سئودا (پووئست)
نریمان ناظیم
گروه آنادیلیمیز: هنیرتی ایچینده حاجینین بوغوق سسی هردن بیر ائشیدیلیر. حاج اکرم خانیم وحشتله بویانمیش نیفرته قاپانیر. بیر لحظه قاپینی آچیب ایچری گیرمک ایسته‌ییر. شمسی‌‌نین یولوناجاق کیلکه‌سینی جایناقلاریندا حیس ائله‌ییر. قجیردیغی دیشلری‌نین آراسیندا چئینه‌نه‌جک اتین دادین دویور. آغیزینا دولاجاق قا‌نین شورلوغون تامسینیر،… کیمیسی‌نین تنگه ده سسله‌نن سسی‌ایله در حال قاییدیب سورعتله پیلله‌لری یئنیر. آرخاسینجا اوتاغین قاپیسی‌نین آچیلماسین حیس ائله‌ییر:
– ده‌دم وای گؤردولر منی. حاجینین اؤزویدی، گؤردو. ائویم یئخیلدی منیم. وای!
دوشونه – دوشونه حیط قاپیسینی آچیب تنگه‌یه قاچیر. تنگه‌ده کیمسه گؤزه گؤرونمور. نئچه دقیقه اوتای بوتایا قاچیر. نئیله‌دیگینی بیلمیر. بیردن باش آچیقلیغینی دویور. چادیراسین گؤتورمگه یئنی‌دن ائوه قاییدیر. ایچری گیرجک تعجب‌دن گؤزلری بویویور: حیط آدامدان قیمبیلداییر. حاج اکرم خانیما یول آچیرلار. کئچیر گئدیرحیطین اورتاسیندا دایانیر. وحشتدن بؤیوموش گؤزلریله اونو دؤره‌له‌ین جماعته باخیر. باخیشلاردان یاغان نیفرت اوخو اوره‌یینه سانجیلیر. هامی تانیشدی: قوهوم- قونشو، ائل – فامیل. بیردن بیره فروغ شیهه چکه‌رک جماعتی یاریب اونا ساری شیغاییر:
– اؤلدوردون آتامی نااینصاف،… دیغلاتدین آاجانی،… دیغلاتدین.حاج اکرم خانیم مطبخه ساری قاچیر، بدری اوردا اؤزون بوداماقدادیر. اوز – گؤزون دیدیب داغیدیب، ساچلارین یولوق – یولوق یولوب خرمن ائله‌ییر.گئری قاییدیر. تنگه‌یه ساری قاچیر. دالاندا میر آغایلا اوزلشیر. نئچه نفرایله بیرلیکده حاجینین جنازه‌سین پیلله‌دن آشاغی گتیریردی. میرآغا اوندان اؤز چئویریر. جنازه‌‌نین آردینجا گئد‌ه‌ن فخری مزمت ائدیجی باخیشیلا اون سوزور، بیر سؤز دئمه‌دن سوووشوب گئدیر. جنازه‌نی آمبولانسا قویورلار. مینن مینیر، یئرده قالان ایسه باشقا ماشینلاریلا یولا دوشوب آمبولانسین دالیجا گئدیرلر. حاج اکرم خانیم آغلایا – آغلایا آمبولانسین دالینجا قاچیر، اونا یئتیشه بیلمیر. کیمسه اونو ماشینینا میندیرمیر. هانسی ماشینا مینمک ایسته‌ییر، اونو نیفرتله دالا ایته‌له‌ییب یولا دوشورلر. حاج اکرم خانیم ساچلارینی یولا- یولا ائوه قاییدیر. ائوده کیمسه قالماییب. او چادیراسی‌نین دالینجا ائوی گزیر. آلت اوتاغا گیرجک اورادا شمسی‌‌ایله قاسیمی قول – بویون گؤرور. نیفرتدن شیهه چکیب اونلارا ساری یوگورور.ایکی باجی آنالاری‌نین باغیرتیسی‌لا یئرلریندن سیچیرایب اؤزلرین حاج اکرم خانیما یئتیریرلر. حاج اکرم خانیمین وحشتدن بؤیوموش گؤزلری تای با تای اولوب تاوانا دیرنمیشدی. فخری آناسین سیلکه‌له‌ییب دیکلدیر؛ میتککه‌یه سؤکه‌ییر. بدری آباسی‌نین بوینون قوجاقلاییب آغلاییر، گؤزلریندن یاش آخیداراق اونون آلنیندا مینجیقلانان تری لئچگی‌نین اوجوایلا سیلیر. فخری قاچیر بیر کاسا سرین سو گتیریر. بیر آزین اونا ایچیردیر، قالمیشین اونون اوزونه چیله‌ییر. الین آناسی‌نین آلنینا قویوب سوروشور:
– یوخو گؤردون آبا؟جاواب گؤزله‌مه‌دن تواراخ گئدیر بیر له‌ین سوایلا بیر دسمال گتیریر. دسمالی ایسلادیب آناسی‌نین آلنینا قویور. سونرا آیاقلارینی له‌ینده یویور. هاچاندان هاچانا حاج اکرم خانیم اؤزونه گلیر. قیزدیرماسی واملاییر. قیزلارین سورغو سوآلینا جاواب وئرمه‌دن یورغانی باشینا چکیر. قیزلار چیراغی سؤندوروب یئرلرینه قاییدیرلار. بدری سوروشور:– گؤره‌سن نییه اوجور چیغیردی آبا، حتمن یوخو گؤردو، هه…؟فخری آه چکه‌رک جاواب ویریر:
حتمن دآا، او کی قاباغیدی، قارا یولا هر گون یوخو گؤروردو. اؤزو ده لاپ او یاخشیلاریننان!. ایندی ده کی قارا باسیر. ائله او یوخولارین دا گودازینا گلدی. بیلمیسن نه مسخره‌ایدی. آدام اوتانیر دئیه. خانیم یوخو گؤورورموش بهشتده گلین چیخیر. اؤزوم اؤز قولاغیملا ائشیتدیم. جیجی – باجیلارین ییغمیشدی باشینا تعریفله‌ییردی. اولارینداکی آغیزی‌نین سویو آخیردی. کئشگه بوردا اولایدین، صحبتلرین ائشیدئیدین. آدامین هم گولمه‌یی گلیردی هم ده آغلاماغی.
****
کئچن آیین اوزونو حاجی میر غافارین عایله‌سی‌نین بوتون واختی داوا -شاوادا سووولوب. حاج اکرم خانیم ایکی آیاغین بیر باشماغا سوخوب، «یا من، یا شمسی»- دئییر. حاجی میر غافار ایسه دایاندیغی یئرده دوروب دیره‌نیر. بیر قاریش دا گئری چکیلمه‌یه حاضیر دئییل. سؤز- سوو ائودن ائشیگه سیزیب قوهوم- قونشویا یاییلیب، هامینی پیچا – پیچا سالیب. حاج اکرم خانیم هامیدان اومودون کسیب، قورشاغی محکم باغلاییب، تک‌لیگینده یوروشه گیریبدیر. تکی بیر یول اوغلو میرآغانی چاغیرتدیریب، اونون بوشانماسینی اونا تکلیف ائله‌ییبدیر. نهایت اونون دلیل- دلاییلینه، یالوار- یاخارینا باخمادان اؤزو چادیرا باشماق اولوب، گئدیب دادگاها عریضه وئریبدیر. ایندی دادگاهدان حاجی میر غافارا احضاریه‌‌نین یولانماسی عایله‌ده گرگینلیک یارادیب، هامینی ال – آیاغا سالیبدیر. بو گئجه میرآغا حاجی میر غافاری و اونون قیزلارین، کوره‌کن‌لرین و حاج اکرم خانیمین بویوک قارداشی حاج مؤحسون آغانی اؤز ائوینه چاغیریب بلکه بو مسئله‌یه بیر یوللوق سون قویولا. حاجی میر غافارا پیچاق ویرسان قانی چیخماز. طنه‌بی‌نین یوخاری باشیندا اوتوروب سیگاری سیگارا قوشور. حاجی مؤحسون آغا اوتانقاج گؤرکم‌له باشین یئره دیکیب تسبیح چئویریر. اونون آق ساققالی سؤزون باشلانیشین اونا تکلیف ائله‌ییر. آمما او دا بیلمیر نه دئسین، هاردان باشلاسین. نیگرانلیق ییغیناغا کؤلگه سالیبدی. میرآغا گؤز آلتی حاجی مؤحسونه باخیر. نهایت حاجی مؤحسون سؤزه باشلاییر:
– آتمیش نئچه ایل عؤمور سورندن سونرا آدام بیر ایشلره راست گلیر کی اوشاق کیمی نئنیم نئجه ائله‌ییمه دوشور.گیجه‌لیر. بیلمیر نئیله‌سین. ایشی نه ته‌هر یئرینه قویسون؟ ایندی بو قضیه ده کی بیز گرفتار اولموشوق ائله بئله بیر شئی‌دی. نه قدر چالیشیرام اینانا بیلمیرم اکرم گئده دادگاها عریضه وئره. آخی بئله ده بیرایش اولاندی مه‌یر؟! میر آغایا دئدیم، دئدیم میرآغا منی بو ایشدن معذور ائله، منیم او کیشی‌‌نین یا‌نینا گئتمه‌یه اوزوم یوخدو. آمما نئینیم کی میرآغا‌نین اوزونن چیخا بیلمه‌دیم. یوخسا من حاجی میر غافار آغییا نه سؤزوم وار دئیم. واللاه اوتانیرام. آخی آدام دردین کیمه دئسین جانیم. بیرده‌لی بیر داش سالار قویویا، یوز عاغیللی اونو چیخاردانماز مثلی‌دی. واللاه ده‌لی اولوب هوشو آزیب بو آروادین.. سحر چاغی میرآغایلا گئتمیشیک گؤرموشوک بابا بیر آیری عالمده‌دی بو. هاداران – پاداران دانیشیر. بوردا اؤزگه آدام یوخدور، اوتورون عاغیل عاغیلا وئرک گؤرک کی نئیله‌مه‌لییک. بایاخ میرآغایا دئییردیم، دئدیم واللاه هئش کیمین الیندن بیر ایش گلمز ایللا خود حاجی میر غافارآغا. بیرراه حل اولورسا اگر، او دا اونون اؤز الینده‌دی. اؤزو اؤز بؤیوکلویونه باغیشلییا، قضیه‌نی بیر یانلیق ائلییه قورتارا گئده. بیر نئچه خانواه‌‌نین آبیرین ساتین آلا.
حاجی میرغافار بیرنئچه لحظه دینمز- دانیشماز دایانیر، سونرا دئییر:
– او کی بویورورسوز او ده‌لی‌دی، او جور دئییل، او بیزیم هامیمیزدان عاغیللی‌دی. آمما شئبئه بزه‌مه‌سین دئسن، بعلی اوندا اوستاددی. اونو من تانیرام. یئددی تولکونو آپارار چایین باشیندا دولاندیریب قایتارار، بیرینه بیر قورتوم سو وئرمز. او ائله‌دی. آمما ایندی گلدی یئتیشدی راه حل‌له. راه حل ساده‌دی. دئییر بوشانیرام؟ گئدیب عریضه وئریب؟ اولسون. حاضیرام بوشویام.، آمما بوردا یوخ، آیری بیر شه‌هرده. گئدک آیری بیر شه‌هرده ایشی قورتاراخ قئییداخ. ائو – ائشیک، بوتون وسایل‌لر ده اونون. گلسین اوتورسون زندگانلیغین ائله‌سین. ائله بیلسین کی من اؤلموشم. بئله ائله‌سک آبیریمیز دا قالار کیسه‌میزده. یا خئیر یئنه شئبئه بزه‌مه‌دی، او آیری مسئله‌دی
حاجی میرغافارین سؤزلریندن هامی سوسوب کیریییر. حاجی مؤحسون‌آغا باشین یئره دیکه‌رک جیبیندن پاپیریز قوطوسون چیخاردیب بیر سیگار آلیشدیریر. میرآغا‌نین سوروجو باخیشی اوتاقدا اولانلاری بیر به بیر گزیر، آمما گؤزلرین یئره دیکیلدیگیندن هئچ بیر باخیشلا توشلاشمیر. او بو تکلیفین آغیرلیغینی اؤز بویونوندا حیس ائله‌دیکدن آتاسینا خطابن دئییر:
– معلوم ائلییه‌نی سیز بو برنامه‌‌نین اوستونده چوخداندی فیکیرلشمیسیز. آمما او جور ده کی بویورورسوز مسئله او قده‌ر ده ساده دئییل. سیز آبانی تک گؤرمه‌ییز حاج‌آغا. اونون دؤره‌سینده آزی ییرمی نفر آدام وار. اونلاردان نئچه‌سی بوردا اوتوروب؛ اوننان چوخو دا ائشیکده وار. فرض بویورون سیز آبانی آپاردیز بیر آیری شه‌هرده بوشادیز، بس بونلاری نئیلییه‌‌جکسیز؟ بونلاری دا بوشییاجاقسیز؟
– سن نه دانیشیرسان میرآغا؟ سن منی تهدید ائدیرسن؟– جسارت اولماسی حاج آغا. منیم ائله قصدیم یوخدور. فقط خواهیشیم بودور آرتیخراخ فکیرله‌شین! آبانی بوشاماق بو ساده‌لییه دئییل.– من کی بوشاماق ایسته‌میردیم، او گئدیب دادگاه‌ها عریضه وئریب.– هئچ او دا بوشانماق ایسته‌میر. از بس کی بویوروبسوز شمسی‌نی بوشاسام بو شه‌هرده آبیریم گئدر. او دئییر بلکه اونو دا آبیریزا گؤره بوشویا بیلمه‌یه‌جکسیز.– معلوم‌دی کی من آبیریما سیخیلمیشام. بس نه اوچون دئییرم گئدک باشقا بیر یئرده ایشی قورتاراخ. ائو – ائشیگی ده ترپنمه‌سین. قاییدسین گلسین اوتورسون ائوینده. کیم نه بیلر بیز آیریلمیشیق؟
– اگر آبیر مسئله‌سی بو ساده‌لییه حل اولاندی بس نه اوچون بو ایشی شمسی خانیمین موردینده گؤرمورسوز؟ اونو بوشویون. اوتوردوغو آپارتمانی دا وئرین اوتورسون. بورالی دئییل، ایسته‌سه ساتسین ییغیشدیریب گئتسین اؤز یورت یوواسینا.حاجی میرغافارین رنگی بوغولور. مصنوعی دیشلر آغیزیندا چیققیلاشیر. گوجو ایله یئریندن اوینامیش دیشلری آغیزیندا یئر به یئر ائله‌ییب دئییر:– اوولان سن منی اؤلمه‌میش قویلادون. عصا الیمنن دوشمه‌میش سن منه تکلیف تعیین ائدیرسن؟ ائله دئییل، نه قده‌ر کی من وارام او دا وار. من اؤلندن سورا دا کبین هشتی یکین آلار گئدر. لازیم دئییل سن منه عاغیل قویاسان! باشا دوشدون!
– من سیزه تکلیف تعیین ائلییه بیلمه‌رم حاج آغا. چونکو بو ائوده من بیر قارا قولام. قاباقدا بیلمه‌سئیدیم ایندی بیلدیم بونو. اشتباه منن‌ایدی که درسیمی بوراخیب گلدیم اوتوردوم دوکاندا. عؤمرومو وئردیم هده‌ره. نتیجه‌سی بو اولدو کی منیم گؤزومون قاباغیندا یاپیشاسان آنامین قولیندان قویاسان ائشیگه. لابود دئییرسیز نئیلییه‌جک، هارا گئده‌جک، هاراسی وار گئده. آمما اشتباه ائلیرسیز حاج‌آغا. من بو شه‌هرده سیزین گؤزوزون قاباغیندا فهله‌لیک ائله‌رم، آمما بئقئیرتلیک چؤره‌یین یئمه‌رم. بو ائویز او دا دوکانوز. بیر آروادیم، اوچ اوشاغیمی گؤتوروب گئده‌رم. سیز ده آبا‌نین ایشینی قورتارین اؤتوروز گلسین. لابود منیم ائویمده بیر تیکه چؤره‌ک تاپیلار او یئیه. آمما بوشاما ایشی گره‌ک ائله بو شه‌هرده اولا، آیری یئرده اولا بیلمز، والسلام.
میرآغا یئریندن قالخیب قاپیدان چیخیر. آردینجا، بدری ده هؤنکورتو ووروب ائشیگه قاچیر. فخری آیاغا دوروب ارینه باخیر. اکبرآغا ایستر- ایسته‌مز چانتاسین گؤتوروب، یولا دوشور. فروغ بیر آز گئجیکسه ده، سونرا چادراسی‌نین ال آیاغین ییغیشدیریب او دا قالخیب اوتاقدان چیخیر. قالانلار فقط حاجی مؤحسون‌له قاسیم‌آغا اولور. حاجی میرغافارین الینده‌‌کی سیگار تیتره‌ییر. ایلک دفعه‌دیر کی میرآغا اونون قاباغیندا دایانیر. اوره‌یی بو بیر اوغلونا بند‌دیر. دئمک تکجه اوره‌یی یوخ، بوتون دیریلیگی اونا باغلی‌دیر. اونسوز بوتون تشکیلاتی پوزولار. بو مخمصه‌دن چیخماغا اونون نقشه‌سی توتماییب. گرگینلیک نه اینکی آزالماییب، عکسینه داها دا شدتله‌نیبدیر. ایندی ایسه او نه ائده‌جه‌یینی بیلمیر. بئینی ییغجام صورتده ایشله‌میر. گؤزلریله سانکی یاردیم دیله‌ییر. سوکوت خئیلک اوزانیر. آنجاق یئنه ده سؤزه گلن حاجی مؤحسون اولور:– حاج میرغافار آغا، من سیزه حق وئریرم. قارداش گوناه منیم باجیمدادی، بونو بیلیرم. قشگ ده بیلیرم. آمما بونو دا بیلیرم کی خانواده دئدیگین، دادگاه دئییل. بوردا حقه – ناحقه حؤکم ائله‌مک اولمور. بوردا بیر باشین بوش قویماسان ایش پیتلاشار. ائوین بؤیوگو اولسان، ایش داها دا چتین‌له‌شر. حاجی چوخ دیبینه گئتسن ایپ قیریلار، جله داغیلار. منیم میرآغییا اوره‌ییم یانیر. او بئچارا دا اورتادا قالیب، نئیله‌سین؟ بوگون سحر اوکی دانیشمالی‌ایدی اکرم‌نن دانیشمیشیق. ائله اوولدن عیناد ایدی. آمما بو یول دوغردان دا عاغیل اوزویله دانیشمیر. اصلن آیری بیر شئی اولوب. نئیلییک؟! مچید قاپیسی کیمی نه یاندیرمالی‌دی، نه ده سیندیرمالی. اللی ایللیک حاقی سلامامیزا آند اولسون، من سننن اوتانیرام. آمما اوشاغلارین دا مننن انتظاری وار. منیم ده اومودوم سنه‌دی. منی خاراب ائله‌مه!
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۰۸ آبان ۱۴۰۰ ساعت ۹:۰۳ ق.ظ
