تحلیلی بر تاثیر روابط تجاری ایران و ترکیه در توسعه آذربایجان غربی
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: مهم ترین دلیلی که باعث می شود گسترش روابط میان ایران و ترکیه برای هر دو طرف مهم باشد موضوع همسایگی است زیرا همیشه منافع همسایگان با هم گره خورده و اگر امنیت یکی از آنها به خطر افتد، دیگری نیز در معرض خطر است.تحریم های اقصادی علیه ایران عامل موثری در گسترش روابط ایران و ترکیه است. نگاهی به روابط دو کشور همسایه نشان می‌دهد که در سالهای اخیر در ابعاد سیاسی روابط دو کشور به دلایل مختلف که مهمترین آن مسئله سوریه است، آنچنان گرم نبوده اما با این حال روابط اقتصادی مانعی بزرگ در مقابل سردی کامل روابط بوده است. تعامل با کشور ترکیه در راستای به کارگیری دستاوردهای علمی و پیشرفت‌های اقتصادی صورت خواهد گرفت و نگاهی به روابط سیاسی و اقتصادی ایران و ترکیه نشان می دهد که با وجود فراز و فرودهای بسیار و موضع گیری های سیاسی متفاوت در مواردی همچون دولت بشار اسد، حمایت از داعش و … دو کشور با علم بر ضرورت همکاری فی مابین بر برقرار ارتباطات دوستانه و قوی تر تاکید داشته اند.کارشناسان اقتصادی بر چهار عامل همسایگی، تاثیرگذاری در منطقه، شراکت تجاری با ایران و اسلامی بودن ترکیه تاکید می کنند و معتقدند که مهم ترین دلیلی که باعث می شود گسترش روابط میان دو کشور برای هر دو طرف مهم باشد موضوع همسایگی است زیرا همیشه منافع همسایگان با هم گره خورده و اگر امنیت یکی از آنها به خطر افتد، دیگری نیز در معرض خطر است.با توجه به مشترکات فرهنگی و مذهبی موجود میان ایران و ترکیه گسترش روابط با این کشور برای ما اهمیت ویژه ایی پیدا می کند. فراموش نکنیم که ترکیه دموکراتیک ترین کشور اسلامی منطقه است و بعد از سالها که اختلافاتی میان ما و حزب در قدرت این کشور وجود داشت اکنون با روی کارآمدن اردوغان و حزب عدالت و توسعه امید به گسترش روابط سیاسی بیشتر شده است.
ما براساس سند چشم انداز باید تا ده سال آینده به کشور اول منطقه تبدیل شویم و در حال حاضر ترکیه یکی از تاثیرگذارترین کشورهای این منطقه است لذا تعامل و روابط سیاسی، اقتصادی، صنعتی و … با این کشور که اکنون از ما جلوتر است اهمیت خاصی دارد.این در حالی است که اختلاف نظرهای میان ایران و ترکیه در مسایل منطقه ایی و بین المللی می تواند مشکلی در روند گسترش روابط دو کشور داشته باشد و به هر حال در دنیای سیاست خارجی همواره این اختلافات وجود دارد اما منافع ما و البته ترک ها در گرو تعامل و روابط بهتر است لذا باید اجازه داد که اختلافات گذرا مانند تفاوت موضع گیری در مورد دولت بشار اسد به مرور زمان مرتفع شود.ارتباطات تجاری ایران و ترکیه همواره بر اقتصاد دو کشور تاثیر گذاشته است و در شرایط تحریمی کنونی به نفع ما است که کالاهای مورد نیاز را از ترکیه وارد کنیم.
البته این مساله به معنی نیاز بیشتر ایران به بهبود روابط با ترک ها نیست و این نیاز دوطرفه است زیرا برای ترکیه نیز بهتر است که محصولات خود را به کشور همسایه اش صادر کند و به دنبال بازارهای دورتر نرود.نگاهی به روابط اقتصادی دو کشور نشان می دهد که ترکیه بعد از چین، عراق، امارات متحده عربی، هند و افغانستان ششمین بازار هدف کالاهای صادراتی ما است. ارزش صادرات کالاهای ایرانی به این کشور ۱۶۴۰ میلیون دلار است که ۵٫۲ درصد از کل صادرات ایران را تشکیل می دهد.ترکیه در سال ۹۱ نیز همین رتبه را در میان بازارهای هدف ایران داشته است اما با ۱۴۷۹ میلیون دلار ارزش صادراتی ۴٫۶ درصد از کل صادرات ما سهم داشته است. این کشور همچنین پنجمین مبدا واردات کالا به ایران است. ارزش واردات ما از این کشور برابر با ۳۶۴۷ میلیون دلار – ۷٫۴ درصد از کل واردات کشور – است. این درحالی است که ترکیه در سال ۹۱ چهارمین مبدا وارداتی ایران بوده و با ۴۵۳۹ میلیون دلار ۸٫۵ درصد از واردات ما را تشکیل می داده است.همین نگاه گذرا به آمار گمرک جمهوری اسلامی روشن می کند که در سه سال اخیر از میزان واردات ایران از ترکیه کاسته و بر میزان صادرات ما به آن کشور افزوده شده است. بدون شک این روند رو بهبود در عرصه اقتصادی عامل ترغیب کننده و موثری در تلاش دولتمردان برای گسترش همکاری ها با ترکیه است.در این میان قوه مقننه نیز علاوه بر دولت و بخش خصوصی می تواند در گسترش روابط نقش مهمی داشته باشد. گروه های دوستی پارلمانی و سفرهایی که در دستور کار قرار دارد یکی از اقدامات مهم و موثر در این زمینه است.این در حالی است که نزدیکی پارلمان های دو کشور سبب می شود که نسبت به پیچیدگی های سیاسی یکدیگر آگاه تر شده و این آگاهی در رشد و توسعه روابط به کار می آید.این بار هیات پارلمانی ترکیه میهمان کشورمان خواهد شد تا در نتیجه این سفر اقداماتی برای گسترش همکاری های سیاسی و اقتصادی صورت گیرد. هیات پارلمانی ایران نیز پیش از این به ترکیه سفر کرد و اتصال راه‌آهن به مرز بازرگان و همچنین اعلام آمادگی کشور ترکیه برای سرمایه‌گذاری در احداث برخی جاده‌های آذربایجان غربی از ثمرات دیدارهای مذکور بوده است.ایجاد شهرک صنعتی مشترک میان ایران و ترکیه از دیگر دستاوردهای دیدار مسئولان کشورمان با هیات پارلمانی کشور ترکیه بود که در پی آن مقرر شد مکانی بین آذربایجان غربی انتخاب و یک شهرک مشترک به وسعت هزار هکتار بین دو کشور احداث و یک سری همکاری‌های فنی و اقتصادی جریان یابد.
ساخت شهرک مشترک بین ایران و ترکیه در آذربایجان غربی برای نخستین‌بار در کشور در حوالی شهر بازرگان و منطقه ساری‌سو به منظور توسعه صنعتی و متمرکز شدن تولیدات صنعتی دو کشور دوست و همسایه ایران و ترکیه در نظر گرفته شده است. هدف از ایجاد این شهرک صنعتی، توسعه مبادلات صنعتی دو کشور ایران و ترکیه بوده و همچنین افزایش مراودات صنعتی و تجاری با صنعت‌گران خارج از استان آذربایجان‌غربی نیز مد نظر خواهد بود.
این شهرک مرزی در زمینی به مساحت ۲ هزار هکتار و به شکل عدد هشت انگلیسی به طوری که هزار هکتار در داخل خاک کشور و هزار متر مربع دیگر در خاک ترکیه قرار گرفته است ایجاد می‌شود و دریک گلوگاه به هم مرتبط می‌شوند.
این در حالی است که فرا بخشی بودن موضوع شهرک مشترک مرزی ایران و ترکیه باعث رونق هر چه بیشتر استان آذربایجان غربی می شود و بدون شک این شهرک نیازمند قوانین و مقررات ویژه‌ای است.کارشناسان معتقدند برگزاری دو تور فناورانه به کشورهای ترکیه و مالزی در سال جاری برای بازدید صاحبان واحدهای دارای جنبه فناورانه و مسئولان آذربایجان غربی از شرکت‌های فناورانه این کشورها می تواند بسیار راهگشا باشد.به گفته مسئولان، برخورداری از معافیت مالیاتی و معافیت گمرکی سرمایه گذاران در این شهرک و برخورداری از اعتبارات ویژه سهل الوصول از مهمترین مزیتهای این شهرک مرزی است.این در حالی است که افزایش مراودات تجاری با کشور ترکیه و ساخت شهرک های صنعتی مشترک و ایجاد بازارچه های مشترک بدون شک در توسعه و آبادانی استان مرزی آذربایجان غربی تاثیر شگرفی خواهد گذاشت.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۲۷ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۶:۱۵ ق.ظ
