ممانعت ازتضییع حقوق فردی لازمه اصلاح جامعه
محمدعی شاطری
گروه اجتماعی:اسم کار اداری که می آید تن و بدن بسیاری از ما به لرزش می افتد. گذشتن از هفت خان امضاهای مسئولین و کارمندان و به سرانجام رساندن یک پروژه اداری از آن کارهای سخت و ظاقت فرساست. مساله وقتی بغرنج تر می شود که شاهد آن هستیم که در بسیاری از ادارات کارمندها آن طور که باید در زمان فعالیت خود، در خدمت مردم نیستند و یا به کارهای شخصی و غیر اداری مشغولند و یا از انجام کارهای مردم طفره می روند. دین ما همواره به کار و تلاش و خدمت به خلق خدا توجه ویژه داشته. متاسفانه اما این فرهنگ کار و تلاش آنطور که باید در جامعه ما نهادینه نشده و شاهد هستیم راندمان کاری در کشور ما از بسیاری از کشورهای دیگر که نه مسلمان هستند و نه داعیه مسلمانی دارند پایین تر است. این موضوع وقتی جنبه های مهم تری به خود می گیرد که با بی توجهی به امور مردم و ارباب رجوع و تعلل و کوتاهی در انجام کارهای مردم همراه شود. اگر هر کدام از ما مسئولیت اجتماعی خود را قبول کنیم و با رفتارهای ناهنجار و تضییع حقوق دیگران برخورد کنیم، رفته رفته جامعه در مسیر درست قرار گرفته و از رفتارهای نامناسب دور خواهد شد. بی تفاوتی ما اما می تواند باعث انحطاط اخلاقی و به قهقرا رفتن اخلاق جمعی شود. حالا اگر تصمیم داشته باشیم تا با رفتار نامناسب مواجه شده و با آن برخورد کنیم چه طور و با چه آدابی باید انتقاد کنیم؟ لبخند را فراموش نکنید. داشتن لبخندی ملیح بر لب علاوه بر اینکه باعث تلطیف فضا می شود این پیام را به طرف مقابل شما می_رساند که شما نیتی دوستانه دارید و قصد تخریب یا تهاجم به وی را ندارید.
به نحوه ایستادن و حرکات بدنی خود دقت کنید. برخی از حرکات و شمایل های بدنی به صورت خودکار پیامی از تهاجم و حمله را با خود به همراه دارند. مثلا اگر شما دو دستتان را بر روی میز کارمند مورد نظر گذاشته و به سوی او خم شوید طبیعتا به صورت غیر مستقیم پیام جنگ و تقابل را منتقل خواهید کرد. نگاه کردن از بالای عینک نگاه کردن از گوشه های چشم و به صورت متمایل تکان دادن انگشت اشاره به سمت طرف مقابل گره کردن مشت و رفتارهایی از این دست همه شامل همین قائده شده و پیامی از تقابل و تهاجم را به فرد مورد نظر شما منتقل می کنند.
برای گفتگو کردن لحن آرام و تن صدای پایین را انتخاب کنید. این کار دو فایده دارد. اول اینکه اگر کسان دیگری در اتاق حضور داشته باشند صدای شما را نمی شوند و در واقع شما انتقاد یا توصیه اخلاقی تان را به صورت شخصی با فرد در میان گذاشته اید و مزیت دیگر این رفتار انتقال پیام آرامش و محبت از سوی شما به طرف مقابل است. لحن آرام و شمرده شما همچنین فضای گفتگو و توافق را تقویت می کند.در ابتدای صحبت و برای مخاطب قرار دادن طرف مقابل از واژه های : دوست عزیز، برادر عزیز، دوست خوبم، خواهر گرامی، سرکار خانم…، جناب آقای… و کلماتی از این دست استفاده کنید. استفاده از این کلمات ضمن صمیمی تر کردن لحن شما، به طرف مقابل یادآوری می کند که شما به او احترام می گذارید و قصد ندارید شخصیت او را تخریب کنید.همه انسان ها مورد تحسین قرار گرفتن را دوست دارند. در اثنای صحبت و پیش از آنکه انتقاد خود را مطرح کنید به خصوصیتی مثبت از طرف مقابلتان اشاره کنید. مثلا می توانید بگویید : » من واقعا از ادبیات گفتاری شما لذت بردم« ، یا مثلا » شما واقعا چهره دلچسب و نورانی دارید« یا بگویید » به نظر می رسه شما از اون انسان های شریفی هستید که تمام تلاشتون رو برای کمک به ارباب رجوع هاتون به کار می_بندید« …استفاده از چنین جملاتی فرد مورد نظر شما را برای شنیدن انتقاد آماده می کند.
اهمیت رفتار درست و نقشی که این رفتار می_تواند بر روی حل مشکل شما یا مراجعین دیگر بگذارد را برای او شرح دهید. همچنین مشکلات و محدودیت هایی که ممکن است انجام نشدن درست کار برای شما بوجود بیاورد را به او یادآوری کنید. مثلا بگویید: » من نزدیک یک ماهه که دارم برای این مساله میام و می رم، واقعا در محل کارم دچار مشکل شدم و دیگه جایی برای مرخصی گرفتن ندارم.« یا بگویید: » واقعا اگر کار من رو امروز انجام بدین، کمک بزرگی به من کردید«
پس از انجام مقدمات لازم که در بالا اشاره شد رفتار یا عملکرد نامناسب فرد را که مورد نظر شماست نقد کرده و از او بخواهید تا رفتار مناسب را در پیش بگیرد. مثلا اگر کارمندی که شما با او برخورد دارید کار شما را به درستی انجام نمی_دهد یا مشغول به کاری شخصی است به او بگویید: » من فکر می کنم شما می تونید این کار رو با پیگیری بهتر، زودتر به نتیجه برسونید» یا « به نظرتون درسته که در ساعات اداری که شما وقتتون را باید صرف امور مردم بکنید به امور شخصی بپردازید؟» یا مثلا « من فکر می کنم که در صورت پیگیری دلسوزانه شما این کار سریعتر هم قابل انجام باشه» یا اینکه بگید: «به نظر من هیچ درست نیست که در زمان انجام خدمت و ساعت اداری شما دائما مشغول بازی یا استفاده از نرم افزارهای تلفنتون باشید
دقت کنید که در زمان انتقاد از فرد، رفتار او را نقد کنید نه شخصیت او را. یعنی به هیچ وجه مثلا نگویید» شما آدم بی مسئولیتی هستید« و به جای این حرف با استفاده از جملاتی که در بالا اشاره شد رفتار او را نقد کنید.
در حاشیه صحبت هایتان می توانید از اهمیت تهیه لقمه حلال برای خانواده و دقت در شبهه ناک نشدن روزی صحبت کنید. می توانید این طور اشاره کنید که: » حقوقی که شما می گیرید برای انجام خدمات مورد نیاز مردم و راه انداختن امور آنهاست. در صورتی که شما انجام امور مردم را در اولیت کاری خود قرار ندهید لقمه ای که برای خانواده می برید شبهه ناک می شود و این می_تواند تاثیر وضعی نامناسبی بر زندگی شما بگذارد«. در این زمینه از عبارت شبهه ناک استفاده کنید و کلمه حرام را به دلیل بارمعنایی سنگینی که دارد به کار نبرید.
دیثی از ائمه در زمینه خدمت به خلق خدا و حل مشکلات و امور مردم را برای کارمند مورد نظرتان بخوانید. به عنوان مثال حضرت امام حسین (ع) در حدیثی می فرمایند: » بدانید مراجعه مردم به شما برای انجام کارهایشان از نعمت های الهی است، آگاه باشید که انجام ندادن کار مردم و بی توجهی به آنها کفران نعمت است و باعث می_شود که این نعمت از شما گرفته شود.«
اگر شما موارد ذکر شده در این مطلب را به خوبی رعایت کنید به احتمال خیلی زیاد فرد مورد نظر نصیحت شما را با روی باز می پذیرد و سعی می_کند رفتار خود را اصلاح کند. اما همیشه کسانی هستند که بسیار متکبر و خودخواه هستند و هیچگونه انتقاد و هدایتی را پذیرا نیستند. در اینگونه موارد شما باید از راهی دیگر و به صورت قاطع با رفتار نامناسب فرد برخورد کنید. برخی از رفتارهایی که در چنین مواقعی می توانید انجام دهید را با هم مرور می کنیم.
به عنوان اولین توصیه دقت کنید که شما در طول انجام دادن این کار به هیچ وجه نباید عصبانی شده و کنترل خود را از دست بدهید. شما باید با خودتان کنار بیایید که برای اصلاح عملی ناشایست در جامعه و احقاق حق خود تلاش می_کنید و دعوای شخصی با کسی ندارید. هرچقدر که بتوانید با خونسردی و اعتماد به نفس در این راه قدم بگذارید احتمال به نتیجه رسیدن و موفقیت شما بیشتر خواهد بود.
به هیچ وجه صدای خود را بلند نکنید. از کارمند مورد نظرتان فاصله بگیرید و سعی کنید به هیچ وجه نزدیک به او نایستید. ایستادن در فضایی نزدیک به هم احتمال برخورد فیزیکی را بالا می_برد.
به فرد مورد نظرتان به هیچ وجه توهین نکنید. شما برای اصلاح یک رفتار نامناسب نباید به رفتار نامناسب دیگری متوسل شوید. ضمن اینکه توهین شما به او می تواند احتمال به نتیجه رسیدن اعتراضتان را کمرنگ کند.
در جملاتی کوتاه به او بگویید که رفتار او با شما نامناسب بوده و شما تا رسیدن به حقتان و محکوم کردن این رفتار نامناسب پیگیر مساله خواهید بود. حالا شما باید اتاق را ترک کنید و به سراغ مسئولین اداره یا واحد تکریم ارباب رجوع یا حراست یا واحد بازرسی اداره بروید. هر کدام از این واحدها به نوعی می توانند به شما کمک کنند. در مراجعه به هر کدام از این واحدها شما باید ابتدا مساله مورد نظر خود و کوتاهی و رفتار نامناسب کارمند را به دقت توضیح دهید و خواستار پاسخگویی واحد مربوطه و رسیدن به حقتان شوید. در ادارات مختلف کارکرد و نام این واحدها ممکن است متفاوت باشد. از این رو ما اسم هر ۴ بخشی که ممکن است لازم باشد شما به آن مراجعه کنید را آوردیم.
در اکثر موارد مراجعه به مسئول اداره، واحد حراست و یا تکریم ارباب رجوع یا بازرسی، به مشکل شما رسیدگی شده و ضمن رسیدگی به کار شما به کارمند مورد نظر هم برای اصلاح رویه نامناسبش تذکر می دهند.
اما در موارد معدودی ممکن است به دلایل مختلف این بخش های مورد اشاره هم پاسخ درخوری به شما ندهند. حالا شما باید به مرجع بالاتری مراجعه کنید. سازمان بازرسی کل کشور. سازمان بازرسی در اقصی نقاط کشور شعبه دارد و وظیفه احقاق حقوق مردم و برخورد با تخلفات ادارات و سازمان های دولتی را بر عهده دارد.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۳ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۹:۲۸ ق.ظ
