گروه فرهنگي: تلويزيون در دهه اول محرم شاهد ويژهبرنامههاي مختلفي بود که سهم برنامههاي گفتگومحور و مداحي در آن قابل توجه به نظر ميرسيد.
از نخستين شب آغاز ماه محرم، شبکههاي سيما به تدريج ويژهبرنامههاي اين ماه را روي آنتن فرستادند که در شبکههاي مختلف، بيش از 20 عنوان برنامه در قالبهاي مختلف را شامل ميشود. لابهلاي اين برنامهها، بريدههاي کوتاه نوحهخواني از مداحان سرشناس تهران و شهرستانها پخش ميشود تا جدول پخش شبکهها بيشتر رنگ محرم داشته باشد.
گزارش پيش رو ابعاد متنوع ويژهبرنامههاي محرم 1404 را با تمرکز بر دهه اول اين ماه، بررسي ميکند.
دلگفتههاي حسيني روي آنتن
محصولات گفتگومحور در ميان ويژهبرنامههاي محرم 1404 سيما جايگاه ويژهاي دارند و شمار قابل توجهي از برنامهها را به خود اختصاص دادهاند. از جمله اين عناوين ميتوان به »از مامان بگو« در شبکه دو، »ماجرا« در شبکه چهار، »از سرگذشت« در شبکه نسيم و »سدره« در شبکه تهران اشاره کرد.
نکته جالب آن که برخلاف ديگر مناسبتهاي ملي و مذهبي، در اين روزها اغلب اين برنامهها با محوريت دلگفته و حرفهاي احساساتبرانگيز ساخته ميشوند. در اين برنامهها مهمانان به بيان عواطف خود درباره سيدالشهدا(ع) و تاثير ايشان بر زندگيشان ميپردازند. از پرسابقهترين برنامههاي اين دسته ميتوان به »با حسين(ع) حرف بزن« شبکه نسيم اشاره کرد که براي نزديک به يک دهه روي آنتن ديده شده و گاه با تغيير و تحولاتي در گروه سازنده همراه بوده است.
برخي از اين برنامهها متناسب با شرايط کشور، با تغيير استراتژيک در توليد همراه بوده اند؛ چنانچه تهيهکننده از سرگذشت گفته است، »ضبط برنامه تقريباً با 30 قسمت آماده پيش ميرفت، اما با شروع جنگ، تيم توليد بلافاصله و با هماهنگي مديران شبکه، تصميم به توقف پخش اين قسمتها گرفت. تصميم گرفتيم ضبطمان را متوقف کنيم و سريعاً به سراغ مطالب بهروز پيرامون حواشي جنگ برويم.«
»ماجرا« از جمله برنامههاي گفتگومحور محتوايي و غيراحساسي تلويزيون درباره عاشوراست که در مناسبتهاي مختلف مذهبي روي آنتن شبکه چهار ميرود و اجراي آن را حجتالاسلام حميد سبحاني صدر بر عهده دارد. فصل جديد اين برنامه با عنوان »شام« که به بررسي احوالات حکومت و مردم شام در سالهاي منتهي به واقعه عاشورا ميپردازد، در هر قسمت با نقد محتوايي بسيار کوتاه سريال جديد و پرسروصداي »معاويه« نيز همراه است.
»تکيه« محصول شبکه افق نيز ديگر برنامه سيماست که بخش اعظم آن به گفتگوي تاريخي درباره واقعه عاشورا اختصاص دارد. مهمان ثابت اين برنامه، حجتالاسلام طباخيان است.
در انتظار برندهاي جديد محرمي
به شکلي قابل تامل، مجموعه عناوين طراحيشده براي محرم 1404 تلويزيون، شمار قابل توجهي برنامههاي تکراري را در بردارد. »نسيم آوا« ويژه دهه اول محرم که از شبکه نسيم پخش ميشود، سال گذشته نيز پخش شده بود. دو مجموعه مستند »رخ مادر«و »روضه خانگي« در شبکه يک هم پيش از اين نيز روي آنتن تلويزيون رفته و تکرارياند.
شبکه آموزش ويژهبرنامه »ناگفتههاي عاشورا« و شبکه تهران ويژهبرنامه »معزا« را که در ايام محرم 1403 پخش شده بودند، بازپخش ميکنند. شبکه تهران همچنين »واحه« ويژه محرم 1401 را بار ديگر روي آنتن ميبرد.
تعداد زيادي از برنامههاي ويژه محرم امسال هم فصول جديد محصولات گذشته شبکهها محسوب ميشوند؛ عناويني نظير »حسينيه معلي«، »از سرگذشت« و »دلنوا«. بر همين اساس شمار عناوين کاملا جديد شبکهها بسيار کم است و برخي شبکهها به کلي برنامه جديدي براي محرم 1404 تدارک نديدهاند.
شاعران مجري ميآيند
در شرايطي که شماري از ويژهبرنامههاي محرم 1404 بخش شعرخواني دارند و تعدادي هم با شعرخواني ميزبان آغاز ميشوند، از جمله موارد جالبي که ميتوان در اين عناوين مشاهده کرد، استفاده همزمان چند برنامه از مجرياني است که به عنوان شاعر آييني هم شناخته ميشوند. »تکيه« شبکه افق با اجراي محمدجواد شرافت، «معزا»ي شبکه تهران با اجراي سيدحسين متوليان و »چهارگاه: روايت حماسه« شبکه چهار با اجراي سيدمحمد ساداتاخوي از جمله اين برنامهها به شمار ميروند.
به گفته تهيهکننده »چهارگاه«، ساداتاخوي در حالي به عنوان مجري اين برنامه انتخاب شد که پس از 14 سال به اجراي تلويزيوني بازميگشت.
کريمي، طاهري و نريماني صدرنشين مداحان
در ميان مداحيهاي کوتاه که به صورت ميانبرنامه لابلاي عناوين اصلي شبکهها روي آنتن ميرود، نام چند چهره بيش از ديگران به چشم ميخورد. محمود کريمي، محمدرضا طاهري و سيدرضا نريماني از جمله مداحانياند که تصاوير مداحيشان در چند شبکه پخش ميشود.
نوحه »اي ايران« نيز که کريمي در حسينيه امام خميني(ره) و به درخواست رهبر انقلاب خواند، از جمله مواردي است که در دو روز گذشته چند بار در شبکههاي مختلف بازپخش شده است.
در عين حال از برخي مداحان سرشناس ديگر مثل حسن خلج، احمد واعظي و عبدالرضا هلالي چندان خبري نيست.
1+1 سريال مناسبتي براي محرم
در دهه اول محرم يک مجموعه نمايشي روي آنتن رفته که با اين ايام ارتباط مضموني دارد. اين سريال با عنوان »جايي براي همه« به عزاداريهاي ماه محرم ميپردازد و در اپيزودهاي نسبتا کوتاه 25 تا 35 دقيقهاي ساخته شده است. برخي از قسمتهاي اين اثر، رگههايي از کمدي دارند که پخش آن را در دهه نخست ماه محرم جالب توجه کرده است.اتفاق کمسابقه، آنکه اپيزودهاي اين اثر توسط چند تهيهکننده به صورت مستقل تهيه شده است.رسانه ملي در محرم 1404 مجموعه »مهمانکشي« را هم آماده پخش دارد که وقايع زندگي مسلم بن عقيل سفير امام حسين(ع) در شهر کوفه را روايت ميکند.
به گزارش آرازآذربايجان به نقل از ايسنا،اين اثر به کارگرداني احمد کاوري که بنا بود از دوشنبه روي آنتن برود، به دليل آنچه »لزوم اعمال تغييراتي در جدول پخش »شبکه يک سيما« به دليل برخي رويدادها و مناسبتهاي پيشرو« عنوان شد، از جدول پخش کنار گذاشته شده تا تلويزيون امسال هنوز سريالي که وقايع مرتبط با عاشورا را به صورت مستقيم روايت کند، نداشته باشد.
.Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com