کاهش مهاجرت پزشکان

به گفته وي بسياري از پزشکان جواني که در کشور هستند توان مالي براي ازدواج و تأمين مسکن ندارند و حتي برخي از آنها اين حرفه را رها کرده و به مشاغلي مانند مسافرکشي و دلارفروشي رو آورده‌اند. مهاجرت پزشکان و دندانپزشکان کاهش يافته‌است. گواه اين ادعا هم اظهارات رئيس سازمان نظام پزشکي کشور در کاهش صدور گواهي گود استندينگ است. بر اين اساس در سال 1403 نسبت به 1402 درخواست خروج از کشور 75/ 18درصد کاهش‌يافته و اين عدد در دندانپزشکان به 19/5 درصد رسيده‌است؛ يعني هزارو400 نفر کمتر نسبت به سال قبل. از نگاه رئيس‌زاده اين کاهش تمايل به مهاجرت در ميان پزشکان نشانه‌اي از افزايش اميد و تغيير رويکرد دولت و وزارت بهداشت در مواجهه با چالش‌هاي حوزه سلامت است. با وجود اين، حسينعلي شهرياري، رئيس کميسيون بهداشت مجلس در پاسخ به سؤال جوان از اين کاهش مهاجرت در ميان پزشکان اظهار بي‌اطلاعي مي‌کند.
وي البته از تسهيلاتي مي‌گويد که در برنامه بودجه 1404 براي افزايش ماندگاري و جلب رضايت پزشکان در نظر گرفته شده‌است؛ تسهيلاتي که موجب شده تا پزشکان به جاي جلاي وطن، در ايران بمانند. مهاجرت کادر درمان از آن دست موضوعاتي است که هميشه محل بحث بوده‌است. به خصوص اينکه تاکنون تمامي اخبار از رشد مهاجرت ميان پزشکان و پرستاران حکايت داشت به گونه‌اي که به تعبير برخي از کارشناسان حوزه سلامت يکي از علل اصلي کمبود پزشک در کشورمان همين مسئله مهاجرت پزشکان است. گاهي اوقات آمارهاي عجيبي از اين پديده از سوي برخي مسئولان و چهره‌ها اعلام مي‌شود تا بحراني بودن اين حوزه را گوشزد کند. حسينعلي شهرياري، رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي يکي از کساني است که پيش از اين نسبت به کمبود پزشک در کشور هشدار داده و گفته بود، طي دو سال گذشته 10 هزار نفر از جامعه پزشکي کشور مهاجرت کردند و خيلي از استان‌ها با کمبود شديد پزشک به خصوص کمبود جراح مواجهند و اين مشکل مي‌تواند در سال‌هاي آينده کشور را به دردسر بزرگي بيندازد. به گفته وي خيلي از استان‌هاي کشور حتي يک جراح قلب و عروق ندارند يا فقط يک جراح دارند! يا جراحي يک نوزاد يکي، دو روزه کار هر پزشکي نيست و حتماً بايد متخصص اين حوزه وجود داشته باشد، اما نداريم. شهرياري با اشاره به اينکه ما براي بعضي از رشته‌هاي دانشگاهي اصلاً داوطلب نداريم، تأکيد کرده‌بود، مثلاً در رشته بسيار مهم جراحي قلب و عروق که نياز کشور هم است، تعداد داوطلباني که قصد گرفتن فوق‌تخصص اين رشته را داشته باشند، خيلي کم شده‌است. همچنين براي رشته‌هاي جراحي کودکان، طب اورژانس، طب بيهوشي، طب اطفال و تخصص داخلي تعداد داوطلبان بسيار کم است. چون افراد انگيزه‌اي براي کسب تخصص و فوق‌تخصص ندارند. البته ما هم خوب سياستگذاري نکرده‌ايم که در اين افراد انگيزه ايجاد شود. ايرج خسرونيا، رئيس جامعه متخصصان داخلي ايران هم اعلام کرده‌بود در سه سال گذشته بين 10 تا 12 هزار پزشک از ايران خارج شده‌اند. به گفته وي بسياري از پزشکان جواني که در کشور هستند توان مالي براي ازدواج و تأمين مسکن ندارند و حتي برخي از آنها اين حرفه را رها کرده و به مشاغلي مانند مسافرکشي و دلارفروشي رو آورده‌اند. طبق اظهارات رئيس جامعه متخصصان داخلي ايران حتي برخي پزشکان متخصص نيز مطب خود را تعطيل و آن را به کارهاي ديگر از جمله آرايشگاه تبديل کرده‌اند!حالا، اما صحبت‌هاي رئيس سازمان نظام پزشکي کشور روايت متفاوتي را از مهاجرت پزشکان نقل مي‌کند. اگرچه رئيس‌زاده پيش از اين خودش هم اغلب اوقات در خصوص وضعيت نامساعد پزشکان و رزيدنت‌ها صحبت کرده‌بود و در خصوص خالي ماندن ظرفيت برخي از رشته‌هاي مادر همچون بيهوشي، طب اورژانس، تخصص کودکان و قلب هشدار داده‌بود، اما انگار بررسي‌هاي دقيق‌تر اين سازمان نشان مي‌دهد لااقل اوضاع مهاجرت پزشکان اينقدرها هم بد نيست!
روند اميدوارکننده مهاجرت‌ها
محمد رئيس‌زاده، رئيس سازمان نظم پزشکي در مراسم روز دندانپزشک با اشاره به رشد قابل‌توجه تعداد دندانپزشکان در چهار دهه اخير گفت: »چهار دهه پيش تنها 2 هزار دندانپزشک در کشور داشتيم، اما امروز اين تعداد به بيش از 49 هزار نفر رسيده‌است که بالغ بر 6هزارو600 نفر از آنها در رشته‌هاي تخصصي و فوق‌تخصصي مشغول به فعاليت هستند.«وي اين رشد را مرهون تلاش اساتيد دانشگاهي در حوزه درمان دانست، اما تأکيد کرد با وجود اين پيشرفت‌ها، شاخص‌هاي تخصصي دنداني در کشور همچنان در وضعيت مطلوبي قرار ندارد و 29 درصد از هزينه‌هاي بهداشت خانوار به خدمات دندانپزشکي اختصاص مي‌يابد؛ رقمي که براي دهک‌هاي بالاي درآمدي است و بيانگر شکاف جدي در دسترسي دهک‌هاي پايين به اين خدمات است. رئيس کل سازمان نظام‌پزشکي همچنين از کاهش قابل‌توجه آمار درخواست گواهي گود استندينگ در سال جاري خبر داد و گفت: «در سال 1403 نسبت به 1402 درخواست خروج از کشور 75/ 18درصد کاهش‌يافته و اين عدد در دندانپزشکان به 5/ 19درصد رسيده‌است؛ يعني هزارو400 نفر کمتر نسبت به سال قبل.« وي اين کاهش را نشانه‌اي از افزايش اميد و تغيير رويکرد دولت و وزارت بهداشت در مواجهه با چالش‌هاي حوزه سلامت عنوان کرد. وي حضور وزير بهداشت در اين مراسم را براي نخستين‌بار در دوره مديريتش اقدامي مثبت و نمادين دانست و اظهار داشت: »درگذشته با پديده‌هايي مانند کتمان مشکلات درماني و دستاوردسازي مواجه بوديم، اما امروز با نگاهي صريح و مسئولانه، در مسير اصلاح قرار گرفته‌ايم.«
دست به کار شدن مجلس براي ماندگاري پزشکان
براي بررسي چرايي کاهشي شدن روند مهاجرت پزشکان و دندانپزشکان به سراغ حسينعلي شهرياري رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس مي‌رويم تا ماجرا را از وي جويا شويم. شهرياري در پاسخ به «جوان» مي‌گويد: »تاکنون سازمان نظام پزشکي به ما گزارشي نداده که مهاجرت پزشکان کاهش داشته‌است.« وي با تأکيد بر اينکه اميدواريم اين آمار درست باشد، مي‌افزايد: »البته با سياست‌هايي که در مجلس در فصل بودجه در نظر گرفتيم تا ماليات‌ها و درآمدهاي پزشکان به گونه‌اي مديريت شود که انگيزه مهاجرت را کم کند و اميدواريم اينها تأثير بگذارد. هم در برنامه هفتم و هم در بودجه 1404 سياست‌هاي حمايتي از پزشکان در نظر گرفته شده‌است که بايد ببينيم چقدر مي‌تواند در ماندگاري پزشکان و ممانعت از مهاجرت آنها تأثيرگذار خواهد بود.«به گزارش آراز آذربايجان به نقل از سلامت نيوز،روند کاهش مهاجرت پزشکان اگر با همين دست فرمان ادامه پيدا کند مي‌تواند از هدررفت هزينه‌ها براي تربيت نيروي متخصص جلوگيري کند و مديريت سلامت را به شکلي منطقي‌تر امکانپذير نمايد.
با وجود اين، علاوه بر مهاجرت جغرافيايي پزشکان و ماندگاري آنها در کشور بايد براي توزيع پزشکان و ماندگاري آنها در مناطق کم‌برخوردار هم فکري کرد تا بتوان عدالت در سلامت و عدالت توزيعي براي دسترسي به پزشک براي همه مردم کشور را لااقل تا جايي که امکانپذير است، فراهم کرد.