طب سنتی از انکار کرونا آغاز کرده و به نامسلمانی مبتلایان رسیده است!

رسول جعفریان
گروه خبر: داستان کرونا از دسامبر ۲۰۱۹ که در چین مطرح شد، تا این روزها که وزارت بهداشت خبر ظاهر شدن آن در قم را اعلام کرده، جدای از جنبه پزشکی آن، و مسأله اعتماد به آزمایشات انجام گرفته، در چارچوب بحثهای جاری از تمدن و علم اسلامی، و رفتاری که نسبت به آن از طرف نهادهای دینی و شماری از متدینین مطرح شده، به عنوان یک مورد ویژه قابل بررسی است.
و اما در مجموع می توان گفت، دو جریان در برخورد با کرونا و عوارض آن و نیز اقدامات پیشگیرانه و درمانی وجود داشت. نخست موضع دولتی و دانشگاهی در کشور که مطابق آموزه‌هایی که این دو ماه در باره کرونا مطرح شد، در چارچوب آنچه آنها را علمی و مطابق پزشکی نوین می داند، به راه افتاده، و توصیه‌هایی در باره قرنطینه و تجهیز بیمارستانها، و نیز مصاحبه‌های آموزشی ارائه می دهند. انتظار آنها که نماینده جریان علم پزشکی نوین هستند، جدی گرفتن کرونا، ایزوله کردن بیماران، دستورات بهداشتی نوین برای ضد عفونی کردن، و به ویژه قرنطینه شهری است که این بیماری در آن دیده می شود.
این روش، یک کار جهانی است که اکنون در همه جای دنیا معمول است. طبعا فرض مسوولان بهداشت تا این لحظه تأیید آن به عنوان کرونا است، مگر آن که با تحقیقات بیشتر که وعده انجامش را داده اند، خلافش ثابت شود. اقدامات سختگیرانه در چین، و سپس کشورهای دیگر همه بر اساس یک اصول مشخص پزشکی نوین توصیه شده و پیش می رود. طی این سه روز، با آمدن معاون درمان وزارت بهداشت به قم، به آمادگی بیمارستانها و فراهم آوردن تجهیزات پزشکی پرداخته شد و به طور مرتب، بر اساس اصول پزشکی جدید، کلیپ‌هایی انتشار یافت.
دوم، جریان طب سنتی اسلامی است که از انکار کرونا آغاز کرده، در درجه نخست آن را سیاسی دانست. این شاهدی است بر وجود یک روند طولانی که از دیر باز در حوزه مدرنتیه و تجدد بوده و هر بار اتفاقی می افتاده که برخلاف روال جاری بوده مثلا آب لوله کشی و… گفته می شده که یک هدف سیاسی توطئه آمیز پشت سر آن وجود دارد.
البته در دنیا و حتی گاه در چین و روسیه و برخی بلاد دیگر هم از این قبیل اظهار نظرها وجود دارد، و در اینجا، قالبی که آن را پذیراست جریانی است که به علم سنتی در این زمینه باور دارد و از این ابزار، برای شکست جریان مخالف خود، یعنی پزشکی نوین استفاده می کند. در ابتدا پیش از خبر قم، به دنبال خبرهایی که از بخش مسلمان نشین چین درباره برگزاری مراسم قرآن خوانی برای نجات از ویروس کرونا انتشار یافت در کانال آقای تبریزیان، گفته شد که دو میلیون نفر چینی مسلمان شده اند، زیرا باور چینی‌ها این شده که مسلمانان کرونا نمی گیرند. متن آن این بود: »چینیها به این باور رسیدند که مسلمانان به بیماری کرونا مبتلی نمی شوند و می گویند دو میلیون چینی مسلمان شدند واین روزها در خیابانها نماز می خوانند در حالیکه نماز قبلا ممنوع بود«. بعد از خبر مرگ دو نفر در قم، با طنزهایی همراه شد که نتیجه می گیریم که قمی‌ها، مسلمان نیستند! تبریزیان بعد از آن انکار کرد که گفته است مسلمانان کرونا نمی گیرند، بلکه گفته چینی‌ها به این باور رسیده اند. عبارت به گونه ای بود که شما تلقی تان این بود که ایشان قبول دارد، اما عبارت گونه ای طراحی شده بود که راه فرار باز باشد.
نکته دیگر، تا این لحظه، انکار مرگ این دو نفر اعلام شده به دلیل کرونا توسط کسانی از این گروه است. در یکی از آخرین یادداشت در کانال مزبور، آمده است: »می گویند دو نفر مردند. خدا رحمتشان کند مگر قراره کسی نمیره روزی بیش از هزار نفر در ایران می میرند، ولی مردن آنها با کرونا ثابت نمی شود«. بعد هم خبردهنده را فاسق خوانده که طبق آیه »إن جاءکم فاسق…« خبرش محل اعتماد نیست. رسم این قبیل جریانها، غالبا استفاده از همین روش انکار است تا بتوانند برای مدتی شک را نسبت به اظهار نظرهای وزارت بهداشت و پزشکان ایجاد کنند. اگر بعدا انکار کردند، موضع آنها تأیید شده، اگر هم ثابت شد دیگری کسی به یاد ندارد که این افراد وقتی آن را انکار کرده اند.
روز اول اسفند هم گزارشی با عنوان »تأملی در باره ظهور کرونا« در قم توسط شخصی به نام محمدرضا فلاح در کانال عباس تبریزیان انتشار یافت که اصل ماجرا را کاملا دشمنانه و سناریویی طراحی شده دانست که با هدف‌های مشخص شکل گرفته و آن هم کوبیدن مرشد این جریان یعنی آقای تبریزیان است. در این تحلیل، از »تفکر ناب و بومی« و »نبرد تمدنی اسلام و کفر« در جریان کرونا یاد شده و از »امتداد اراده‌های نظام بهداشت جهانی« برای سلطه بر سرنوشت ما سخن به میان آمده است.
در این باره، به برخی از جملات رهبری هم در باره شگردهای دشمن برای تسلط بر مسائل فرهنگی هم استناد شده که البته ربطی به مورد خاص ندارد. در این یادداشت تأکید شده که »تنها ایران است که می تواند در سطوحی … این سناریو را کشف کند«. نویسنده نگران »انفعال قم« در برابر این تبلیغات در زمینه کروناست، و باطل السحر آن را »طب سنتی اسلامی« می داند و به »قاطع جنگیدن« توصیه می کند. در یادداشت دیگری در این کانال که بیش از یکصدهزار فالور دارد، با عنوان »کرونا، دشمن و انتخابات« بحث از کیسینجر آغاز شده، و از تلاشهای آنها برای انتشار بیماریهای موزی مانند کرونا یاد شده است.
انتشار این بیماری که در این یادداشت وجودش مفروض گرفته شده، در موقع انتخابات، حساس دانسته شده »انتخاب زمان و مکان همواره دو نقطه راهبردی در برنامه‌های دشمن است« و عمدی تصویر شده است. سپس گفته شده است که »تمامی سازمان‌های بین المللی و جهانی سازمان ملل از جمله سازمان بهداشت جهانی شعباتی از آژانس امنیت ملی امریکا« هستند. سپس گفته شده است که »وزارت بهداشت ما طی ۴۰ سال دربست در اختیار سازمان بهداشت جهانی بوده است». آنگاه گفته شده، »کرونا آخرین حلقه نخواهد بود« چیزی که دستمایه »اتاق فکر لیبرالها« است. از قوه قضائیه انقلابی خواسته است که در این زمینه دست از اغماض بردارد و اقدام کند. دوستان انقلابی هم بیکار ننشینند و به جای برخورد تدافعی، هجومی عمل کنند. چنان که ملاحظه می نمایید، در متن بالا، عقبه تاریخی این بحث، بامسأله تمدن، و نیز جنگ با غرب و سلطه گران و نیز ماهیت دانش اسلامی بهم گره خورده است. پزشکی سنتی اسلامی به عنوان بخشی از جریان »تمدن اسلامی« و از آنجا به سراغ انقلابی گری آمدن، و همین طور، تقابل با سلطه غرب و نهادهای وابسته به آن که بهداشت جهانی هم از آن دست است. همزمان، کلیپ‌هایی در استفاده از داروی موسوم به امام کاظم (ع) که متعلق به همین گروه است در حال انتشار است.
در کلیپی که در باره کرونا در صبح دوم اسفند انتشار یافت، جوانی به نام مهدی سبیلی از مرکز طب امام صادق، ابتدا از بیماری کرونا یاد کرده که هر سال، یکی دو بار، یک مرتبه اعلام می کنند که فلان ویروس آمده و بعد از این که داروهایشان را فروختند، می گویند، آنها که مردند، علت بیماریشان چیز دیگری مثلا قند یا چربی بالا بوده است. بنابر این ماجرا، سرکار گذاشتن است. این که می گویند دست ندهید بی جهت است، من آماده ام با هر کسی دست بدهم، زیرا »اسلام هیچ گاه نگفته است که به خاطر این بیماری با کسی دست ندهید و معاشرت نکنید«. بعد می گوید، کرونا، تأثیرش به خاطر ریه ضعیف است و برای درمان چه باید بکنیم؟ مشکل ضعف سیستم دفاعی بدن است که باید تقویت کرد. داروی این کار، داروی امام کاظم است که سیستم دفاعی را تقویت می کند، ترکیبش هم این است … که از مراکز سنتی دریافت کنید. ترکیبش از هلیله سیاه، شکر سرخ و مصتکی است. ترکیب چند موضع متفاوت را در این مصاحبه کوتاه می توان دید. از انکار کرونا، تا نفی قرنطینه، توطئه مراکز طبی برای فروش داروهایشان و در عین حال، ترویج یک داروی سنتی به عنوان راه حل. جالب است که این تناقض گویی همزمان که ویژگی ذهن‌های عقب مانده است، به روشنی دیده می شود.
روز جمعه هم از طرف وزیر ارشاد توصیه شد که بهتر است توصیه‌های وزارت بهداشت عمل شود: »از مراجع حوزه و تولیت‌های مراکز مذهبی خاضعانه می خواهم که در مواجهه با کرونا، در مراکز تحت تدبیر، توصیه‌های وزارت بهداشت و درمان و علوم پزشکی را مبنا قرار دهند و از هر گونه تصمیم اختصاصی پرهیز کنند مباد بانه دیگری برای دین گریزی ودین ستیزی پدید آوریم«.
این تقاضای خاضعانه، و نیز بحث دین گریزی، نشان دهند عجز در برابر تصمیمات مدیران این قبیل مجموعه‌هاست. شب جمعه که مراسم نماز جماعت مغرب و عشا در حرم از سیما پخش می شد، موجی از جمعیت فشرده مشغول اقامه نماز شدند و این در حالی بود که منابع خبری، متمرکز روی انتشار ویروس کرونا در قم و رعایت مسائل بهداشتی بود.
این تصاویر نشان می داد که در میان متدینین، هیچ نوع ترس و پذیرشی در این زمینه وجود ندارد. گویا انتظار این بود که مراجع، در این جریان ورود کرده و توصیه به رعایت قرنطینه بویژه در باره حرم و جمکران داشته باشند.پنج شنبه شب اول اسفند، دوستی هم از تهران برای بنده نوشت: »الان مکانهای زیارتی قم کانون آلوده کردن پنج قاره جهانند. وزارت بهداشت با همه فشل بودن و فسادش »پیشنهاد« کرده که »موقتاً« رفت و آمد به ‏این اماکن محدود شود؛ کاری که باید روزها پیش با قوت و فوریت انجام می‌شد الان پیشنهادی است در تعلیق که شاید بپذیرند و شاید نه! سوال من این ‏است که مگر زیارت از مستحبات شما نیست؟ و مگر حفظ جان مسلمین از واجبات نیست؟ این چه کله شقی است که مدرسه بسته می شود، به درستی، ولی ‏دور ضریح را نرده می کشند که اصلاً معلوم نیست یعنی چی؟ ولی درش را نمی بندند«. نوشته ایشان وقتی بود که تنها عکس نرده انتشار یافته بود، اما چنان که گذشت، خبر نرده هم تکذیب و اعلام شد که مردم کماکان مثل قبل ضریح را زیارت می کنند. انتشار این متن در یکی از گروه‌های واتساپی که غالب حاضرین روحانی هستند، سبب اختلاف نظر شد. برخی تأکید داشتند که تعطیل کردن مدارس و دانشگاهها درست نیست و باید به کار ادامه داد، اما برخی دیگر موافق قرنطینه بودند. البته، طبق توصیه‌های دینی و مذهبی، از دیروز در بسیاری از گروه‌های مذهبی که اغلب در فضای مجازی برای انجام کارهای قرآن خوانی و ختم صلوات در کنار هم هستند، توصیه‌هایی برای دعا به درگاه خداوند هم وجود دارد. در لابلای آنها، گاه حکایات تاریخی هم مثل آمدن طاعون در سامرا، و توصیه مرحوم میرزای شیرازی به خواندن برخی از ادعیه هم هست. این قبیل کارهای دعایی، غالبا و همیشه میان مسلمانان بوده است.
دست کم گرفتن خطر و مشکل، در برخی از اظهار نظرهای رهبران دینی دیده می شود. برای مثال، صبح روز جمعه، یک مصاحبه کوتاه در یکی از کانالهای تلگرامی از آقای آیت‌الله سید هادی مدرسی منتشر شد که از داخل حرم که گویا برای زیارت رفته بود، با ایشان صحبت شده بود. ایشان گفت، مسأله این صورتی که گفته می شود، ترسناک نیست. دو نفر در یک شهری با جمعیت بیش از دو میلیون نفر مرده اند، و این امری عادی است. در خیابانها مرده و مشکلی دیده نمی شود. ما باید کارهای عادی خود راداشته باشیم. در همین حال، برخی حساسیت بیشتری نشان داده اند. شب جمعه، از طرف آیت‌الله صانعی اعلام شد که در پاسخ به توصیه وزارت بهداشت، ایشان یک هفته درس خود را تعطیل می کنند. اندکی بعد، اعلام شد که آیت‌الله مکارم هم برای دو روز درس را تعطیل کرده اند. تا این لحظه توصیه ای از سایر مراجع تقلید برای توجه به مسائل بهداشتی نشده و این دو مورد هم برای اعلان تعطیلی دروس است. مقایسه این واکنشها با آنچه در چین یا شهرهای دیگر دنیای توسعه یافته اتفاق می افتد، جالب است. برای مثال درباره کره جنوبی آمده است: »با تأیید اولین مرگ ناشی از کرونا ویروس در کره جنوبی، مردم دو و نیم میلیون نفری شهر دائه گو، در خانه‌های خود قرنطینه شدند«. خبر صبح دوم اسفند هم این بود که دانشگاه علوم پزشکی قم برای یک هفته تعطیل خواهد بود.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا ، صبح جمعه که این یادداشت را نوشتم، روز انتخابات مجلس بود و کانال اول تلویزیون، یکسره مشغول انعکاس اخبار انتخابات بوده و تا جایی که بنده دیدم، حتی یک اشاره کوتاه هم به بحث کرونا نشد. شاید عصر بعد انتخابات و وقتی دیگر.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com