باغ‌شهر ارومیه نامی که به تاریخ می‌پیوندد
مهسا صدقی
گروه اجتماعی:باغ یکی از زیباترین پدیده‌های حیات بشری است که از دیرینه‌ترین روزگار وجود داشته و از جایگاه بسیار با اهمیتی در فرهنگ‌ها و تمدن‌ها برخوردار است.
ارکان آن یعنی آب، گل، گیاه و درخت لایتغیر است و جایگزین ندارد. اصل و منشا جنبه حیات بخش باغ به ادوار ابتدایی برمی گردد چرا که از چند هزار سال قبل از میلاد بر روی بعضی از کاسه‌های سفالین مکشوفه از حفاری‌های باستان شناسی نقش و شکل آبگیرهایی دیده می‌شود که اطراف آن را درختان احاطه کرده است.
باغ سازی در فرهنگ و آیین ما ایرانیان قدیم قدر و منزلتی درخور داشته است. شهر ارومیه نیز از ابتدا با طبیعت رشد کرده و نمی‌توان باغ و شهر را از هم جدا کرد.در یک مقایسه، واضح است که ارومیه در حال حاضر به دلیل واقع شدن در منطقه دارای خاک حاصلخیز و مستعد برداشت محصول، همیشه باغ‌های فراوانی در اطراف شهر وجود داشته که مردم ارومیه از هر قشری ترجیح می‌دهند که اوقات فراغت خود را در این باغ‌ها سپری کنند.این خود یکی از دلایلی است که علاوه بر شهرسازی گسترده و گسترش بی حد و حصر آن در برخی نقاط، باغ‌هایی که به صورت تک افتاده در گوشه‌هایی از شهر باقی مانده که پس از مدتی به دلیل عدم وجود همسایگی باغ‌ها و گذر خیابان‌ها و … دچار بی توجهی شده و در نهایت پس از رها کردن یا واگذار کردن آن دیگر اثری از باغ‌ها اطراف شهر نمانده است.سهیلا عقلمند عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه گفت: باغ‌های دلگشا، سرداری، باغ قبله (نظر باغی)، باغ سیاوش، باغ فردوس، نشان از سرسبزی منطقه در سالیان گذشته دارد ولی متأسفانه امروزه به جز باغ باغچه جوق ماکو نام و نشانی بقیه باغ‌ها فقط در لابه لای برگ‌های تاریخ باقی مانده است.محمد ستارپور رئیس کمیسیون خدمات شهری و محیط زیست شورای شهر ارومیه یکی از نمایندگان شورای شهر است که در زمان کاندیداتوری خود احیای باغ شهر ارومیه را به عنوان وعده خود به مردم ارومیه مطرح می‌کرد.
وی تشریح کرد: باغ شهر ارومیه یادگاری زائد از گذشته نیست که با مدرنیزه شدن، ماشینی شدن زندگی و یا تغییر در سبک زندگی نابود شود.
ستارپور ادامه داد: باغ شهر ارومیه یکی از الزامات تحقق شهر سالم و قابل زیست است که آرامش روانی شهروندان را به دنبال دارد. در عصر حاضر که بیش از هفتاد درصد مردم شهرنشین هستند توسعه نامتعارف و شتابان جمعیت شهری، آسیب جدی به باغات اطراف شهر که سرمایه اجتماعی محسوب می‌شود وارد ساخته است.ستارپور بیان کرد: در شهر زیبای ارومیه که در ردیف باغ شهرها کشور قرار دارد، ناهماهنگی در سیاست گذاری سال‌های گذشته و عدم رعایت الگوهای پایدار زیست محیطی و مدیریت چندگانه در نتیجه ساخت و سازهای بی رویه و تخریب باغات و از بین رفتن بافت اصلی شهر مدیریت شهری را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر ارومیه گفت: برای پاسخ عملی به مطالبات مردم و اهمیت احیای باغ شهر ارومیه و پیشگیری از آلودگی‌های محیطی، بودجه سال جاری شهرداری با رویکرد شهر سبز، تنظیم و به تصویب شورای شهر رسیده است.وی با بیان اینکه جلوگیری از تخریب باغات و مزارع با تملک و خرید املاک پیرامون شهر در دستور کار شهرداری قرار دارد، اظهار کرد: اجرای دقیق قانون حفظ و گسترش فضای سبز با همکاری مراجع انتظامی، قضایی و ادارات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی موجب احیای باغ شهر ارومیه می‌شود.ستارپور، افزایش فضای سبز با کاشت درختان و سازگار با محیط در زمین‌های متروکه و حاشیه رودخانه‌ها را یکی دیگر از راهکارهای پیش بینی شده اعلام کرد و گفت: تملک باغات و توتستان‌های داخل شهر می‌تواند این باغ‌ها را برای نسل‌های آینده و نسل حاضر حفظ کند.
محمد حضرت پور شهردار ارومیه نیز با اشاره به اینکه با ادامه وضعیت کنونی باغ شهر ارومیه فقط در ورق‌های کتاب‌های تاریخی باقی می‌ماند، تصریح کرد: متأسفانه گسترش و توسعه بی رویه شهر ارومیه به صورت افقی منجر به از بین رفتن و تخریب باغ‌های اطراف شهر شده است.وی ادامه داد: در حال حاضر بخش مسکونی شهر ارومیه از یک طرف به باغ‌های توپراق قلعه، امام‌زاده و گوی تپه رسیده و از یک سوی دیگر به نیز تپه‌های سرو و حیدرلو مشرف شده است.شهردار ارومیه تشریح کرد: اگر توسعه افقی شهر ادامه یابد، نسل‌های آینده از زیبایی این شهر و باغ‌هایش بی نصیب می‌شوند.
حضرت پور با بیان اینکه توسعه عمودی به جای توسعه افقی شهر در دستور کار شهرداری برای حفظ باغ‌های شهر قرار گرفته، ادامه داد: توسعه افقی شهر حداقل باید تا ۲۰ سال آینده متوقف شود.
وی کاشت ۴۱۰ هزار بوته گل در یک صد نوع مختلف در پارک گوللر باغی را یکی از اقدامات شهرداری برای حفظ عنوان باغ شهر برای ارومیه عنوان کرد و گفت: تا زمان احیای کامل باغ شهر ارومیه، افزایش سرانه فضای سبز ارومیه در دستور کار قرار دارد.با نگاهی هرچند اجمالی در این زمینه در می‌یابیم که رهبر انقلاب اسلامی همواره گیاه و درخت را برای هر کشور و مجموعه بشری مایه برکت و آبادانی خوانده‌اند و با اشاره به سفارش اسلام به کاشت و نگهداری درختان و همچنین جلوگیری از قطع آن خاطرنشان کرده‌اند: گلایه‌ای که از مسئولان مرتبط با موضوع درخت و درخت‌کاری وجود دارد، این است که گاهی صدها درخت در جاهایی که نباید قطع بشوند، قطع می‌شوند.
به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری ایشان در همین باره افزوده‌اند: علاوه بر غصب زمین‌های اطراف شهرها و آبادی‌ها و از بین رفتن پوشش گیاهی توسط برخی افراد سودجو که سبزی این مناطق را به سیمان و ساختمان‌های بلند مرتبه تبدیل می‌کنند مجموعه‌ی جنگل‌های کشور نیز در معرض تهدید قرار دارد.حضرت آیت الله خامنه‌ای با تأکید بر ضرورت شکل گیری عزم و اداره راسخ برای جلوگیری از تصرف غیر قانونی مناطق اطراف شهرهای بزرگ تصریح کرده‌اند: از بین رفتن محیط سبز اطراف شهرها، به خصوص جنگل‌ها، مشکلات متعدد بشری را به دنبال دارد که همه مسئولان مرتبط با موضوع در دولت مجلس، قوه قضائیه و شهرداری‌ها باید برای جلوگیری از پیشرفت این حرکت غلط، اقدام جدی به عمل آورند.به هر روی انتظار می‌رود مسئولان شهر ارومیه برای حفظ باغ‌ها در روزهایی که فضای آلوده شهری، روح و جسم را تحت تأثیر قرار داده بیش از پیش فعال باشند.شهروندان ارومیه‌ای نیز در این راه کمک حال مسئولان شوند تا به جای خداحافظی زودهنگام با باغ‌شهرهای ارومیه سلامی دوباره را به این سرسبزی زندگانی بخش ابراز داریم.
امیدواریم ارومیه هم به عنوان یکی از باغ شهر های کشور با حفظ باغ‌ها از محیط خشک شهر بکاهد و همچون شیراز و اصفهان از نعمت باغ به معنای کامل بهره ببرد.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۸ اردیبهشت ۱۳۹۳ ساعت ۱:۱۴ ب.ظ
