تکدی گری لباسی زشت بر تن پایتخت فرهنگی آذربایجان
گروه گزارش:تکدی و یا در مفهوم عامیانه گدایی را می توان تحت عنوان»دست درازی کردن«برای کسب درآمد تعریف نمود. تکدی عملی است که به موجب آن، فرد متکدی از دسترنج دیگران بهره مند می شود و زندگی می گذراند. هر یک از افراد جامعه را که نه صاحب حرفه (در مفهوم اقتصادی آن) هستند و نه در تولید اجتماعی، مشارکتی دارند و همواره با شیوه ها و شگردهای متنوع، طفیلی و زائده اجتماعی هستند، متکدی می گویند.از نظرگاه جامعه شناختی تکدی را می توان نوعی انحراف اجتماعی – که فرد در آن نقش مشخص و بعضا متفاوتی (سرقت، روسپی گری، واسطه گری، اعتیاد، و…) را بر عهده دارد – به حساب آورد. و یا به منزله نمونه ای از مرحله شغلی، (CCAREER) نزد متکدیان حرفه ای، آبرومندانه و غیرآبرومندانه (غیر مشروع) در مشاغل انحرافی تلقی کرد.»گیلمور« جامعه شناس معاصر غربی معتقد است: »گدایی «یک فعالیت سازمان یافته است که در آن فردی که البته قادر به کار کردن باشد، »گدایی« را به »کارکردن«ترجیح می دهد.تکدی گری را باید آبستن اجتماعی متعددی قلمداد کرد. اکثر بررسیهای انجام شده، از رابطه بین گدایی و اعتیاد، بزهکاری، خودکشی، میخوارگی، روابط جنسی (فساد و فحشا)، لاابالی گری، سرقت، و… حکایت می کنند.علتهای دیگری مانند فقر مادی و ناکامی اقتصادی، فقر فرهنگی، اعتیاد، رخوت و سستی، مهاجرت، معلولیت، بی مهری و غیره ممکن است موجب شود که جوان یا سالمندی به گدایی روی آورد. گاهی حتی کمبود درآمد در بعضی از مشاغل و بالا بودن هزینه زندگی نیز ممکن است چنین عارضه ای را پدید آورد و به دنبال آن شخص به گروههای بزهکار بپیوندد و به انواع انحرافات اجتماعی روی آورد.با این حال تکدی، به تنهایی، عامل انحرافات آنها نیست بلکه بسیاری از علل دیگر در پدید آمدن این وضع دخالت دارند.دین مبین اسلام »متکدی ن«را به عنوان یکی از کسبهای منفور اعلام کرده و آن را سخت مورد مذمت و سرزنش قرار داده است.پیامبر بزرگ اسلام صلی الله علیه وآله وسلم در وصیتهایی به علی علیه السلام فرمود:»ای علی اگر من ناچار شوم که دست خود را تا آرنج در دهان اژدها فرو برم، این عمل را دوستتر دارم از این که از کسی که دارا نبوده و دارا شده چیزی را درخواست نمایمند«.در جای دیگر پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم می فرماید:اگر مردم می دانستند در سؤال و تکدی چه بدی‌هایی وجود دارد هرگز کسی از کسی چیزی درخواست نمی کرد.
*نگاهی بر وضعیت تکدی گری در کلانشهر اورمیه
حال با تعریفی که از مفهوم تکدی گری و تبیین جایگاه آن در جامعه شناسی و دین اسلام داشتیم، می پردازیم به بررسی وضعیت این ناهنجاری اجتماعی در کلانشهر اورمیه، که با توجه به سابقه تاریخی آن به پایتخت فرهنگی سرزمین آذربایجان و نوزدهمین شهر ایرانی مشهور است.
متاسفانه باید گفت، اورمیه بر خلاف شهرهایی چون تبریز که شباهت های فرهنگی و زبانی بسیاری با آن دارد، در طول سال های گذشته تبدیل به یکی از مراکز مهم تکدی گری در کشور شده است و تنها با گشت و گذری کوتاه در خیابان ها و معابر این شهر، به راحتی میتوان به این حقیقت پی برد.وجود چنین ویژگی منفی و ناپسندی باعث شده است تا بسیاری از غیر اورموی ها و حتی خود اهالی شهر، اورمیه را با نام “شهر گدایان” بشناسند، که مسلما انتساب چنین القابی به شهر در حال پیشرفتی چون اورمیه، عواقب اجتماعی و اقتصادی غیر قابل جبرانی را به دنبال دارد.شاید بتوان یکی از اصلی ترین عوامل رشد تکدی گری در اورمیه را وجود یک نوع حس نوعدوستی و کمک به همنوع افراطی و کاذب در میان شهروندان اورمیه ای دانست، که باعث شده است مطابق با آمار و ارقام ارائه شده از سوی مسئولین ذی ربط، درآمد روزانه گدایان در شهر اورمیه حداقل ??هزار تومان باشد که از حقوق و مزایای کارگران روز مزد و حتی بسیاری از کارمندان نیز بالاتر باشد.چنین شاخصه رفتاری نهادینه شده در بطن جامعه شهری اورمیه، راه ها را برای افزایش تعداد متکدیان در شهر هموار و حتی پای بسیاری از گدایان سایر شهرهای کشور را نیز به اورمیه باز کرده است، به طوری که مطابق با اظهار نظرهای صورت گرفته از سوی نائب رئیس کمیسیون عمران برنامه ریزی و حمل و نقل شهری شورای شهر اورمیه، هم اکنون متکدیان مهاجر و غیر بومی بیش از ۹۰% از گدایان شهر را تشکیل میدهند که در جای خود آماری تاسف بار و تکان دهنده میباشد.
*راه های مقابله با این ناهنجاری اجتماعی
برای رفع مشکل تکدی گری در اورمیه راه های متعددی وجود دارد که بی شک در وهله اول از بین بردن ریشه های اجتماعی این آسیب مهلک و مخرب است. جامعه شناسان معتقدند دلیل اصلی افزایش تکدی گری در کلانشهر ها در ابتدا وجود فقر اقتصادی و همچنین وجود آسیب در فرهنگ اجتماعی است . در جامعه ای که افراد آن بر اساس عزت و احترام به کرامت انسانی تربیت شده اند افراد کمتر به سمت تکدی گری و حتی کارهای سطح می روند در حالی که در برخی از خرده فرهنگ ها در جوامع اساسا افراد تربیت صحیحی نمی شوند و همین امر نیز در نهایت به افزایش آسیب های اجتماعی منتج می شود .از سوی دیگر همانطور که پیش تر گفته شد تکدی گری نتیجه فقر اقتصادی در جامعه است و کاهش فاصله میان طبقات جامعه می تواند تاثیر جدی بر کاهش این معضل داشته باشد . ضمن آنکه نباید ازاین نکته نیز غفلت کرد که بیشتر تکدی گری ها در حوزه کلانشهر اورمیه به دلیل مهاجرت های غیر اصولی است . به عبارت بهتر مهاجر پذیر بودن اورمیه می تواند به مرور زمینه مهاجرت به این شهر را افزایش دهد که همین امر نیز در نهایت به افزایش تکدی گر منتج می گردد، که نشانه های بارز و آشکاری از آن هم اکنون در اورمیه قابل رویت و مشاهده است.شاید ادغام و همکاری هماهنگ همه سازمانها و خیریه ها در یک تشکیلات منسجم جهت جمع آوری امکانات برای مقابله با پدیده تکدی گری یکی از راهکار ها در این زمینه باشد. به عنوان مثال شهرداری اورمیه با همه امکانات بالقوه و بالفعلی که در اختیار دارند می تواند در جهت برچیدن تکدی گری سهم بزرگی داشته باشند.از سوی دیگر برخورد قاطع با متکدیان حرفه ای و شیادانی که به یک نوع زندگی انگلی خو گرفته اند در این زمینه موثر است همچنین می توان با ایجاد کارگاههای آموزش فنی حرفه ای و ایجاد تسهیلاتی برای کارهای بخش خصوصی با تکدی گری مبارزه کرد.از سوی دیگر شهروندان اورمیه ای نیز باید نسبت به تبعات کمک به متکدیان آگاه شوند و در این زمینه فرهنگ سازی گسترده ای صورت پذیرد. بی شک اگر شهروندان بدانند که کمک آنها به یک متکدی در حقیقت تشویق وی به ادامه تکدی گری و دور کردن هرچه بیشتر وی از اجتماع و یک زندگی سالم است می توانند احساسات خود را در برابر خواهش های ترحم انگیز کنترل کنند.به هر حال امیدواریم، با همکاری و همیاری مسئولین و شهروندان و با اتخاذ سیاست ها و انجام اقداماتی موثر در زمینه مبارزه با تکدی گری، در آینده ای نزدیک شاهد اورمیه ای بی گدا و بی متکدی همچون شهر برادر تبریز باشیم، و روزی برسد که پایتخت فرهنگی سرزمین آذربایجان عاری از هرگونه ناهنجاری اجتماعی باشد
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۳ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۶:۲۷ ق.ظ
