کمبـود نقدینگی مهم‌ترین مشکل تولیدکنندگان فرش

گروه گزارش: پس از کش و قوس‌های فراوان بالاخره فرش ریز ماهی خوی با قدمت بیش از هزار سال به همراه برند فرش‌های اصفهان، تبریز، قم و هریس به عنوان نخستین کالای جهانی ثبت شده ایرانی ثبت شد اما این هنر دیرین همچنان نیازمند حمایت‌های همه جانبه است.
فرش بافی یکی از هزاران هنر کهن ایرانیان است که در آن هزاران گره بر رج‌های موازی زده می‌شود و طرح‌های ماندگاری خلق می‌شود این هنر در استان آذربایجان غربی یکی از فعالیت‌ها و هنرهای دستی مردمان سخت کوش و زحمتکش است که در برخی شهرهای آن مانند خوی و تکاب، این هنر نام و نشانی جهانی دارد.
در شهرستان‌های استان به خصوص ارومیه خوی، تکاب، میاندوآب، بوکان، شاهین‌دژ و مهاباد فرش‌ بافی به طور گسترده رواج دارد به طوری که طرح‌های ریز ماهی خوی و افشار تکاب از شهرت جهانی برخوردار است.
نبود نظام حمایتی جامع و مناسب برای بافندگان فرش، کمبود نقدینگی، نظام ناکارآمد و سنتی تولید، موجب شده بود تا صنعت فرش آذربایجان غربی با مشکلاتی روبرو شود اما با ثبت جهانی پیش بینی می‌شود نه تنها این مشکلات تا حدی در ریل حل شدن قرار گیرد بلکه معضل صدور فرش‌های استان به نام سایر استان‌ها نیز برطرف شود.
*۸۵ درصد فرش‌های تولیدی آذربایجان_غربی جنبه صادراتی دارد
معاون توسعه بازرگان داخلی سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی با اشاره به ثبت جهانی فرش ریز ماهی خوی به همراه چهار برند فرش کشور به عنوان نخستین کالای ثبت جهانی شده ایرانی اظهار داشت: برند ریز ماهی خوی برند جهانی است که بیشترین صادرات فرش استان را به خود اختصاص داده است.
محمد دهقان در گفت‌وگو با مهر ادامه داد: در این راستا فرش افشار تکاب نیز به همراه ۹ برند فرش سایر استان‌ها در دست بررسی و کارشناسی برای ثبت جهانی است که مراحل پایانی را طی می‌کنند و به_زودی به ثبت جهانی می‌رسند.
وی با بیان اینکه آذربایجان غربی مقام هفتم کشوری را از نظر حجم تولید و رتبه چهارم کشوری را در بخش کیفیت فرش‌های تولیدی به خود اختصاص داده است اظهار داشت: فرش‌های تولیدی آذربایجان غربی به دلیل برخورداری از ظرافت و کیفیت بالا توانسته است مشتریان زیادی را از کشورهای خارجی به سوی خود جذب کند.
دهقان با بیان اینکه در حال حاضر ۸۵ درصد از فرش‌های تولیدی استان جنبه صادراتی دارد گفت: سالانه بیش از ۴۲۴ هزار متر مربع فرش در این استان توسط بیش از ۱۰۵ هزار قالی باف تولید می‌شود.وی یاد آور شد: از مجموع ۵۶۰ میلیون دلار صادرات کل کشور در صنعت فرش بافی ۳۲ میلیون دلار آن به این استان اختصاص دارد و اغلب این صادرات به کشورهای اروپایی آمریکایی، عربی و حاشیه خلیج فارس بوده است.
معاون توسعه بازرگان داخلی سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی اضافه کرد: در راستای شناسایی سلایق مشتریان در بازارهای هدف همچنین زمینه اعزام تولید کنندگان و صادر_کنندگان بزرگ استان به کشورهای آفریقای جنوبی، آلمان، چین، ترکیه، دبی، عراق، کویت و روسیه فراهم شده است.
*سالانه ۱۵۰ هزار مترمربع فرش ریز ماهی خوی تولید می‌شود
دهقان در زمینه خصوصیت‌های فرش ریز ماهی خوی که ثبت جهانی شده است اعلام کرد: در حال حاضر فرش ریزماهی خوی به عنوان برند مخصوص استان آذربایجان غربی با قدمت بالای هزار سال در شهرهای ارومیه، خوی شوط، پلدشت، قره ضیاءالدین، ماکو، چالدران و سلماس تولید می‌شود.
وی اضافه کرد: هم اکنون سالانه ۱۵۰ هزار مترمربع فرش ریز ماهی خوی توسط ۳۷ هزار و ۵۰۰ نفر قالی باف در این استان تولید و روانه بازارهای خارجی و داخلی می‌شود.
معاون توسعه بازرگان داخلی سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی، امیر قربانی میرهاشم سید تاج الدینی، جعفر عبدالهی فرشباف، گلنام، پیروزیان، زینالی و نجف زاده را از مهم‌ترین طراحان و نقاشان فرش ریزماهی خوی در این استان برشمرد.
کارشناسان صنعت فرش معتقدند پایین بودن توان مالی برای تامین مواد اولیه و نبود حمایت از فرشبافان، نبود دستگاه چاپگر شناسنامه برای فرش‌های تولیدی استان، بالا بودن تعرفه های گمرکی صادرات فرش از مشکلات پیش روی فرشبافان آذربایجان غربی است.اما با ثبت جهانی برند فرش‌های استان به همراه تامین مواد اولیه مرغوب برای فرشبافان و کاهش تعرفه های بالای گمرکی برای صادرات فرش از جمله عواملی است که می‌تواند در افزایش تولید فرش در این استان موثر باشد.
*راه اندازی پرتال فرش آذربایجان غربی
معاون توسعه بازرگان داخلی سازمان صنعت معدن و تجارت آذربایجان غربی در خصوص حمایت‌های لازم از هنر و صنعت فرش بافی در استان به راه اندازی پرتال فرش استان اشاره کرد و گفت: همچنین کتاب جامع فرش دستباف آذربایجان غربی در زمینه تاریخ و هنر فرش استان در حال تالیف است و تا پایان سال آماده چاپ و منتشر می‌شود.
وی افزود: این کتاب به منظور معرفی توانمندی‌ها و پتانسیل و ویژگی‌های منحصر به فرد فرش استان، شناساندن آذربایجان غربی به عنوان یکی از مناطق مهم قالیبافی و دفاع از حقوق تولید کنندگان استان به چاپ می‌رسد.
دهقان عنوان کرد: فاز اول این کتاب که شامل مطالعه و جمع آوری اطلاعات مربوطه »نقشه‌ها و طرح‌های اصیل و بومی و رایج استان، معرفی افراد پیشکسوت، تولید کنندگان و صادر کنندگان و غیره« است به اتمام رسیده و اکنون در حال تالیف است.وی با بیان اینکه متاسفانه در سال‌های گذشته فرش‌های این استان به نام سایر استان‌ها به داخل و خارج از کشور صادر می‌شد اظهار داشت: با ثبت جهانی دیگر امکان کپی_برداری و سوء استفاده برخی رقبای ایرانی فرش دستباف ایرانی از بین خواهد رفت و فرش آذربایجان غربی نیز به اسم خود این استان صادر می‌شود.
دهقان با بیان اینکه ثبت جهانی یک برند باعث ارتقای ارزش ارزآوری بیشتر می‌شود گفت: برای تثبیت تقاضا در بازارها باید به مبحث برند بیشتر توجه شود زیرا برند با تثبیت تقاضا صرفه اقتصادی ایجاد می‌کند و آن گونه که بر همه روشن است محصولات برنددار نسبت به محصولات بدون برند با قیمت‌های بالاتری به فروش می‌رسند.
امید می‌رود با ثبت جهانی فرش ریز ماهی خوی و زمینه سازی برای ثبت جهانی فرش افشار تکاب برخی از مشکلات این هنر و صنعت هزار ساله در آذربایجان غربی سامان یابد.