آتش‌زدن بوته‌های مرتعی، تهدیدی برای عرصه‌های ملی آذربایجان‌غربی

گروه گزارش: آتش زدن بوته های “گَوَن” از مهمترین گونه های مرتعی کوهپایه ای آذربایجان_غربی، بلایی است که این روزها برجان مراتع استان افتاده است و در کنار خشکسالی ها می تواند عواقب وخیم و غیر قابل تصوری را برای مناطق مختلف در برداشته باشد.
آتش زدن گون ها در مراتع، بیش از ۲ میلیون هکتار از اراضی مرتعی و کوهستانی آذربایجان_غربی را تهدید می کند؛ این بار در دوربین های کوهنوردان و جوامع محلی دوستدار محیط زیست به ثبت رسیده و آنان را به واکنش و اعتراض واداشته است.
یکی از کوهنوردان و دوستداران محیط زیست که ساکن ارومیه است، در این زمینه گفت: چندی قبل به کوه رفته بودیم در ارتفاعات “کلاشین”، “هه وارخاتون”، “هه وار گوچان” اشنویه و همینطور “دالامپر” ارومیه که با صحنه تاسف بار آتش زدن گون ها مواجه شدیم.
شفیع بهرامیان با بیان اینکه نبود آموزش مهمترین علت انجام این کار توسط چوپانان و جوامع محلی است، افزود: رد پای نامیمون انسانها در این عرصه های طبیعی که با سوزاندن گون ها به جای مانده، زشت و دلخراش است.وی ادامه داد: ارتفاعات کلاشین و سیاه کوه در ۱۵ کیلومتری شهر اشنویه هستند و ۲۰ دقیقه راه تا رسیدن به مناطق از شهر وجود دارد که بالای ۱۰۰ مورد آتش سوزی هر کدام به وسعتی بسیار در این منطقه می توان مشاهده کرد.
وی با بیان اینکه باید منتظر حوادث تلخی در آینده برای محیط زیست و شهروندان بود، گفت: مشاهده شده و بعد از مدتی به علت زمستان های سرد و سخت زمین دچار ترک خوردگی می شود و آبهای روان نیز موجب شسته شدن خاک های کوهپایه ها می شود و پوشش گیاهی منطقه از بین می رود.
عبداله زکی از چوپانانی است که در این کوهپایه ها همواره در حال رمه گردانی است طبق اظهارات وی، چوپانان برای تفریح گاهی این گون ها را آتش می زنند و گاهی برای گرم شدن و بعد فراموش می کنند، خاموش کنند.
وی با بیان اینکه گمان چوپانان برخشک شدن گون هاست وگرنه اقدام به سوزاندن آنها نمی کنند، افزود: ماموران منابع طبیعی گاهی به این مناطق سر می زنند و مراقبت می کنند.این چوپان گفت: گاهی هم برخی از روستاییان با آتش زدن این کوهپایه ها که در نزدیکی روستاست، آنها را تصاحب می کنند و شروع به کاشت انواع محصولات جالیزی موقت می کنند.
قطع و سوزاندن گون منع قانونی دارد
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان_غربی در این زمینه با استناد به قانون گفت: گون ها گونه هایی هستند که قطع آنها ممنوعیت دارد.
هادی قاسمی با بیان اینکه گون تا ۱۰ برابر حجم خود قادراست آب جذب کند، ادامه داد: این گیاه تا ۲۰ برابر از فرسایش خاک جلوگیری می کند و گونه ای ارزشمند است.
براساس اظهارات قاسمی گون ریشه هایی عمیق دارد و مانند آرماتور به هم تنیده اند که نقش مهمی در جلوگیری از رسوب گذاری دارد.
وی با اشاره به علل تخریب اراضی ملی توسط برخی از سودجویان گفت: برخی افراد برای واگذاری اراضی ملی به آنان مراجعه می کنند و وقتی با مخالفت منابع طبیعی به علت محدودیت_های واگذاری مواجه می شوند، با تطمیع چوپانان کوهها را آتش می زنند و وقتی کارشناسان منابع طبیعی به محل مراجعه می کنند، با عرصه های وسیعی از مراتع سوخته مواجه می_شوند.
قاسمی با بیان اینکه دمای احتراق گون بالاست، ادامه داد: مشاهده نشده چوپانان به صورت گسترده از گون ها برای استفاده شخصی بهره برداری کنند.
۲۷۰ هکتار آتش سوزی مرتعی در آذربایجان_غربی ثبت شده است
مدیر کل منابع طبیعی و ابخیزداری آذربایجان_غربی با بیان اینکه امسال ۲۷۰ هکتار از مراتع استان دچار آتش سوزی شده است، افزود: این میزان در قالب ۲۵ فقره بوده و ۳۱ پرونده برای این موضوع تشکیل شده است.
وی اظهار داشت: کاهش بارندگی ها دلیلی دیگر برافزایش آتش سوزی‌هاست چرا که به خاطر خشکسالی در مراتع احتمال آتش سوزی‌ها نیز رو به رشد گذاشته است.
بنا به گفته قاسمی امسال در مراتع و جنگل‌های شهرستانهای سردشت، ارومیه، شاهین‌دژ و پیرانشهر آتش سوزی هایی رخ داده که با تلاش مسوولان استانی و یگان حفاظت این اداره کل و جوامع محلی خاموش شده اند.
طرح های آبخیزداری کم هزینه ترین راه جلوگیری از فرسایش خاکی است
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان_غربی یکی از مهمترین عواقب آتش سوزی در مراتع و از بین رفتن گون ها را فرسایش خاکی بیان کرد و گفت: طرح های آبخیز داری مهمترین راهکار برای پیشگیری بوده و می تواند به ذخیره آبهای زیرزمینی نیز کمک کند.
قاسمی مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان_غربی با بیان اینکه این روش کم هزینه و زود بازده است گفت: این روش تاج پوششی مرتعی استان را حفاظت می کند و در کنار آن کوپه کاری، حفاظت و قرق نیز کارساز است.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان_غربی بیان کرد: هر چه قدر میزان نامهربانی با طبیعت افزایش باید طبیعت نیز عکس العمل خود را نشان می دهد.
براساس اظهارات وی تغییر اقلیم نمونه ای حاصل تعامل انسان با طبیعت است که باعث می شود تا میزان باندگی ها کاهش یابد و اثرات آن برکاهش رستنی های اراضی ملی و مرتعی میتوان مشاهده کرد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان_غربی با بیان اینکه رمه گردانی و دامهای مازاد نیز ضربه ای برپیکرمراتع و پوشش گیاهی استان آذربایجان غربی است افزود: این روزها ما با مشکلات بسیاری در این زمینه مواجه هستیم و و دام مازاد در مراتع در این خشکسالی ها فشار مضاعفی براین مناطق وارد می کند.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان_غربی با باین اینکه ۳۵۰ منطقه بحرانی مرتعی در استان شناسایی شده است اضافه کرد: در این مناطق نمی شود قرق را اعمال کرد چرا که معیشت دامها به خطر میافتد.
به گزارش آراز اذربایجان به نقل ازایرنا آذربایجان غربی دارای ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار هکتار اراضی منابع ملی است از این میزان ۱۱۰ هزار هکتار اراضی جنگلی بوده است.
از این میزان نیز یک میلیون ۴۵ هزار هکتار اراضی ملی درجه یک و بقیه اراضی مرتعی درجه ۲ هستند.
arazazarbaijankhabarname@gmail.com