذوالفقاری با اشاره به سست بودن بنیان‌های اعتباری میراث فرهنگی آذربایجان غربی، و بی خیالی برخی مسئولان نسبت به تخصیص اعتبارات کافی برای حفظ و معرفی بناهای تاریخی و میراث فرهنگی استان ادامه داد: تملک تدریجی بافت‌های تاریخی شهر از برنامه های اصلی این نهاد محسوب ولی اعتبار نداریم.
مدرسه هدایت ارومیه در خیابان امام کوچه شیشه گرخانه تقاطع کوچه امیر نظمی واقع شده، این بنا مربوط به دوران قاجار بوده و قدمت بنا در حدود ۱۳۰ سال است.
این ساختمان در زمان احداث به خوانین و مقربین شاهان قاجار تعلق داشت و طبق اسناد و مدارک خاندان اعزازالدوله اولین مالکین این ساختمان بودند. این بنا ابتدا از خانه های اشرافی شهر ارومیه به شمار می‌رفت که با توجه به تخریب کتیبه های آن نام معمار بنا مشخص نیست و سپس به مدرسه تبدیل شد و بعد از انقلاب با نام مدرسه هدایت فعالیت داشت.
مدرسه طب ارومیه در بخش مرکزی کوچه ارک تقاطع کوچه صدر قرار گرفته، این بنا متعلق به دوره قاجار است، این بنا اولین ساختمان طب ایران است که در آذربایجان غربی به بقای آن اشاره شده است. قسمت‌هایی از این ساختمان در اثر بمباران هوایی دشمن بعثی عراق در زمان جنگ ایران و عراق تخریب شده و کاملا از بین رفته و قسمتی از زیرزمین این بنا به علت نشست کف با تیر های چوبی کف طبقه همکف به صورت شمع بندی پایه مهار شده است.این بنا قبل از انقلاب مورد سفید کاری و مرمت داخلی قرار گرفته و در سال‌های اخیر سقف آن که شیروانی است، تعمیر و تعویض قطعات فرسوده انجام شده است. مدرسه چمران نیز یکی دیگر مدارس قدیمی ارومیه محسوب می‌شود که بنای آن متعلق به دوره پهلوی و در سال ۱۳۰۴ بنا شده است.
معماری بسیار جالب اثر بیانگر تبهر معماران بوده و اجرای ماهرانه آجر کاری جداره خارجی بنا از ویژگی‌های بارز این اثر ارزشمند است که هم اکنون به عنوان مرکز آموزشی (دبیرستان پسرانه) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مدرسه ۲۲ بهمن ارومیه نیز متعلق به دوره اوایل پهلوی بوده، مدارسی که میسیونرهای امریکائی قبل از جنگ جهانی اول ساخته بودند در جنگ جهانی اول منحل شد که ساختمان ۲۲ بهمن نیز از آن جمله بود.در سال ۱۳۰۳ در محل این مدرسه دبیرستان ۳ کلاسه تاسیس و تا سال ۱۳۱۲ دایر بود در همین سال رضا شاه همه این مدارس را خریداری و این مدرسه هم جز آن تعداد بود که دبیرستان رضا شاه کبیر نامیده شد بعد از انقلاب بنام سلیم امینی تغییر یافته و در حال حاضر به نام دبستان ۲۲ بهمن شناخته می‌شود.