گزارش//

سد مهاباد غرق در تنش آبی

گروه گزارش: سد مهاباد به عنوان تنها منبع آب آشامیدنی این شهرستان و تامین کننده آب مورد نیاز بخش کشاورزی منطقه با توجه به کاهش بارندگی در سال‌های اخیر اکنون با بحران تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کند.
سد مهاباد دارای ۱۹۷ میلیون مترمکعب ظرفیت اسمی و ۱۷۲ میلیون مترمکعب ظرفیت مفید است که علاوه بر تامین آب شرب شهر، بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان را زیر پوشش قرار می‌دهد.
در کنار آن بخش قابل توجه از مخزن سد مهاباد برای کمک به احیای دریاچه ارومیه رها سازی شد و ادامه این روند بدون در نظر گرفتن میزان بارش‌های در چند سال اخیر می‌تواند به تنش آبی در منطقه دامن بزند.
علاوه بر همه اینها طرح آبرسانی به ۱۴۱ روستا از توابع بخش مرکزی و خلیفان از طریق تصفیه خانه قدیمی مهاباد در حال انجام است و طی چند سال آینده با اتمام آن آبرسانی به همه روستاهای مهاباد از محل سد انجام خواهد شد.همچنین با توجه به کاهش سطح آب‌های زیرزمینی طی چند سال گذشته فشار حداکثری به مخزن سد مهاباد بر همگان روشن خواهد بود که در همین ارتباط امر اصلاح الگوی مصرف، مدیریت صحیح منابع آبی، اصلاح الگوی کشت در کنار اجرای طرح‌های آبیاری در بخش کشاورزی اجتناب ناپذیر است.
حجم آب سد مهاباد ۱۷ میلیون مترمکعب کمتر از پارسال است
رییس امور آب مهاباد گفت: حجم آب ذخیره شده در پشت سد این شهر با ۱۷ میلیون متر مکعب کاهش نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۶۲ میلیون مترمکعب رسیده است.رضا جهین علت این کاهش حجم ذخیره آب سد مهاباد را پایین بودن میزان بارندگی‌ها در سال زراعی گذشته عنوان کرد و ادامه داد: در حال حاضر تراز این سد به ‌یک هزار و ۳۵۵ متر از سطح دریاهای آزاد رسیده که این مقدار بیش از ۲ متر کمتر از تراز سد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل است.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون حجم ورودی آب به سد مهاباد پنج متر مکعب بر ثانیه است، اظهار کرد: میانگین دبی خروجی آب از سد این شهرستان هم یک مترمکعب بر ثانیه است که بخش عمده آن برای تخصیص بخش شرب صنعت است.رییس اداره امور آب مهاباد با بیان اینکه تاکنون ۲۹۰ میلی متر بارندگی در سال زراعی جاری در این شهرستان ثبت شده است، یادآور شد: این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۱۰۰ میلی‌متر بیشتر شده است.
جهین اضافه کرد: سالانه بیش از ۹۰ میلیون مترمکعب از آب ذخیره شده در پشت سد مهاباد به مصارف بخش کشاورزی و ۱۹ میلیون مترمکعب نیز به مصرف شرب می‌رسد.
بارش‌ها در مهاباد ۱۷ درصد کاهش یافت
رییس اداره هواشناسی مهاباد گفت: میزان بارندگی این شهرستان از ابتدای سال آبی جاری تاکنون با کاهش ۱۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۲۴۵ میلی‌متر رسیده است.
اردلان محمدپور اضافه کرد: میزان بارش سال زراعی جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۵۰ میلی‌متر کمتر و نسبت به میانگین نرمال نیز ۲۴ درصد کاهش یافته است.
وی ادامه داد: میانگین دمای هوای این شهرستان در سال آبی جاری نسبت به میانگین نرمال آن بیش از یک درجه سانتی‌گراد افزایش یافته و نیاز است برای جلوگیری از تنش آبی بویژه در بخش کشاورزی صرفه جویی کرد.محمدپور با بیان اینکه بارش ها در اردیبهشت ماه جاری بیش از نرمال پیش بینی شده است، گفت: یک سامانه بارشی جدید هفته آینده فعالیت خود را در منطقه آغاز خواهد کرد که در این مدت به صورت بارش باران رگباری و پراکنده خود را نشان می‌دهد.
۳۴۱ هکتار از مزارع مهاباد تحت پوشش آبیاری تجمیعی قرار گرفته است
مدیر جهاد کشاورزی مهاباد گفت: از مجموع ۱۲ هزار هکتار مزارع در مهاباد تاکنون ۳۴۱ هکتار تحت پوشش قرار گرفته و مابقی به رغم پیشرفت فیزیکی مناسب هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
رسول سعیدیان با بیان اینکه پروژه آبیاری تحت فشار روستای کوسه کهریز ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، افزود: با اختصاص سه تا چهار میلیارد تومان می‌توان مساحتی بیش از ۳۱۳ هکتار دیگر را در راستای صرفه جویی از منابع آبی تحت پوشش آبیاری تحت فشار قرار دارد.
وی اضافه کرد: همچنین پروژه روستای قم قلعه نیز با مجموع ۵۸۳ هکتار تحت پوشش منتظر آورده ۱۵ درصدی کشاورزان است که با تحقق آن بخشی دیگر از طرح‌های آبیاری تحت فشار و خرده مالکی و تجمیعی به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی با بیان اینکه سیاست سازمان اصلاح الگوی کشت است، افزود: سال گذشته سهمیه کشت چغندرقند که جز محصولات پرآب بر است رعایت شد همچنین میزان کشت سایر محصولات از جمله یونجه نیز به نسبت سال‌های قبل کمتر شد.مدیر جهاد کشاورزی مهاباد اظهار کرد: سهمیه ابلاغی کشت چغندرقند ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار بود که این سهمیه در سال جاری به یک هزار و ۴۰۰ هکتار کاهش یافته است.
همچنین با توجه به اصلاح قیمت تضمینی خرید گندم علاقه کشاورزان به کشت محصول استراتژیک گندم دیم و آبی به جای سایر محصولات بیشتر شده و همین موضوع نیز علاوه بر کاهش مصرف آب در خودکفایی این محصول نقشی انکارناپذیر دارد.وضعیت آبی کشور و کاهش بارندگی در سال‌های اخیر امر مدیریت جامع منابع آبی را امری اجتناب ناپذیر کرده و نیاز است براساس واقعیت موجود از منابع آبی شهرستان بویژه سد مهاباد انتظار داشت.اجرای پروژه‌های آبیاری، اصلاح الگوی کشت در کنار بهینه استفاده کردن از منابع آبی با اولویت تامین آب شرب می‌تواند ضمن رونق به شاخص‌های توسعه‌ای با بحران کمبود منابع آبی مقابله کرد.به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا، مهاباد در جنوب آذربایجان‌غربی و ۱۱۶ کیلومتری مرکز استان واقع شده و دارای بیش از ۸۰ هزار هکتار اراضی مستعد کشاورزی و باغی است.