چایپاره ظرفیت مغفول سرمایه گذاری در استان

سیده فاطمه سجادی
گروه اقتصادی:چایپاره با برخورداری از مراتع سرسبز، جاذبه های طبیعی و تاریخی رودخانه های پر آب و سد آغ چای و موقعیت جغرافیایی ممتاز، ظرفیت مغفول برای سرمایه_گذاری در شمال آذربایجان غربی به شمار می_رود.
این شهرستان به مرکزیت قره ضیاالدین که تا هفت سال پیش یکی از بخش های شهرستان خوی بود، با تصویب هیات وزیران و مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از سه شهرستان تازه تاسیس آذربایجان غربی به جمع ۱۴ شهرستان دیگر این استان پیوست تا روند توسعه را با شتاب بیشتری دنبال کند.
این شهرستان با دارا بودن ۱٫۴ درصد از جمعیت و ۲٫۷۷ درصد از مساحت آذربایجان_غربی در ۲۰۷ کیلومتری مرکز استان واقع شده و با وجود تلاش های مسئولان در دولت تدبیر و امید، هنوز گرد محرومیت بر چهره این شهرستان پیداست.
به اعتقاد کارشناسان، با توجه به قابلیت های بالایی که چایپاره در حوزه های اقتصادی دارد بهشت سرمایه گذاران به شمار می رود شهرستانی با مزیت های سرمایه گذاری و ارزش افزوده بالا در کنار جاده های مواصلاتی مهمی چون جاده بین المللی تبریز – بازرگان که می تواند ظرفیتی بی بدیل برای فعالیت های اقتصادی باشد.
این شهرستان با حدود ۵۰ هزار نفر جمعیت یکی از بیشترین سهم های نفوس روستایی را در میان سایر شهرستان های آذربایجان غربی داراست و ۴۵ درصد از جمیعت آن با سکونت در مناطق روستایی، محور تولید و نماد اقتصاد مقاومتی به شمار می روند.
به گفته کارشناس مسئول سازمان برنامه و بودجه آذربایجان غربی نرخ مشارکت اقتصادی در شهرستان چایپاره با ۳۹٫۹ درصد در وضعیت مطلوب تری نسبت به میانگین استانی قرار دارد ولی نرخ بیکاری شهرستان ۱٫۳ درصد بیشتر از میانگین استان و حدود ۱۳٫۴ درصد است که همین موضوع ضرورت رونق بخش صنعت و معدن این شهرستان جهت اشتغال زایی را بیش از پیش نمایان می کند.
سمیه سجادی افزود: سهم اشتغال در بخش کشاورزی شهرستان چایپاره ۳۵٫۹ درصد، در بخش صنعت و معدن ۱۹٫۴ درصد و در بخش خدمات ۳۷٫۴ درصد بوده و حاکی است که ۷۳ درصد از ساکنان این شهرستان در بخش کشاورزی و خدمات اشتغال دارند و بخش صنعت و معدن در این شهرستان باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
به گفته وی که دبیر کمیته برنامه ریزی چایپاره است، تعداد واحد های صنعتی بالای ۱۰ نفر کارکنان در استان بالغ بر ۱۸۳۵ واحد و در شهرستان چایپاره ۲۴ واحد است که به عبارت دیگر سهم این شهرستان در این شاخص تنها ۱٫۳ درصد بوده و کم به نظر می رسد.
وی افزود: در سال های اخیر با توجه جدی دولت تدبیر و امید به اجرای سیاست های محرومیت زدایی از چهره شهرستان های کمتر توسعه یافته و سوق دادن اعتبارات دولتی به زیرساخت های مورد نیاز جهت حضور سرمایه_گذاران بخش غیر دولتی، تعداد جواز تاسیس صادر شده برای واحد های صنعتی رشد یافته و به سهم ۳٫۱ درصد از تعداد کل جوازهای صادره در استان رسیده است.
وی گفت: تعداد پروانه های بهره برداری صنعتی صادر شده در این شهرستان در سال ۱۳۹۴ بالغ بر ۵۰ پروانه بهره برداری بوده که ۱٫۶ درصد از سهم استان را شامل می شود.
با توجه به اینکه ۲۲ معدن فعال با سهم ۴٫۷ درصدی از تعداد معادن فعال استان در چایپاره واقع بوده و این شهرستان از قطب های استحصال سنگ مرمریت و تراورتن در منطقه است، نیاز به ایجاد واحدهای فرآوری در جوار معادن غنی شهرستان حس می شود تا ضمن ایجاد اشتغال در منطقه از خروج ارزش افزوده بخش معادن جلوگیری شود.
فرماندار شهرستان چایپاره نیز همجواری با ۲ منطقه آزاد تجاری – صنعتی ماکو و ارس و عبور جاده بین المللی تبریز- بازرگان از حوزه شهرستان را از مهمترین مزیت ها و پتانسیل های این شهرستان جهت جذب سرمایه گذار و توسعه شهرک صنعتی و تولید کالا عنوان می کند.
مرتضی اصغری به تشریح مزیت های این شهرستان پرداخت و گفت: داشتن آب مطمئن از طریق سد آغ چای با ظرفیت ۲۱۰ میلیون متر مکعب در سال، نزدیکی به مرز کشورهای آذربایجان، ترکیه، جمهوری خودمختار نخجوان و ارمنستان، معافیت مالیاتی ۱۰ ساله به لحاظ منطقه محروم و کمتر توسعه یافته بودن، عبور خط لوله انتقال گاز صادراتی اروپا از قلب شهرستان از دیگر مزیت های شهرستان است که با نگاه تیزبین دولت تدبیر و امید همه این قابلیت_ها مورد توجه جدی قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: سد آغ چای چایپاره با ظرفیت سالانه ۲۱۰ میلیون مترمکعب که بعد از بهره برداری برای چند سال پیاپی به خاطر احداث نشدن کامل کانال های انتقال آب، قابلیت بهره برداری نداشت، به همت دولت یازدهم، گره گشای بسیاری از مشکلات شده است.وی ادامه داد: در حال حاضر تعدادی طرح در پایین دست سد اجرا شده و به پایان رسیده است و تعدادی نیز نظیر بازسازی و بهسازی انهار سنتی بسطام کسیان و چومران، بازسازی و بهسازی انهار سنتی خانقاه، چورس، بادکی و بیگ جوان، باز سازی بند انحرافی قره مرادلو و ساماندهی انهار داخل شهر قره ضیاالدین در حال اجراست.
اصغری افزود: در راستای بهره مندی بیشتر از مزیت سد آغ چای در شهرستان چایپاره احداث مجتمع پرورش ماهیان سردآبی آغ چای با ظرفیت ۴۰۰ تن در سال آغاز شده است و پیش_بینی می شود تا در سه ماهه اول سال آینده به بهره برداری برسد و به متقاضیان واگذار شود.
وی با اعلام اینکه هزینه اجرای تاسیسات زیربنایی طرح ۲۵ میلیارد ریال و هزینه های اجرای تاسیسات و ساخت مزارع ۷۰ میلیارد ریال برآورد شده است، اضافه کرد: در صورت بهره برداری از این طرح برای ۴۰ نفر به صورت مستقیم و برای ۶۰ نفر به صورت غیر مستقیم زمینه اشتغال فراهم می شود..
معاون بودجه سازمان برنامه و بودجه آذربایجان غربی نیز با اشاره به اینکه با استقرار دولت تدبیر و امید در کشور و احیای سازمان برنامه و بودجه روند توزیع اعتبارات بر مبنای شاخص های توسعه یافتگی استان ها و شهرستان ها صورت می گیرد، اظهار کرد: سازمان برنامه و بودجه در استان با جمع بندی شاخصه های اساسی توسعه یافتگی نظیر حوزه آب شرب شهری و روستایی، بهداشت و درمان راه و حمل و نقل، آموزش و پرورش، فضاهای ورزشی و فرهنگی و سایر شاخص ها اقدام به توزیع اعتبارات عمرانی می کند.
قنبر آقایی زاد ادامه داد: چایپاره جزو شهرستان_های تازه تاسیس استان به شمار می رود که به لحاظ زیرساخت ها نیاز به توجه بیشتری دارد.
وی اظهار کرد: این شهرستان در شاخص های تراکم دانش آموزی، سرانه فضای فرهنگی شاخص بهره مندی روستاها از آب آشامیدنی سالم، در جایگاه مطلوب و در شاخص های سرانه فضای ورزشی روباز و سرپوشیده، نسبت خانه بهداشت به ازاء هزار نفر جمعیت روستایی تعداد کل کارگاه های فعال و طول راه های روستایی آسفالته دارای عقب ماندگی هایی است که با برنامه ریزی های صورت گرفته به دنبال جبران آنها در این حوزه هستیم.
وی ادامه داد: کل اعتبار مصوب این شهرستان در سال جاری از تمام منابع اعتباری رقمی بالغ بر ۹۴ میلیارد و ۴۲۰ میلیون ریال بود که از این رقم تاکنون نزدیک ۲۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال در قالب اسناد خزانه و به صورت نقدی تخصیص یافته است.
معاون بودجه سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه توسعه راه های ارتباطی شهرستان مورد توجه جدی است، گفت: در این راستا در سفر رئیس جمهوری به استان طرح روکش آسفالت و ایمن سازی راه های اصلی و غیر شریانی چایپاره با اعتبار ۱۵ میلیارد ریال پیشنهاد شد که مورد موافقت قرار گرفت و به استان ابلاغ شده است.
به گزارش ایرنا چایپاره در دولت یازدهم به لحاظ توسعه گردشگری طبیعی و زیارتی – تاریخی مورد توجه ویژه قرار گرفته است به طوری که پایگاه اورارتوشناسی ‘شهر دژ بسطام ‘در این شهرستان راه اندازی شده و نامزد ثبت جهانی است.
در سال جاری علاوه بر بازسازی یخچال روستای چورس، بازسازی حمام تاریخی بیگ جوان، احداث چندین کمپ گردشگری در روستاها نظیر ایشیق بولاغی چورس و تعمیر و مرمت قرمیزی مسجد چورس و پل دوققوز گوز کسیان هیأتی متشکل از باستان شناسان ایرانی و خارجی به مدت ۲ هفته در شهرستان جهت کاوش و تحقیق در محوطه های تاریخی فعالیت کردند.
همچنین با توجه به دیرینه روستای حمزیان استقرار تکیه حضرت ابوالفضل در آن منطقه و حضور دایم مردم از شهرهای همجوار و سایر استان ها برای قربانی کردن گوسفند و اهدای نذورات نقدی و غیر نقدی مسئولان شهرستان بر آن شدند تا نسبت به توسعه این مکان مذهبی اقدام کنند.
با توجه به تغییر رویکرد دولت به افزایش سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته و مزیت هایی که در این گزارش به آن پرداخته شد امید می رود تا این شهرستان مستعد ولی محروم روز به روز شکوفاتر شده و تبدیل به یکی از ارکان توسعه شمال آذربایجان غربی شود.
امری که با بهبود و تکمیل راه های دسترسی شهرستان های همجوار به چایپاره، تکمیل و بهره برداری از مجتمع آبزی پروری آغ چای، راه اندازی صنعت بسته بندی عسل و تخمه آفتابگردان، راه اندازی واحدهای فرآوری سنگ_های تزئینی و ساختمانی و توسعه زیرساخت های گردشگری دور از انتظار نیست.