نبود کارخانه‌های بزرگ تولید عرقیات گیاهی در استان
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: در حالی که شرکت‌های معظم دارو سازی با استفاده از عصاره گیاهان دارویی، تولیدات متنوع با درآمدهای فراوان را در بطری‌های پاکیزه و بهداشتی روانه بازار می‌کنند ولی هنوز آذربایجان غربی درگیر تولید سنتی و خانگی عرقیات گیاهی با فوائد بسیار درمانی است.
در سال‌های اخیر به دنبال تحقیقات جدید در مورد خواص داروهای گیاهی، استقبال عمومی به استفاده از این نوع داروها نیز افزایش یافته است و هم اکنون در جهان و نیز ایران شرکت‌های معظم دارو سازی با استفاده از عصاره گیاهان دارویی، تولیدات متنوعی را در بطری‌های پاکیزه و بهداشتی روانه بازار کرده‌اند. استفاده از داروهای گیاهی یکی از پایه های طب سنتی و اسلامی است. دانشمندان نامی ایران ابو_علی سینا و زکریای رازی در استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها شهرتی بسزا دارند. پیش از این دو دانشمند، دینوری مورخ بزرگ ایرانی که در اصفهان می‌زیسته اثر معروف خود به نام کتاب النبات را که بخش مهمی از آن به اطلاعات گیاهان اختصاص داشت، تالیف کرده بود.
استفاده از گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها، پس از ظهور طب جدید کم کم رو به نقصان گذاشت. اما با تحقیقات جدید در زمینه داروهای شیمیایی و اثرات منفی آن‌ها در جسم و جان انسان، مجددا پژوهشگران و داروسازان به گیاهان دارویی اقبال نشان دادند و هم اکنون در جهان و نیز ایران، شرکت‌های معظم دارو سازی با استفاده از عصاره گیاهان دارویی، تولیدات متنوعی را در بطری‌های پاکیزه و بهداشتی روانه بازار کرده‌اند.
استان آذربایجان غربی از رتبه نخست تولید عرقیات گیاهی در کشور برخوردار بوده و با تولید بالغ بر ۱۰ میلیون لیتر در سال از جایگاه اقتصادی ویژه‌ای برخوردار است. عرقیات گیاهان بادرنجبویه، بیدمشک، نعناع و پونه و شوید و گلاب با اثرات خوب درمانی، از گیاهان بومی استان تهیه شده و از پرمصرف‌ترین عرقیات آذربایجان غربی هستند.
آذربایجان غربی که جز مناطق رویش‌های گیاهان دارویی، صنعتی و مرتعی در کشور به شمار می‌رود اما تاکنون در حد ظرفیت‌های اقتصادی آن در این زمینه مورد توجه قرار نگرفته است.
اگر چه فرش و گلیم این استان به سبب طرح و رنگ ثابت آن از امتیازات ویژه ای برخوردار است و طرح‌های شهرستان خوی و تکاب با عناوین (قبا و ماهی) معروف می‌باشند و در کنار این صنعت باید از صنایع کوزه گری و چرم_سازی نام برد که به شکل‌های گوناگون به بازار عرضه می‌شوند ولی ظرفیت‌های فراوان تولید عرقیات گیاهی و نقل بید مشک ارومیه و درآمدی که می‌تواند برای اقتصاد استان داشته باشد همواره مورد غفلت قرار گرفته است.همچنین ریزه کاری و نازک کاری چوب و تولیدات صنایع چوبی ارومیه از اقلام سوغاتی مهم ارومیه است و معرق کاری نیز از صنایع دستی مهم این استان است.
مهم‌ترین سوغاتی‌های استان عبارتند از نقل بیدمشک، حلوای گردو، محصولات کشاورزی از قبیل عسل، لبنیات، کشمش، سیب، انگور بافتنی‌های دستی، صنایع چوبی و ریزه کاری فرش‌های دستباف که هر کدام به نوبه خود سهم بسزایی در اقتصاد و شکوفایی آذربایجان غربی می‌تواند داشته باشد.
از سوی دیگر، علیرغم تولید بسیار زیاد انواع عرقیات گیاهی در ایران و بالغ بر ۷۰ نوع از آن‌ها در آذربایجان غربی و همچنین فرهنگ استفاده زیاد از عرقیات گیاهی که به ندرت در سایر کشورها دیده می‌شود، بررسی ایمنی و سلامت غذایی به حد کافی بر روی این عرقیات انجام نگردیده و در زمینه میزان متانول در این نوع محصولات اطلاعات کافی وجود ندارد. کارشناسان تغذیه معتقدند که عرق بیدمشک برای تقویت قلب، رفع گرفتگی و خفقان قلب تقویت عمومی بدن، ملین خوب بوده و مصرف بیدمشک در جوانی مانع فشار خون در دوران پیری می‌شود.
عرق بادرنجبویه نیز ضد خستگی‌های روحی استفراغ‌های دوران بارداری، برونشیت و تشنج ضد قلنج و درمان دل پیچه است.مصرف عرق شوید نیز ضد چربی خون، جهت پایین آوردن کلسترول، ازدیاد شیر مادران و همچنین درمان لاغری توصیه شده است. عرق نعنا که طبق توصیه پزشکان برای ضد دل درد، دلپیچه ضد_نفخ، بادشکن و تقویت کننده معده کودکان بسیار خوب است.
جنوب استان آذربایجان غربی به ویژه شهرستان مهاباد به عنوان پایلوت گیاهان خوراکی و دارویی معروف است که ضرورت دارد توجه علمی به مقوله توسعه، تولید و فرآوری این گیاهان شود.
بر اساس تحقیقاتی که در آذربایجان غربی صورت گرفته در رویشگاه‌های طبیعی این استان نزدیک به ۱۲۰۰ گونه گیاهی می‌روید که از این گونه‌ها، ۴۶۶ گونه آن دارویی است که با مدیریت و برنامه ریزی مناسب در زمینه برداشت بسته_بندی و عرضه هر یک از این گونه های گیاهی می‌توان زمینه اشتغال‌زایی و درآمدزایی خوبی برای مردم استان دست و پا کرد.
به گفته محققان و کارشناسان گل محمدی نعناع، ترخون، گل گاوزبان، شیرین بیان، آجی بیان، کاسنی، اولیک، بیدمشک، بادرنجبویه بومادران، سنبل‌الطیب، خار شتر، شاتره، آویشن و ده‌ها گونه دیگر از گیاهان دارویی آذربایجان_غربی است که از دیرباز به صورت سنتی استفاده می‌شود.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۳۰ مرداد ۱۳۹۲ ساعت ۷:۳۹ ق.ظ
