نبود درآمدهای پایدار شهرداری ارومیه و لزوم تقویت اقتصاد شهری
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: اگر درآمدهای پایدار در کلانشهر ارومیه افزایش یابد، میزان تاثیرپذیری شهرداری از توسعه شهری ناخواسته کمتر شده و یک تعادل و توازن منطقی در توسعه شهری در کنار اجرای پروژه های بزرگ عمرانی شهرداری ارومیه حاصل خواهد شد.
امروزه یکی از اصول توسعه پایدار شهری، رشد و گسترش فیزیکی شهر با معیارهای اصولی و منطقی می باشد. توسعه پایدار شهری و با برنامه توسعه ای مبتنی بر نیازهای واقعی و تصمیم گیری های عقلایی و با در نظر گرفتن ملاحظات مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محسوب می گردد. در بین عوامل موثر در توسعه فیزیکی شهر می توان به نقش درآمدهای پایدار اشاره کرد که در آن میزان بهره مندی و دسترسی به درآمدهای پایدار نوع و میزان توسعه شهری با برنامه را رقم خواهد زد.
بطور معمول شهرداری ها از گذشته تاکنون همواره بدلیل مشکلات مالی و درآمدی و ضعف در ایجاد درآمدهای پایدار به شکل های مختلف به توسعه شهری نامطلوب و نابخردانه دست می زدند و در این بین آنچه که کمتر مدنظر بوده کالبد شهری و چگونگی گسترش شهر و پیامدهای سو، ساخت و سازهای خارج از قاعده شهرسازی بوده است.
فروش تراکم سودجویی هایی مربوط به زمین، اعمال نفوذها و بسیاری از موارد دیگر باعث شده تا درآمدهای شهرداری، وابستگی زیادی به ساخت و ساز و مشخصا ساخت وساز بدون برنامه داشته باشد. فروش تراکم غیرمجاز شهری که در بسیاری از موارد به معنای فروش تخلفات و عدم ملاحظات مختلف می باشد، هرچند درآمد و منابع کلانی در اختیار شهرداری ها قرار داده ولی در طول زمان پیامدهای منفی بسیاری را بدنبال خواهد داشت. که یکی از این پیامدها، مغایرت این نوع تامین مالی با هر نوع برنامه ریزی برای توسعه شهری مطلوب است.
چنانچه از طریق مکانیزم های مختلف درون و برون سازمانی که از یک طرف شهرداری ها را مکلف به تغییر در نظام مالی و درآمدی و کاهش وابستگی خود به درآمدهای ناپایدار کرده و از سوی دیگر، دولت نیز بمانند کشورهای مختلف با کمک های مالی خود به شهرداری ها، زمینه دستیابی درآمدهای پایدار شهری را فراهم نماید، می توان انتظار توسعه برنامه ریزی شده و انضباط پذیر در سطح شهر را داشت. این در حالی است که اگر درآمدهای پایدار شهرداری ارومیه محقق شود شاهد توسعه سنجیده و با برنامه در سطح شهر خواهیم بود و بسیاری از تفاوت ها و سیمای شهری نابهنجار از چهره مناطق مختلف شهر رخ برمی بندد. حریم شهر ارومیه مورد حفاظت و صیانت بیشتری قرار می گیرد و قدرت عمل شهرداری برای توسعه منطقی و اصولی کلانشهر بیشتر خواهد شد. هم اکنون در بسیاری مواقع شهرداری مجبور به فروش تراکم در مناطق پرجمعیت و منطق مرکزی شهر است این در حالی است که اگر زمینه های درآمدی پایدار در شهر فراهم باشد دیگر نیازی به این فروش تراکم ها و بروز تخلفات گوناگون نخواهیم بود. در نبود درآمدهای پایدار، محدوده کم وسعت کلانشهر ارومیه و تراکم بالای جمعیت و فعالیت در این محدوده کم، درگیر و دار از هم گسیختگی، ناهماهنگی، تغییر کاربری ها و سو، استفاده های مختلف از فضای شهری قرار گرفته است.
این در شرایطی است فراهم کردن درآمد پایدار باید رویکرد مهم مدیریت شهری ارومیه باشد و در این میان لزوم برنامه ریزی برای افزایش درآمدهای پایدار شهر ارومیه از اهمیت فوق العاده برخوردار است.
ساماندهی دریافت عوارض از منازل مسکونی و خودروهای سواری ارومیه از مقدماتی ترین فعالیتها، در راستای برخورداری شهرداری از درآمدهای پایدار است و ساماندهی درآمد حاصل از عوارض نزدیک به ۲۲۰ هزار واحد مسکونی و ۲۸۰ هزار خودرو در شهر ارومیه که از خدمات مدیریت شهری بهره مند می شوند، می تواند کمک قابل توجهی به اجرای طرحهای عمرانی شهرداری بنماید.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که فروش اوراق مشارکت از دیگر ظرفیتهای در آمد زا در شهرداری ارومیه است و باید مدیریت شهری در جذب این درآمد بسیار مصمم باشد و از سوی دیگر فضای شهری بایستی برای تمامی گروه های شهری و متناسب با نیازهای واقعی آنان رشد، توسعه و تغییر یابد و نباید به فضایی امن و مطمئن برای سودجویی ها و تغییر کالبد شهر بر مبنای خواسته های اقلیتی با نفوذ و برخوردار تبدیل نشود.
این در حالی است که اگر درآمدهای پایدار در کلانشهر ارومیه افزایش یابد، میزان تاثیرپذیری شهرداری از توسعه شهری ناخواسته کمتر شده و یک تعادل و توازن منطقی در توسعه شهری در کنار اجرای پروژه های بزرگ عمرانی شهرداری ارومیه حاصل خواهد شد؛ توسعه منطقی که متناسب با استانداردها و معیارهای اقتصادی، اجتماعی ، زیرساختی کالبدی مورد نیاز شهر باشد.
اگرچه در سال های اخیر شهرداری ارومیه با بازنگری در سیستم مالی و درآمدی و انجام تغییرات گسترده درآن با بهره گیری از ساز و کارهای مختلف تا حدودی توانسته سهم درآمدهای پایدار شهری را افزایش دهد و از کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار بکاهد، اما با این حال به نظرمی رسد که استانداری آذربایجان غربی بازیگر اصلی و موثر در تحقق درآمدهای پایدار برای شهرداری ارومیه محسوب می گردد و چنانچه این مهم به مانند سال های گذشته به هر دلیل تحقق نیابد کالبد شهری بیش از پیش در معرض توسعه شهری ناهماهنگ و غیرمنطقی قرار خواهد گرفت. تنها از منظر درآمدهای پایدار که البته آن نیز نیازمند توجه جدی دولت است می توان به توسعه شهری با برنامه و اصولی دست یافت. توسعه ای که بتواند نیازهای مختلف و منافع عموم شهروندان را تامین و امکان استفاده گروه های مختلف شهری از فضای شهری را فراهم نماید.
این در شرایطی است که تسریع و شتاب در توسعه زیربنایی شهر ارومیه و تقویت اقتصاد شهری بدون مشارکت آحاد جامعه امکانپذیر نیست و بازاریان و اصناف ارومیه در این خصوص نقش ویژه‌ای دارند. چرا که بازاریان در سرمایه‌گذاری، زیباسازی، احیای هویت تاریخی و فرهنگی شهر، توسعه زیرساخت‌های خدمات عمومی و تامین بخش قابل توجهی از بودجه شهرداری نقش عمده‌ای می‌توانند داشته باشند.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۱ آذر ۱۳۹۲ ساعت ۹:۱۷ ق.ظ
