آذربایجانین پارلایان اولدوزو

کوچوره ن:اکبرسعادت
سئودا گولونون رایحه سین تازه جه قانمیش گول،گول قانادیندان آزاجیق شعله ده یانمیش
پروانه نی گوردوم
سرمیشدیسه یانمیش قانادین تورپاغا یورغون
دوشموشدوسه دیلدن، گئنه ده آتشه وورغون
آنا دیلیمیز:اونودولماز بویوک دونیا شهرتلی عالیم لردن بیری ده, بویوک یازیچی و شاعیر, پروفسور دوکتور محمدتقی زهتابی دیرکی, بوتون آذربایجان و ایران تورکلری و حتی تورک دیللی دونیا خلقلری ایچینده بویوک حورمته مالیک دیر.
او صفالی میشوداغی نین اته گینده یئرلشن, شیخ محمود شبستری, دوغما یوردو اولان شهرده آذر آینین ۲۲ سینده, ۱۳۰۲ ایلینده آنادان اولدو. ۱۳۰۹- نجو ایللرده شبسترده تازا آچیلمیش دوولتی مدرسه سینده, ایلک تحصیلینی باشلادی, ۱۳۲۰ نجی ایل شهریور آیی نین اوچونده قیزیل اوردو ایرانا گلن زامان تبریزده, دانشسرایا داخیل اولوب, ۱۳۲۲ نجی ایلده فردوسی اورتا مکتبینده ۱۲نجی کیلاس ادبی شعبه سینی بیتردیکدن سونرا, رشدیه و ادب اورتا مکتب لرینده معلم لیک ائدیب دیر. لاکین دانشگاهدا اوخویوب و یوکسک علمی آلماق همیشه اونون درین آرزولاریندان اولموشدو.
زهتابی اوشاقلیق دورونده, بوتون یاخین قوهوملاری نین دئدیگینه گوره کیتاب الیندن دوشمزدی. ۱۳ یاشی وارکن, شعر دئمه گه باشلادی , ایلک شعرلری فارسجا اولوب , سونرالار, تورک شاعیرلری نین شعرلری نی اوخودوقجا, خصوصا میرزاعلی معجزون شعرلری اوندا چوخ تاثیر قویموشدو, او مرحوم اوزو بئله یازیر:
(( اوشاقلیقدا میرزاعلی معجزین شبستر حیاتی نین سون ۶-۵ ایلینده هفته ده اوچ, دورد دفعه اونو بازاردا, کوچه ده گوروب و مشهور شاعیر کیمی احترام گوزایله اونو سئیر ائدر, شعرلریندن الده ائده رک خصوصی دفتریمه کوچورردیم , بو ایللرده مشاهده لریم نتیجه سینده میرزاعلی معجزدن بیر نئچه خاطره م واردیرکی, قئیده آلمیشام. معجزله علاقه دار بو مسئله لر شعر هوسیمین ایلک تمل داشلارینی قویموشدور. ابتدائی دوولتی مدرسه ده اوخویارکن, آنا دیلینده اوخوماغی اونوتدوم, چونکی مدرسه ده یالنیز فارسی دیلینده اوخونوب تبلیغ اولونوردو. ۱۳۲۰-نجی ایل شهریورین اوچونده قیزیل اوردو ایرانا گلدی, بیر هفته سونرا حاجی میرزا علی شبستری تبریزده آنا دیلینده, آذربایجان قزئتینی بوراخدی و ۴۸ شماره یایینلادی, بو قزئت واسیطه سیله ایکینجی دفعه آنا دیلیمی اوخوماغی اویرندیم و بیر نئچه شعریمی اوندا چاپ ائتدیردیم.))
۴ ایللر آراسی حاج یوسف مکتبینده عربجه شعرلری ها بئله کاتولیگ‌لر کلیساسیندا فیرانسه دیلینه تسلط تاپیب، ۱۳۲۵ اینجی ایلده، آذربایجان میللی حکومتی طرفیندن قورولان تبریز بیلیم یوردونون ادبیات فاکولته سینده، اویرتمن اولاراق ایشه آلینیب همن اونیوئرسیته‌نین، ده ایلکین اویرنجی لریندن اولدو.
محمد تقی زهتابی نین شعرلری، معنالی باخیم دان درین ها بئله او باره‌ده ایسه، موعاصیر دونم ده اونو تورکجه شاعیرلر آراسیندا بدل‌سیز شاعیلر سیراسیندا آد چکمک اولار.
آذربایجان تورکجه ادبیاتیندا بوللو علمی ها بئله چوخونلوق بیلگی‌لری کیمسه نین گوزوندن ایراق اولمایان اوستادین نه تکجه ایران دا بلکه، آذربایجان جومهوریتی، تورکیه، آلمان، سوئد و… اولکه ده ایسه طلبه لر تربیت ائدرک علمی اثرلری ایسه بو اولکه لرده یایینلانمیشدیر.
عوموروندن ۷۵ ایل کئچن گنج اورکلی اوستادین داورانیشلارینی گوروب اونو ۲۰ یاشیندا ساناردین.
سیماسیندا یورغونلوق دان اثر اولان بیر نیشان بولا بیلمک ایمکان سیزایدی.
گنجلر آراسیندا داورانیش لاری ایله بوراخدیغی ایز همصوحبت لرینی چکیجیلیک ایله کندینه باغلاییب، بو چکیجیلیک اونون آدینی آذربایجان گنجلر ها بئله اویرنجی لری آراسینا یایمیشدی.
یاشامی چوخ ساده اولان اوستادین نه ائوینده نه گئیینیشینده سوورقانلیق‌دان آسیلی اولان بیر ایز بولا بیلمزیدین. او ساده و صمیمی یاشاییب، هرزامان ایسه بو ساده‌لییه فخر ائدردی، بیلمه‌دییی قونولار باره کندین‌دن ایرتیباط سیز جاواب یاراتماییب، بسیط آراشدیرمالاردان سونرا سورونون جاوابینی دقیقا وئرردی.دهتور محمد تقی زئهتابی شوبهه سیز سون یوزونجو ایلین ان شاخص تورکجه دیل شیناسی سایا گتیرمک اولار.
عومورون سونونا قدر آذربایجان دیل و ادبیات صینیف لری قوران پوروفوسور بو ساحه ده، ۲۰ ایل بویونجا مینلرجه اویرنجی نی یئتیشدیرمیشدیر.
پوروفوسور زهتابینین بو حاقدا مکتوب اثرلری، اوزل شکیلده، ـ آذربایجان ادبی موعاصیر دیلی ـ فونوتیک، یازی قوراللاری« (تبریز)، »موعاصیر ادبی آذربایجان دیلی‌ ـ سس، صرف« (تبریز)، »علم المعانی ـآذربایجان تورکجه سینین لکسیکولوژی سی« (تبریز)، »قوی اولسون اون« (حیکایه توپلوسو ـ تبریز )، اوستاد »قواعد الفارسیه« (به زبان عربی ـ بغداد) ،آیریجا سایدا چوخلو یاییملانان مقاله لری گونلوک، درگی لرده اوزللیکجه وارلیق، امید زنجان، پیام اورمیه و … نشر اولونان آثاریندان ساییلیر.
آنجاق اوستادین علمی بیلیمینین یوکسک لییینه ایناراق، تاریخ باخیم دا ان اساسی تخصصوص صاحیب لریندن ساییلیر.
پوروفوسور زهتابی دن اؤنملی بیر اثر ان قدیم دونم دن ایسکندر هوجومونا قدر، ایران تورک لرینین اسکی تاریخی نین بیراینجی جیلدی پوروفوسور زئهتابی نین وفاتیندان نئچه آی اونجه یایین لاندی.
بو کیتابین ایکنجی جیلدی ایسه پوروفوسورون وفاتیندان سونرا، اونون بیرچوخلو باشقا اثرلری تک اوستادین اویرنجی لری طرفدن نشریات مرکزینه تاپشیریلدی موختلیف عئلمی-ادبی آلانلاردا اوزمان اولان پوروفوسور محمد تقی زهتابی باشاراتلی مورخ آیریجا تشبوثلو شاعیر اولاراق تورکجه ادبیاتیندا دا هامیدان اوزمان شکیلده چیخیش ائدیردی.
تورکجه، عربجه، فارسجا، روسجا و فیرانساجا دان تشکیل اولان ۵ دیله تسللوطو اولان پوروفوسور، ایللرجه بو دیللرده تدریس ائدرک اویرنجی لر یئتیشدیرمیش دیر. آیریجا، شئیر، حیکایه، موختلیف باره لرده کیتاب ها بئله مقاله لر پوروفوسوردان یاییملانمشدیر.