استرس و راهکارهای مقابله با آن

معصومه اسدی
گروه خانواده و سلامت: استرس بخشی از زندگی انسان‌هاست که چگونگی مدیریت آن می‌تواند تأثیر شگرفی بر رفتارها و موفقیت‌های انسان در جامعه داشته باشد.
انسان‌ها در مقابله با آنچه که در پیرامونشان اتفاق می‌افتد واکنش نشان می‌دهند. واکنشی که انسان‌ها در برابر محیط اطراف خود و وقایع فیزیکی و یا احساسی موجود در آن از خود بروز می‌دهند به عنوان استرس شناخته می‌شود.
بشر امروزه در جهانی زندگی می‌کند که پر از مشکلات و معضلات گوناگون است. جهانی که انسان در آن روزی بدون استرس و فشار عصبی را به سر نمی‌کند. امروزه استرس به عنوان یکی از معضلات قرن حاضر محسوب می‌شود. اکثر متخصصان امر بر این باورند که استرس‌های روزانه را می‌توان مدیریت کرد تا از این راه به آرامش و آسایشی درخور توجه رسید. به تعدادی از نکاتی که در مدیریت استرس نقش دارند در ذیل اشاره می‌نماییم:
تفکر
معمولاً در انجام هر کاری تفکر به عنوان کلید و راه‌گشای حل و انجام بهتر آن محسوب می‌شود چه بسیار پیش آمده که انسان‌ها بعد از انجام کاری و در اثر عدم فکر کردن بر روی مسئله پشیمان می‌شوند و با خود می‌اندیشند که راه‌های بهتری نیز وجود داشته است. با تفکر می‌توان بر روی مسائل پیش آمده نگرشی جامع پیدا کرد و با این نگرش مقدار زیادی از استرس موجود را کاهش داد. تفکر در رابطه با مسائل پیش روی انسان‌ها در جامعه و یافتن راه حلی جامع برای حل مشکلات همچنین سبب شاد بودن انسان‌ها می‌گردد و این شاد بودن به نوبه خود باعث سلامتی و کاهش استرس در افراد جامعه خواهد شد.
*مطلع بودن از جوانب و ماهیت کارها و مسائل
مطلع بودن از جوانب و ماهیت کارها و مسائل و آگاهی یافتن همه جانبه بر امور می‌تواند گزینه‌های متعددی برای حل مشکلات ارائه کند. پس بیایید پیش از اینکه استرس بر شما تأثیر بگذارد، کنترل امور را به دست گرفته و اطلاعات کافی را در مورد عامل ایجاد استرس به دست آورید.
*عدم انتقال مشکلات کاری به محیط خانه
در جوامع امروزی، بشر با مشکلات عدیده ای روبروست. مشکلاتی که در محیط کاری وجود دارد با انتقال به محیط خانه و خانواده باعث ایجاد استرس در خانه و حتی در بین افراد خانواده نیز می‌شود. باید به خود یادآوری کنیم که مسائل کاری جدا از زندگی شخصی بوده و باید آن‌ها را در بیرون از خانه گذاشته و محیط خانواده را برای حل مسائل خانوادگی و ایجاد آرامش اختصاص دهیم.
*از زندگی خود لذت ببرید
از زندگی خود و در هر شرایطی نهایت لذت را ببرید. هر کاری را که انجام می‌دهید سعی کنید با علاقه و عشقی پایان ناپذیر نسبت به آن برخورد کرده و با این کار استرس خود را کاهش دهید. ورزش مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید، به کلاس‌های آموزش موسیقی بروید، آهنگ مورد علاقه‌تان را زمزمه کنید و یا حتی در پارکی و یا فضای سبزی اقدام به پیاده‌روی و قدم زنی کنید.
*استراحت را فراموش نکنید
در محیط کاری و یا هر محیطی که احساس استرس به شما دست می‌دهد، هر از گاهی به خود استراحت دهید. جسم و روح انسان توانایی تحمل استرس و فشار عصبی پی در پی و وافر را ندارد، از این رو حتی در محیط کاری هم باشید چشم‌هایتان را روی هم گذاشته و با چندین نفس عمیق و سپس انجام چند حرکت کششی ساده سعی کنید بر استرس خود غلبه داشته باشید.
*عجله را از زندگی خود کنار بگذارید
مسلم است افرادی که در همه کارها (حتی کوچک‌ترین و کم اهمیت‌ترین کارها) عجله می‌کنند، ناخواسته استرسی تحمیلی بر خود و اطرافیان خود وارد می‌نمایند. از این رو در انجام کارها آرامش داشته باشید. این آرامش حتی در انجام کارهای روزانه‌ای مانند راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن و… می‌تواند رعایت شود. با ایجاد آرامش همچنین می‌توانید کم طاقتی‌تان را کاهش دهید.
*برنامه‌ریزی داشته باشید
استرس معمولاً به علت عدم برنامه‌ریزی افراد در زندگی شخصیشان به وجود می‌آید. افراد بدون برنامه‌ریزی کنترل خود را بر روی کارهای انجام گرفته از دست می‌دهند و متعاقب آن آرامش خود را تبدیل به استرس می‌نمایند. بنابراین بر روی کارهای پیش روی خود برنامه‌ریزی داشته و به اندازه کافی برای انجام آن‌ها وقت بگذارید و استراحت را نیز فراموش ننمایید. اولویت کارهای روزانه خود را تعیین کرده و طبق برنامه قبل از پایان کامل کاری و یا برنامه‌ای، کار و یا برنامه‌ی دیگر خود را شروع نکنید.
*تکنیک‌های مقابله با استرس را یاد بگیرید
با تکنیک‌های مقابله با استرس آشنایی یافته و با اتکا به آن‌ها تا حد زیادی از وقوع آن جلوگیری نمایید. استرس را می‌توان با موارد زیر تا حدی کاهش داد: گوش دادن به موسیقی، پیاده‌‌روی مدیتیشن، یوگا و نرمش. همچنین با قرار گرفتن در یک محیط آرام، ساکت و بدون صدا و با تفکر در آن شرایط می‌توان استرس را تا حد زیادی کنترل کرد.
با توجه به موارد بالا و توضیحات ذکر شده در آن‌ها در می‌یابیم که فقط با کمی تمرین و یادگیری روش‌های مقابله با استرس می‌توان آرامش را در زندگی خود شاهد بوده و در زندگی خود به موفقیت‌های بسیاری دست یابیم و محیطی شاد و عاری از استرس را نیز برای خود، خانواده و اطرافیان به وجود آوریم.