آذربایجان غربی ناتوان در بهره گیری از پتانسیل های گردشگری
پدرام چراغی
گروه اقتصادی:ارومیه مرکز استان آذربایجان غربی ، شهری زیبا که با توجه به برخورداری از ویژگی های منحصر به فرد طبیعی و فرهنگی ، از قدیم الایام مقصد بسیاری از گردشگران بوده است.
این روزها به لطف مجموعه شهرداری و سایر دستگاه های مربوطه شاهد توسعه سریع عمرانی کلانشهر ارومیه هستیم که شاهد این امر تصاویر به جا مانده از سال های نه چندان دور شهر است. به تبع رشد عمرانی و افزایش سطح کیفیت زندگی کلانشهر ارومیه ، توسعه دیگر ابعاد شهری نیز اجتناب ناپذیر است. در این بین همواره بحث جذب گردشگران خارجی و داخلی ، بحثی داغ بوده که شواهد نشان می دهد مسئولین امر اهتمام جدی نسبت به این موضوع دارند. اما پرسشی که پیش می آید این است که توریست های ارومیه چه کسانی هستند؟ طبق آمار ارائه شده توسط شهردار محترم کلانشهر ارومیه ، در سال گذشته قریب به هشتصد هزار نفر – یعنی رقمی معادل کل جمعیت شهر ارومیه – تنها از کشور عراق به این شهر سفر کرده اند. در نگاه اول این رقم گردشگر خارجی بسیار قابل قبول به نظر میرسد. اما نکته چالش بر انگیز اینجاست که با وجود شرایط ویژه استان در همجواری با سه کشور همسایه ، چرا این تعداد تنها از عراق به ارومیه سفر کرده اند؟ سهم کشور های همسایه دیگر مانند ترکیه چقدر بوده است؟ گردشگران داخلی چه تعداد از شهر بازدید کرده اند؟ با کمی تامل در می یابیم که چرا بیشترین تعداد گردشگران را کشور عراق به خود اختصاص داده است.
با توجه به جنگ و بحران های امنیتی و اقتصادی کشور همسایه ، و پایین بودن کیفیت زندگی و ظهور پدیده تروریست ، عمده عراقیان برای تفریح و یا حتی فرار از این بحران ها ، کشور ایران را بعنوان مقصد سفر خود انتخاب میکنند که خود سه دلیل واضح دارد. اول مهمان نوازی مردم ایران و زمینه های فرهنگی و مذهبی مشترک ، دوم امنیت بالای ایران نسبت به سایر همسایگان عراق نظیر سوریه و سوم ارزان تر بودن هزینه های سفر به ایران در قیاس با کشور های همجوار دیگر مانند ترکیه. حال نزدیک ترین شهر توسعه یافته به استان های شمالی عراق کدام شهر است؟! پاسخ روشن است ، ارومیه. با توجه به موارد ذکر شده اگر فرض کنیم جغرافیای ایران برعکس می شد (!) و بطور مثال یزد در نزدیکی عراق بود ، همسایگان ما یزد را بعنوان مقصد خود انتخاب می کردند. این نکته این سوال را ایجاد می کند که این تعداد توریست ، بخاطر ویژگی های منحصر به فردی ارومیه را انتخاب کرده اند یا چاره ای دیگر نداشته اند؟اگر ارومیه ویژگی های منحصر به فرد در راستای جذب توریست دارد ، پس چرا از کشور های همجوار دیگر و حتی سایر شهر های کشور خودمان شاهد چنین تعدد گردشگران نیستیم؟ و اگر این مورد صحیح نیست ، جای تامل دارد که با توجه به پتانسیل های غنی ، چرا این اتفاق افتاده است؟ با توجه به شرایط میزبانی مردم ارومیه ، که از لحاظ مهمان نوازی زبانزد خاص و عام هستند ، بعید به نظر می رسد که گردشگران بنا به دلایل فرهنگی ، ارومیه را در اولویت خود قرار نداده باشند. باید پذیرفت که عواملی مانند فاصله زیاد از سایر شهرهای کشور و مسائل قومیتی باعث شده ارومیه تا حدی از اولویت اول سفر هموطنان فاصله بگیرد، اما در این مقطع که شهر در حال پیشرفت و توسعه است ، این موارد نمیتوانند توجیه مناسبی برای این موضوع باشند. گردشگران همیشه منبع مناسبی برای توسعه اقتصادی یک منطقه به حساب می آیند. کما اینکه شاهد هستیم کشور همسایه مان ترکیه ، تنها از روش جذب توریست درآمد های کلانی کسب می کند و به گفته کارشناسان یک هواپیمای گردشگر خارجی که در ارومیه فرود آید ، معادل پنجاه تن کاشت ، برداشت و فروش سیب از باغات استان ، سود خالص عاید شهر می کند. در راستای بررسی علل موضوع مطرح شده می توان پارامتر های متعددی را مورد بحث قرار داد که به برخی از آنها در ادامه اشاره خواهیم کرد. مسائل اقامتی و مسافرتی شاید یکی از مسائلی که می تواند به توسعه صنعت توریسم شهر کمک کند ، افزایش کمی و کیفی خدمات مسافرتی و اقامتی در شهر باشد. با توجه به فرودگاه کم کار شهر که تنها دو پرواز داخلی – به تهران و مشهد – دارد و عدم امکان استفاده از حمل و نقل ریلی ، شاید کمتر کسی این زحمت را به خود بدهد که از شهر های دیگر کشور این مسیر طولانی را تنها برای بازدید از یک شهر طی کند که تفاوت این امر را میتوان در قیاس با شهر تبریز که فاصله کمی با ارومیه دارد مشاهده کرد.
از سوی دیگر کمبود امکانات اقامتی در شهر احساس می شود. در این باب به همین حد بسنده کنیم که ارومیه تنها یک هتل پنج ستاره دارد. مسائل تبلیغاتی
این مورد می تواند از مهم ترین علت ها باشد. چرا که باید قبول کرد در زمینه های تبلیغاتی دستگاه های مربوطه از سازمان زیباسازی و اداره های استانی ، تا کانون های تبلیغاتی و اصناف کم کاری جدی دارند. کشور های همجوار که هیچ ، آیا از کلانشهر های دیگر کشور نیز بازدید نکرده ایم؟!
تاریک بودن شهر و نورپردازی به شدت نامناسب ، قدیمی و بعضا مستهلک بودن تابلو ها و نشان های تبلیغاتی اصناف ، تزئینات نامناسب شهر ، رنگ آمیزی تکراری و قدیمی اماکن شهری ، شلوغی و بی نظمی تبلیغات محیطی ، عدم وجود راهنماهای شهری ، عدم توجه به زیباسازی بافت فرسوده ، عدم معرفی شهر در فضاهای مجازی و رسانه ای و سایر موارد مربوطه که شمارش آنها خارج از حوصله بحث می باشد ، همگی عواملی هستند که در جذب گردشگر و ایجاد رضایت در آنها تاثیر جدی دارند. مسائل مرتبط با فناوری اطلاعات:در قرن بیست و یکم و عصر ارتباطات ، دوری از تکنولوژی و فناوری های مرتبط ، بیشتر به یک شوخی شبیه است که متاسفانه این شوخی در ارومیه به راحتی قابل احساس است. این امر که به نحوی تمامی حوزه های دیگر را تحت تاثیر خود قرار می دهد متاسفانه با کم لطفی جدی از سوی مسئولین مواجه است.
کم کاری رسانه ای به ویژه در فضای مجازی باعث شده تا گردشگران در نتیجه جستجو در مورد ارومیه ، تنها عکس هایی از زمان احداث عمارت شهرداری آن هم به لطف سایت های خارجی نظیر ویکی پدیا را مشاهده کنند. متاسفانه باید اعتراف کنیم که ارومیه به هیچ وجه نتوانسته در فضای تبلیغاتی رسانه ای به ویژه دنیای مجازی ، اسم و رسمی برای خود دست و پا کند ، بلکه حتی در معرفی خود و پتانسیل های گردشگری ، ناتوان بوده است. از سوی دیگر عدم وجود امکاناتی نظیر رزرو هتل اینترنتی نیز من جمله مسائلی است که در این امر دخیل است.
همچنین نبود سیستم هایی جهت بهره برداری آماری و ارائه گزارشات مربوط به سطح کیفیت خدمات گردشگری و سایر مسائل مربوط به گردشگران امری است که در صورت وجود ، می تواند کمک شایانی در مدیریت بهتر این امر ، به مسئولین برساند. هر چند از زحمات مسئولین به ویژه شهردار محترم نهایت قدردانی را داریم ، انتظار می رود در کنار سایر ابعاد توسعه ، به مبحث گردشگری و مسائل مربوطه مانند فناوری و تبلیغات نیز توجه جدی داشته باشند. فراموش نکنیم که عصر ، عصر ارتباطات است و با توجه به فشار های رسانه ای تنها نمیتوان با اتکا به منابع طبیعی و داشته هایمان ، به چندی گردشگر اجباری دل خوش کرد. به قول معروف شهر خوب یافتنی نیست ، ساختنی است.
در کل ، با توجه به مطالب مذکور امید است مسئولین و مدیران شهری و استانی ، با بهره گیری از بازخورد ها ، ابزار و راهکار ها ، بررسی نظرات نخبگان و همچنین بررسی کمی و کاستی ها و نقاط ضعف و قوت سایر شهر های کشور و همچنین همسایگان غربی مان ، بیش از پیش به این امر اهتمام ورزند ان شا الله که روزی ارومیه را در صدر فهرست مقصد گردشگران خارجی و داخلی ببینیم.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۰۶ اسفند ۱۳۹۳ ساعت ۶:۴۷ ق.ظ
