اخلاق پهلوانی در مناظره ها نادیده گرفته می شود
سیده مریم سیدان
گروه تحلیل:مناظره یکی از ابزارهای ارایه برنامه های نامزدهای انتخاباتی است که نقش مهمی در رهنمود جامعه به طرف انتخاب گزینه اصلح دارد. نامزدها باید در رقابتی اخلاق مدارانه به دور از غرض ورزی های سیاسی در راستای منافع ملی گام بردارند.
مناظره به عنوان راهی برای کمک به گزینش بهتر نامزدهای انتخاباتی همواره در کشورهای دموکراتیک جهان وجود داشته است. نامزدهای انتخاباتی با استفاده از این فرصت تلاش می کنند افزون بر این که برنامه های خود را ارایه دهند نقد و انتقادهایی را نیز به طرح ها و برنامه های رقیبان وارد کنند؛ امری که به شفاف تر شدن شعارهای انتخاباتی و بُعدهای مختلف آن کمک و مردم را در انتخاب بهترین گزینه یاری می کند.
این سبک رقابت در ایران از انتخابات ۲ دوره گذشته آغاز شد که دور نخست آن در ۱۳۸۸خورشیدی، دور دوم در انتخابات ۱۳۹۲ خورشیدی و امسال نیز سومین دور از مناظره ها را شاهد هستیم. پس از مناظره نخست انتخاباتی میان نامزدهای ریاست جمهوری که جمعه هشتم اردیبهشت سال جاری صورت پذیرفت، موضوع اهمیت اخلاق انتخاباتی دیگربار برجسته شد و منتقدان و کارشناسان بسیاری را بر آن داشت تا در خصوص رعایت این ویژگی رفتاری به اظهار نظر بپردازند. مردم و صاحبنظران سیاسی انتظار داشتند که با وجود تلاش برای مذموم نشان دادن برخی رفتارهای غیر اخلاقی از طرف نامزدها،این بی اخلاقی ها در مناظره دوم بر طرف شود و افراد با ارتقای سطح تحمل و با خردورزی به بررسی و نقد عملکرد و برنامه های یکدیگر بپردازند. دومین مناظره که با موضوع سیاست داخلی و خارجی و مسایل فرهنگی به صورت زنده پخش شد، گویای حقیقت تلخ اخلاق گریزی در برخی از رفتارهای نامزدهای انتخاباتی بود.
در مناظره های روز گذشته برخی نامزدهای انتخاباتی کمترین توجه را به رعایت اخلاق داشتند و با تخریب و پرخاشگری به یکدیگر تلاش کردند پیروز میدان باشند اما باید توجه داشت که مردم از درک سیاسی بالایی برخوردارند و نوع رفتار و برخورد نامزدها در شرایط دشوار یکی از مهم ترین موضوع های تاثیرگذار در انتخاب آنان است. افزون بر آن ملت به دنبال بررسی برنامه های جامع، هوشمندانه و کاربردی این افراد است تا بتوانند بهترین انتخاب را داشته باشند، در صورتی که متاسفانه در این مناظره ها و به ویژه در روز گذشته برنامه ای جدی از طرف هیچیک از نامزدها ارایه نشد و این عرصه و فرصت تنها با کشمکش های سیاسی و نزاع های جناحی پایان یافت. پرهیز از عوام فریبی در طرح شعارها و برنامه ها، رعایت شئونات اخلاقی و آبروی دیگران، خودداری از افترا و اتهام زنی، انتقاد سازنده و اجتناب از تخریب شخصیتی رقیب از جمله مهمترین مسایل اخلاقی به شمار می رود که در عرف شرع و قانون بر آن تاکید شده است.
سیدرضا شاکری عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و اجتماعی در این مورد گفت: مناظره انتخاباتی پیش از اینکه امری سیاسی باشد موضوعی انسانی به شمار می رود و از مقوله گفت وگو و تلاش برای درک نظر طرف مقابل سرچشمه می گیرد. مناظره، گفت وگوی متقابل افراد و تمرینی از حضور در زندگی اجتماعی محسوب می شود که شکل گفت وگو به خود گرفته است. ایران جامعه ای اسلامی به شمار می_رود و مناظره ها باید تابع ارزش های مقرر شده و در چارچوب دین و شریعت اسلام باشد.
بنابراین احترام به عقیده های دیگران و به گفته قرآن »جدال احسنت« باعث می شود، مردم بتوانند از میان دیدگاه های مختلف بهترین فرد را انتخاب کنند. اگر اصول اخلاقی در مناظره ها رعایت نشود، بینندگان نمی توانند نامزد مناسب را برگزینند که این امر ظلم در حق جامعه و مردم است. مناظره های انتخاباتی از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند چون هر چهارسال یکبار همراه با انتخابات ریاست جمهوری اتفاق می_افتند و مردم در این مدت تنها یکبار می توانند سخنان مسوولان و نامزدهای انتخابات را پیگیری و تصمیم گیری کنند. از این رو، نامزدهای انتخاباتی باید در مناظره همیشه حق مردم را در نظر گیرند و با احترام متقابل در این برنامه ها شرکت کنند و بیشتر به بیان برنامه های خود بپردازند. رعایت اخلاق در رقابت های انتخاباتی بیشتر به وجدان افراد بستگی دارد. اصول اخلاقی در همه افراد به صورت ذاتی نهادینه است و در این زمینه نامزدهای انتخاباتی هم در مناظره باید این چارچوب های انسانی و فکری را رعایت کنند. این اصل که قرآن می فرماید هرچه برای خود می پسندی برای دیگران هم بپسند امری درونی است که آشکارا مشخص می کند، نامزدها در مناظره ها چه چیزهایی را باید مد نظر قرار دهند. بخش دیگر این مرزبندی ها به عامل های بیرونی بستگی دارد. رقابت های انتخاباتی با موضوع های اقتصادی و معامله های تجاری متفاوت است، چون در فعالیت های اقتصادی موضوع منافع شخصی مطرح می شود اما در مناظره های انتخاباتی موضوع بسیار مهمی چون منافع و مصالح ملی و سرنوشت کشور وجود دارد که خود عاملی تعیین کننده در ایجاد مرزبندی برای نامزدها محسوب می شود.
زمانی که نامزدها در مناظره به بیان دیدگاه ها و برنامه های خود می پردازند باید از تهمت و توهین پرهیز کنند و برای تایید سخنانشان از منابع و آمارهای معتبر بهره گیرند.
ارایه آمارهای غیرواقعی که تنها به منظور جلب آرای مردم صورت می گیرد، اقدامی غیر اخلاقی به شمار می_رود؛ بنابراین نامزدها باید با توجه به آمارهای ملی و اجتماعی به دفاع از سخنان خود بپردازند. حضور نامزدهای انتخاباتی به عنوان الگوهای مردمی در تریبون مناظره حاوی پیام های واضحی به مردم است و به آنان می آموزد که در رقابت چه هنجارهایی باید رعایت شود. مردم عادی و کارشناسان سیاسی در ایران همواره منتقد بی اخلاقی ها در مناظره انتخاباتی بوده اند چنانکه نمود این انتقادها در انتخابات اخیر آمریکا به وضوح قابل ملاحظه بود. همواره نقد بر این بوده است که چرا اخلاق پهلوانی در رایزنی ها و مناظره ها نادیده گرفته می شود. نامزدها باید بدانند که مناظره جای تسویه حساب های شخصی نیست، مناظره های انتخاباتی گذشته باید به عنوان درس عبرتی برای نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم باشد و نباید اجازه داد که جنبه های مثبت مناظره_ها زیر سایه جنبه های اندک و منفی آن قرار گیرد. بنابراین خواسته شهروندان این است که در این رقابت های زنده، افراد از تجربه های سیاسی درس بگیرند و بخش های مثبت آن را اجرا کنند و بخش های منفی آن را کنار بگذارند تا انتخاباتی سالم را در جامعه شاهد باشیم. مهمترین آسیب توجه نداشتن نامزدها به آداب و اخلاق مناظره، از میان رفتن انسانیت در جامعه است.
این رقابت ها و گفت وگوها به صورت زنده در رسانه ملی پخش می شود و همه مردم در حال بررسی و تحلیل سخنان نامزدهای ریاست جمهوری هستند؛ بنابراین زمانی که افراد با بی اخلاقی این منتخبان که الگوهای مردمی هستند روبه رو شوند، آنان نیز تکلیف و وظیفه ای برای رعایت اصول اخلاقی نخواهند داشت. بنابراین نخستین آسیب رعایت نکردن اخلاق در مناظره_ها، سستی و بی اعتبار شدن اصول در جامعه است. البته این بی اخلاقی ها در بخشهای دیگر همچون موضوع های سیاسی، اجتماعی و ملی نیز تاثیرگذار خواهد بود و مردم به این نتیجه می_رسند، وقتی فردی که برای ریاست جمهوری نامزد شده است از اصول اخلاقی پیروی نمی_کند زمانی که بر مسند قدرت تکیه بزند و به عنوان رییس جمهوری کشور انتخاب شود به هیچ عنوان این مبانی را رعایت نخواهد کرد و این باعث ایجاد تردید در رای دهندگان برای سپردن سرنوشت کشور به آنان می شود. ایجاد افراط گرایی و قانون گریزی از جمله دیگر پیامدهای بی اخلاقی ها خواهد بود.زمانی مناظره ها می_تواند زمینه های مشارکت حداکثری مردم را فراهم آورد که تابع اصول و قواعد تعیین شده باشد. اگر شهروندان به این نتیجه برسند که نامزدها به دنبال منافع شخصی و جناحی خویش نیستند و بیشتر به دنبال تحقق منافع ملی و حفظ اقتدار ایران در جامعه جهانی هستند، این موضوع_ها از طرف مردم دیده می شود و به آن توجه می کنند، چون آنان دارای قدرت تجزیه و تحلیل بالایی هستند و فردی را که به دنبال تخریب است به حاشیه می رانند. بنابراین برای ایجاد رقابت سالم و حضور پرشور مردم در انتخابات، نامزدها در رقابت ها باید از اخلاق عدالت، منافع ملی و قانون پیروی کنند.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۷:۵۹ ق.ظ
